Oribasii Sardiani Synopseos ad Eustathium filium lib. nouem quibus tota medicina in compendium redacta continetur. Ioanne Baptista Rasario Nouariensi medico interprete

발행: 1554년

분량: 530페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

oleo tepido, cui minime adstringes vis ini. sit, fricandi paululum,& ex conluetudine lauandi. Qui vero exustione febricitant, protinus ab initio refrigerantibus curadi sunt,& crebrius lauanai, minime tamen eis largo oleo, & frictione est opus: sint aute refrigerantia rosaceu, & omphacinusalis expers: eadem vero refrigerantia sincipiti vehemeter oportet infundere, & cu febris inclinauerit lauare. Si quis vero ex frigore febrim contraxerit, is etiam in declinatione lauandus erit. Si vero febri,&distillatio ne, grauedineque vexetur, priusquam haec concocta sint, lauandus non

emat qui propter ustionem febricitant, ii vel cum haec adsint, lauari debebunt. A

balneo vero amborum capita i)siem madefacienda sunt: atque eorum quidem quibus ustio febrim attulit, refrigerantibus , hs vero, quibus frigus, cale acientibus, quq sint mediocria:quale est irinum,& nardinum unguentum. Quibus vero

meatuum constipatio febrem excitauit, iis balnea dulcium aquarum, & temperatarum conueniunt, tum frictio rarefacies,

3c exercitationes, & victus succis dulcibus procreandis idoneus. Qui vero ob

inediam febri correpti sunt , eos ubi pri-

312쪽

ma accessio remiserit, in balneum perduces. plurimo oleo tepente perfundes,tu mitissime fricabis, & diutissime in calida soli1 aqua detinebis: simulatque exierint, seq ue recollegerint,in balneu introduce di sunt, deinde aqua calida potui danda, mox ptissans cremor offerendus: quadoque etiam lactuca,&pisces,qui molli carne sunt, ex albo iure, omniu autem communis victus species esto, quae boni succisit,& quae facile concoquatur,&quq nusquam meatibus inhaereat. Vinum danduci uod tum aspectu, tum viribus sit aquo- sum. In primo autem accessionis insultu nonnulla haru quaudoque mutanda sunt in iis, in quibus corporis intemperies ad calidum siccumque conuersa febres gignit. Qui vero ex bubonibus febricitant,i3 ne medicum quidem interrogant, quid facto opus sit, kd viceri, a quo excitatus est bubo,prospicientes,ubi accessio declinauerit, lauantur, iis vinum circuncidendum es donec bubo fuerit solutus:suntq; tenuiore victu nutriendi. Ex Galeno de putridarum febrium notis .

p. VII.

P V TRID A R V M febriu notae sunt V iiii

313쪽

hae: ut nulla causa euidens pricesserit, ut neque a rigore febris inceperit, neq; ab aestu, neque frigore vehementi praecedenti.

Id quod no secus est putridarum febrium proprium quam etiam pulsuu depressior

sic enim nominant,cum incipiente acces.sione pulsus admodum exigui, & inaequales sunt: quod quidem est huiusinodi se brium propriu vel maxime Porro caloris qualitas maxima est putridaru febriu nota : ita enim fuliginosa est, ut vel tactum erodat. Μaxime vero proprium harum febrium est urinae cruditas , & obscura concoctio: magnum vero,& notabile co- coctionis indicium in urinis,nunquam in hisce febrib us apparet. Curatio febrium putridarum. Cap. V II I. E R G O si vires eius, qui ex putredine febricitat, valentes sint, mittendus statim sanguis est, si cruditas ventris non sit: sin vires sint infirmae, aetasve prohibeat, non

erit incidenda Vena . Corpore evacuato putrida per urinas, aluum, & sudores expurganda sunt sin autem sponte sta nonnunquam ad ventriculum impetu ferantur, etiam per vomitum'. alioqui non sunt in praeter naturam irrita n da.Μateriae autem

deligi debent huiusmodi, quae non Val-

314쪽

de calefaciendo, Sc siccado praedictas euacuationes perficiant: cuiusnodi sitnt pti csans cremo aqua mulca,Oxymet,apomel Zc aph radix: li aluus non deiicit, clystere

ex aqua mulsa cum oleo ciebitur.Totu vero corpus, prius quam vacuatum sit,rar facere non oportet: ubi fuerit euacuatum, licebit rarefacere medicamento, quod i

pidum calorem habeat,quale est,quod ex

chamaemelo conficitur.Hoc etiam tepore vinum aquosum potui datum omnes excretiones mouet . itemque balneum aquae dulcis temperatum.Verum cum febris magnitudo obstet, tum neque Vino, neque lauacro, neque unctione rarefaciente utedum erit: sed aqua frigida in his febribuo

potui data est accommodatissima, nisi e tiam aliquid huius usum impediat.Ergo si omnes vires robustae sint, febrisque ardentisiima, &euidentia signa concoctionti appareant, frigidam cum fiducia dabis: ad haec vero si bonae habitudinis homo sit,calidaque,& sicca sit constitutio, etiam si infrisidam natationem huc dimiseris, nihil laedes: sin aute mediocris sit febris, viresque inualidar,una cum signis cococtionis, dc balneu,& vini potio,& omnes UnctiOnes rarefacientes iis prosunt.

315쪽

3r OMBAs II sYNops Eos Sigua tertianae. Cap. I x. TERTIANA febris cum ex motu flauae bilis exoritur , statim ab initio ri-Forem non paruum infert: differt autem a rigore quartanae, quod pungere,& conuulnerare cutim vicieatur:in quartanis autem accessionis ingressio vehementiorem perfrictionem habeat.: quotidianas vero non rigor prscedit,sed corpus modo pe frigeratur. In tertiana autem est etiam ex

quisitus ordo pulsuum: eaq; in statu sitim

vehementer affert, atque hominem exurit , & paulo post conustit, calorque per omnes parteis aequabiliter diffunditur. Si

manum iniicias,primo contactu calor copiosus,& acer,ac veluti cum Vapore quodam elatus, occurriti. sed paulo post a manu vincitur. Cum vero aeger biberit, statim copia vaporis calidi ex cute prodit, quae rudores futuros nunciat, Vomitus

flauae bilis apparet,aluus soluitur, biliosa

per urinam excernuntur: praeterea ad integritatem febris peruenit,ubi tempus accessionis non plurium , quam duodecim horarum copleuerit: ergo quae duodecim horis terminatur,exquisita tertiana nominamus:quq vero diuturniorem accessione

habet, eam simplici vocabulo tertianam

316쪽

Appellamus:at quq accessionem habet l5gdsime productam,& exiguum interual-

sum intercedit , ea tertiana extensa nuncupatur. Tertiana curatio. Cap. X.

TERTIANA febris exquisita, Vt pote quae a flava bili procreetur , humectanda & refrigeranda est. Quodque in

Ventrem influit,vomitibus,quod ad inseriora vergit,alui ex cretionibus euacuadu. Et item per urinas,atque sudorem educe-dum . Aluus igitur mollibus clysteribus cieda est,urina vero potionibus,in quibus apium,& anethum maduerint prouocanda. Sique signa cococtionis appareant, co- fidenter absinthium dabis.Balnea prosunt ex aqua calida potabili , in quibus neque nitrum, neque sal, neque sinapi, sint inspersa, sed oleo maxime calido infuse ar- ger est in balneum ducendus. Qui balneis valde oblectantur, eos etiam si bis laue ris, non errabis. Si vero signa concoctionis morbi sese ostendant, etiam si saepius laueris, nihil delinques. A vino autem

prius quam morbus concoquatur, omnino abstinendum.Vbi vero concoqui coeperit, tenue,dilutum, & modicum ab ini-xio dandum. Cibi,quicunque humectant,

317쪽

3is ovin As II SYNOPI Eos &refrigerant, accommodati sunt. Porro qmelle, sinapi, salsamentis atque acribus omnibus,&a vinis natura calidis.abstinere aegrum oportet.

Tertianae notha curatio. Cap. X I.

IN nothis hi sce febribus in initio lauare

non expedit: sed chi iam coctionis signa se nobis offerant. Neque cibus est quotidie dandus, sed alternis diebus satis est. Quies& fotus praecordiorum & sorbitiones co-eoctu faciles, dc clysteres non admodum molles iuuant. Si vero sanguinis missione opus sit, ne haec quidem erit omitte da. Sit

autem tota victus ratio, non quae refrige redhumectetque,sed etiam modus aliquis qui magis calefaciat, atque incidat, adhibeatur. Μaxime vero conueniet piissanae

cremor iniecto pipere: vel hyssopum, vel Origanum, vel spica nardi mulsa aqua infundens' decoquens potui dabis:itemq;

alia omnia,quibus urina cieri potest, praeterea quae vehementer calefaciunt, &ὰxsiccant Maxime vero post septimum diem absinthii coma danda est. Ia oxymel 'uoque epotum multos iussit, & nonnulla etiam ex iis,quq aluum leniter subducunt. Vomitus autem a cibo iis, in quibus haec febris inueterarit vulisiimus est.

318쪽

I ARTAN A febris cum magna

refrigeratione invadit, ut quae ex frigido humore atrae bilis originem ducat. Calorem vero, atque feruorem, sicut tertiana, non habet: immo vero neque bilis vomitus eam comitatur. Si prsterea Vrins albs tenue sint, quartana febris erit. Exi- mium vero quartanae indicium fuerit pulsus tardus,atque rarus. : . Quartanae curiatio. Cap. XIII.

Q I febrem quartanam habentit

niter tractandi sunt, eisque neque medicamentum ullum vehemens dandum, ne que tentanda vacuatio, si non utique san uis redundare videatur: quo casu secana eis vena est. Victus optimus, & minime inflans instituendus. Et venter emolliri constetis rebus debet . Si nihil haec prosciant: mollibus clysteribus in principio,deinde vero acrioribus agetur. Suilla caro ipsis est circucidenda, itemq; omnes cibi glutinosi, quique tarde permeant: Sc denique omnes, quicunque refrigerant, atque humectant. Vinum conueni quod tenue, albumque, & modicc calidum est. Salsis & sinapi uti expedit: tu aliquot di bus interpolitis medicam Liatum ex tribus

319쪽

piperibus, aut quod dio spoliticum dicitur

sumere, piper quoque selum ex aqua quotidie recte capitur. Si aeger in morbi principio sit, tenuiore victu alendus est statim vero etia diuturna quies imperanda:visce iaribusq; prospiciendum est per e quq molliunt,atque relaxant. Post vero utendum erit medicamentis, quae urinam cient: siq- signa coctionis appareant, tum melanctiolici humores purgandi sunt. Itque non se mel tantum, sed etiam perispe. Post validam vero purgationem, medica nium quod ex viperis constat,dadum erit, & item alia,quaecunque ad huiusinodi febres commendantur,inter quae est etiam nobis familiare,quod ex Cyrenaico succo conficitur.

Quotidiana febris M. Cap. X IIII. V OTIDIAN A vero febris nostatim primo diecu rigore invadit: sed teporis progressu persei Feratio potius, qua

rigor exoritur. 2Egre vero incalescit, Scincrementum diuturnum habet. Egrota teS tamen non exurit, neque multum, &crebro trahere spiritum , neque ex ore

exsufflare , neque frigidam bibere compellit. Pituitosi vomitus fiunt. Quae vero

320쪽

suo excernuntur,frigidiora, crudiora, gedilutiora in hisce febribus inuenies. Sudo res primis diebus non emittuntur , neque ad integritatem veniunt. Color est ex pallido & albo mistus. Vrinae tenues, & albae : vel crassae & turbulentae , dc rubrae

sunt. Quotidiana curatio. Cap. XV.

QVOTI DIANAM curantes

oxymelite primis diebus utimur. Itemque iis, quae mouere Valenter urinam possunt. Tota vero ratio victus ad incidendum di rigatur, circa statu est habenda ventriculi, ij,& praesertim oris ipsius ratio: deindegris iubendum,ut radicula & cibis assumptis vomant. Et iis, quae Vacuant pituitam,

viantur. Febrium eontinuarum indicia. Cap. XVI.

CONTIN U E febres singulis intermittentibus finitimae dicuntur: ac tertianae quidem exquisitae ea quae' exquisita ardens est: quotidianae ea, quae singulis diebus habet accessiones, neq; ad integritatem redit: sic etiam quartanae ea, qua quarto accedit die. Exquisita enim ardens cum alia omnia exquisitae tertianae febris

indicia seruet, in hoc solum ab illa ditastri, quod neque cum rigore invadit, ne

SEARCH

MENU NAVIGATION