장음표시 사용
71쪽
nedum erem Liuius inquiti Post haec bellum cum Mon Arusi ἡ νψu lanis Sardiniae populis, Romani habuere: hi. nam Ilienses, Balari,&alij, qui in monto bus uiuentes, nunquam a Romanis, ut suera dixi, debellati fuere; cum parum agri . leminamj haberent,& quae habebant segni 'I a , . ter sererent, alios Sardiniae indigenas accurrate colentes spoliabant,& quosdam trans
P ari, re πQuora, praesertim Pisanos nauibus inua- alii a Pira' O uare Sardiniae Praetores ex Da
uadunturi trum decreto saepius eos bello tentarunt, q& quaedam cohibuerunt, caetera diis culta Liberi sem- te locorum absterriti omisere, & liberosti f. 'reliquere: Obseruabant tamen ipsorupuli. mores, qui post latrocinium dies plurimos
praedae nundinas celebrabant, & tunc exedcitum artibus quibusdam ductantes, eos . . inuadebant, & multos in manus retrahe- . . bant, ut Strabo, & Diodorus referunt.
Anno autem 378o. bellum ab Iliensi hius, Sardiniae populis renouatum est, dc orsi des, Corsi a Romanis defecere: Itaq; M. Pinarus creatus Praetor secum in Sardiniam traiecit octo millia peditum ex socijs Latini nominis, & trecentos Equites: in Corsica pugnatum est, & ad duo millia Corsorum in acie occisi sunt, qua clade compulsi
72쪽
Liber m madi obsides dederunt, &cerae centum millia ρb de pondo. Postea cum Iliensibus in Sardinia 'secunda praelia tacta itini; nunquam tamea Romanis omni parte fuerunt pacati, ut testatur Liuius, & Diodorus. 3 33. Triennio post Eburtius Praetor s-lium ad Senatum literis misit, nuncians Ilienses, & Balaros Motanos Sardiniae po- Ilie es, pulos, prouinciam pacatam inuasisse, nec cis inualido exercitu resistere posse. Ea-P iuris. eadem etiam Sardorum Legati nunciabant, orantes urbibus saltem opem Senatus se ret, iam enim agros populatos esse; quae legatio ad nouos magistratus reiecta fuit: 37 Α- Anno postea sequenti Calaritani,&no Cularitani
nulli alij defecerunt. Itaq; in Sardiniam duae legiones scribi iusse sunt; quina millia in singulas,& duceni pedites, treceni equites,&duodecim millia peditum sociorum, ac Latini nominis, dc sexcentos equites, & decem quinqueremeS n. ιum. Cum eo exercitu T. Sepronius Gracchus Τ. Sempν
- Coc traiecit in Sardiniam, ob belli magnitudinem prouinciam consularem eo an- ὸ itio, no fictam. Ibi si uera sunt quae in quinta Decade sub nomine I iiiij aedita, tradun- tur) multis iecundis praelijs Sardos perdomuit:
73쪽
muit: quindecim millia hosti uni sutit caesa; omnes Sardorum populi, qui desecerant, in ditionem redacti; stipendiarijs ueteribus duplex uectigal imperatum, ex
istumq;; caeteri frumentum contulerunt.
Pacata prouincia, obsidibus ex tota insula 2 3 O. acceptis, legati Romam, qui ea nunciarent, missi sunt, quiq; ab senatu peterent, ut ob eas res ductit,auspicioq; T. Sempronij prospere gestas Dijs immortalibus honos haberetur, ipsiq; decedenti de prouincia exercitum secum deportare liceret. Peracto anni curriculo, legati in urbem uenerunt, & Senatus in Acde Apollinis, eorum uerbis auditis, supplicationem in biduum decreuit, & quadraginta maiores hostias Consules immolare iussit; ac M.Popilium illius anni Praetorem deprecatus fuit, ne in Sardiniam iret, sed illam T. Sempronio relinqueret, quem uti Proconsulem, cum eodem exercitu, eo anno in prouincia manere uoluit. Altero autem anno ex Sardinia reuem 3736sus, ut inquit Volaterranus, caprarum greges, captiuoruml uictor portauit, &triumphum egit. Biennio post tabulam in aedem Matris 3 73 3, Matutae
74쪽
ost. --- , Matutae posuit, in qua Sarcliniae insulae ser Sardiniae μνma erat, atq; in ea simulachra pugnarum
picta, cum hoc indice, Tib. Sempronij iuiae. Gracchi Consulis imperio, auspicioq; legio, exercitusq; P. R. Sardiniam subegit: In ea prouincia hostium caesa, aut capta supra octoginta millia ; Rep. Delicissime gesta, atq; liberatis uectigalibus restitutis, exercitum saluum, atq; incolumem plenissimum praeda domum reportauit ; iterum triumphans in urbem Romam redij si cuius rei ergo hanc tabulam donum Ioui dedit. Haec omnia tradit Author quintae De cadis, quae nomine T. Liuij circumfertur. Et Cornelius vepos, seu alius incertus Author qui librum de uiris illustribus scripsit, addit, ob eam captiuorum multitudi- 'nem, prouerbium filisse celebratum, Sardi uarnales, quo postea Cicero contra Ti- . - gellum usus fuit. Sed apud Liuij Abbreuiatorem tantum legitur, eo anno in Sarm . i
dinia fuisse bellatu, & quidem ut inquit
Sabellicus ) paru memorabili eventu: tantum enim in quasdam urbes se uitu fuit,& praecipue in urbem Calaris, illvisq; gen Vrbs CGrii rem, quam, ut tradit L. Florus, & Iornan-
des , csitumacem repererat ; reliqui autem G Montani
75쪽
Molani populi, inuicti semper perin ans m maduerunt, ut Liuius in fine quartae Decadis, . Diodorus, dc Strabo tradiderunta nec me moratam Proverbium originem traxit ex eo bello, sed longe ante Romuli tempore lSardi ita ' quando triumphum egit de Veiis Hetrubium orium populis, qui erant Sardiniam coloni, is reus, Sar- α Sardi dicebantur, Plutarcho, , M. Var rone reserentibus.
Binae decu--Anno deinde 37 9 o: binae decumae in m in Sa Sardinia fuerudimperatae, ac multum fra
Anno autem 3 83 3. Aurelius Horestes , 83s. Costit, ut Abbreuiator Liuij, & Cuspianus referunt, Sardos, qui desec&ant, subegit,&obatrocem, insalubremq; hyemem ue fleri ηSψr stem in exercitum imperauit. Sardi autem
ii non dan millis ad Romanos legatis exculationem
ur. dederunt, & Senatus iussit Horesti aliun-vbntedais 'uς umenta militibus parare: deinde obiur. C. Gracchi tunc Sardiniae maestoris me- C. Gracchμε-sponte uestem militibus dedere: Grac
cus enim cum Sardis se bene gessit, deditq; Omnis specime uirtutis, ac alios Quaestores itistitia, temperantia, & industria ant celluit, tit tradit Plutarchus, Sabellicus, MAu. Gellius, qui, Caluin Graccum ex Sar
76쪽
a Ma dinia redeunte, hanc orationem ad popu- tuba in concione habuis., resert. Vers iussum, inquit, in prouincia quomodo ex usu uestro existimabam esse, non quo modo ambitioni meae conducere arbitrabar, nulla apud me fuit popina, neq; pueri. eximia facie stabant ; sed in conuiuio liberiri uestri modestius erant, quam apud Principem. Post deinde haec dicit ; Ita uersatus sum in prouincia, ut nemo possit uere dicere assem, aut eo plus in muneribus me accepisse, aut mea Opera quempiam, sumptum secisse. Biennium enim fui in prouincia, si ulla meretrix domum meam introiuit, aut cuiusq; seruulus propter me iblicitatus est, omnium nationum postrem mum, nequissimumq; existimato: cum a seruis eorum tam caste me habuerim, inde poteritis considerare, quomodo me
putetis cum liberis uestris uixisse. Atq; ibi cx interuallo 1, Itaq;, inquit, inuirites cum Roma prosectus Zonas, quasi plenas argenti extuli, eas ex prouincia inanes retulia Alij uini amphoras , quas plenas tui irunt, eas argento plenas domum reportauerim t. Discesserat autem Gracchus ex Sardinia sua sponte , non uenienteb G a. succcs-
77쪽
succetare', ut Cornelius Nepos refert. Anno etiam 38 8. bellum cum Sardis M.Metellus renouatu est, de illisci; M. Metellus trium-pnu egit, ut tradunt Eutropius, Sex. Ruffus, Cuspianus,&Onuphrius Pannuinus.
Ortum est postea primum ciuile bellu
Sarai Syra, inter ivlarium, & Syllam, qui anno 3 8 7 9-
uictor Romam intrauit, &di statorem ad
I 2 O. annos se fecit, atq; L. Philippum L gatum ad Sardos misit, qui pulso, occisoq; Antonio Praetore Marianae fa stionis, insulam occupauit, teste Liuij Abbreuia- tempore creditur Syllanos Sardum eblisi. diniae Oppidum fuisse conditum , & nomen sortitum : nam & Syllam plerasq; colonias fecisse testatur Plutarchus. Anno 3883. Obijt Sylla, & M. Aemilius Lepidus Cons Marianae partis asse contra Q. Luctatium Consulem Syl-' lanae factionis in Sardinia molitus est bcl
lum: sed post paucos dies dissiliationis
morbo, ut inquit Appianus Alexan. uel moerore ob coniugis adulterium confectus, ut utili Plutarchus, re insecta obij t. Piraticum Ani o 3893. Piraticum bellum Cneo Lellum. Pompeio decretum est, nam Sardinia, Malia maritima loca Pirataru incursionibus,
78쪽
ερ populationibus uexabantur: Pompeius lustrato Sardoo mari Sardiniae oram tuto Marcellino, & P. Attilio tuendam tribuit, eaq; cura alia maria tutatus, intra pau bus Sardicos menses praedones omnes fudit, fit -- η uitq; , & tutum mare nauigantibus reddidit, ut refert Sabellicus nAnno sequenti idem Pompeius procurationi, & administrationi frumcntariae praepositus, magnam uim frumenti ex Sar- sa diniamnia congessit, annonaeq; angustiam leua- uit, teste Plutarcho iis eius vita. IPer memorata tepora, ut creditur duae coloniae in Sardiniam deductae sunt, colonia scilicet ad Turrim Libysonis Septen- Colonia mirione uersus, de qua Plinius, Ptolemaeus, Drdi is Onuphrius,&sigonius. Et Vsellis colonia Orientem uersus, de qua Ptolemaeus, Useau cap-α Onuphrius. Calaris insuper facta est urbs ciuium Romanoru, teste Plinio ciuium Edm ut creditur, condita sitit in Sardinia ciui tas Tibula Scptetrionem uersus a Tiburtinis,& Latinis Romanorum socijs, a qui
bus per compositionem die i sunt populi Tibulatij, de quibus etiam meminit Pto
lemaeus. Ad haec Sardi quampliares ob eo- Sardi plures rum merita,&uirtutes ciuitate Romana
79쪽
ut, in oratione pro L. Cornelio Balbo, in iii t.' quit Cicero, sterunt donati. - test
. IV L I US Caesar Reipublicati
Romanae diistator anno 39I3. 38i3. in ista Q. Valerio cum legione una,Sardiniam ab imperio uacuam occupauit. Sardi enim Caesaris M. coua, et imperio cedentes M. Cottam Plaetorein ex urbe Calaris, & insula eiecerunt; ac uia sardinia. tro Valerium cum imperio receperunt, qui insulam eo anno administrauit, Dione, Caesare, Paulo Orosio, & Appiano Alexandrino reserentibus. fSex. Ped. Anno sequenti Sex. Peduceum in Sar- api ceus Prαtor d Caesar delegauit, &nauibus lon is
uibus Ibusi infulam muniuit, ut Appianus Alexandrυ. muliit4. laus, &alij reserunt. Anno 3 9 I6ώ Varro, M. Cato, mules 3 sis. tiq; alii Pompeiani magna nauium classe Sardiniae oram infestarunt; itaq; Caesar, . Qui ex Sardinia auxilium, commeatuina:
habuit , m Arricam prorectus eos uicit, MSulcitani a inde in Sardiniam reuersus insulam lustra
80쪽
sdium cum classe Pompeiana receperanti 'S sentum nainibo multauit, & pro decimis o lava pendero bona' plui, icorum vendidit. Meuxin Sardina risi dericem RO sto, Nabijt Romami; ubi bienosin 'post α Coniuratis uiginti tribui uulnerubuisitit confossus, postquam io Sardina re casaris mora gnaueratiannosi 'quinque., Si menses Dion Sabellic0, de Caesare attestantibus Interfecto Iulio Caesare bellum ciuile fui;
reparatum , sed annot 3 9α ri. Caesario sta- octauinis uinanus C: Iulii iNepos triumuiratu cum Lepido, & Antonio coctulit, prouinciatq;
partitus Sardiniam ex duplici 'edere obi , inuit; dilabit aegioniblis muniuit . ut Dione, Sab ilico. dc Appian' Alexand. i
nstat. . Sex. lautem Pompeius. Marcus,
& Aenobarbus, acalij proscriptii & sugit, uti factionis Bruti, &Vasij, formidabili
coaebo exercitu, oram lardiniae caedibus, rapinis compicuemini, ac mari interclso Sardiniae commeatum. 1 mi Ciliere, eo i t.
dem Dione, MAppiano reseientibus. Anno sequenti ortae discordia inter Antoni uni & os arenae bellum reparatum fuit Antonius qui Sex. Pompeium lautorem habebat Allenna cum Pornpeij classe