장음표시 사용
31쪽
'm scribere, cum hoc liberaliter agere : num ut ex satietaria nec cilitas purgandi appareat Apage iam, hoc ignorantiae limite transiccnderet, Sc malignitatem saperet. Pergo tamen vitem: s. Sit ita, dccon uatescen S a morbo, cuius causam agimus, cibam moderate accipiat: restat nunc videre , .ὸ 1,an sit Verum, e una non corroborari. Hoc, inquies, nianit
stum est, quia valde est extenuatus. At longe differt , debuelis ne, an gracilis aliquis sit: multum intcrcst inter imbecillistatem, dc tenuitatem : potest crallus esse imbecillus, gracilis vero robustus. In te limintelligo, corpus hoc 1 cibo corr horari : quippe e lecto surrexit,& nisi Obllaret phyma,quotidie surgeret, ita ut animalis vis admodum constet. Consules pulsum, & vitalem robustam inuenies. Si vero non ita breuiter incrassatur, hoc, ut sic fiat, magis precor, quam deprecor, etenim extenuata corpora longo tempore , hoccst, sen- sina, sunt ad crassiorem habitum reducenda. Itaq; μηλκων, non signisiicat non incrassari, sed non reiici, non vires allii.
Iam ergo tibi aphorismus nequaquam fauet, ratio autent multo minus. Contendis, in hoc corpore obstructiones es. 1e ς liberalis sum, admitto, sicut pleraq; superius, magis, ut te undiq; comprehenderem, quam quod vera sint, adinui . Ntina ex eo; quod adsunt obstructiones, infers purgatione esse opus 3 Galeni cs doctrine visnam vere te adminatoren Lib. D. profiteris, Galenum audi sic loquentem, In infrumentati ver.
met c. 3 3 morbo, qui e H obLirumo, contrarium ei es grace e braxrs,quam reculsionem, puto, dixeris: & alibi, en vero obniriamo ex. νοῶ Are med. genere gritudinum,qua quidem ex lentis, ct crassis humoribur' sit , Unam ct ipse habens intentionem, morbo contrariam, dico,
apertionem. Itaq; a magno artis procere Galeno libet addiscere, obstructioni deberi apertionem. Quorsum ergo ex obstructione colligis purgationem 3 Nempe, ut dixisti, quia obstructionem aperire ante, quam corpus purgetur, Galeni Lib. tr. doctrinae aduersatur. Calenus enim sic ait, ienytim enim Da
mei.c.ι o. prioribus libris est, si lys auxi lys, qvs obLIructionem eximant, et tinon vacuata prius abundantia velimas, fore ut non modo nisu
proficiamus,sed asseritum maiorem reddamus, pugnantibus sicci cet inter se indicationibus . at se vaeuata prius' multitudine Me curandam obs monὸ accedamus, mi uicamentis obm
32쪽
nes expediant, erit opus. Ita Galenus, quem ille,qui prio re loco dixit, de sanguinis missione, non depurgatione lo auutum fuisse recte est interpretatus: consideranda namq;
tri vcrba, Euaeuata abundantra, euacuata multitudine, quod
sane venae sectione lit, non autem medicamento purgante 'Porro Galenus ibi sanguinis missione prius utendum duxit . quam ad obsti uctiones aperiendas accedamus. Potest hoc corroborari, ita iri maduertamus verba illa, Fugnantibus in . ter se indicationibus, quae for lan hactenus non intellexisti. Sed ut intelligas, scito, ab obstructione sumi indicationem aperiendi ,.a multitudine autem euacuandi. Si ergo prius aperies , multitudinem augebis, nam apertione meatuum, caloris naturalis perfectiori actioni, di subinde copioliori sanguificationi occatio datur. Itaq; si prius, quam sanguine m mittas, relicta in corpore multitudine, obstructionem aperias, multitudo augebitur, ex aucta multitudine augebitur obsti uctio , Iam ergo tibi patere arbitror, quomodo ex eo, quod de obstruamus ante, quam sanguineui mittamus, pugnantes inter se oriuntur indicationes. v
Sed quid tempus in re manifesta consumo 3 Assirmare aibdeo, te verba Galeni, quq citasti, apud Galenum non vidisso, sed ab aliquo accepisse: nam si totum illud caput, quod qui dem breuissimum est legisses, utiq; sententiam mutastes: quippe stati m post illam, qua recitasti, sententiam, sic scri- tum reliquit :Itaq; dii, qMe ci rasalaxenailoauebatur de obructionibuς cum febre, liberare obstructiones Ualeant,utemur:..H autem qua ob iruunt detersa, dissetiq;sant, psratuum, ursenas, Osudorem ea vacuare tentandum. Vides ne, quomodo aiate euacuationem per aluum , aut per alias vias, iubet uti deo ruentibus, nempe ijs, quae detergunt, dc incidunt ' Disces fortasse, detergere, dc incidere dixit te, non autem aperi re. Non credo, te hoc dicturum, quoniam in tolerabilis: ese
set ineptia : quippe non aliter obstructiones aperi latur, quacrallos, lentosq; humores detergendo, dcancidendo. Cette rum huic etiam inepti et latisfacere volo ex Galenor cum Onim aliquando Hippocrates dixisset, oportere ut corpora. 'tantequam purgentur , fluida faciamus, ille in commento'.
33쪽
tus aperiet ριν quos irii tranymittuntur, atq; trabuntur a medi. camentis, qus vim purgaιoriam babent, tunc purgatio rem in omnibus 'OdedIι . Nec vero putandum est, Galenum unquam, non apertis prius meatibus, ad purgandum accessse, qui etiam in mat 4 Aph. o. yia turzente, quam Hippocrates eadem die, hoc est, nulla in.' terpolita mora, purgandum esse censer, in hac, inquam,ma- , Aoh , . teria, in qua tardare perniciosum est, desiderabat occasione' habere propinandi melicratum, in quo decoctii in sit aliquid hystopi, vel origani, vel tragorigani, vel thymi, vel pulegii, siue quid huiusmodi, vim habens humores amniiadi Quod si in iurgentibus hoc faciendum duxit, quanto magis in Obstratentibus Z Sed quid plura Non ne iam diu durante adhue febre Oxymel exhibendum clamabast At oxyim I detergem di,& incidendi vim habere, alenus pluries dixit, quam ut hic referre qu am .
MA Vm remedium est illud, quod sicui
magna militatem ι eo aebite utamur ,
ita, sisedebite, ingens damnu asserre potest. Duo ,.. ,: duntaxat Galenus, emedia magna se ait, pur- Drus pharmacum, V venasectionem: hoc fecurissimum est,istud non valde tutum. Nam cutilis optime animaue uertis quod semel in ventredi leuoratum est medicamentu, quominus Omne deuoratum sit,fieri non potest: neq. possibile est,ubi plusquam conueniat, ia purgetur homo , pariem oblati auferre. At in sanguinis
missione summum id bonum est evacuatione, dum voles,posic sistere ac rursum quo viden-
34쪽
Iur Eatione corpus egeat. Πtur tempore fluere sinere, quo ad usq; rectὰ habere appareat . . Cumq; pharmaci exhibitio corri postea nequeat, ante quam exbιbeatur, magna consideratione opus habet, re Hippocratica admonitioni e I locus hil temere,nihil contemnere. Porro in consi
lationibus proteruus quidem est, qui in paruis non assentitur, pius autem, qui in magnis con ι propriam mentem, quasi di putauri defati. gat in acquiescit, ut nemo sit, qui vitio vertat in
re magni momenti,quad spurgatio est,tenacitate opinionum. Neq;vero artis medica decorem lan
ga dissutatio derogat, qui pe coniecturalis est , nee infallibilem habet assensim,quam calamita' rem in alijs etiam artibus, atq; scienti s ubit non ster intellectus. Caeterum in tota curatioue, quisquilias parui faciebam,solum interdum non m
seram me cotinere,quin cuiusdam ineptias clam cum amico conferens non riderem , vis quando euacuatas a natura esse disit partes crassores Iressare tenues. Vuando etiam inclinante febre, die undecima, febrescilicet, quam Omotonam appe auerat,morbum in declinatione particulari consilutum e pronuntiauit. Omitto, quod
35쪽
3a Muna Variolas in Gebre, dies decretorios, per paroque os
numeriabat, more vulgi, quod, febris hodierna sit aba ab externa selet ignorater qua rere.Ad mlcuscula in ore nascentia rupum depomis,ore retentum laudauit remeaeum,dixit, se a se multoties expertum. Cetera degenere hoc, sario
funt multaὰ loquacem dela revalent. Multa ad Τάtibus ad aurem insiusurrabat sed νη nam' ras nugas liquando etiam mi pote qui non
solym ωor, sed imal etiam κακοθυμος eu) mero calumnias: nam ea, ad qua ego interrogatus rein I ndebam Ee inpiatico carpere non ausus, is , uatim damnabat. Rogauit me aegrotans, o l
e rei in Mepasus haustu aqua os coeuere, laudarai t reliquia alimenti,qua in dentium intersitise remanentes, halitum vitiant,auferantur ,σ vaporum ad caput assensius prohibeatur: iste autem vero styx urtim contradixit. Sed ego imprudenter aeto, qui tutium mihi aduersarium facio eum, quicum pudeat di Putare.
36쪽
Ulla qu stio est,ex qua,meo quidem iudicio,
authores fici li us se expediam, & in. qua magis caecutiant, quim isthaec: quippe in ea videtur veritatem non tam inquirere , qui . dissimulare. Expediunt se,dicentes, philosi 'phos perlautates naturam rei nullum media inter sanitatem,& aegritudinem reperire,quod tamen medi ci, tensum consulentes, inueniunt: quasi vero non sit semper una, & eadem veritas, sed varia pro scholarum varietate. Deinde natura rei non est diuersa in sensu a se ipsa in intellerictu: sensus enim non decipitur circa proprium sensibile: si autem medium ostenderet, ubi medium non est, deceptio quaedam foret circa propria sensibilia nempe circa qualitates tangibiles. Tandem sanitas, dc morbus suapte natura pertinent ad sensum : ad eundem ergo pertinet neutralitas ,
qug nihil aliud est,quina utriusq; participatio. QiIare idem
est considerare gritudinem, sanitatem, dc neutralitatem iuxta naturam suam, dc iuxta iudicium sensus. Prsterea inquiunt, sanitatem a philosophis constitui i punctos,a medicis in latitudine . Ego vero ex parte philosophorum inuenio Aristotelem agnoscentem latitudinem sanitatis, quippe inter homines unum alio saniorem esse ait: contrarso ex parte medicorum sese mihi offert Galenus, qui cum morbum constituat in puncto,sanitatem quoq; iure co,trariorum, in puncto debet costituere.Q a d autem moibus apud eum consistit in indiuisii bili,patet: nam rem permanetem esse,ait,quq statim in suo exori u totam suam simul habet essentiam,& quemadmodum quaelibet aquae gutta est aqua,
dc qia libet ignis sicintilla est ignis, sic quilibet, quantumuis
exiguus morbus,est moibus. Ad ii Cc respondent communiter Gmnes,Galenum tunc philosophice, non medice fuisse
37쪽
de locis affictis) nomedice loqueretur. Quid plura Nonne idem ipse in opere de temperamentis docens nos cognoscere sanitatis latitudinem, eius terminum esse dicit, cit priamum operationes nanifeste apparent laesae 8 At laesion uti et L nisi que manifeste apparet: quis enim manifestat Oper tionem λ nempe sensus: operationis item laesionem, sensus. Sensibilis ergo est operatio, sensibilis eius igsso: si utraq; sua. pte natura sensibilis, utraq; suapte natura manifesta: quapropter cu primum lettio extitit, & sentitur, dc est manifesta. Cumq; hic sit terminus latitudinis sanitatis, dc si naui primus. morbi exortus, nullus est locus intermedius,qui statum neu trum possit capere. Tandem Aristotilem nobis afferunt,qui no semel negauit medium inter sanitatem, & ςgritudine in . Desinant tamen obstinare, neqiadhqreant Ari stoteli, legislatorum more dogma istud sancienti: imo portus ex ipsius doctrina contrariudogma eliciant. Ar illo teles nos docet, non omnes relatio nes intendi,& remitti, hoc autem accidit pro ratione fundamentorum,qua intendi, & remitti possiant, ut relatio limilitudinis inter duas albedines: cum enim altera similitudinis ratio, hoc est altera albedinum, intendatur, aut remittatur, relatio remittitur: si rursus albedo redeat ad paritatem. intenditur. Cum ergo ex hypothesi sanitas, & morbus sint de genere qualitatum,quq intendi,& remitti possunt, ut pote quae latit dinem habent, intendantur, & remittantur: hoc quis fieri polle negabit Igitur in hac intensione , & remis. sione medium nece sinario dari debet. E. g. sit tota Canitatis latitudo,ut octo: sit morbi quoq; , ut octo. Accipiamus corpus persecte sanum, nempe ut octo: introducatur morbus, ct intendatur ad quatuor gradus: totidem deperdentur sani tatis , eritq; corpus in medio constitutum , Sed dicetis,intra quatuor gradus sanitatis adhuc sanitas ethin sua latitudine,ergo sanum,non neutrum, Sed ego respo-debo,morbum etiam esse intra suam latitudinem, quatuor nimirum graduum, & sic non magis potest denominari fanum, quam qgrum: duas autem denominationes contrarias habere nequit, habebit ergo neutram, atq; hinc medius si
tus Sc naturam, & nomen accepit.
Mucitor ad Galenum,cuius a hacae, inconstantia est as
38쪽
mirabilis: nam & neutrum resipuit, & neutrum recipit, & de nc utro ambiguus ciri Respuit: quoniam superius in hoc li. bro,corpora animalium magis, & minus admittere, ait, tantamq; in ipsis esse varietatem, ut alia quidem optimi sint habitus,alia simpliciter boni , non tamen optimi: alia. quae et si sana dicantur,non tamen sunt boni habitus : quaedam vero Gminus valeant , quaedam autem aegrolent; Haec exprofesso protulit,nihil interim solicitus de statu neutrorum. Deinde ut vidistis morbus, statim ac oritur, Omnes mas r.etis partes habet alibi, principium morbi accipi pro primo insulto, qui indivisibilis est,inquit. Si ergo primus insultus indivisibilis est, accipit quidem corpus sanum : si enim neu . . trum esset, iam alicuius morbi esset particeps, & sic in sultus ille non diceretur primus . Praeterea cum Plato medium inter sanum, & grum non admittat,& Aristoteles Platoniastentiatur,cum ruis uS Uale- .nus his duobus proceribus inter se cossentientibus nunquam contradicere sit ausus, crcdibile est, illum utrisque tertium opinionis socium adiunxisse. Iam igitur patet, Galenum a neutralitate fuisse alienum. .- Quod autem neutrum statum recipiat, non leuia extant argumenta: imo id in libro de salubri arte ad Thrasybulum expresse significauit his vel bis: Curati sani pars, quod ma cap
gna vitia , euectice autem, atq-Ialubris, quodparua dis utiat, id quoq;peri cuum es: in medio vero ambarum interfinio insau. ratiua uom mala, atq; rseruatoria positae sunt,s adflubrem , euectumgi comparentur, non exigua vitia emendantes: si ad eurativam,non magna. Propterea ct quicum; ambas has partis neutras appelDuιrunt haud malo mibisen e vis sunt.. Sed multo enicacius id ostcnui. potest ex arte medicinali, ubi medicinam di finiens at Guys tint. alub ium,insalubria, notrorum,dc differentias omnes neutrorum proscquitur. ἐῖ . . . Idem etiam in libro de optima secta, cap. 7 inquit, aut noxia junt, aut utilia,aut neutra: dc libro de tumoribus praeter naturam,tertiam quandam consi tutionem, ς'p quam dicitcne mediam intcr corpora, quae se habent secundum naturam, & ea,quae se habent praei Cr naturam. Et de- cap. asympr. dist. Omne,quod est siue id sanum sit,sive aegrum e neu sis: α 6. sanit. tucndae de Podagricis agens,ca corpora, uicit, cap D
39쪽
esse media inter sana.&aegrota: &de const. art. Foren id C ' D Dmptomatibus quibusdam mussit quae medium inter ea , q-- sanιι repertuntur,s e qπsgris eueniunt,loeam seruant. Atq; ita satisauperq; videmur monstralle, Galenum statum neutrum reccpisse. cap.4 Superest adhue ostendere eundem fuisse in hoc statu ambiguum. Quinto de sanit.tuend artis partem, quae senilem aetatem gubernat,gcrocomicem appellat: eam , quae conua lescentibus praeest , analipticam, ac si dicamus refectricem rtunc addit, Videnturq; hi ambo ectus non esis plane sanitas Miλιι morbi, ἐπ fanitatis assectus quidam me vel omnino eiusfani ratis non se,qt serma, eonfian i sit, quam καθυξεν appes iant sedpotius, quesbiamrncretaq; sit,quam Uiι κατοι σκεσιν no minant. Ecce dubitat, an senes ,&conualescentes sint appellandi neutri , an potius sani,non quidem sanitate ad habitum,quq optima est, sed sanitate ad effectum,qui fallax,deb, Iisq; censetur. bed, quod magis mirandum est, leuissimos appellat hi mines, qui huiusmodi quaestionibus intricantur,cum tamen ρξ'' ipse no minus leuem qu stionem tractimerit in libro, quem scripsit ad Trasybulum, utrum scili et ars tuendae sanitatis pertineat ad medicum, an ad gymnastam . . Sed qui sunt isti leuissimi hominest nempe Herohilei,di- Ripuli Herophili Chalcedonij,quem ipse summis laudi bus extollit non semel,& a quo, ut ipse fatetur in libro de subfiguratione empirica,definitionem accepit, qua dicitur,scien- riualubrium Ualubrium, neutrorum. Immerito igitur tanti viri sectatores leuissimos homines appellati& ab eo recipere veretur corporum neutralitatem - . Huiusmodi tandem n nijs retristis,ad propositἴ qmstronis decisionem accedamus. Inuenio apud Galenum mediocii K p as talis terminum in aere esse,ut corpus in eo, neq, horreat prinpter frigus, neq; sudet propter aestum, & quamuis horror ibi non accipiatur pro corporis concussione,satis est cum eo dem in lib.de rigor. tremor. dc palpitationei in sanis,horroris nomine intelligi dolorosam omnem restigerationem. Si igitur inter duo adeo inter se distantia extrema mediocritas
includitur profecto in amplissimo hoc spatio datur aer, quieta. is a via sentitutivicontingit dari vc O tempore, datur & qaii lentitus
40쪽
sentitur at quantulum,ita utiqui non semitii tirespondeat famnitati καθ εον,hoc est inhabitur qui interdum modice senti, tur,sanitati κατασκεσιν, hoc est in affectu: qui vero non pars, lenti tur, nec tamen accedit ad horrorem,Sc siidorem, rospindeat statui nc utro. Atq; hac comparatione videt ut satis declarata neutrius natura,& conditio . Videtur etiam soluta
disticultas quam nCbis in aerebat latitudo sanitatis,quamuis remaneat leuis quidam scrupul us, qui facile extirpatur. Nepe si morbus ivt diximus statim secundum totam suam es lentiam exoritur, k primum insultum habet indiuisib lein, cui etiam respondere sanitas debet,qui fieri potest, ut in his iam ii. em agnoscamusὶ Repsondemus non esse inconuemcns generari aliquid in instante perfici in tempore. Exemplum vobis sit lux,quae in instante aerem illuminat, sed paulatim fit maior. VI mo verosit btiliter possumus hoc argumentu retorquere in aduersarios; Nam si morbus incipit in instante, finitur in uanter quippe ea,quae incipiunt per primum sui esse . dei nunt per ultimum sui esse: sanitas ctiam incipit in instante,
sed inter duo instantia datur tempus, ergo inter morbum, dc sanitatem medium est neutralitatis tempus. Argumentum itaq; probat, dari necessario tempus intermedium. Siquis
dico non cohsiderabile,respondebo,satis ella, quod constet de necessitate teporis intςrmedit,longitudo autem, aut br avias cius debeturfacili, aut dissicili introductioni dispositi tum , quae ad sanitatem inducendam requiruntur. Vnde
2 Sed ad excludendam conualescentiam ab statu neutrali. ratis,potem aliquis sic argumentari. Siquis telegat Tor-
clubiequente etiacuatione integra , hic sanus censendus est
nihil conuenit mouere Iihil nouare siue medicamentis, sime aliter irritando, sed Gnere. Si vero liberetur a morbo per crisim imperfectam re nianebit, ii corpore aliquod residuum cauta morbisice.
ymptoniata: sitis intus relicti. oris insuaui tas, innaPpetentia. Quare via est causa moibi, ad quam orbas