Ioannis Francisci Farae, Sassariensis, I.V.D. eximij , archipresbyteri Turritani. De rebus Sardois, liber primus

91쪽

σj Rebus Sardo is,

iij occisus est. Anno 3 1 α Fl. Magnetius Rom. Im' η3ro. Occidentalis obtinuit Sardiniam, & regnauit annos 3. menses 7: & acie profligatus filii mense Iunij. Anno 3 1 3. Constantius Rom. Imp. Oc- 6313. cidentalis habuit Sardiniam, & regnauit

annos '. mensem unum: α obijt mense Nouembris Anno 3 6 2. Iulianus, cognomento Apo q3 a stata, Rom. Imp. obtinuit Sardiniam, & in ea regnauit annum unum, menses 8. dies 2 7: & 7. Kal. I ullas occisus est. Anno 364. Iovianus Rom. Imp. assequutus Sardiniam, regnauit menses 3. dies 2 2: & mortuus est 13. Kal. Martii Anno eodem Valentinianus , diuiso 43α cum Ualente fratre Rom. Imperio, Sardianiam obtinuit, & in ea regnauit annos II. menses 8. dies ΣΣ: & mortuus est 13. Kalen. Decembris. Anno 37s. Gratianus, & Ualentinia- 43 Inus iunior Rom. Imp. habuerunt Sardianiam, & in ea regnarunt simul annos, menses V. dies 9: & mortuus est Gratianus V t8. Kal. Septembris. Anno

92쪽

tibis Primus. '

Anno 383. Fl. Maximus Occidetis Imperium, &cum eo Sardiniam occupauit, regnauitq; annos s. dies Σ: & occisus Kal. Septembris. Anno 3 8 8. Valentinianus Iunior Rom.

Imp. Occidentalis, Sardiniam habuit, & regnauit annos j. menses 8. dies 18. & occisus est Idibus Maij. 'Anno 392. Flau. Eugenius Rom. Imp. Occidentalis, Sardiniam accepit, Δ in ea regnauit annos a. & menses 4. die'; i : &occisus est 8. Idus Septembris. Anno 3 9 7. Honorius Rom. Imp. Occidentalis Sardiniam tenuit, regnauitq; an- fios 1 8. dies I o. & mortuus est 18. Olen. Septembris. Anno 23. Fl. Ioannes Sardiniam, &Occidentis Imperium occupauit, ac illis annos duos imperauit. Postea Idibus Octobris, Placidus Ualentinianus, Imperator creatus, obtinuit Sardiniam, & in ea regnauit annos Σ'. & menses s. die'; 23: &occisus est i s. Kal. Aprilis. Anno 411. Anicius Maximus Ro. Imp. Occid&alis Sardinia assequutus, regnauit menses 1. dies Σ : & pridie Idus Iunij occisus est, fuitq; inter regnum 2 8. dierum. I L Anno

93쪽

σδ De Rebus Sardois,

Anno eodein Metilius Auitus Roma- Minimcanoru Imperator Occidentalis Sardiniam cst: nactus,& in ea regna uit menses I o. dies i8:& imperio se abdicauit 1 6. Kal. Iunii, fuitq; inter regnum mensium a Q. & die-

Anno *s . Iulius Valerius Maiorinus q4 Z- Romanorum Imperator occidentalis consequutus est Sardiniam, & in ea est domi- natus annos A. m enses 4. dies Σ: & occisus est Nonis Augusti. Anno 46 i. Vibius Seuerias Romano V 4η2I. rum Imperator Occidentalis Sardiniam accepit, regnauitq; annos 3. menses 8. &dies 2 8: & eo mortuo fuit inter regnum anni unius, mensium 7. dierum 27. Anno 67. Fl. Anthemitri Imp. occidentalis Sardiniam habuit, regnauitq; in ea annos η, &meses aliquot; &a Genserico Uandalorum rege, Sardiniam armis

Occupante, regno priuatus fuit anno a Cae io Iulio Cisare circiter 3 I8. II I Horum Imperatorum temporibus Saris

di pacate uixere, nullumq; memorabile bellum habuere; & urbes, quae plures in

Sardinia, teste Ptolem. eo,&Antonino Pio; erant, hoc tempore maxime floruere, ac

amplis

94쪽

. Liber primus amplissimis,&sumptuosissimis aedificijs

quorum reliquiae adhuc uisuntur, exornatae fitere. Via lata, Quae adhuc in Sardinia apparet , sitit ab urbe Turrium, usq; ad urbem Calaris, ultra i 2 s. millia passuum magnis lapidibus strita. bEt aquaeductus altitudi- Aquaedu-nis sex cubitorum, & longitudinis i 2. mitha passuum, per quem sens aquae clarae a Valle sancti Martini, usq; ad urbem Tu xium deducebatur,duit tunc constructus, & illius pulcherrimae partes, & inaesimae ...'

hucusq; extant.

Hoc etiam tempore, quo Sardi summa pace, & octo stuebantur, dignatus est, Rex pacificus Dominus noster Iesus Christus ch/ini D uenire in mundum, & genus humanum redimere: anno enim L 'Imperij Octauia ni Augusti 8. kal. Ianuarij natus est de Ma surrectio,oeria Virgine, & 18 Tiberij Caesaris 7. Kalen. Aprilis crucifixus; triduo post Lmortuis resurrexit, S o. die in coelum ascendit. Quadriennnio post ,anno scilicet a N Vtiuitate Christi 3 8.Tiberius Caesar quatuor millia iuuentutis Iudaeorum Vrbe expulit, s. & in Sardiniam misit, ut Iosephus, 3c S bellicus referunt; & eodom anno Senatus,

Popu

95쪽

Euangelium in Sardinia praedicaιur. s. Petrus,et S. Paulus in Corsica, o sarrima.

R .Aemilia. nus S. Priamus. S.Lucianus. S. Fuelix.

b 'bus Sardois,

Populusq; Romanus Christianos omnes Vroe eliminari iussit, ut tradunt Orosius, Suetonius, &Eusebius: atq; ita iudicatur eorum plures etiam in Sardinia serte mis

ses Sacrum Christi Euangelium disse

irasse.

Beatus etiam Paulus Apostolus, qui lia

beratus a carcere anno circiter c o. salutare

uerbum, ut inquit Primus Cabitunensis Episcopus, in Corsica praedicauit; & S. Petrus Apostolus, qui totum Occidentem, hi resert Nicephorus, praedicado peragra uit, in Sardinia Christi Euangelium disseia minasse creduntur. Caeterum in Sardinia illi tantiim instituerunt Ecclesias, quos Beatus Pctrus Apostolus, uel eius succos res constituerunt Sacerdotes, ut tradit In nocentius Papa huius nominis primus, quem Iuo, & Gratianus reserunt: atque ita in Sardinia plures summi uiri sanctitate perspicui, & miraculis clari his temporibus floruere. Anno enim Aemilianus, Priamus, , Lucianus, & Foelia tamina sanctitate in Sardinia excelluerunt, & s. Kal. Iunij muraculis clari migrarunt in Coelum, ut inquit Vsuardus. Anno

96쪽

Liber primus ZI

-ώ-B Anno . . S. Salustianus miraculis in s. s.lani, Sardinia clarus obdormiuit in domino s. nur. Idus Iunij ut resert Vsuardus. Hunc sanctu Iustinianum appellat Maurolicius Abbas. Anno Gabinus, & Chrispulus Asabisu,.sanctitate insignes, in Turribus Sardiniae S. chiis'm

martyrium pasii L Kal. Iunii decenter no- norantur', eodem Vsuardo reserente. . Anno ..... CrescentianuS, qui in prae S. Cresentis

clara Turrium urbe sanctitate, &miraculis fulsit, pridie Kal. Iunij martyrio coronatus migrauit in Coelum, ut tradit Vsua dus. Is etiam in metropolitana Turriunt Ecclesia sumnio in honore habetur. Anno Iusta, Iustina, &Henedia S. Iussa. na sanctitate in Sardinia fulgentes, pridie Idus Maij migrarunt in Coelum ε, & in Cathedrali Sardiniae Ecclesia sub eorum in- l .

uocatione erecta decentissime coluntur. . Anno circiter I 23. Antiochus medicus S.Antiochus

nobilissimus, atq; optimus, natione Maurus, ac fide Christianus ab Adriano Imperatore, tunc in Africa existente captus, ob fidei constantiam acerrimis tormentorum generibus cruciatur, & in alienum seruentissimi olei, picis, & resinae mergitum, de cum signo Crucis, & Angeli tutela illaesus

97쪽

r a me Rebus Sardois .

. euadcret Vrso, Leoni, atq; Pardo traditun, AUM sed eorum seritatem oratione compressit, α Deorum idola cominuit. Vnde iussu Adriani in Sardiniae Sulcitanam insulam, a plebe, & cultura hominum desertam, a Ceriaco deportatur: ibiq; in uastissimo antro uigilijs, ieiunijs, & orationibus Deo seruiebat; & infirmos ex Sardinia ad eum confluentes curabat, pluresq; ad fide Christi uocabat; atq; ita iussit praesidis captus oratione ficta,ac uoce de coelo audita, cunctis mirantibus, in Coelum migrauit Idubus Decembris, ut in illius historia, in Ecclesia sulcitana recondita, constat. Eiusci' corpus in amplissimo templo sub eius inuocatione constructo Sardiniae Populi fi

quentissimi uenerantur. S. Positus. Anno circiter 8. Potitus natione Sam Aret 8.

dens, unicus Hylae filius, patre relicto,daemoni'; tentationibus superatis mira san- chitate floruit, multisq; miraculis claruit Nam in .urbe Valeriana Uiriacam Ag thonis coiugem lepra mudauit,& Romae Agnetem Antonini Pij filiam daemone liberauita, idola quoq; oratione' comminuit, &dissipauit. Itaq; ab Antonino tunc

Christianos persequente captus , & fil-stibus

98쪽

stitas caesus, catenisti serreis ligatus, in carcere fuit recliisus. Sed Angelus, catenis ad instar cerae liquefactis, eum mirabiliter . est consolatus. Cum postea equuleo suspensus,ex ungulatus,ad bestias damnatus,& in sartaginem feruentis olei missus illaesiis remaneret, iussit Antonini fuit, oculis

effossis, & lingua abscissa, in Apulia decol

latus Idibus Ianuarij; cuius anima in co-l flumbae specie cunctis uidentibus migrauit in Coel una; Corpus autem a Christianis in Sardiniam delatum in loco Norae, nunc Nora caput Pulae dicto, fuit honorifice condita.

tum, ut, ex antiquo Ma. Scri.C. in archiuio

Ecclesia: Cathedralis Pisinae recondito,

constat. Anno 232. S. Calpurnius Pontianus

19. Romanae Ecclesiae Pontisex, instigantibus Sacrificulis idolorum suit, ob fidei conssessionem, ab Alexandro Mammea Imperatore Urbe eiectus , &cum Philippo Presbytero in Sardiniam deportatus , in insulam scilicet Buccina ; ut inquit Dama sus. Is in ea duas scripsit epistolas, unam de honore, quo Sacerdotes prosequendi sunt, alia de fraterna dilectione,&uitan dis malis. Fecit ordinationes duas mense

99쪽

Decembri, in quibus Q Episcopos, totudemq; Presbyteros,& Diaconos 3. creauit, ut ex Platina, Sabellico,& Damaso constat. Anno Σ36. quo filii sexta in Christianos persequutio, S. Pontianus Papa fustibus

mactatus, martyrium in Sardinia consummauit 13. Kal. Decembris; cuius corpus a Sardis Christianis decenter conditum per tres serme annos Insulam decorauit, ut ex supra citatis, & ex Maurolitio Abbate, &Cuspiano constat. S miberui Vacauit Sedes una die teste Onuphrio. dinia manu NAntueriis, qui eo tenapore, ut inquit chus. Petrus Recordati, uitam monasticam in

Sardinia ducebat Pontiis Romanus fuit sacratus, eodem Onuphrio referente. Anno χη '. quo Philippus primus Chri- stianus Imperator regnabat, S. Fabianus Papa secit ex Sardinia Romam deportari Corpus Sancti Pontiani,&in cimiterio Cai listi in uia Appia sepelliri, ut resert Platina, Damasus, Sabellicus, & Bergo mensis.

S. Proptui, Anno circiter 29 O. Propius, & Ianua- S. Ianuariui rius Christiani Sardi Turritam Romam prosechi a Beato Caio Papa ordinantur, Propius Presbyter,&Ianuarius Diaconus,

& in Sardiniam reuersi in Turribus fidem Christi

100쪽

Liber primus. υ

Christi praedicant, ut in eorum historia, a magistro Gribaldo composita, constat. Anno circiter 3 o O. Propius, et Ianu rius in urbe Turritana mira Sanctitate florentes in saeuissima Diocletiani, & Maximiani persequutione uaria tormenta pro fide Cnristi constanter passi sunt; nam a Barbaro Sardiniae,&Corsicae Praeside Pro- Barbarus plus in Herculis insulam, Linariam uulgo dictam, deportatus' filii; & Ianuarius tu nior blanditijs , & donis tentatus , mox ambo equuleo suspensi, & serreis ungulis excarnificati fuere. . Eodem tempore in Turribus storuit Gavinus Romanus miles, ex praeclara SM S. Gaianus. belliorum, ut fertur, familia, qui custos Sanctorum a Barbaro relictus, Salutariabus eoru monitis fidem Christi amplexus, lliberos abire permisit,& Sancto Spiritu re. ' pletus pro Sanctis causam dixit: unde postea pro constantia catholicae confessionis obtruncatus, ex in uio suburbano Turriu, ubi Sancti latebant, quos magistros habuerat primit, dimittas ad coronam uoc uit, & cum se Sancti De1 obtulissent in Portu Balagat, in eodem loco, ubi Beatus Gaui Porius 1 nus, illadio occisi sunt 8. Kal.Nouembris.