Thomae Nestii Pistoriensis De dirimentibus matrimonium impedimentis liber singularis

11쪽

C A P. 1. Regia in Matrimonium Potestas plurimis

rationum momentis, argumentisque, demonseratur.

pq issimum tempore Sapientissimus '

Naturae auctor Deus optimus Maximus longe lateque vagantes dispersosque P pulos in societatem congregavit, atque 'coegit , eo quoque societati Principes , Regesque praefecit, qui societatem ipsam be-nh, riteque regerent, atque administrarent, eam que hominibus compararent, quae praecipuum tintius humani convictus fundamentum est, Concor

diam , atque felicitatem. Cum autem is qui aliis onus imponit, ea ipsis tribuere iura debeat, quibus onus illud exequi possint, consentaneum est, ut supremus ille rerum omnium op1sex, qui talia Principibus, Regibusque dedit officia, eam ipsis potestatem impertiverit, qua liberis moderandissocietatis actionibus, illam, quam constituendis Regibus propositam habuit Deus ipse, civilis communitatis utilitatem retinerent, atque amplificarent. Quoniam vero civilis societas liberis hominum actionibus, pactis, conventionibusque necesiariis qui husdam veluti sandamentis continetur, apprime

12쪽

consequitur, ut Principibus, Regibusque potestas

tributa divinitus fuerit, qua humanis conventionibus et pactis pro Variis temporibus iura, legesque describerent, sine quibus universam inaus pocatae quaedam conventiones Rempublicam in vetitum , nefasque agerent Erid fortuna praecipitem. Cum autem hanc Principibus in conventio nes, et pacta potestatem semini providentia Να- minis tribuerit, potiori quoquE iure dicendum est. et eam ipsis in connubialem concessam a Deo sui G1 e pactionem, qua reliquae civiles omnes conVeutiones, qua totum vitae institutum, qua familia-Tum Pax, atque tranquillitas, qua universa Civita- . tis salus, atque incolumitas, qua denique necessa xio veluti elemento, arctissimoque quodam viric

Io sanctissima ipsa humani generis societas nititur. atque continetur . Quod si Principes , Regesque omnem in connubialem pactionem potestatem Divino Naturae Auctore collatam habent, intelligi

ficile potest, et ipsos a sanctissimo illo, purissimoque sonte ius hausisse, quo nuptialem pro diversis Reipublicae rationibus conventionem mod rarentur, legesque praescriberent, ut nulla pro sus sit, atque irrita, si quis aliter ac civiIibus caveretur legibus, Nuptias inire contenderit; Quemadmodum de donationibus inter virum, et uxo rem , caeterisque minorum pactionibus sancitum novimus, qui nulla Praetoris, tutorisque auctoritate confirmati sapientissimis Principum constitutionibus penitus infirmantur atque tolluntur. Secus enim sibi

quodammodo defuisse videretur Deus, si constitutis ad regendam societatem Magistratibus, Regibusque potestatem denegasset, qua societatem ipsum, ardeoque connubialem, ex qua societas ipsa coita etur, pactionem latis legibus moderarentur . Quod

certe

13쪽

eerte quantum a recto rationis instituto, Divinaque illa, quae nullis circumscribitur Providentia sinibus abhorreat, fugit omnino neminem. Et sane si quibus suam dirimentia Matrimonium impedimenta Iὶ, originem acceptam referunt causas, si rationem modumque qao Matrimonium dirimunt, si gravissimos illos , qui haede re disputarunt auctores, si denique verum , sincerumque illud a quo sunt prose . ortum animadvertere lubeat, intellecta proclive est, vel omnia dirimentia huiusmodi matrimonium imp dimenta ab ipsa publicae tranquillitatis felicitatiique ratione politicaque illa quam Civium con-1ervandae , augendaequo utilitatis ergo constituit

Deus ipse, Potestate suum duxisse principium.

Quamobrem varia illa cognationis. et assin, talis genera , quibus matrimonium dirimitur ob eum unice inveba fiant finem , ut civium amicitiae , et propinquitates in diversas cognationes dissunderentur ta) maxime enim interest Reipublicae ut latissime pateant sanguitiis conjunctiones, ex quibus hominum quasi quaedam societas , et

communicatio utilitatis, et ipsa caritas nascitur , quae h privatis domibus serpens iensim seras c 'lanationibus , atque assinitatibus , per universum hominum genus in immensum iubinde porrigitur 3). Quod ii huius nodi cognatos inter, atque

i Impedinwntorum Ma- ωxores an Me est uris a trimonii duo sunt genera , Dans a cestiarines muITU unum eDrum, quae non que sibi parent euuatos aliis ximunt contractum , sed ini- udo ab aliis accipiendo Pediunt contrahendum , a- mulieres 'liud eorum quae contrahen- 3ὶ Dιν. August. de Civir. dum impediunt, et contra- Dei lib. 3 s. eap. 36. baluactum dirimunt, de his modo. enim ratio remsima ea

14쪽

Α amnes coniugiorum daretur venia , angustissimis ipsa humani generis caritas limitibus coerceretur. quae tamen crebris propinquitatibus Ionge lateque ditanditur.

Praeterea cum non solum fratres, atque sorores , sed consobrini, et consobrinae aliique etiam cognati communem in eadem familia vitam vivant, bene ac sapienter institutum est, ut huiusmodi inter propinquos promiscuam vitae consuetudinem retinentes matrimonia prohiberentur, ne si fratres, sorores. caeterique cognati in eadem commorantes domo mutuis implicari amoribus, nuptiisque inhiare liceret si latissimus stupris, i cessisque pateret aditus, ac familiarum, quibus universa Respublica constat, sanctitas, atque hon stas daretur pessum. Huc etiam accedit , quod homines a consanguineis, cognatisque in eadem domo suscepti a naturali robore, firmaque corporis constitutione, aedignitate desciscunt, quemadmodum in reliquis usu venire animalibus novimus, quae a nativa CO Poris firmitate, atque elegantia degenerant, nisi ex diverso armento masculi admissarii adducantur a . Quam vero dirimentibus illis matrimonium imped

mentis crimen, et raptum vulgo nuncupatis causant

dandam esse quis putet, nisi eo potissimum, quod adulteria, homicidia, gravissimaque illa, quae ex

fere utilis et honesia coneomdia diuersarum ineolitudi

num vinculis necteremur nec unus in una maeuas haberet,

sed singulae spargerentur in Figulos . et sis ad sociatim vitam , diligentius eouuamdam plurimae plurimos isti. merent. Pater quippe et Deerduarum sunt necessitudinum nomina, Mi ereo alium quispiam habeas patrem, alium socerum numerosior se caruas porrigit.

15쪽

s impuris huiusmodi geminis sontibus in Reinpublicam manant pestes, atque exitia tollantur, atqucteradicentur Θ Quid de cultus di paritate , cuius inducendae ratio eo reserri unich debet, ne iurgia, atque discordiae , quae ex Religionis diversitate Plerumque nascuntur, Rempublicam perturbent , et Religio ipsa , cuius vindices, tutoresque con stituti divinitus sunt Principes in maximum diserimen vocetur 3 Quid de voto, et sacro ordine; quorum non ex propria natura, atque indole , seu ex communitatis eorumve, qui communitati praesunt, legibus, institutisque matrimonium dirimi tur, quibus obligatos Volo, atque sacerdotio h mines ad contrahendas nuptias majori proposita Reipublicae utilitate inhabiles essiciuntur . Dirimentes namque illas matrimonium leges votum , et sacrum ordinem ab impensiori publicae utilitatis ratione profluxisse vel iis omnibus, quos non adeo

aversa vidit minerva, notum exploratumque est.

Sapientissimo nempe naturae praecepto institutum est, ut mas, et foemina ad mutuam seipsius con' iunctionem , sobolisque procreationem praecipiti quodam impetu ferantur, atque abripiantur. Hac naturae lege universi homines obstringuntur, quem admodum ex intimo doloris sentia, et sitavior,bus, quibus quisque ducitur, voluptatis illecebris. ipsaque humani corporis constitutione perbellh colligitur . Ex hoc namque universae hominum societatis Propagatio, conservatio , utilitas, selicitase qae pendet . Cum igitur omnes homines ad imeandum matrimonium, quo totius communitatis conservatio, atque incolumitas vertitur, naturali iumve obligentur, omnino sequitur, ut quempiam ad contrahendas nuptias inhabilem secere sit contrλδ mxam, eamque quae naturam maxime attingit,

16쪽

6liuinani generis societatein . Sed incidunt saepae

tempora cum ea , quae Videntur naturae aliena . commutantur, fiuntque contraria. Eadem namque naturalis lex, quae contrahendum universis hominibus matrimonium praecipit , iubet , ut maiori societatis, ac Reipublicae utilitate proposita, quo

certe omnes naturae leges reseruntur, a consueta

Regulae praescripto recedatur, eaque ineatur, qua Reipublicae conducibilior futura sit, ratio. Qua

re cum tempora commutantur, commutatur Ossicium, et non semper est idem, quaeque ad Ve-xitatem , fidem . aequitatem , honestatem, aliusque Naturae Regulas persequendas attinet , ea migrare interdum, et non servare sit justum . Quamquam igitur uti iversi ad ineundum nuptial foedus homines natura praecipiantur , si tamen sieri Possit, ut ex aliqua Civium parte maritali solata nodo maius aliquod, atque insignius in Rempublicam emolumentum obveniat, tunc Societas ipsa, quique Societati praesunt sapientissimis illis, quae uberiorem semper Reipublicae utilitatem spectatat, naturae legibus iubentur, ut illa hominum pars . quae connubialibus vacua curis sblidiora Civitati commoda ferre possit, ad paciscendas nuptias apta nullo modo efficiatur. . Profecto sita cuique Reipublicae Religio est. in qua et Reipublicae, et Civium salus, atque ut litas potissimum cernitur. Inanis quodammodo, et supervacanea jaceret in tenebris ipsemet Religionisi magistri, atque interpretes haberentur , qui diuina illius arcana evolverent, atque .XPlanarent, quique parvulos illos igniculos, atque innata se mina Virtutum . quae impotentes effrenaeque libidines blandissimae illae animi dominae adolescere non sinunt, ipsa Religione duce excitarent, atque

17쪽

promoverent , easque . quae Civilem Societatem vehementer pervertunt, coercendas esse docerent Cupiditates, et Vitia. Enim vero cum domesticae, et maritales curae, qaae animum huc illuc τω Piant , nec unquam respirare sinunt. Ac ros hosce interpretes, atque magistros deterrere valeant, quo

minus Religioni, ex qua tot tantaque in Rempa-blicam bona proficiscuntur, impensius studeant, necesse cum primis suit, ut societas , quive societatem moderantur cos sacerdotio praeditos, voto

que obstrictos a connubuli sanciendo foedere prohiberent, qui diligentiorem subinde Religioni peram daturi majoribus Reipublicae utilitatibus .

commodisque parerent . Ex unica igitur publica utilitate, qua soluin proposita a naturali lege cu-scedere licet effectum est, ut qui sacris initiatisaissent; nec dulces natos , nec mollia Veneris

praemia noscerent aera I

Ex quibus omnibus hucusque disputatis illva aptissime conficitur quod publica utilitas,

atque tranquillitas, prudensque eradendorum Proram, incestorum, necnon gliscentium in Rei Publicae perniciem discordiarum ratio praeci praestetere causae , cur ea quibus nuptialis dirimitur Pactio, impedimenta constituerentur. Jam Ue ro cum rei administratio publicae eiusque promo vendae felicitatis , tranquillitatisque stadiam , et cura ad Sapremam Principum Potestatem pertineat , Perspicuum est, illorum esse muneris , ut eae , de quibus hactenus dii seruimus , dirimentes matrimonium leges praescribantur.

Adde, si lubet divinitus praepositos Christianae tuendae Religioni Principes atque Reges, maxima que proinde ab iis enitendum opum vi, ut Relis gio , eaque, quae ad Religionem attinent, sem

18쪽

ctiori, quo fieri possit , cultu studioque' tractentur . Cum autem nonnulli ex universa Republica cooptentur ministri, quibus Religionis actio, procuratioque potissimum demandatur , consequens est, ad Principes, Regesque divinos illos Religionis Patronos, atque tutores omnino spectare, ut qui altissimis eius ossiciis funguntur ministri accuratius sanctiusque, Religioni ipsi operentur, eaque removeantur quae a sacris hujusmodi alacrias obeundis muneribus animum possent abducere. Quoniὶm vero tum maritales curae, tum domestica negocia quae mortalium animos vehementer assiciunt.

maximum sanctissimis illis ministris allaturae sui se sent impedimentum, quominus diligentiorem , EX- peditioremque Religioni operam darent, hinc iure. meritoque iactum est, ut qui Religionis desens bres constituti a Deo ipsis fuerant Reges, ac Princi-Pes, caVerent, ut praestantes sacerdotali dignitate viri ad servandam magis, magisque Religionis sanctitatem fastidiosis celibes mulieribus vitam tra

ducerent .

Age porro, et rationem , modumque, quo impedimenta matrimonii matrimonium dirimant, evolvamus ut Regia in matrimonium potestas vel maxime deprehendatur, atque confirmetur. Duplici namque connubiales quaecumque Pa ctiones infirmantur via, quarum altera in eo versatur, ut magistratibus negocium detur, quod huiusmodi pactiones certas inter statasque personas initae pro insectis habeantur . altera Vero eo pC tissimum spectat, ut cives ad nuptiales hasce sa-ciendas pactiones inhabiles omnino reddantur. Quae cum ita se habeant, quis per Deum hominumques dem, magistratibus praecipere poterit, ut connu hialia insecta sectant pacta, quae certas inter Per

19쪽

sonas in Ita reluctante lege fuerint, quis consensum civium irritum, vanumque reddet, quis non aptos omnino cives ad contrahenda pacta essiciet, quis denique susceptos ex innuptis hisce nuptiis natos, incestos, spurios , paternorumque bonorum exheredes pronunciet, nisi qui magistratibus, et civibus prae-iant Principes, atque Reges, quibus sanctissima Deus ipse tribuit maiestatis iura, ut opportuna, ac per utili legum latione subditas sibi gentes regerent, eamque illis pararent, quae Civili summopere est apta s ietati, pacem atque utilitatem. Quod si auctoritatibus hanc rem confirman dam quis putet est nobis auctor vir doctrina, et sanctitate clarus Τhomas Aquinas si . Est doctrina singulari , summoque ingenii acumine eximius Petrus Sotus a) , est et Ambrosius Catharinus

tum es o tum naturae sa- tuitur jure naturae in quantum est inelum eommunitatis . Itatuitur jure Civili , inquantum G Sacramentum flatuitur jure divino e et ideo ex qualibet dictaram Deum matura, humaua, et divina

potest persona est ad Marrimonium tueritima . Et asin. 36. arx s. in eorpore iurandum , inquit quod matrimonium eum fiat per mo dum contractus cujusdam , ordinationi Ieris positivae subiacet Aut et ahi contractus . vid. quoque. lib. s.

Iegitimos aliquos reddere.... Unde beatus Thomas supradicta intrepide agerit. Iura isto Ciuilia, et Imperatoris Detes iuegitimos aliquos reddere ad eontrahendum : ita videlieet ua nullum sit ma trimonium , neque negant hoc alii, quamquam non ita ain pertὸ agerant. Et eerte hoco solidissime fundatum in ilio verbo Euangelii r quos

Deus conjunxit homo nos separet. Deus enim per esu fas naturates, et ordinatas humanos contractus perficit,

id es auctoritate Deum μcut naturales res per ea asnaturales. Non itaque Deus conjunxit, quod eontra tu stas Ieges humanas eoiuu gitur . Hoc dicimus quoniam tu

20쪽

nus i), qui duo Tridentino interfuere Concilio, est eruditissimus Christianus Lupus sa est praestatui simus inter eos qui morum Doctrinam tradunt Jacobus

Hennequitanus sa) est doctissimus Petrus Comaeios O,

Fursu multis visam es, non esse potesatis saecularium I gum matrimonium nullum reddere, sed tanrum Gel Fasticarum . Et cerra Iur sae nulla auctoritate juris Divini , aut canoniei hoc

probant, nec etiam Glia eo caci ratione e nec advertaut

nihil per hoc derogari auctoritati Ecclesiasticae , sed portus conducere Ecclesiae paci.

conivg. Romae editum eum

privileg. Julii III. Qui

quid non est, inquit , cou-rra legem Dei, ae Ierem na turae credo Prine es posse circa Matrimoniam tamquam circa suam, et non uenam materiam fuis De bus providere, et ita istam ab eis Legem valuise puto, qua irritabantur matrimonia non eonfultis parentibus contracta . αὶ Differt. 1. ymem. eam Io. Prefixa rom. 3. Seholion.

inCanones Etenim seribit ille, non f Ium Chri anum Saera1nen-xum est, sed et rivilis confractus Atrimentia impedimenta fatuere dudum sibi

arrofarunt, et refervarunt

peiaeuter ab auctoritate. et approbatione Prineipum Ecclesiosicorum pris varietatσIocorum , temporum , personarum in suo , seu Reipublieais saecularis regimine faeculari connaturatiter, et correlatisue ad suum suem , et scopum proprium . et di- sinctum, videlicet necuI rein ferre Dres civiles , id est ad pacem , et eranquillita rem, et bonum Reipublieae pertinentes, quibus ut alios coinractus CiviIes , ita Matrimonium contractum Ciuiis Iem i eum utrinque comma nis utilitas faecularis postulare queat ) suorum Iubditorum imbaptizatorum, et Baptizatorum, quatenus potius corporis , et satus Ciuilis ι membrorum partium civium, prohibeam, et di

rimant .

trata. II. disp. 7. dub. 3. de imped. matrim. concl. 1.

Princeps saecularis . sve Christianus , sive Gentilis ex natura suae potessatis haberrose bujusmodi imperimenta

apponere, quia omnes cstntra

frus Civites . et humani in bonum Reipublicae ordinati debenς subiacere potesati CD