장음표시 사용
11쪽
apud ante medicamento abstinendum fore persuasit. cundo loco domesticus infusum rheu barbari exhibendum censuit, additis alijs benignis ingredientibus: Mihi, cui ter. o loco contigit dicere, prioris medici sententia magis pla. cuit,& pharmacum aluum subducens omnino damnaui, addita tamen consideratiore, ut postquam e lecto surgeret .& so Iita munia obiret, si purgatio no videretur indigere, noua consultatione ageretur. Ei talidem, qui quarto loco di. Tit quamuis cartharticum non exhibendum censuit) nihilominus rheu barbarum exhiberi placuit, cui opposui, rheu-harbarum cathanicum esset nam catharticum ex Vi Voca
huli omne medicamentum purgans significat, dicitur enima verbo graeco Καθαὶ , id est purgor tamen ex communi acceptione illud duiti axat medicamentum catharticum dicimus, quod clective trahit, non quod lubricando, lenicia Gue aluum subducit. Hanc obiectionem ille, qui tegi Faelinguae peritissimum iactat, diluit respondens, catharticum esse medicamentum compolitum scammoniatum et o pul chram etymologiam In secunda consulatione, iam a rheubarbaro desistentes optabant magis, ut per epicra sim purgaretur, seu, ut dicebat graeci Zans ille, epicratico . Opposui tamen, purgationem per epicra sim a Galeno solum commendari, ubi indicatio innes sibi inuicem aduersantur: nimirum cum affectus 'Ua cuandum essem cipit, quod non tolerant imbecillae vires.
At in praesente nulla adest imbecillitas, sed libens e lecto surgeret, ni aphymate illo impediretur. Cum igitur non adsit vitium desectus, cui sit occurrendum, epicrastica ista ivt illius vocabulo utarin euacuatio duo damna inseret. Primum, quia si adest cacochymia, quam isti supponunt, nutrire non decet ex Hippocratis oraculo, Impura corpora, quo magunutrio.eo magis ledes ..Alterum, quia si ab exhibito uno duntaxat pharmaco ventriculi subuectionem timemus, longe
magis multiplicatis quotidie,vel alternis diebus potionibu timenda est .
12쪽
purgatios eorpus egeat. 'FUNDAMENTA AD EX HI BE NDUM
Non deerant rationes ad persuadendam pharmaci ex bibitionem, tum ex lassitudine post tertianam relict . quae per plur menses durauit, tum ex cibo laute sumpto. tum ex Vrinis, auo interpolatim mingebat , puras in sub G dentibus, tuterdum enim erant -- uelacteae, sed cito
sibi idebant, i c sedimentum album pHuliosum valde cras. sum, o multum deponebant, ea quo purg, sanorum similes Iemanebλnt: tum ex Vlcusculis, quibus Universa membra scatebant, tum in totius corporis extrema macie. I igc prε-cipua tuerunt eorum fundam citra, quorum singula rationi, bus, automatibusq; prout a suis autocibus fuerunt coriobo rata, referam simub dc Lelatum.
C Vm morbus sit affectus laedeps primo, per se, sensibili.
/ ter actiones ut aegrum corpus ex actionum vitio, lic sanum ex earundelli bonita is digiuucitur, iccirco medicus.
ς una committere,existimauit, qtu sanς corpori purgans me. scamentum exhiberi propterea, id sipius inculcans, susI lubri 'morsqui i'q t cumptrim dicamenta Pur, tantur, cito exoluuPtur. R asus, qui Hie si habetnt corpore, si si uitiuirunt χη dicationM : γ alibi, carne anas babeniim η. Aph. Adiuuat, ad dissuadendam purgationem , habitus valde gracilis, tum natura, turn etjam ab occasione, si lusit pyrgatione amplius gracilescat, ad tantam deueniet maciem,ut vix refici queat : ideo Galenus graciles veretur quomodo- t,AdGla- . cum me uacuare H Praererea habitd gracile te la ramento uc ς ι sunt ucci, ut Galenus stat uri, qui autem sicci sunt, ab si . . . tabo a s cantibus
13쪽
eantibus igduntur: medicamentum vero purgans. exsiccat ut Galenus affirmat, di ratio suadet. Accedit tertia ratio sumpta ex facili alteratione. Nam ille. qui sicco,calidoq; temperamento ei priditus,&ad actiones,siim mentis,tum c0rporis velox, facil- Obseruatio. limo negocio alterationem Iubit: tale Anno postia is tintinc corpus tracta mas, quod etiam 1 mense Iulio , nobilis quacum motione, vel leuiter ingrata, Germanus Florentia nauseat: aaeo,ut proptarea nec prysa - in variolarum mor. na,nec sympo aliquo in tota aegritudi- bs incidit fatis et . ne nobis uti licuerit. Si igitur corpus ne , a quo intra pau- exsiccatum, & facile alterabile,facileq; cor diesfui sanatur. in nauseam incidens, purgante medi- Medicus tam/n o .camento, nulla necessitate urgente, ex- V pretium se factu. hibito,amplius exsiccetur , pulsuum rum existimas' flcrebritatem acquirat, in nauseam, im- stria purgaret, iccis mo in inappetentiam incida , non ne eo ἐπ exhibuit hane cum magno medicorum dedecor potionem R. Manne, hoc fiet Videant igitur, qui Hippo- Hrv.ro Dis .ancraticas leges colunt. praeceptum illud, vn. v. eu decocto eo - αννον πυρὶ τά νουσνμοδα No ωφελεσν, κωδ diat. oditis Diis . βλάπLν. Sr nonproris,Ditem quam imi- Et qua rimar-nime noceas, an hic locum habeat . Ha- eum δειit valde bini. t quidem: 'ham parum est, in quo ina arim inlidit in prolicere velimus,multum,in quo no- dysentenam promiscere possimus. Et tamen medicus, qui demolium malignis, uario loco dixis, & medicamentum mordacim mat/HI, axe voluit,hoc pretceptum,nescio qua adbutex variolis reliratione ductus, in mediu attulit, quod intra triduum magis illia admonet,ne persistat, quam 'ν rigerarii extremtime, ne desistam 3 Etenim qui facere . Obyt. Ego vocatus Da aggreditur, magis considerare debet, pridie ante obira, nisne noceat, quam, qui abstinet. Gιrat ramrdio locis.
Ommunissima est Hippocratis doctrina' quam seorsim, in libello huic rei dicato petetracto morbos alios, aliorum
14쪽
allorum esse medelam. Si qua vero aegritudo hanc faculi. talem habet, eam praecipue variole habere videntur, ut po. tequς abundantissimam praui humoris expulsionem secum aflarunte iccirco medicinam prudenter facientesmo solum, in principio variolarum , non purgant, ne motum naturae impediant, sed nec in sine, existimantes scilicet iam non esse arti locu cum natura, per se ipsam necessitati secerit satis. V riolarum prouentus, qui in hoc corpore fuit abundantissimus, ii morrhagia e naribus ter repeti a, sudor, vomitus in principio valde copiosus, en emata alternis diebus iniecta, victus tenuis, bis secta vena, potuita' reliqu as prioris morbi extinguere, non est prςter rationem. Quod an praestiterint nullo melius modo probare possum, quam Hippocratica probatione O Iendit aura innatio . Nunquid credibile est. priorem causam agitatam variolas,ardentemq; rebrem excitasse, deinde causa eadem remanente effectum penitus abiis. se .Quis sans mentis affirmabit, febrem dicemisse, causania autem febris semel agit/tam, adhuc intus permansiue
FEBRIA OVAE POST VARIOLAS SUPPURATAL
AT dicent recidiva esse potuit . quippe exigua causa suis
pcriles man siit, quq per se non erat apta febrem sulci. tare, suscepit tamen postea augmentum, dc calorem praeter naturam accendit: propterea ab Hippocrate est dictum, Qua ruinquuntur in mo bis A iudicium, recidiuasfacere consueue runt. Caeterum ostendere tenentur, relictum fuisse in cor pore morbosum affectum, aut praui humoris seminarium, ut illis recidiuam hanc admittam. Undenam hoc ostendenii Nempe ex signis, quae idem met Hippocrates in cpdem ijs stripta reliquit: ea sunt,Sitis intus rei Linris exsiccatio, o in Dammis annuerantia. Horum ne symptomatum aliquod visiam filii λ Veritatis amatores, qui aderant , precor, & btestor, ut, quae viderunt, fideliter narrent. Nulla sitis,nulla de oris insuauitate querimonia, de appetentia autem quid dicam l Nisi nec sano homini praestantiorem contingere . Hoc omnes norunt, neq; illi inconsultatione ita allirmantistat, qui contradicersi. Praeterea febris variolarum acuta
15쪽
siit, acute cito iudicantur, non acutae autem sunt, ut Gale.
ta unci r .Dona uti rsi Q i' non . strua torisv i innisa ni Um totri corpore possulae, einaim tima inflammatae' u rei nansissent, quam rei materia; v pote la vatiolis ori ginem docens praua erat, non poterant non febrem comi tem habere . Erat ergo febris symptoma. Nunquid ephe mera mininae . At putabat exii, quidam; nouum;&inaii ditum ess febrem lympio ma earn appellare , quae in hum rimus leuem habet, cui morbi, non symptomatis conuenit definitio. Consueuere medici parum in arte versati quicquid non secundum eorum inscitiam dicitur , paradox una exi lii mare . Attua est paradoxa sententia , mea autem an thi paradoxa; Non ne paradoxich dictum censemus id,quoapriter multorum opinionem amrmatur' Ita sarieraudi nunc: tua ista opinio, nimirum febrem, quae sit accidens, temper esse ephemeram,unum duntaxat,quod sciam, autorem neotericum habet, nempe Vallesium, qui contra omnes antiquiores ei Moquimis, & contra quem pol teri omnes in sudigunt . Febris quidem tam ephemera, quam humoralis,sem per est morbus: iccirco Galenus illos, qui febrem , qtae t sibilem alicuius partis affectum sequitur, symptoma esse. auhitrantur, reprehendit . Et merito, nam omnis sebris in asse mis praeter naturam, primo, re per se laedens operationes. Nihilominus idearmet alibi,Febres, inquit,-exnlegmone ortum habent, partium Ueluti symptomata qusdam sunt, more busiq; a parte laborante denominationem Q acci t, utpbrenitis, peripneumonia, pleuritis, ct alia. Sic ille: merito ergo a mo bo, quem febris sequitur, veteres, ab eo relati,jebras pheniticas, peripueumontaeas, ἐπ Dibaricas appetiarunt, Adeo autem verum est, febrem, quae hos morbos comitatur, apud antiquos symptomatis loco fui ste habitam, aut referente eodem, idos duntaxat, qui absiq; inflammatione,aut abscessu, aut dolore, vel ery Uelate, vel ab , alio membro praecipue assecto mrotabant, febribus dicerent molestari. si autem propter lateris insammationem γρIρulmonis, νeI talis partis alterius febricitabant, non se. brientes tuos nominarent sedereuriticos ,perismumoniacos at,
16쪽
nommihias, mista be racosin censos. Nec vero inhaec nomenclatura, alteria iratione est et nam alium moris hun, sequi, velut umbra sequitur corpus, proprium est sympioniamino roprium re harum fibrium et ideo prudenter Gilei, inon dixit fabrem syinptoiua, stas :v lut symptoma,& Dyrius, di bris, ait,femure' --s, r in tam n cognitionis n Irae, o toma rici potest, nam dumicimus, fibram eois tinna inimias non omnino ad irim dirigendam esse cognitio. etim, sed ad morbum, ex quo pendet. Rogabari quem nam morbum haee filii sui clymptoma, aut velut symptomaaγquc tur rivorbio enat in figura, aut etiam in continui sol intione, nempe inceramulia composita, hoc est. sordita,&cu inflammatione . Humstrea tibi signum esse potest, quod ad ulla ni id flammationem, sorditiemque L bris sequuta tuit, eisdem asitem mitescemibus, fibris accessit..quod si interda it a M'.ualiquod tuberculum tui ius luna minabatur, te bris quaedam praei evanescetis repuIlutabat. Nunquam. tanen aut ar- r. aut sitis, aut aliquod ali symptoma considerauoa dignum apparari.
j Quando se is, accedente aliquo morbo, Recedit, &, -- aena recedente, recedit, non habui r)ΠDi qm morbi, aut caq- ite morbi, sed symptomatis,ac p ind dicςt insitasaenua agmorbus, nihilominus Iym proma appellatur. i,
Cum symptoma tunc duntaxat, cum habet rationem eau Le, propriam expostulet curationem,ligc febris quε,nec cauia crat, nec morbi, sed symptomatis rationem subibat in nem ε 3u cum aderati peculiarem prouidentiam requirebaL,neq, Pol - - . - quam recessit, poterat quidpiam indicare. .ri :
. . VRI NAE ALITER IN AEGROTIs, ':
'π Αgnam vim faciunt duo illi medidi in urinarum inspe-1V1 ctione,va,corpus purgavone invia et , Ouendant. Sed quae
17쪽
quq nam sunt urinae Sane ut plurimum sprqsertim e ,qui
nocturno tempore minguntur) bonae,tum colore,tum subis stantia, tum etiam contentis, immo longe praestantiores nunc excernit, qua ipsemet sanitatis tempore excernere sit colitus. Nam, cum sanus est, humiditas in capito collecta,
qua pollet, i ut assiduus piyalismus ostendit j exercitio Ii
quata, dc per urinam Os meatus eiecta, urinas aquosas reddit;
nunc autem flauo tinctas colore, oc substantiae mediocris, cuhypostasi laudabili . At vero diurno tempore urinas mingit albas, crassas, confusas. Hanc varietatem damnant,sed frustra: aliter enim in morbis, aliter extra morbos significatio ab urinis petenda est: caemplum in praesente casu reperies is quidem utinae istς,postquam subsident, tenuem quandam nubeculam, in summa superficie innatantem, pr crerunt. Id c in morbis , praecipue acutis, ni in Hispocratis semen, tiam, timenda est: quippe in prognosticis sic ait.Piu ueriora
Iupernatantis, araneorum telu similes, damnandί sunt: indieant m consumptionem. SanitatiS vero tempore eadem nube,
cula optimum signum a Galeno centctur: ubi enim sanguis concoctus st,in urina nc bula qugdam dc super tenuis super stat, velut quod in sumino lacte colligitur, graeci γραδε a citur j dc quod in summo refrigerati iusculi concreuit. Itaque pars sanguinis, quae sanorum sanguini adest, per Κ bres eua. nescit, & tunc si pingue aliquid appareat, non incu*abitis sanguinis, sed eol liquationis signum est. Porro siquid de Urinarum inconstantia, quippe interduturbidae, interdum fulae minguntur ex Hippocratis,Galenive scriptis depromunt,considerent opportet,de sanorum ne, an de aegrotantium urinis loquantur. Scio cnim, mutati nes urinarum, apud artis proceres, morborum di uturna ta Esienificare, & fibrium inconstantiam,morborum, inquam, delebri uni': caeterum nos extra morbos, extraq; fibres, in is statu, si non salubri, i altem neutro, consti tutum corpus tractamus. Quid tanti faciunt urinas, quas Galenus, extra fobtilem astinum, contemniti Etenim , In 'bribus omnibau .
18쪽
gitust: in pasionibus autem Uentris, si 8 ebr ureis Dis alui excrementa in fisere oportet, se autem cum febre, etiam Urinas . Quod si alibi vult, ut urinas semper simul conspiciamus in i 3 Zp d ventris affectibus. thoracis, pulmonis, neruorumq;,aduer rendum est in primis, hos aflactus febrem habere comitem, deinde utinas ideo in ijs conspici, ut addi scamus, an morbi facta sit epigenesis ab extra venas,ad intra. Hoc indicant ver ba, quq sequuntur: inquit enim, Na bons a pareant,baud magnum prsbent monumentum adstatem contra naue amρώ- 'ants utrari'riculum. Sic ille'. Nos nullum affectum in praesentia agnoscimus,quem venoso generi communica. .ri posse suspicemur, nisi velis propter phrma illud,& leues i excoriationes, quibus confricatio Occalionem praebuit, ti- , mere, ne ex cute ad vasa fiat palindromer hanc tamen non
sola urina, sed pulsus etiam, dc grotantis inquietudo significaret: quippe absurdum est dicere, praui humoris ad vas regressitin contingere poste sine febre.
IVAE ISTAE . QVAE PROPONVNIVR, LICET
Uu sint,novunt tamen,qus subiugalium dicuntur.
VIdetur illis urina,quq proponitur, esse ea,quq commu niter dicitur 6 οὐρον ὐmμγίν, urina subiugalium, ex qtia coniectant cum Galen materiae crast, prae dominium. .Aph,r & statuunt purgatione esse opus Proh quot in paucis ver- his errores latent In primis, urina crassa propter agitati nem,quq capitis dolorem vel facit, vel saciet, non est nisi in febribus, ita sentit Hippocrates, cuius sententia, ita habet, RHibur per febres urins turbiis vetati sumentorum, his dolar caispitis vel arii l.vel aderit. Si vero cum aliquibus non legas prefebres in saltem, eum pluribus, quos Galenus refert, d bes iratic sententiam cum priore contui, ese , n qua urinas proponit crassas non sine febre. Merito quidem in solo astectu febrili urina crassa ab agitatione supponitur: quipp eanta agitatio absq; febre monstro similis erit. - 'Alter error est,pro hypothesi tanta constituere agitatione, - ut ex hoc antecedente purgans medicamentu exibendu esse concludant. Qius unquam ira media agitatione purgauit medici Certe non Hippocrates, qui in febribus sortibus medica- ροα menta
19쪽
menta purgatoria non ad mittis, donec remisierit febris. At dices, febris non adest: ita cit, dc proinde nec agitatio, urinas turbidas reddens. Tertius errori est, existi re urinas istas, quas velociter subsulare conlpicimus, ellueaa , quas Hippocrates urinas subiugalium appellat, cum pomis praecipua conditio, quae urinas similes subiugalium urinis facit,sit,ut non subliueantiquas Galenus in commento illius aphorismi cile ait, v luit bitumen, picem, resinamq; dissolutam, alibi, easde m mustq comparat , Crasas nanq,νr no Oocliti talio io lQco non ἡ- Ss ' sed is, irequens erit in in bobus, 1 qu multus csi rix Epid. meus, reuorans ac Nit Ψη n vacro, qm, μου miibum' --
M. CONCLUSIO. Vrinae subiugalium tum crassae, non su bsidentes, cum se bre, a vehemente calore, ag te in mat ria crassa. 5c iud 'factae . Urina vero ista cito subsidens, bc absq; febre, non di- 'citur subiugalium L DRORY Tl El. Ita
' C O R o L L A R I V M. Si foret subiugalium, seret ab agitatione, dc ideo male
ri l. ', inserunt, in iubiugauum, ergo corpus indigct purgatione, Immo contrarium, videli t in subfugatium,ergo in t a basi ratione,in qua purgatio 1 cet, refrigςratis. sol conuenit, siue per medicamenta alteranti siue per languitiis miti nς.
FRAEDICTAE URINAE CRASSAE VITIO
Non una, sed pluribus inducor ractionibus ad creden
dum, urinarum, quae proponuntur, praua consent εvulo renum accumulari . Prima sumitur ex facilii te subu-dendi: quemadmodum enim ut Galenus optime anima duertit in dyssime rijs, Sanguis, qui excernitur ad stus sit,sup/riora inte οβ νι- cupat, Vera nota; , Ustraom: sic humor crassus,licet cuim urina mistus quipp. cum fudi
- ouaedam siti, facilaemii tuo st cat separcit et, signiscat non citi si longe
20쪽
longe a vesica mistionem fuisse factam, si vero dii ficulter
secedat,e longinquo,hoc estie venoso genere educi ollanditi. Secunda. Quoniam, post separationem, substantiam mediocrempletes erici Siquis tegerit Hippocratem, de carunculis, libamentis, & fulturibus cum urina exeantibus loque rem inuenicti ex eo cognosci, has e renibus excerni, quod si ureum erassa urina exeunt, cum crassamquam hoc , utGalerius Oxponit cum mediocri c.Nam quando urinae 'Phq tenuis fuerit, haud secundum naturam vela se habent : cunx δ 'vero non tenuis cxtiterit, sed mediocrem habuerit substantiam in quo significatu crasianvaccrpere hoc loco oportet ea, quae simul cum tali Urina excernuntur, circλ renes, aut vesicaa, passiuhem ostendunt. Tertia . Quoniam non adest febris .: si enim vehemens Tertia vexet febris, totum aegrotare corpus fateri cogimur , sin se. bris abest, solos π suam vesica massicr,est cxtili mandium V - Quarta. mimio renumardore querebatar, adso Ni M' Quarta sentibus adhuc variolis adrunctionem.cua unguento P 'gerante, desumpto Galeno,consa te fuerinaeus coacti tui detur enim excellens calor potuisse humores ibi exulantes
L Quinta . Quoniam nebulam teli& aranearum sinulem euius uniuersi minentionem fecimus, in praesente pςculiarit ter conlpicimus , haec aulcm cuminon significet colli quamentum toti us tale enim non ni si per de urentes, & valdα malignas febres adeste solet ad colliquatam rς num Pingueri
- Vrina consala, quae cito subsidens, remanet sub lantiae mediocris, sinu febre, cum renum manifesta intemperie, cum nebula aranearum telis simili, in supino decubi tui non sit vitio humoris intra venas eaistentissed ea phritica . . i