Titi Flavii Clementis viri consularis et martyris tumulus illustratus

11쪽

Leo Sedem Apostolicam tenuerit annos XXI. minus diebus duobus, triginta, fieri sane potuit, ut sextum suum Concilium Romanum in S.Clementis Papae Martyris antiqua Basilica celebraret, ac tum reperto FLAVI CLEMEN TIS Martyris tumulo ejus Concilii memoriam eodem a pide consignari vellet, cui Sancti Martyris nomen ascriptum erat. Certe in illa S. Clementis Basilica Romanus Pontifex

Logimus , annis tribus. viginti priusquar S. Leo Sedem Apostolicam obtineret, celestium Pelagi discipulum au. dierat, fraudulenta versipellis haeretici, qui se onyraliter Innocenti Episcopi litteris consentire quaedam esse desistaxat , de quibus se adhuc dubitare, es instrui vel amrmabat, professione deceptus, urnaliquanto lenius quomseverior sulabat Eccle, ae disciplina tractaverat. Sed acceptis deinde i

ris, in qua prooincia ejus aliquanto calliditas edidentius innotuerat, vi

dit optimus Pontifex , non sufficere ubd se generaliter unocentii Episcopi itteris consentire fatebatur , sed aperte eum debere anathematietare rue in suo libello prata posuerat Me s id non fecisset, multi parum intesi gentes magis in libesio ejus illa dei Denena se sede Apso, lica crederent approbata ... quam emendata propter illud, quod se Papiae Innocenti litteris consentire ipse responderat Itaqtae profeci quidquid interea lenius Mum es cum Coelesto, i Data dumtaxat anti tussimae, robustissimis fidei firmitate , correAionis fuit clementissima uasio non approbatio exitiosissima praυitatis. Et quod ab eodem sacerdote

postea Caelestus Pelagius damnati sunt , patitulum intermissae, iam

necessari prjerendae ratioseυeritatis fuit, non praeuaricatio prius cognitae via noda cognitio eritatis, tit scribit S. Augustinus.

Alter vir summo ingenio sagacitate in ejusmodi rebus

12쪽

incredibili, ineruditione singulari praeditus ita legendam

esse tertiam lineam suspicabatur. LEO I' DOCTO Xrisiis. Mensis VII Ad S. Petrum Eumdem Gestatu Vertim si haec foret tertiae lineae sententia longe serius,&quidem ab homine valde imperito eam scriptam esse oporteret. Nam praeter illud, quod de Leonis Primi appellatione diximus, illae, quae vocantur cises arabicae, qualis est haec is non ante seculum XII a Latinis usurpatae sunt. Deinde non ad S. Petri, sed ad S. Clementis Papae, Martyris Basilicam gestatum est corpus hujus FLAVI CLEMENTIS Martyris, cui apposita est haec inscriptio. Pars aversa legenda est, vel Chrisus estis Dominus, vel Deus Optimus seu Omnipotens, vel etiam Dominatur, ut jam a tempore Constantini ob triplicem victoriam ope Sanctae Crucis a sevisse reportatam, hanc epigraphen, II COYC PICTOC NIXA Iesus Christus tincit, tribus Crucibus impositam narrat

Nicephorus se Adimitationem igitur, ac memoriam triplicis seius C lanis, tres ex aere feri curata Cruces, eisque sacra haec imposuit nomina, Iesus Cissus tincit suo loco Ortasse, non mi', memoriam, non imitationem a Nicephoro scriptum est, quamvis vox eadem bis eodem capite recurrat, atque ante Nicephorum Eusebius, aliique idem scripserint. Neque enim viderat Constantinus tres Cruces, in qUartimina script Umessset II COIC, in altera XPICTO , in tertia NIΚA., sed

te Crucem viderat, omen triplicis victoriae adversiis Maxentium, ByZantinos, Scythas, quemadmodum Nicephorus aliique narrant atqtae Ut perpetia timeXtaret grati ac pii animi monumentum, eas tres Cruces ere Xerat, quae

13쪽

quae hujus sententiae, Iesus Christus Dincit, singulas voces exhiberent. Eadem epigraphe sic expressa in nummis pluribus apparet, non tantiam in Graecis, sed etiam in Siculis posterio rum temporum, qui biis nummis inscriptae sunt ex una parte littere Graecvii XC NIXA Jesus Christis timit, ex alia litterie arabicq vel potius, Ut ego quidem jam existimo, floreum quoddam ornamenti genus Nummos eiusmodi aliquos vidi, unum habeo et diversum ab eo, quem refert Partita Ac primum, hoc quod vocant monogramma e solum Christi nomen exhibet duabus prioribus graecis litteris inter se connexis P, ut Eusebius totidem verbis docet, quae mox afferemus. Scio Romae plures id sic interpretari, Pro Christo, quasi P Iittera latina sit , non graecari Quare, hoc Martyrum indicium esse volunt, quo declaretur eoS, quorum tumulo inscriptum est, Pro Christo sanguinem fudisse Verum hoc quidem loco P graeca littera est, non latina, ut jam pridem Viri docti monuerunt, neque hoc signum solis Martyribus, sed Christianis quibuslibet apponi consuevit. Id vero probant inscriptiones plurimae, quae memorantur ab Aringito, Raphaele Fabretto, 3 ab eruditissimis Boideto iam pino et aliis. Accedunt vetera numismata Christianorum Imperatorum

14쪽

In imo RM. quinarius est argenteus in Musaeo nostro Ibdc vero praeter argenteum Anthemii nummum optimae notari .extra omnem falsitatis suspicionem

qualem D. Anselmus Eanduri nullum vidit, qui legitimus ipsi videretur est hic aureus, quidem cum epigraphesingulari, quam simili typo conjunctam in Anthemii nummis hactenus nemo retulit. D ANTHEMIUS E AUG. protome Imperatoris hastam humero, manu . sustinentis, in clypeum. SALUS REI PUBLICAE in area Christi monogramma intra cor laur. In imo COMOB. Cernitur aliquando pro Christi monogrammate sola littera X, qua, Christi nomen designari solebat, Ut demonstrant illi vulgares Christianorum Antiochenorum de Iuliano Apostata querelae, quibus, ut Iulianus ipse refert in Misopogone s i, litterari Christum, J Constantium significat, qui nimirum Caesarem ipsum creaverat, Ut eodem loco profitetur Iulianus, Ammianus gi distincto tradit, non Constantinum, ut aliqui contra manifestam Iuliani

mentem interpretant Vr.

Praeterea sunt in M. N. passim occurrunt Theodosii Senioris,in Arcadii, Honoriique nummi clam epigra

phe, GLORIA ROMANORUM, VIRTUS EXERCITI Magni Maximi VICTORIA AUGG, qui pro

Christi nomine aut monogrammate, solam hanc litteram cptae ferunt inscriptam labar . Quare, Christum intelligi debere manifestum est in illo Crispi numismate ex maXi

15쪽

mo modulo , quod retulit Earonius ex Mussero Fulvii Ur. sint, ac deinde Greisertis Nummus alitem eximius est

ejusmodiri CRISPUS OB CAES. caput Crinpi cinctimi

di , sin gerit scipionem consularem, in cujus apice est aquila. AEL SALUS ET SPES XR PUBLICAE. salusis spes Christis ipublicae Christus sedens inter duos Iuvenes paludatos stantes hastis innixos, quos Crispum ipsum, Constantinum Iuniorem esse verisimile est dextra elata benedi centis ritu, in gerit criacem. In ima parte P. Nimirum ut

Anthemius, si Aelia Flacilla, aliique Augusti, August e Christi nomine salutem Reipublicae Constanti US, Magnentius, Decentius salutem suam contineri professi sunt, ita Crispus in eodem salutari nomine, Christianae fidei professione salutem spem Reipublicae positam esse declarat. Est hodie hoc singulare numisma Romae in thesauro Borghesiano, ad quem Fulvii Ursini selecta numismata devenerunt, sibona fide Maronio accurate descriptum est. Itaqtae frustra Vir eruditissimus Anselmus Eanduri qui illud nusquam vidit , suspicatur sic legi debere. SALUS ET SPES REIPUBLICAE . Idem censet hic exhiberi Constantinum ipsum sedentem inter filios duos C rispum , constantinum Iuniorem sed vultus limbo ornatus persuadet Christum potius esse, quam Constantinum. In nummo Iustiniani argenteo est paulo diversa forma In Arcadii nummis aereis aliisque, atque ita passim scriptum reperias in veteribus monti mentis,quii afferuntur Maronio Eoi leto. Extata hac forma, in nummis Focae, Sico, nulli,

16쪽

nul aliorum sive Imperatorum , sive Principum quo signo non pedum pastorale a veteri lituo derivatum exprimitur, ut Begerus aliique vulgo docent, sed ipsum Christi monogramma ruditas , ut temporibus illis, expresssum Alibi reperitur efformatum ad unae modum quem aenea nostra tabula repraesentat. ' Praeterea idem Illustrissimus Bolde tusse scribit hoc Christi monogramma saepius a se repertum fuisse in codimeterio S. Agnetis cum litteris SPES DEI ita dispositis, ut littera P simul esset, latina littera , .graeca iiDtera P.

od vero adsungit si vidisse se in cor meterio Iordani idem monogramma cum litteris SPES IN DEO, me admonet esse in M.N. nummum tertiae formae plumbeum,qui caput virile praefert sine epigraphe, ex parte aversa has

litteras ita tribus versibus distinctas quapropter hunc

nummulum a Christianis cusum esse, Moportet. Denique in marmore quod ex veterum Christiano.rum tumulis ablatum in manus meas devenit, sic efformatum es Christi monogramma, ut pars litterae P sit eadem de litterae X mediumque sit inter citat, apposita ea Sacrae Crucis forma, quae Graeca dicituro palma, qua certum martyrii indicium contineri vir harum rerum peritissimus, a nobis saepe laudatus Marcus Antonius Bol- de tu si in ostendit. Ita designatur Christum esse rerum omnium principium finem Ahio, quo se nomine Christus

ipse appellavit Isto ergo signo non Pro Chrisa, sed ipse

17쪽

C Fus indicatur, neque reo loco latina littera est , sed

graeca,

Hoc quidem recto vidit scriptor ille Catholica religione alienus, dicacitatis quam veritatis studiosior qui suum iter Italicum gallice datis ad amicum epistolis descripsit Sed i

stras curiosius inquirere nititur, addit his litteris quae ad Beatisssimae Virginis Mariae imagines appositae visuntur significari MAPIA OTTA TH quo nihil dici potest obtusus Primum enim non min

i do in picturis statuissque , sed, in pluri

bus Imperatorum Grsecorum nummis , qui decimo , consequentibus tactilis usi sunt , non sed PS aut M P Or aut, o legitur deinde manifestum est Catholicis rudioribus notissimum , his litteris

18쪽

teris significari perpetuam Ecclesiae Catholicae fidem in Concilio Ephesin declaratam , qua B Virgo Maria,

FDο- nni PE , Deipara et Mater Dei creditur , non

M are , filia, quae vox idoneum hoc loco sensum nullum potest e ere. Vertim ut ad Christi monogramma redeam , idem hoc signum etiam ante Christi tempora fuit adhibitum in monumentis veteribus ad ea verba significanda, quae primas litteras Graecas habent in P. Sane in uno qui penes me est , Ptolemaeorum AEgypti Regum nummo moduli maximi videtur id, tiod mi eis erus D vidisse se testa tur in uno ex Bibliotheca Ingo ista diensis Academiae, quod- qii in altero viderat Abrahamus ortellus , nimirum in. ter duos Aquilae pedes expressum idem monogramma, quo nihil aliud indicari poterat , quam xu o aes myo oritim, ut eruditissmUS R. P Hard Uintas 3 suspicatur, vel ut alii existimant, priores duae litterae, quibus Monetarii nomen indicatur, bio auri, bos antlai, Ut certe civitas aliqua sive in Egypto, sive in insula Cypro , sive in reliqua ditione Regum Egypti sit , in qua cus ejus.

modi nummi fiterint , vel etiam oraculum o, quod fuit Iovis aptad Cares epithetiam, ' Anc, Chremes, viri nomen e XComoediis notum, me , bonus, aut aliquid simile. Alfirmat quidem Ioannes Baptista Casaltus idem

signum in in plerisque Ptolemaeorum aereis num matibus non semel extare, Uctoremque affert ignorium Ego qui signum illud vix in centenis quibusque nummis Ptolemaeorum semel

19쪽

I me reperi , non audeam assii mare in plerisque Ptolemaeorum aereis numismatibus non 'me extare Iustus quoque ipsus Ucconem secutus scribit in aliquibus nummis Gallieni , illius Romuli, qui Maxentii filius fuit, signum idem occurrere, quod quia mihi videre non contigit, nec dicere audeo, nec prorsus negare. Certius est id quod ostendunt MCangius in utroque glossario, A. P.Bernardus de Mont-faucon in Palaeographia Graeca, signum hoc in libris

atque adeo in aliis monumentis veteribus sumi pro postoc, pu oc, et . aliisque vocibus simile principium habentibus. Est in Collegio Romano concha patula paulo grandior, quam, P Iosephus Lusi ex patria sua Cephalenia detulit , iis coloribus picta , qui antiquam Graeciae Christianae pietatem magis quam elegantiam redolent. In ea stat S. Joannes Chrysostomus medius inter S. Basilium&S. Gregorium , trium horum Ecclesiae Graecae Doctorum ac Patrum nominibus in hunc modum ascriptis, O ABACIAE IOC G A 'D EO S. O A PILOPIOC

Praeterea quod inter erudito jam plerique faciunt ut quae videntur inter legendum notatu digna, hoc agno ad libri oram apposito id secernant, Grammatici Graeci veteres hoc signo distinguebant , quo indicarent esse illa phoes, seu, bona, utilia , digna quae X cerpe

subinde referrentur. Ejusmodi ' libro qUatuor ab Helladio Besantino scriptos Photius commemorat in Bibliotheca quos libros ut a Photio ad nos pervenerunt, Iacobus Gronovius in Thesaurum Antiquitatum C rq-

20쪽

IS Graecarui transtulit. Legerat Photius QProcli

dam ex Geographia Strabonis eodem nomine insignita,

agens de notis sententiarum, hanc notam Vocatis' i eamque sic describit Haec sola' i ex oluntate uniuscum usque ad aliquod notandum ponitur . Iidem vero Grammatici Veteres, quos arbitrabantUr

versus malos, spurios tabel dignos . quam vocem vel antiquatam vel nimis novam, insolentem , littera sol signabant, atque hoc ipsiim Vocabant, , decussare, quemadmodum proditum est Athenienses , ut suum adversus Chios odium testarentum litterare signasse nummo, eos UOS ad Ulterinos ac rejiciendos putabant. Qua de re constiti possunt Scholiastae veteres Sophoclis, Euripidis, Eustathius in Homerum, Henricus Stephanus in Thesauro Graeco Guillelmus Eudaeus vel Robertus Constantinus in Lexico Graeco Latino ; Matthias Martinius in Cadmo Graeco Phaenice, talii. Notam utramqo Iosephus caliger non satis aptestis ita . t. X, iris toti .ec littera frequentissima es in scholiis

Pindariis Aris baiuic, ubi aliquid a Poeta noDe usurpatuae . , giuificabat etiam 'imo , quando appositum margini notabilem locum aut sententiam flendebat, ut Eclogarius haberet paratum tim usus psularet. Unde es sententiae selectae docantur sis sis Latini