장음표시 사용
21쪽
torturam. Sed si extra iudicialiter in de licto ii .nsigibili sequatur,tunc nulla oritur probatio, nisi concurrentibus fama, &adminiculis. Veliam quando pax fuit inita gratuito , nullaque recepta mercede, etiam in delicto non transigibili, nullam inducit probationem i quinimo etiam saliquid fuerit datum , vel promissum, ad effectum liberationis : Sic patitet nulla oritur consesso per compositione in quando expresie negatur delictum, vel quan- a P do non constat de corpore delicti fi etiam quod versaremur in delictis non trans: bilibus. In quocunque vetδ casu lui et ransigibilis , vel non , indistincte nun quam solus tractatus, pace non secuta, indicium producit: quidquid Alsi contrarusque ad n. 23.
Per supplieationem , virum induc I 8 tui confestio , necne λ distingue ; aut supplicatur in casu transigibili , & non Oritur e aut in non transigibili de Iure.& tunc si petitio veniae , est iudicialis ,& solemnis , nec petatur benignitatis
δ' causa, ad cautelam, vel ad se redimendum a vexatione , plenam inducit probationem : Si autem extraiudicialiter, nulla inducitur consessio. Quando vero 1 o petitur absolutio ab excommunicationei pati ter distingue t aut agitur de paruo praeiudicio , M dicitur probata excommunicatio , saltem prasumptitae : aut agitur de magno praeiudicio , & tunc si iudicialiter , & solemniter petitur, oritur tacita consessio, secus si petatur extraludicialiter ad solam cautelam cum protestatione,& ita conclude: quidquid vatij varia
Gratia a Principe concessu delinquen- ιιAM quundo maleat , o
seruanda sit. 3 pe E M E L a Principe de aliquo deli
cto aggratiatus non potest amplius molestari, seu inquiri a quocunque ludi- , quia gratia Principis seruari debet, 1 imb Bannito capto , & gratiam ostendente debet auditi , impedita sententiae executione : verum s gratiam allegaret, B: Iudex termino non dato ad docendum de ea sententiam consummari mandaret , & postea de gratia appareret, non Iessugeret talis iudex poenam extra ordinariam. Et adeo verum est, talem ag- gratiatum non posse amplius molestati, quod etiam minime possit tamquam Te stis de aliis interrogari, dummodo non si gratiatus conditionaliter , quia tunc postet etiam torqueri ad socios indican
Principes superiorem non recognos- 4 centes, absque dubio habent potestatem aggratiandi i in tantum ut nec Papa posist aggratiare Laicum in territorio immediato istorum principum Superiorum. Barones vero , Comites, & alij inserio- Ires Feudatoris superiorem recognoscentes, nullam habent aggratiandi facultatem in delictis capita labus quoad poenam corporalem , licet secus sit quoad bona& poenas, quae eis applicantur , quas re. εmittere posse , firma pro Communiori. Et licet per generalem Regularium con cessionem, adhuc non veniat indulgendi facultas, etiam in priuilegium Coronae,& eius silpremae, ac praecipuae potestatis, vi multi dixerunt e Contrarium est verius t quia Feudatatius inuestitus cum mero, & mixto imperio , ac omnimoda. M perpetua ilitis ductione creatus Dux, Marchio, vel Comes, censetur ei absque alia expressione conccssa facultas aggratiandi & licet talis facultas liget tantum Principem concedentem , non autem eius Succrebrem i hoc tamen limitandum , nisi id Princeps secerit mors proprio , & ex eerta sienita : vsque ad
Iudices Ordinarii, nec Baianitos remit- tere, nec gratiam delinquentibus facere possunt i etiam s Bannum sit ex causa Cluili, imo nec famam restituere: Quod extende etiam ad Praesdes, & Legatos, praecipue in Statu Eccles astico, ex Bulla Pisi iv. io Bastar. p. i. fl. 8ici. ubi omnibus indistincte est ablata facultas faciendi gratias in homicidiis : vsque ad
Principes supremi, etiam superiores gnon recognoscentes, gratiam facere non possunt de homicidiis deliberate commis-ss, nec non de caeteris aliis delictis, parte non concordata, vel habita pace : &id hodie de generali consuetudine totius oris bis seruari testatur Author in delictis veth, in quibus no requiritus partis remissio. seu
22쪽
consensus, Princeps gratiam facit. Anio vero gratia ficta a Principe delinquenti,
extendatur ad bona r Et an Clericus condemnatus in prauatione beneficiorum, de postea ex gratia restitutus, recuperet eadem beneficia 3 Author te remittit ad Odd d/ M t. in νnιαν. p. t. q. 96.
, , Sed in hac materia duos casus principales distingue Primus est circa hona confiscata non autem in tertium alienata Secundus, circa hona conficata, & alienata.
Quoad primum gratia Principis ira hitur tantum ad personas, non autem ad 1 1 bona, nisi gratia esset libera. seu plena, aut princeps dixerit, Ptinam, vel Plenariam gratiam Dormias: Aut nisi gratia esset concessa ob iniustitiam condemnationis, seu ex capite innocentiae, vel essct concessa ante sententiam , aut Princeps esset solitus, etiam hona confiscata restituere. sed restituisset in pristinum Statum, utendo is singulariter verbo, aestituo. Quo vero ad secundum casum de bonis alienatis , te per Tettium possessis, etiam quod gratia restitutionem honorum Contineret, non traheretur ad alienata quamuis de iis expresse supplicatum fue- 4 rit Extende . etiam quod declaretur Banuum , & sententiam esse nullam I etiam quod rescriptum dicat; non osseant qua- nque conuemnatrone , qtia pro non facta
is habeatών, ct irrita μ. Sed si sequanturalia verba praegnantia, scilicet, tra quod Aa Διών pro non facta , .n e ae ea obrietis se tunc trahitur ad bona alienata. Ex-iι tende iterum nodum, s in Tettium ho na peruenerint, facto. & contractiopsus. Pνι negis I verum etiam ex dispostione Legis: Articii has iste perdifficilis est ι qua-1 re Author non loquendo resolutive, Aeremittit ad Oddr d. q. sst .arisc. I. n. 7.
Limita tamen propositum easum, ut 1 g non procedat quando in restitutione ecsent apposita verba , plene , plenim, vel plenis e , aut in omnisus , o per omnia & tamen in practica . quidquid dieant Theologi , similis restitutus nec bona alie .
nata, nec pretium eorum recuperat a fici, m. Et in quocunque casu, quo Reus recuperet ex gratia hona alienata. vel non alienata I non . tamen recuperat fiuctus
perceptos : quidquid Alij contra, ab hae
conclusione non recedM i eam tamen limitando in fructibus , vel collectis e tantibus, Ec in aliis casibus temissiue ad Odd. q. s s. artic. a 4. o inde omnis. seq. Regulariter per smplicem indulgentiam non censetur restituta fama, secus per restitutionem in integrum gratiosam. ad verum si scire voluetis, an, & per quae verba censeatur Plinceps concessisse simplicem gratiam, Ad quando in integrum gratiosam restitutionem vide Odd. eis: q. --ιe. q. sq. 96. ante. a. ibique inuenies, an quilibet Princeps possit ad iu-mam restituere usque ad n. Α .impetrans gratiam de delictoi debet exprimere non solum ipsem Olictum,sea etiam omnes delicti qualitates aggra- 1iuantes, quae vel Principis animum veti- ss militer retrahere a gratiae concessione, vel difficiliorem concessionem reddere possent : alias gratia vitiatur, si de istis qualitatibus exprimendis, Iure reperiatur constitutum. Ex quo, rescriptum gratio- α ssum de aliquo delicto, puta de homicidio , in quo non fit mentio de gratia habita de alio homicidio, uti nullum, & im ualidum . nihil impetranti su Fagatur rQuod intellige , ut procedat , quando gratia habita de primo delicto, seu homicidio , Rit ualida a secus si inualida: Aedummodo gratia prima contineat simile delictum, secus si si diuersum Ae separatum; quia tunc Iudex debet supersedere
in executione , de Principem consulere rvsque ad n. so
Ex generali Principis abolitione non comprehendtintur crimina enormissima, 3 puta assassinium, falsias, delictum Laesae. Maiestatis, crimina, quae a Iudice in officio commissa, nis de iis in specie loquatui. Item non trahitur ad delicta futura . nec ad liquida, Ae Notoria , non porrigitur ad iam Carceratos, nec ad aecusationes nondum institutas. Verlim praedicta omnia intelliguntur in concessone abolationis i non autem in indulgentia : aliud enim est Abolitio, de aliud indulgentia: r Aholitio enim non extinguit crimen , sed tantum iustitiam ludicii, eaque a Principe conceditur ob ali quam publicam laetitiam , &idia transacta laetitia, infra triginta dies potest accu- sator de nouo accusare. Indulgentia vero fit cum causa, extinguit crimen. Accomprehendit omnia delicta,
etiam enormissima. usque ad nam. 6 I.
23쪽
Delinquom ibi puniendus ' sitiun lo
tiensis iccum habeat. . I B i C vM E Reus non est sup-ticita, positus iurasdictioni iudicis inqui-rcntis 3 vel ratione delicti, vel ratione Oria a ginis, aut domicilii s tunc ab eo puniri minime potest Verum hoc non procedit quando Reus consensit in iudicem competentem , illius iurisdictionem prorogando per contestationem litis, uel quando ludex requirens Reum sibi transmitti per prius transmissi et Iudici requisito insormationes super delicto, quia tunc tacite in eius iurisdictionem consensisset, & am-3 plius non posset remissionem Carcinati, pctere. Ex utroque enim casti, tam per Reum , quam per ludicem dicitur pror gata iurisdictio. Advertas tamen primo, quod non prorogatur per Reiam ex sela permissaone de se examinando, etiam si fateatur, quia non sponte , sed compulsus id uidetur facere. Secundo, non ex eo solunt quod Iudex contra aliquem procedat ad bannum in contumaciam. Tertio , quod prorogatio Rei non praeiudicat Actori coram competenti Iudice accusare volenti. Qua to. quod in prorogatione requiritur conis sensus per scientiam,non per ignorantiam:
usque ad 4 Ratione conuersationis decennalis potest quis a iudice illius Ciuitatis puniri, licet illi non si subiectus ratione delicti, vel originis seu domicilij: sed ista conuersatio debet Hle per integrum decennium. Et de dicta commissa,tempore,quo quis con uersaturi usque ad n ε., Fut si in loco reperiatur cum re furata, poteli ratione contrectationis ibidem puniri , licet illi soro non si subditus. Alij contra. Tu dicas quod hoc casu debet eh- ei de loco, ubi sitit captus, de aliqua poenaue mulctatus, liberari : at si si ierat requisitus iudex, debet illum concedere requirenti. I Raptores vero non possimi allegare priuilegium soti, si quod habent. Assa statis
. ubicunque reperiatur, potest a quocunque impune Occidi , & offendi : quod extende ad publicum latronem, si a latum detobatorem a qui omnes a quoli . bet ludice puniri possitnt, dummodo per
declaratoriam constet . esse tales. Curia velo Romana nunquam solet delinque tes remittere , sed in ea omnes , ubicun-quc deliquerint,extra ordinem puniuntur:
VagabunAus ubique lucorum puniri spotest de delicto ubicunque commisso, At in proposito vagabundus vulgo a inpellatur is , qui nullam exercet artem.& modo huc, modo illuc vagatur. Ban- , nitus vero statim quod est hannitus, v gando per orbem , pedem non figendo, At domicilium non eligendo , reputatur Icipro vagabundo, & a quocunque ludice potest puniri. Sic Sc Haereticus coram pluribus , A diuersis ludicibus proceLsari, de ubicunque locorum puniri. Si militer &: Cilicialis a loco ossici j aufugiens , ubique puniri potetit de delictis
Condemnatus pro homicidio animo Ddeliberato , praemeditate , per industriam ; Ac maximc per inlidia, , ac proditorie commisso ; in qualibet parie Mundi capi, 5e puniri potest. Alia contra , de
Meum uero Iudex dom ellii , seu i a. originis cognoscere possit de delicto
pcr eius subditum commisso extra suum territorium , an vero teneatur ad ludicem loci remittere duae sunt opini nes 1 Assirmativa scilicet, & Negati i
vtraque multum fundata Verum amia
bae sustineri possimi, declarando, de limitando , ut in a i Et quia praedicta Quaestio duas Partes habet , una. quae respicit porcstaten, procedendi rAltera , quae respicit remissionem delinisquentis.
Quoad primam partem , verius est, Iudicem loci originis, seu domi eiiij posse procedere contra suum subditum delinquentem extra tetritorium 1 & ab hoc non recedas.
Limitando tamen primo , quod non possit procedi per inquisitionem , sed
tantum parte accusante. Necundo, quod
si Iudex loci stiginis , vel domicilij
non requisius praeuenerit in captura,& multo magis si in cognitione causae , non teneatur ullo pacto captum delinquentem extra suum territorium
ad ludicem loei delicti remittere , suo processerit per inquisitionem , sue per accusationem. Tertio , quando Iudex
24쪽
Iude Y Hei delicti non est negligens in inquirendo , 5e procedendo contra delinquentem , tunc dicas non posse Iudicem originis cognoscere. verum si tenere volueris assirmativam
opinionem, quod possit de delicto extra. territorium cognosci,quae verior 5e probabiliot est de mente nostri Doctoris i conclude quod talis Iudex non teneatur delinquentem ad locum delicti remittere, etiam post sententiam usque ad n. rq Sed an absolutus condemnatus,seu ag-
gratiatus in loco delicti, possit iterum in quiri , seu molestari in loco originis, do. 33 micilii vel e contra da stingue, quod aut loquitur in gratia ; ec tunc si locus est sub tectus eidem Principi, ubique locorum valet: si vero loquitur in absolutione , seu condemnatione, tunc si interuenit fiatis, potest inquiri in alio loco I si vero sub eodem Praeside, de Principe. non potest iterum molestari, etiam si tertitoria sint diuersa i Et quidquid Alij contra, non recedas. Bene verum est, quid si non es et satiupunitus, posset puniri ad supplementum,
prout in uno loco condemnatus in contumaciam , de alibi absolutus', ista absolutio esset nulla, praecipue in Statu Eccles assi co, vigore Bullae Pij lv. editae Lirno i ues s. Iudex autem, qui nullam in Reum ha- 14 bet iurisdictionem nec ratione delicti,nec originis,seu domicilii . non tenetur Reum
remittere ad ludicem competentem: cum hodie de consuetudine remissio .non concedatur nisi a Iudicibus existentibus sub eodem Principe, Ze nisi sat a Iudicisti bdiuerso Principe existente Urbanitatis: quin imo Iudex sub eodem Principe nontcn tur remitteret, nisi constet de iurisdiactione remissionem petentis, de praecedat
summaria cognitio, quod delictum suetit commissum in iurisdictione requirentis 3 nec debet fieri, nisi tantum in causs grauibus, de atrocibus , dc quolibet casu sei impensis petentis, non autem Carcerati,
nisi teperiatur culpabilis, de adhuc culpa bili existente, nisi sit soluendo expens s ii stigatoris, vel si ariae: usque adn. 39.
At si Reus fuerit captus in alieno territorio ab extraneis executoribus, debet reis laxati , te in pristinum Statum I poni, etiamsi in persequendo suetit captus : scquando Carceratus inquiratur de pluribus delictis, in pluribus Tribunalibus. re ni issio si post expeditionem processus, 3c
si utraque poena ab utroque ludice imponenda sit aequalis, 3c incompatibilis. puta mortis, seu triremaum , pi ae semit Iudex capturae r si autem una sit maior, altera
minor illata ; de consummata minori, datur locus maiori. Vbaque vero, quando remisso seri debet, processus remittentis est re iterandus a petente remissionem rquod procedit in Testibus, scripturis, M. aliis tui ibus, de actis factis, de productis
coram iudice remittente;quae Omnia eua
nescunt. Consessio vero coram Iudice reis mittente facta, cum semiplenae probationis susscit tantum ad torquendum, non aurem ad condemnandum: sed s remittens esset iudex compulcns in delicto , de quo agitur, Zc te missio seret exv rbanitate, tune esset standum processuircinittentis, usque ad n. qq. Specialiter vero, s delictum fuerit com-m;ssum in duobus locis: in uno, puta in choatum i in altero persectum . cui demandetur cognitio, scilicet, an iudici loci; ubi inchoatum, an veto ubi persectum pone thes casus singulares. Primo, in delictis inchoatis in uno loco. de perfectis in alio tam respectu agentis quam patientis. Secundo, in delictis inchoatis in viro de persectis in clio, respectu agentis tantum , vel patientis tantum. Tertio, in delictis in uno loco inchoatis, in alio peti
ctis nec respectu agentis, nec patientis. In primo casu, uterque iudex crat competens. si actus inchoatus a principio erat illicitus, setit s lieitiis 1 Mia hoc casia ludex consummati delicti erit tantum competens. In
secundo casu pone duo exempla: primum in e qui existens in uno Territorio emisso stlopo, alium est alio traritorio accidiis de tunc uterque Iudex est competens: Quidquid alij contra. Secundum exemplum in
eo, qui exastens in uno territorio, mandat
fieri delictum in alio, s quaeras ubi si puniendus mandatarius ξ reiectis variis D. D. opinionibus, communiter, Ad resolutive dicas, aut agitur de poena ordinaria consummati delicti, aut de poena extraordinaria ratione mandati, quae quando sumus in atrocibus, imponitur , etiam egeiactu non secuto; de tunc Mandans. de mandatarius pollunt puniri in eodem loco mandati , ibi enim dicitur commissum delictum, ubi illud tractatur. Si vero agitur de poena ordinaria delicti consumin ii. tunc si simus in casu, in quo mandatum de se x assectus puniatur poena ordinaria, delictum punitur tu loco mandati: Si vero
simus iii mandato, quo non ex chlto non imponitur poena ordinaria, tunc si manu
dati; si subditus loci mandati , rarione originis, vel domicili j, abidem uterque potest puniri ivsque ad n . I l . Quando delicta in confinibus duarum
25쪽
i1 De Inquisitione Quaestio VIll.
terraetum sunt commissa,vterque Iudex est s.competens, At uterque in solidum asere poterit, quia uterque locus dicitur osen sus, sed inter plures Iudices, qui de eodem delicto inquirere possunt, datur locus prae- Dentioni, ita ut praeueniens cessare faciat iurisdictionem alterius : Quod cxtende, sue agatur inter ludicem Ecclesiasticum secularem , siue intcr habentes merum, At mixtum imperium , siue in habentem simplicem iurisdictonem , 5 taan in delegato in ordinarios, siue in Civilibus, sue ire Criminalibus : &siuem profanis, sue spiritualibus.
Declara tamen quod haec non procedant , nisi quando realiter fuit praeuentum per capturam, quae praesectiar praeuentioni verbali ; licet praeuentio verbalis sit praecedens rcali, etiam per temporis spatium. Aduertendo tamen, quod hoc procedat in vere capto ; secus in sponte comparente , qua non potest se constituere, nisi in loco, ubi citatus suit, & eo magis si condemnatus alibi , se constituerit: quia tunc non prohabetur iudex, qui primo realiter citare incepit suum persccre processum hoc quidem casu talis Reus esset remi, tetiduxi sed quando quis reperiretur citatus, 3 condemnatus in codem loco ubi sponte compatuit, etiam quod illa citatio,
de damnatio sic posterior, runc realis praeuentio prae itur in pluribus Iudicibus, qui sunt sub eodem Domino, de tui isdictio
eorum ab eodem sonte procedit, realis praeuentio non praestitur reali placedenti, sed ad Principem est recurrendum:verum quando Reus captus consentiat, ut eius Causi videatui coram Iudice, qui eum carcenari fecit sne dubio illic est terminanda 1 si vero opponat de praeuentione verbali , crit remittendus. Quando vel O verbalis, seu realis praeuentio inter
se praeserantur, si Iudices sint sub eodem Domino, potest Iudex, qui Reum habet
in manibus exequi sententiam condamnatoriam alterius Iudicis, ctiam irrequi-stus, secus si sint sub diuersis Principibus usque ad 3.
Quae autem de praeuentionibus diximus , intelligas lia re locum parte Oppos nente, aliter secus. lmo quod ultra oppositionem si adhuc procedatur, sit necessa ria appellatio. Minusque Reus contumax de praeuentione opponere potest , non enim absurdum est, quod quis in contumaciam possit condemnari a duobus ludi ei bus sub diuerso Principe, de cogi ad soluendum utramque condemnationem; nisi ante secundam, soluisset primam : ant nisi comparuerit, de re sciendo expensas de praeuentione opponcrct,n. S F. Per citationem inducitur praeuentio, non autem per smplicetia inquisitionem: quae quidem citatio debet esse vera, & le- Qgitima et secus si nulliter ,& non legitimEfacta i imo talis praeuentio per citationCm . contra unum ex complicibus seu sociis, Non Extenditur contra alios. Quod si duo Iudices existentes sub xodem Principe praeueniant eadem mora, tunc ad princi pzm. rccurrendum : Quod si sub diuers, Principibus , citatus habebit electionem. Et in proposto concludas. Priino, quod praesecatur, qui maiorem habeat iurisdictionem. Secundo, quod data aequalitate iurisdictionis stabitur iuramento citati, cuius citatio sit anterior. Tertio, quod cr- ratio personalis praeseratur. Quarto , Iis cessantibus, data in omnibus aequalitate,
electio ludicis spectabit ad Reum 3 quo
renuente, Iudices debent concordari: de nisi concordemur, sorte est dirimendum. Sed praeuentio nihil operatur quando est fraudulenta , seu assectata, & talis dicitur per spontaneam constitutionem Rei. Aseeundo ludice praecedente, & inquirente contra Reum cum grauiori qualitate quam si in inquisitione Iudicis praeuenia entis, non impeditur processus secundi Iudicis. Caetera ad materiam vide per Decian. In suo tract. crimin, Tem. I. Lib. q.
De fro competenti inter clericum,
Eo v LARITER. tam in criminalibus, quam in Civilibus, clericus a Iudice laico iud cari non potest: itrahensque Clericum ante ludicem secularem , causam amittit, δί a communione
arcetur. In causs spiritualibus & Ecele- fasti eis exemptio a iurisdictione lateali est de iure diuino ue in caeteris, de iure postiuo: nec consuetudo contraria, etiam immemorabilis , tollit talem exemptionem,
qtiam uis Papa de tali consuetudine con- 'scius, tolerasset. Sed licet consuetudo non possit in totum exemptioni praeiudiciare, potest tamen in aliquibus calibus particu latibus,
26쪽
De Inquisitione Quaestio VIII 1 3
Iaribus,& ex rationabili causa eam restringere : quia Papa licet non possit, quoad
omnes Clericos , exemptioni derogare,
a potest tamen quoad singulos. Episcopus
vero nunquam potest derogare, imis nee causas criminales. Laico contra Clericos committere; sed nec Civiles: data facultate imponendi censuras aduersus ludices laicos causas occupantes: usque ad n. s. Priuilegia fori competunt etiam prima
Tonsura initiatis, &quibuscunque alicui Ecclesae inseruientibus 1 sed per Concit. Α Trident. s. g. a. 3. cap. s. initiatus non gaudet, nisi habeat bo eficium Eceles sticum, seu incedat in habitu i 5 Tonsura,& alleui Ecclesae de mandato Episcopi insemiat,aut in seminatio Clericorum, vel in aliqua schola, quasi in via ad maioress Ordines suseipiendos versetur. Clericus Coniugatus ad hoc vi gaudeat priuilegio fori, necesse est, ut alicui Ecclesiae inseruiat delicentia Episcopi, quod non si bigamus , ac incedat in habitu, de Tonsura:& hoc casu tantum exemptus in Criminalibus, non autem in Civilibus : Minimo Nec etiam liberatur a Gabellis, Collectis,
aliisque Plincipis secularis obsequiis; licet gaudeat priuilegio fori, ac etiam Canonis, si gisi, sisa deὰιe vique ad n .9.
Clerici vero generaliter non possunt renunciare priuilegio fori, etiam cum iuramento, & de voluntate ipsus ad forum seculare trahi, etiam si fateatur, se esse laicum, & quamuis accedat consensus Epis-7 copi. Haec exceptio in competentia quan
docunque potest opponi, etiam post sententiam coram Iudici seculari: sed hoc easti debet a lud ce Ecclesiastico in expensis condemnati: eoque fortius praemissa pr cedunt in causis spiritualibus, in quibus . secularius nullatenus sine Romani Pontiscis licentia se intromittere potest, adeo ut confesso facta coram Iudice seculari in casu spirituali, nihil contra confitentem probet. Causae vero spirituales sunt quae cunque de ordinibus , Gradibus, sacra- metis, Obseruationibus,aliisque Eccles asticis rebus tractant: & quidquid denique inter quoscunque Christianos contingens ortum habeat ab aliquo, quod specialiter ad Ecclesiam pertineat. Haec igitur computantur inter causas spirituales, scilicet delicta Ha resis, Sacrilegij, vsurarum,
Adulteri j Simoniae , Periurij i Causae
Electionum, Postillationum. Depositionum , Dignitatum, Oisciorum, Canonicatus, Decimaru ,Matrimoni j, Natalium,' Iuris patronatus, legitimationis: Et in caua siue Clericorum ludo laicus procedere nequit siue agatur reali, siue per nati actio isne,praeterqua in causa. scii dati, an qua cora
Domino studi laico, Clericus potest conueniri i siue agatur possessorie , sue peti
torie , dummodo non agatur criminaliter. Io
Sic& generaliter in omni causa possessorij, in qua etiam quod de re Ecclesiastica traiactatur laicus est competens, nisi istae causae debeat iustificari per titulum;seu versemur in possessorio Adipiscend. usque ad n. 24. In causs spiritualibus laicus nec Arbi tet esse potest, nisi simul cum Clericorpo- ittest tamen esse Arbiter, non tamen tanquam iudex se intromittere valet, siue principaliter, sue incidenter agatur quando quaestio in causa spirituali incidens esset Iuris, secus si facti, nectens inter laicos praecipue quando in quaestione facti esset inhibitus: Et generaliter etiam quod causae spirituales non sint merae spirituales, sed aliquo modo cadant in laicos, in iis
quaestio in facto incidens , ad ludicem
secularem spectat ι ut puta Matrimoni j, Periurii, Vsurarum, & similium nam 2 3. Indistincte nec ex ossicio,nec ad instan. i aliam partis, siue corporaliter.siue pecuniarie non potest Clericus puniri a Iudice laico de falso aut de accusatione calumniosas bi porrecta ue licet possit de falsitate cognoscere ad essectum expediendi causam I Iprincipalem. Pro quocumque enim crimiane, etiam enormissimo,& atrocissimo,iton
est sibi subiectus. Sed ubi contingat quae a 34stio inter laicum , 5e Ecclesiasticum ludicem de iurisdictione, puta virum quis sit
Cleticus, nec iic Iudex Ecclesiasticus cognoscit:& tali cognitione pendente, Curia seculatis siet, sed Clericus per secularem captus in habitu seculari,pcnes cum rem aisnet , donec sit terminata discussio, codem l 1 Iudice seculari vocato, & citato. Et quia Clericatus qualitas non praesumitur, dicens
se Clericum, id probare debet: Quomodo verb hoc probetur Dic primo quod probatur per scripturam, litteras Episcopi, seu
Instrumentum ordinationis. Secundo,
per Testis, deperdita sci iptum. Tertio, quando non agitur de alicuius praeiudicio, unicus Testis sussicit. secus si agatur da praeiudicio iurisdictione .Quarto, quoad effectum remittendi Clericum ad Iudi cem Ecclesiasticum, susscit Clelicatum probare per praesumptionem; dummodo tanta sit, quod iunctis adminiculis, in ad
uersarium transferat onus probandi contrarium. Quinto, quando Clericus non
incedens in habitu vult se probare beneficiatum , ad effectum e giendi solum suculare,debet ultra titulum beneficij pr B bata
27쪽
bate possessionem : usque ad num. 4s. is Familiares Episcoporum etiam secula res, a ludice laico non possunt puniri, eoque fortius si sint familiares Cardi alium,liees in Curia Romana aliter seruetur. Rustici autem Ecclesiae, & Clericorum, noni 7 gaudet soti priuilegio,& propterea de dam. ni, datis in locis prohibitis,etiam cum ani malibus Ecclesiae, poterunt coram Iudice
seculari conueniri, praeterquam in tribus casibus relatis a Decian in t a. erimina.
I s. 4. cap. 9. rom. . Monachus vero no-
18 uictus si ante professionem delinquat, non potest nisi a Iudice Ecclesiastico puniri. Et adeo Clericus a potestate securali est exemptus, ut Episcopi, dc caeteri ordinat ij, vili id tueantur, ab administratione deponi possunt, & criminaliter puniri, siti Eisti Clerici sint seculares, siue de qua n-que Religione, etiam Eremitae,& equites Hierosolimitani. Extende ad quamcunque Universitate Ecelesiasticam, nisi de secularibus tantum fuerit composta verum si constet etiam de Clericis, istorum sit maior pars, Ecclesiastica censetur, & a Iudice Ecclesiasti coingicatur: usque adn. 4s. Quae omnia limitando dicas non pro-
is eedere in Clerico incorrigibili, qui etiam non praecedente degradatione , potest a Iudice seculari puniri, istόque casu non ad voluntatem Ecelesiae, sed secundom leges Civiles : Et haec omnia deplano. 8e sine, o dissicultate procedunt. Incorrigibilis dici tur Clericus. Primo si sit depositus: iuxta
cap. cum non ab homine. Secundo , quod
iuxta dispositionem iucti eap. Sit propter aliquod delictum depositus, vel proprer
incorrigibilitatem excommunicatus , &anathematizatus. Tertio, quod Clericus qui in enormibus se immiscet, & perseu rat, vel post trinam monitionem non incedit in habitu, & Tonsura, dicatur ini, corrigibilis. Clericus ergo in enormibus se exercens potest a Iudice seculari puniti iuxta dispostionem eap. perpendimus, de
sentens. Exeomm. debet intercedere trina monitio. Alij contra,& verius firmantes, quod etiam nulla intercedente monitione
niti mist. Sed ad hoc ut quis dicatur
se in enormibus exercuisse, unicum deli ctum non sussicit, plura requiruntur, de necesse est ut in enormibus deprehendatur sed deprehensus dicetur. Primo, si captus in flagranti Secundo, s antequam
opponat de priuilegio Clericali delictum
fateatur, aut Deo sit conuictus, seu delictum sit notorium. Enormia delicta quae dicantur 3 vide infa qtio. ig. Et pro nunc scias ad effectum praedictum enormia ea diei de Iute Canonico, quae ad normam plene redire non valent,& in quibus semper aliquid remanet in poena : usque ad
Cletici non incedentes in habitu, & 2 3
nsura, trina praecedente monitione,nisi
resipiscantur, priuilegio fori non gaudent. In Apostata verbi monitio debet este specifica, & personalis, nisi esset facta in Synodo sub expressa comminatione. sed ad
hoc, ut conclusio procedat, non sussicit incedere sne habitu tantum,verum etiam sine Tonsutat & in Coniugato necesse est, ut etiam praeter Tonsuram deserat vestes a Clericales .ucaeteras vestet honestas. Suffieit tamen gestate habitum, de Tonsuram tempore delicti, licet ante, vel post dimi-Ἱerit a imo satis est reassumere etiam post delictum, dummodo sit ante capturam,
seu condemnationem. Haec aduertas,
quod quando ex aliqua iusta causa non deseratur , non dicitur per hoc amissum priuilegiuin, ideoque unica omisso non priuat, sed requiritur perseuerantia , he ut publice aestimetur pro laico . habitura autem sussicit esse secundum consuetudinem prouinciar ubi gestatur; dummodo Clerico sit adaequatumr usque adnam.TO.
Clericus degradatus, essicitur de Curia asseculari, & a Iudice seculari potest puniri. Degradatio duplex est, verbalis, & actualis r Verbalis quando Iudex pronunciat
sententiam contra Clericiim, cum priuando Cletiealibus ordinibus , quae magis proprie dicitur Depositio. Actualis,quando personaliter priuatur, exuitur, kliaret ordinibus Eccles asticis : quapropter in proposito loquendo intelligat semper de Degradatione actuali, non autem de verbalii ex qua nunquam secularis Iudex super Cleticum acquirit ius. Actualis Degradatio in tribus casibus permissa est; scilicet in haeres, in falsitate commissa in
litteris Apostolicis,& in conspiratione contra Episcopum. Quoad haresim requiri tur relapsus in crimine fas, de consuetudine non seruatur: in conseiratione, requiritur incurrigibilitas. ino verδ ad homicidium, Omnes concludunt, Clericum non
degradati, sed in Monasterium detrudi ad poenitentiam agendum: quam si agere
noluerit, seu aufugere tentaverit, ad per tuos carceres damnatui In homicidio vero qualiscato , puta Sacerdotis, proditorio , & per insdias, ac in simillus enormissimis delictis, magna est inter D D.
decertatio, multi enim tenent, quod non
letur Degradatis,quauis homicidiu fuerit commissam inpers am Papae, Alij verbdicunt
28쪽
De Inquisitione Quantio VI II. i
dicunt imponi , etiam per homicidium commissum per industriam. Ae per insidias, Author noster id totum iudicis arbitrio remirrcndum putat consulto Pontificet v
Clericus assassinus potest a ludice sic lari puniri etiam abique ulla degradatione. Extende etiam quod non sit secuta mors. Et iterum extende ad Clericum defensorem, receptatorem. occultatorem baianitorum & non solum si simplex sit Cleri cus, verum etiam s si Princeps Praelatus, , seu quaelibet Ecclesiastica persona,non expectata inmiti bilitate, sed ipso Iure, fleipso facto dummodo de Asallinio constet,& ubi Asiasinus fuerit ab Ecclesiastico ludice bannitus, dissidatus, 3c condemnatus usque ad O. 87. Clericus non simpliciter citatus, sed ssapata seria intereise,coram Iudice laico Compareat, illius sententiae de iudicio stare
cogitur: verum si non compareat, sentcn . tia, Ze acta erunt nulla, Ac comparendo, si opponat. Declinatoriam exceptionem
idem erit.Clerici vero. qui plohibita sibi a Canonibus officia, serdidasque artes, non obstantibus monitionibus factis, exercent, priuilegium fori amittunt, Ac possitnt a Iudice seculari puniri. Exquo infertur. Primδ,quod ex Chim giae arte pro negligentiis, Λ culpis in ea commissis,puniantur a iudice seculari. Secundo , ex armorum , de militiae exercitio fori priuilegium amittant,& arma militaria deserentes, s tertio moniti non desistant a delatione possint a Iudice laico puniri. Tertio. quod deserentes arma possint a Birruariis Cutiae secularis capi, de Episi copo tradi puniendos. Quarto, loculatores, Histriones, de Scurrae soti priuilegio non gaudeant. sic Ae Cleticus Gram Iudice laico re-3 a conueniri potest,praeterquam in eausa eriminali , vel quando procurasset laicus perstaudem conueniri a Clerico coram laico, quando reconventio tangeret causam spiritualitatis, vel illi annexam, & in aliis relatis per Scribentes in cap. arsi Clerici, de
Qui ad effugiendam delicti punitio-31 nem eiscitur Monachus ut euitet secula. rem iurisdictionem 1 vel qui per fraudem ordines susceperint;a ludice laico puniuntur Quidquid alij eontra Irma pro communiori:&in proposito vide Bast. Sexti v.
loquitur etiam de grauatis pro alieno in praeiudicium fisci, 5e creditorum, ligionem ingredientibus. Sed intellige, quod Iudex secularis possit tantum puniri in pecunia inori aute in corpore: Ae si e si Iudeae causae, non autem personae. Clericus ver δprimae Tonsurae etiam absque degi iadatio.
si sit effectus Clericus post delictum, potest puniit corporaliter a Iudice seculari
quidquid Alij indistincte dicant & fgnanter Monachus essectus poli delictum. nec adhuc in Sacris constitutus, Curiam secu- 3 3 larem non evadit Quando autem Clericatus dicatur per fraudem post delictum a s sumptusὶ multi dictant,quod est,si post dis-famationem, inquisitionem,accusationeim de eo magis post citationem, Contumacia, Ac eondemnationem. Alij contra, tales ad
uersantes opiniones foedere distinctioni hconciliat ut Prima Opinio procedat,quando constat Clericum assumpsisse habitum post inchoatum pro ι esum: Secunda vero quando id ignorat sed fuerit Clericus esse.
ctus;siveio de neutro constet rei tirritur ad
coniecturas, de quibus statur iudicis arbitrio. de si nullae adsint coniccturae, iii potius iudicandum pro ignorantia vcrum siquis efficiatur Clericus statim post delictu; praesumitur fraus. Sed pone,quod qui, dicat, se Clericum essectum ex voto. idque
asserat cum tutam et aeo casu videtur fraus exclusa i .sed tu disturque , quod si votum non probetur, nis per asserentis iuramentum. dicatur fabulosum: si vero cum iura mento concurrant adminicula, semiplena
probatio, seu praesumptio, tunc eidem se iuranti standum est: usque ad n. Ii 3. Non obstantibus praemissis plures sunt casus . in quibus Clericus potest carcerari. 3 4 Primo, quando agitur de de)icto colomisso Clericusque capitur ad essectum remit tendi ad suum Iudicem, dummodo st de fuga suspectust sed hoc casu a seculari non potest retineri in carceribus ultra viginti horas. Secundo, quando capitur, ut obuietur desacto futuita Tettiis,quando capitur statim delicto commisso. Quarto,quando eapitur in flagranti crimine .Quinto,quando Clericus potest impune offendi,& ve berari. Sexto quando Clericus factus sequestratarius, seu Depostarius de mandam IudicisEccles astici. potest enim in dicta causa a Iudice seculari compelli pro consignatione sequestri, seu Deposti. Septimo; in causa luris Congrai, Be in causa Asficti
Regulariter e conita, laicus non potest conueniri coram ludice Ecclesiastico , nisi in causis Eccles asticis , Ad spiritualibus siue principat ter . siue incidenter. Et quiam Criminalibus, praecipue in causa Ha resis, se Simonia λ vide usque ad n . I 27. B a Crimeti
29쪽
Crimen Sodomiae, Adulterii, Blasphe-3 1 miae, Stupri, Concubinatus, de Sacrilegii
sunt mixti fori, ae de istis tam Laicias, qua Ecclesiasticus cognoscit inter eos, data praeuentione. Extende ad Sortilegium, nisi sapiat haeresim, quia tunc priuatiue spectat ad Ecclesiasti um Quando autem sapiat haeresimi vide infra g. 2 o. Vtium vorci crimen Utirarum sit mixti seri,vel mere Ee clesiasticum 3 variae sunt D. D. opiniones, eorumque Tres principales inter se discrepantes : sed secundum Authorem conclusue loquendo, dicas. Pνimo, quod si agatur de quaestione facti, tunc absque dubio, de nemine contradicente : V surarum cognitio ad ludicem secularem spectet : de ideo s Vsura sit notoria. ita ut pars non insciatur, allegando contractum usurarium, agaturque tantum ad r petitionem usura rum, de quaestio si super sol calculo, tunc se larem Iudicem competentem esse dubitandum non est Secundo, de V suris inter Haebreos ludex secularis est compe- petens. Tertio, quando de V suris disponitur per Statutum , Edietum Principis, vel Ciuitatis secillaris. Quarto dehcci disputetur, quod si usurarum quaestio non facti, sed Itiri, sit, Ecclesiasticus cognoscat; at tamen verius est de mente nostri.Authoris ad ludicem secularem inter secularcs spe . stare Et tandem conclude,huiusimodi dea lictum esse mixti fori: usque ad n. I t. In causa raraminii etiam inter laicos 3 6 ludes Eceles asticus est competens, ctiam quod iuramentum se praestitiam pro ob
seritatione contractus verum hoe non procedit in haerede iurantis: quia quoad spiritualitatis vinculum , personale est i posset
tamen talis haeres convcniri ad exonera
tionem animae destincti facta debita satis factione. prout etiam cepto iudicio in forci Ecclesiastico, in eodem prosequi posset 37 contra haeredem. Periuriis etiam laicus non a seculari; sed ab Ecclesiastico ludice punitur Quod tamen intelligas de iurante falsiim super partito litis decisitio iuranti a parte delato: unde secus in teste falsum iu iante. Sic de Abselutio iuramenti ad essectum agendi , seu eYcipiendi, non potest, nisi a iudice Ecclesiastico impartiri: de ex tali absolutione idem Iudex Ecclesiasticus remanet Iudex in causa rescissonis contractus : quod tamen non scruatur in pra- nica. Quinimo Iudex laicus de validitate absolutionis comos re potest , quando euidenter constaret de nullitate , seu iniustitia: usque ad n 1 36. Cognitio causae matrimonii ad solum 3 8 Episcopum spectat, etiam inter laicos: quin imo nec in laico compromitti potest, siue principaliter, sue incidenter agatur intiam
ex capite arbitramenti; vel ad toti separationem ob fornicationem adultcrium, e-pram , vel ex quacunque alia causa, etiam
Legitimitatis : si quaestio sit Ioris . secus sfacti ; quia tunc laicus esset compricias, praecipue nisi ageretur inter coniuges. Vs
verum vero laicus simul delinquens cum Clerico ratione connexitatis possit a 39Iudiee Eccles astico puniri decertatur: sed
communis est dari praeuentionem. in cae- . teris vero casibus, Author loquitur remissiue ad Aufier. in ινacI. de potes.secuIJuper Eectis persui. reg. E. part vltim. ZEad alios quam plures.
Inquisitio fama non praecedente quando
Nuvisi Tio regulariter fama non praecedente sermari non potest a quocunque ludice, sue sit ordinarius, suε delegatus I de sue procedat ad querelam rpartis , sue ex ossicio. Quae quidem fama debet habere initium a s de dignis, At non malevolis personis;adeo vi inquisitio nulla ob defectum famae, non conualidetur etiaquod stes in ea producti plene probarent delictum. Et quod magis est non valet Statutum mandans contra non dis ama- Σtum posse inquiri. Talis fama debet essevchemcns, clamorosi, de scandalosa; sed haec non requiritur in inquistione , quaesormatur ad denunciam publici Ossicialis e & de generali consuetudine tandem
hoc non seruatur: usque ad n. Q.
mmmmmmo, mmmmmmEX QUAESTIONE X.
Delicta qualiter , . quanto tempore prae Hibantur Quando morte delinquemtis extinguantur quando etiam pana
ex temporis diuturnitate minuatur.
E cui AR ire R delicta tam publica,
quam priuata, spatio viginti annoru rpraescribuntur, δe aduersus talem praescriptione non datur restitutio in integruam oludex,qui praescriptione tutum codemnat, capitalitcr punitur. Falsi crimen tali spatio pr. aescri
30쪽
De Inquisitione Qua stio X. 17
praescribitur di Sed hoc falsit. Primo, δε- Dore Ecclesiae. Secundb , in praescriptione statutaria, quae non comprehendit crimen falli, nis de eo expresse faciat mentionem. Alij contra, Ac verius, de mente Authoris ; si interuenerit usus Fallitatis. Tertio, fallit tandem quoad cxcipi-Σ endum, & licet verbum otircunque comprehendat omnes casus; attamen fas erimen non comprehenditui sub generali
oratione, licet generalis Oratio comprehendat etiam casus priuilegiatos , 5 specialest usque ad n. i l. Delicta etiam occulta quinirno nCto-3 ria, de confestata, simili spatio praescribuntur, Λ praescriptio citrrit a die delicii, DCn autem a die scientiae nis desi in fuerit taliter occultum , quod per quamcumque diligentem inuisigationem non possit de eo notitia haberi i quia tunc cur- 4 rit a die scientiae. Adulterium , stuprum, incestus , lenocinium , S alia delicta carnis quinquennio praescribuntur. Sed fallit. Primo, in Adulterio iterato. Secundo, quoad excipiendum. Tertio, influ- pro commisso cum vi. Quarto, in adulterio cum incestu simul. Quinto, quoad poenam spiritualem . & in foro conscientiae, & tandem p scriptio non currit post
sententiam. Iniuriarum actio praetoria, antio tollitur: Civilis autem triginta annis praescribitur,etiam si fuerit praescripta cau-
1 tio de non ostendendo. Actio de dolo pariter biennio praescribitur, nec dator restitutio, libelli famosi crimen non anno, sed viginti annorum curriculo tollitur : quidquid alii contra, frma pro communi: via
Statutaria praescriptio minoris tempo-ι iis quam legalis valet etiam quoad interesse Civile extenditur ad inquirendum , Mad accusandum, ii de accusatione expresse loquatur, siccus e contra Praescriptio iti- dem interrumpitur per querelam , vcl per inquisitionem ,& tunc a dicta die inchoatur. Non cadit in crimine Haeress, La a saeta Maiestatis ; suppositi partus, Parrici-
dij , hilassiiij , Simoniae, Apostatatus,
Concussionis, Abortus, nec in aliis exceptis criminibus. Non currit quoad declarationem poenae impositae. ipsa debet ops poni, alias non prodest. Actio ciuilis ex crimine descendenso durat usque ad triginta annos, sic Ac poena applicata s scoecclesiae Romanae , pati temporis spatio
praescribitur: usque ad n. 36. Delicta regulariter morte extinguunio tur a cum poena : & ideo ab haeredibis;
eadem poena exigi minime potes , suest corporalis, siue priuatiua Status, suὸ
pecuniaria: post mortem cnim delinquentis statim extinguitur delictum , sue se priuatu in , siue publicum : & siue in casu,
in quo unus teneatur pro altero, tam de Iure communi, quam Statutario.
Excape crimen Haeresis, de quo quis potest accusari etiam post mortem : quia
pCenae, quae Haeretico imponuntur, gene- iiraliten quatuor sunt. Prima damnatio meis moriar defuncti: Secunda, excommunicatio ei iam mortui : Tertia , impositio poenae confiscationis honorum : Quarta, ex humatici Cadaueris, ut careat Echlesia.
stica sepultura sed hoc procedit, dummodo constet plene de Haeres, nec extenditur ad mortuos fautores, receptato' res Haereticorum. Crimen Laesae-Maiestatis similitet morte non extinguitur , siit conamissum contra Principem , vel Rempublicam Romanam : secus si contra Principes inferioρes: usque ad n .q q. Praelatus si iecessor in dignitate non renetur ex delicto sui Ante stolis , nec ii poena transit ad fideiussorem imortui delinquentis , quamuis poena transeat post sententiam ad haeredes, nisi ab ea fuerat appellatum , vel mors secuta sit pendcnte termino ad appellandum a Sed intestigas, quando poena consscationis bonorum,seu pecuniaria venit in consequentiam delicti; secus si principalitet in sententia fuerit imposita poena bonorum, quia tunc indistincte transit post mortem ad haeredes Fili- ij cet morte delinquentis post litem conte. statam delictum non extinguatur , hoc intellige , si agatur de delicts priuatis, secussi de publicis i imo etiam in delictis priuatis si ciuiliter agatur ad poenam, dummodo contestatio fuerit valida. Sed quidquid
multi multa dicant. contra contumac m l contestatio non requiritur, quia ex Contra macia resultat consessio ficta, ex qua oritur condemnatio e Contra vero Comparentem contestatio inducitui ex tesponsone ad interrogationem lugicis super delicto,
eiusque inquisitione , non autem super processu informativo: usque ad ns s. Per mortem Rei confessa , vel conui
cti, poena delicti transit aduersus eiusdem haeredes, 3c ab eis exigi potest quaelibet i spoena pecuniaria, R confiscationis bono itam principaliter imponenda , non autems veniat in conlequentiam delicti tantum.
In crimine vero Dotomo, haeres pariter te. 1 6netur ex delicto defuncti, & ad eum poena pecuniaria transit Rco mortuo post sententiam contumacialem ; licet consessiosicta morte confitentis sol atur. Qui qu3