장음표시 사용
341쪽
De Falsitato;& Simulatione Q. CLI. 3 27
diligenter perquirere teneatur falsitatem Ipraesertim, si ex Rescripti inspectione appareat , licet si contineat iustitiam, mitius puniatur. Non punitur ille, qui cum falsas Cognouerit. insta viginti dies illas destrue.rit, seu resignauerit: & tandem Clericivientes falsis literis, non semper excommunicantur , nec semper priuantur beneficiis , sed quandoque condemnantur in expensis, Bc carent impetratis: usque ad
psiones sciant concitidentem proba
ὲNS O v modica inter DD. est contro- xi-4 trouersia , numquid suspicio Falsi habeatur pro falso, & utrum ex praesum ptionibus resultet vera , At concludens probatio tishoν praemittit instrumenis tum quandoque dici falsum, Ze quandoque de falso suspectum : dicitur falsum, quando concludenter tale probatur rde falso suspectum , quando non adest concludens probatio falsitatis: deinde ad . ductis diuersis opinionibus , tandem in
tanta varietate contradirentium, resolu
tiu4 eoncludit ad effectum effugiendi, Ac excludendi falsitatem tam in Civilibus , quam in Criminalibus, ad defensionem Rei, praesumptiones sufficere & hoc non habere conti ad ictorem. Sie & satis esse, quando Ciuilitet agitur ad tollendam fidem instrumentii sed si ex falsitate com. missa in una parie scripturae, inseratur ad falsitatem totius, tunc non sufficere: quod si agatur Criminaliter, sola suspicio infert ad capturam, inquisitionem,&torturam; non tamen ad inserendam poenam ordinariam di sed praesumptiones orientes ex uitio .isbili, sufficiunt ad condemnandum, si Criminaliter agatur, in poenam extraordinariam: & ex deductis ex vitio inuisibili, tortura insertur: sed quia ex praesumptionibus hominis nemo condemnari potest, nisi sint uiolentissimae & indubita tae . ided non suffragantur, nisi ad tollendam fidem instimenti, & scripturae rusque ad n.46.
Falsitas quandopraesematur ex aristin, seu additione reperta in aliquo instrumento, vel striptura.
X apostillis, seu additionibus, praesertim in margine alicuius in - menti , vel scripturae, arguitur falsitas, quando apostilla reperitur apposita in loco suspecto,seu n parte substantiali,5 scripta extranea manu, nisi sit firmata a Notatio: sed si apostilla sit inutilis,nec de contextu,& corpore scripturae, aut extet consuetudo quod apostillis credatur, tunc non in ducitur falsitas; nec in dubio, praesumitur facta diuerso tempore extra consensum Partium , praecipue si reperiatur in origi nati ipsius instrumenti, non adlauc ad prO-tocollum reportato; si vero reperiatur in protocollo, Inducitur praesti mptio falsitatis ad tollendam fidem, non autem ut cri minaliter agatur : usque ad O.3 o.
Pars II. ARGUMENTUM. De praesumptione falsitatis oriente ex cancellatione scripturae.
R AE M I TY Tua , quod Cancellatio in stricta eius significatione induciis Itur , quando calamus per medium literae ducitur ad modum Crucis differta circumducere,inducere,vel abolere;quia et eumducere est,quando extra literas ductus est calamus in circuitu chartae r inducere, dum penna ducitur per medias literas rabolere, quando abraditur litera, ita quod legi non possit in larga vero significatione, nulla est disserentia inter cancellare, Circumducere, inducere. vel abolere. Regula ergo proponitur, quod ex cancellatione in aliqua scriptura reperta prae- ε .sumatur falsitas, Et sic fidem non faciae si reperiatur in loco suscepto, vel substan- . tialit in dubio tamen praesumitur facta de tempore instrumenti. 8c voluntate Par rium. Tunc demum arguit falsitatem , de
tollit fidem, quando est talis, quod prius E e scriptum
342쪽
3 18 Succi Pars decima-septima
scriptum legi non possit s quia non vitiat, si pioberet filisse factam inconsulto, sodolo, bona fide, & per errorem 3 praxi pue s sit incorporata in ipse contractu,& ex praecedentibus, & subsequentibus
colligatur verus sensus verborum: usque ad num. 9.
pars III A R G V M E N T V M. Depraesumptione ful satis oriente ex interhneutione alicuiusscripturae. consistit vis tota testamenti, seu sttipturae, non autem si si in exordio. Quando au- s
tem rasura reperiatui in anuptatione tem
poris , vel quando in eo consistat vis quaestionis seu repetiatur factὸ in aliqua parte, aut instrumento renes Aduei sarium, quem Iudex coegit ad producendum, quamuis non reperiatur iacta in parte substantiali, non vitiaret tamen instrumςntum, si aliunde coadiuuaretur, ut puta ρος uiuam vocem Testium in eodem instru- smento adhibitorum & demum tollit fidem , si sit talis. ut illud , quoA prius scriptum erat, intelligi nequeat quod si ignoretur a quo fuerit facta praesumitur in du-hio a Notatio consecta e & tandem haee suspicio tollu: sdem. non tamen suilicit ad Criminaliter agendum. EcvLA datur, quod per interli-
neationem, seu ut alij dicunt petsuperlinearem scripturam, & per additio . nem inter unam, ω alteram lineam, a matur falsia, reddatur scriptura suspe-ua, & sdem non iaciati, quando scilicet repcitatur in loco substantiali, vel si is pecto, qui erit circa tempus, videlicet annum, & indictionem . Non tamen inducitur falsitas, si ex praecedentibus, & subsequentibus colligatur vetus sensus verborum , vel reperiatur in protocollo, matri-ε ce , seu originali ipsus instrumenti : &quandocunque non suffcit ad Criminaliter puniendum.
De praesumptione fultatis oriente ex abrasione scripturae.
B R A s 1 o reperta in aliqua scriptura , quamuis correcta manu
eiusdem Notarij, de etiam ad esse tum imminendi haeredem scriptum in possessionem bonorum haereditatiorum, falsi talem arguit , quamuis fuerit inuenta in originali sit tenuis subtilis,ac talis vi disicerni non possit nisi ad solem ; de quamvis sit modica paucarum literarum, dc unius tantum syllabae s dummodo mutetur per eam sensus verborum , dc reperiatur facta in loco suspecto, ac parte substantiali;quae inlis dicitur quando reperitur in eo, in qu
A R G U M E N T V M. Approbatio Notari y quod rasi ra , intem lineatis , cancellatio , additio , σσο litast facita tempore conficti instrumenti , in de lanium consensi, an , in quando valeat, or tollat suspicionem falsitatis.
R I Vs picio falsitatis exoritur quandosias abrasiones, cancellationcs. additio- έωnes, de interlineationes non apparent apyprobatae ab ipso Notario : Ec haec Norarqapprobatio non sufficit generalis, sed requiritur specialis, fle fieri debet in finem strumenti, quando scilicet se illi lub-stribit, de illud publicat, afferendo se dee gatum ἔ qua propter debet esse de
orpore instrumenti, non autem in margine ἔ licet etiam in margine valcret II quando in totum cancellatum instrumentum reperiretur, oc in marginet' Notarius testaretur fuisse per errorem cancellatum: usque ad num
343쪽
De Falsitatem Simulatione Q. CLIII. 329
i 3 l pluia falsitatem arguit, nisi merit
causata ex mutatione calami, vel atramenti;aut propter mutationem status per
sonae ipsius scribentis I vel nisi scriptor,aut Notarius in subscriptione fidem faceret, scripturam esse diuersorum scriptorum inanibus confectam : sola enim diuellitas manus non reddit adeo suspectam scripturam , ut illi fides adhiberi non debeat; et quin imo in Criminalibus ad effectum condemnandi, comparatio literatum non probat diuersitatem manus, cum sepiss-ine fallax sit nec inducit falsitatem instrumentum scriptum diuersa manu de mandato Notriij in subscriptione approbantis, quod supra scriptum , est ab alia manu rquod quando vertim sit j quandove possit Notarius facere scribi instrumentum per a s alium & quid si Notarius fateatur in instrumento illud esse sua manu scriptum,&tamen reperiatur scriptum manu alterius an Notarius sine impedimento possit demandare alteri, ut instrumentum seribat utrum eidem Notario, impeditum se asse renti credatuti& de aliis quampluribus ad materiam, Auιhον te remittit ad text. ne ρουιὰν ditieyos, g. in ramenstim, extri de
De praesumptione falsitatis oriente ex
contrarietate, os repugnantia scripturarum. Axs 3τAs maxime arguitur ex
contrarietate , seu repugnantia apis parente in eadem scriptura vel instrumento,aut etiam inter unam,'alteram scripturam unum x alterum instrumentum.
Sic instrumentum non probat quando est diuersum a protocollo, seu matrice, quia tunc recurritur ad matricem, & illi statur in dubio magis quam instrumento inde sumpto: si vero protocollum sit diuersum a matrice prima, statur ipsi matrici. Et licet Alij contrai firma conclusonem prci veriori. Non vitiat contrarietas in tion I gsubstantialibus, nee quando consistit in verbis non mutata substantia veritatis, Acmentis contrahentium t usque ad n. 13 3.
' quando prosocoliam non reperitur. CERUM E inter D D. controuertitur, an dbet instrumentum au- Isthenticum quando eius protocollum non reperiatur Author pluribus adductis ais cordantibus opinionibus, postea distinguit inter protocollum,ec. matricem : A quod attinet ad protocollum, cum certum sit, omnes Notarios teneri ipsa conficere.&seruare,sine dubio quando petitur,exhi heri debeti Ed nis exhibeatur,instrumentum tamquam de falso suspectum nihil probati si vero loquatur de matrice , aut sumus in casu in quo Notatius solet il
lam conscere, &seruare ἔ aut e contra: primo casu , instrumentum sine matrice
redditur falsum, & nihil probat: secundo vetb casu, nec falsum dicitur, nec repelli potest: usque ad n. 146.
mmmmmmmmmmmmmmEX QUAEST. CLIII.
De pluribus, ac diuersis praesumptionibus fulsitatis.
se falsitatis praesumptiones, illam pri- 1 I
mo loco adducit quae oritur ex mala qua
litate personae inquisiti, sevi producentis: sed ad hoc ut instrumentum reddatur suia pectum ex ista maIa qualitate, requiritur vitium visibile r quod si concurrant insimul bin fama inquiliti, & mala scribe
344쪽
33o Succi Pars decima- septima
tis, & agatur de modico praeiudicio .ptae ualet bona fama inquisitii si veto de magna quantitate, infamia scribentis prae
Secunda oritur ex falsa Grammatica, a et quae in literis Apostolicis uehemens est, secus in Rescriptis Imperatoris, vel alterius Principis saecularis. Oritur&ex clau- 'sula non habente tectam constructi nem: error tamen in litera , aut in hilabano vitiat nisi alteretur sensus dispostionis. Tertia, ex diuerstare atramenti sed, a 3 an leuis, vel grauis si remittitui albitrio Iudicis: potest enim diuersitas atramentiquandoque induci ex mutatione calami:
quod si probetur, tollitur suspicio inde
resultans. 'duarta, ex diuersitate styli a ista enima 4 diuersitas , praesertim in literis Apostolicis , diuersaque dictandi sotina, falsita
Quinta, ex actu insolito, di insolitis 1 3 cautelis e sed hoc non procedit, quando ex aliqua iusta causi pasti sari fuit apposta, seu quando nouus modus est bonus, & laudabilis. Sexta, ex diuerstate papyri, S: sinii,s sic & quando una charta est longior altera vel quando instrumentum est scriptum in chartis diuersorum signorum licet non
probetur ex eo, quod unum solium sit di- heis papyri. Septima , ex dissimilitudine quinter- norum ligatorum in libro . & quando
ramina reperiuntur vacua in cuperIa libri.
Octaua , s instrumentum antiquum 8 reperiatur scriptum in charta recens, quando constat quod tempore, quo fuit confectum illa charta non fabricabatur ;vel quando in et alta antiqua reperitui recens scripturat haec tamen sola praesumptio non concludit falsitatem, sed transistit onus probandi contrarium in Aduet-
Nona, desumitur ab inuerisimilitudi- a s ne, quae salsitatis imaginem habet: praecipue quando desciente spatio in charia,
carmina restricta reperiuntur in sine, cum
a principio potuissent latiori spatio conisseribi.
Decima, quando in instrumento de re-3 o centi stipulato,instrumentati; Testes mortui reperiuntur, vel quando ex dictis Te stibus unus est mortuus, & alter dicit non interfuisse. Undecima, ex tarditate registrandi, de 3I protocollandi in1trumenta , ex tarditate producendi scripturas , seu quando charta reperitur incisa. Duodecima, ex scriptura in charta immunda, vel vituperata . quando vituper, 32tio,& macula sunt in loco suspecto Et substantiali, seu quando post productionem reperiatur macula; sed tunc non tollit fi dem, nec inducit salsitatem. Deci a-tellia,cd: scriptura posita prae- 3 3 posterato& retrogrado ordine, si ordo sit
de necessitate actust usque adis. I9 a.
Pars X. 'ARGUMENTVM. De pluribus praesemptionibus fustuarem
ENERALiTER falsitas non praesuria initur, de ad illam excludendam 3 4 omnis interpretatio facienda est , etiam uerba dubia impropriando , quacunque udhibita distinctione, loci, temporis, rerum . & personarum : quin imo adhibetidebet omnis subtilitas cum interpretatione aliquantulum extranea: quando inter 33 scripturas adst discordia, omnimode el horaudum est ut concordciatur , etiam
per multiplicationem actuum, de personarum, si agatur Criminaliter, secus si Ciuiliter. Et quia falsitas sine lucro , 5c comm ido non praesumitur, multo magis exclu- 3 sditur, si redundet in damnum inquisiti rimo non sussicit modicum luctum , nec modica utilitas; quia ad hoc, ut male iactum praesumatur , necessse es: ut commodum inde sentiens, utatur illa re malefacta i quae si respiciat commodum plurium , tunc ratione incertit dinis contra
neminem oritur praesumptio delicti: licet 37 quando constet de falsitate , lucrum conins derari non debeat, eum quandoque ex sola amicitia falsias committi possit. Ex multitudine personarum, falsitas excludituri de ideo non praesumitur in te- 3 istamento coram septem testibus celebrato , nec in actu gesto palam, de publice; praecipue si vigore scripturae quis steterit in possessione per longaeuum tempus, seu fuerit in iudicio eadem scriptura probata: usque
345쪽
De Falsitate & Simulatione QCLI ,3 1
De pae Notae j negantis se de mom
per Notarios committuntur pluviribus modis; primo loco Notarius rogatus de aliquo instrumento, si requisitus a Parte, copiam clam recuset, rogasse negans, tenetur poena sals ec ad Omnia damna. & interesset si dicat non recordari fuisse rogatum, potest cogi ad exhibendum protocollum, aliasque suas scripturas 3 it quando conuincatur per ses fuisse rogatum, debet cogi ad nouiter conficiendum,& partibus co signandum, quodsi de tempore longinis quo fuisset rogatus, & assereret non re- Cordari , puniri non posset, praecipue si fuisset seneti, & bonae famae: usque ad
De poena Notari, conficientis comructum
dicitum stl igis O T A R i v s rogatus de instru-3 mento usurario, seu alias illicito, poena salsi tenetur . secundum Aliquos sed verius, de receptius est, quod inno- detur poena periurij, infamiae, Ac priuationis officii i quamuis Multi dixerint esse poenam amputationis manus s4 de Aliqui, publicationis bonorum Sed quidquid si , tune Notarius incurrit poenas si scienter rogatus suerit, & ex acie instrumenti de Usura appareat.1 Extendendo pariter, quod Regula non procedat, si Notatius habeat pro se authoritatem alicuius Doctoris insignis, seu apponat aliquam clausulam illicitam , dc usurariam ad dictamen sapiectis. O RGUMENTV M. .
De Notario non seruante Piotocollam, seu Mutrirem; illam exhibere' recti ante.
V T M o x praemittit, quod MΛ- frix, seu Originale, sit illa prima sscriptura, quae fit a Notario antequam se roget de instrumento, & cum qua instrumentum postea stipulatur: As evitarara vero eadem prima notula, quae solet caeterat i, abbreuiari, & in solici volante conscribit Horoebinam illud est, in quo Notarius post rogatum, de stipulatum instrumentum , illud redigit in mundum , dc perextcnsum : Aurhens cum tandem est, quod postea sumitutex dicto Protocollo, & Partibus interesse habentibus a Notario datur in publica forma.
Quibus praemissis Regula frmatur,
quod Notarius teneatur seruare, dc re- Ttinere Protocollum , dc matricem instrumenti di quinimo , nec de consensu Partium laeerate possit imbreuiaturam
sub poena fals. Alij contra. Et in hae 8
contrarietate Aassoν dicit, seruandam esse consuetudinem. Non custodiens vero proloecillum nec exhibens requi
situs, nisi doceat de amissione, potest puniri, nec ei creditur s dicat amisisse; adeo ut torqueti possit, nisi aliud e amissonem probet i quod si Protocollum reperiatur in longinquis partibus, tunc scribitur Ordinario loci, ut videat Ec re- scognoscat, an sit authenticum At legale
exhibuit, esse Matricem, creditur, nec tenetur exhibere Protocollum, nisi instrumentum fuerit productum in iudicio: vsque ad n I 2.
sipecunia numeratam, inumerata non
fuit, an, quando de salse puniatur.
X certa re firma Regula , Notarius, tui in instrumento dicit fuisse E e 4 numeratam
346쪽
numeratam pecuniam, quae reuera nu
merata non Qit, de falso punitur, ac tenetur ι quamuis fuerit posita ante eius oculos, in buria, vel in sacculo:quin imbet iapunitur, si dicat in initrum ut O .nti inhabati, o recepit mutoo , vel in deposi-riami reuera pecunia non erat praesens: sie 5: si dicat fuisse numerata scuta cen
tum, ec probetur de quinquaginta: sed si dicat, Titiin eo et fuit habuisse Centum a Seio dante,or numerante, talia Uerba non important actum traditionis, renumerationis; secus si dixerit , eonfessines habuise Centum a Seio, dando, σ nu me, auri . ideoque hoc casu tenetur de poena falli, si pecunia corte non fuerit
II numcrata. Quando autem assereret, pecuniam numeratam, quae reuera fucrit exbur lata, non tenetur dc falso: nec
etiam quando dixerit, quod Tuius Seio
mutuauit Censum, iuncto verbo, Dedit. Item nec quando assereret petantam uia meratam , qua reuera numerata non sit,
sed Partes V sic mandarunt. Ita pariter nisi dicat , in pr sentia meι . imo si dicat, Tisias confessis suit habuisse, σ recepisse
scuta rentum a Seio , qua habuit, recepit in praesentia mei se testitime omnia ista verba censentur relata ad ciusdem Partis consessionem; secus si usus fuerit copula, dc dicendo, est habuit, o recepit an praesentia mei, tun isto verbo, numerauit i quia numeratio denotat de se ipsa I 3 actualem numerationem. Non etiami edditur salsum instrumentum, quando pecunia filii verE numerata, sed statim restituta: usque adn. 22.
De Notarios ribente in testamento , satorem ore proprio nominaste ker dem , quem non sic ore proprio no
x 4 dicit Aulbis, nunquid Notarius de falso puniatur scribendo in testamento,
Testatorem ore proprio nominasse har dem, quem reuera ore proprio non nominauit, sed puta, respondendo Not rio , sibi legenti testamentum, Sc inter rogantiban ilia bi placertit dixerit,pl cere, aut quid simile. Plures aut horitates P. P. inter se aduersantes refert A - I 1ihor i ta tandem resolutive concludit, quod licet regulariter Testator ore proprio nominare debeat haeredem, non tamen inde loquitur quod Testamentum sit nullum , clim plures sint casus, in quibus non data Ore proprio nominatione suit inetur, de quibus idem Author remissitu E loquendo, te remi tit ad multos: M praesertim ad Boss. 1mtit./e fas num. 11. dc ad Clar. ing. I, 36 flamentum l. 37. per tot. Sed si Notarius , sit iurisperitus, cum scire debet Iuris conclusiones , ideo cessante praesumptione erroris, intrat praesumptio doli. Et singulariter non tenetor Notarius de falso, dicendo, haeredem fuisse ore proprio Tnominatam, si super hoc examinatur,ore proprio, sponte fateatur, sic scripsi sie per errorem , credens hoc sussiceret usque
RGUMENTUM. De nonnullis aliis casibus, in quibus Notarius false' Committit, in poenas μι tenetur.
M A L s V M committit Notarius in pluribus aliis casibus, quorum Occurrit Primus, qyando in instrumento
dicit, omnes Canonicos, aut eorum maio
rem partem interuenisse, si reuera non omnes interfuerint . eoque magis, Rponat aliquem pro praesente, qui ab
Secundus est, quando ante Testium publicationem, eorum dicta, seu alia Iudicis, vel causae secreta, Partibus reuelauerit, Ec in Stata Eces Gae nabetur Busia Pij V. in ordine 6 s. grauissimis I9poenis, etiam ultimo supplicio, Iudicis arbitrio puniens Notarios, qui in causis criminalibus Reorum responsiones , Testiumque depositiones in totum, vel in parte, sine Iudicis, aut fiscalis It centia propalant. Tertius,quando Notarius aliquid addit, minuit, vel mutat in instrumento acipostquam de eo rogatus suerit , quamuis adderet, vel minueret de consensu
347쪽
De Falsitate & Simulatione QCLV. 333mmmmmmmmmmmm m
vrdisse testatorem, quem reuera non vidit: vel quando assirmat Testatorem esse simae mentia , cum non sit, se rogando de testamento furiosi, vel dementis : seu quando in Actis testatur Iu se productam instrumentiam, quod e uera non productum, sed tantum allegatum fuerit: usque ad n. II 3.
A RG WM ENTV M. De paena Notarij conficientis falsum
In humentum. poena Nota ij conficientis falsum instrumentum D. D. non ben E firmant: & Author telatis sex aduersantibus opinionibus , tandem concludit esse poenam falli arbitrariam , extendibilem usque ad mor-lcm inclusive, dc ultra teneatur ad clamna, Ec interesse. Si quis autem, Notarius non existens, tamquam NO-tarius instrumenta conficiat , itidemathi uarie punietur : quod extendituraci fauificantem Acta iudicialiat usque adn. t C a
Pars II. EX QR EST. CLV. Pars III
Miari, sis instrumenta an valeant,
Cr Axius de falso condemnatus non potest instrumenta Iconficerc. E conscina non valent, quamuis in sententia non sit expressὸ Ossicio priuatus, de instrumenta sint facta ad pias Causas, quia non ponvit aliqua probatione coadiuuare Haec οtamen non procedunt si fuerint cel brata ante condemnationem, licet suspecta reddantur: quinimo nec quando ignoratur fuisse Notarium condemna tum de falso: similiter nec quando sei tentia falsitatis suit secrete, & occulte, promulgata: sic εc valent instrumenta consecta pendente processu, 8c accusatione, dummodo non subsequatur sententia ludicis declaratoria,quod Nota rius a die commissi delieti fuerit inhabilis. Extende, quando iudex ex aliqua piusta caiisa in condemnatione Notario famam reseruauit, de authotitatem impartitus fuit eundendi instrumenta,non Obsanse , oe. Valet in supcrinstrumen. tum rogatum a duobus Notariis, quo rum unus sit condemnatus de falso. vel f Partes huiusmodi instrumentum 1 Notario suspecto,ec condemnato rogatum reciperent, ec approbarent: usque
De Notario conficiente falsum Inst.
SP x4κ i us conficiens falsum in
Iu ltriamentum nullum, in quo deficiat mensis, indictio, locus, numerus
Testium, & similia; de fallo non punituri nisi statutum, seu constitutio caueret, hoc sibi prohibitum sub aliqua poena. Idem est si conficiat nullum ex defectu sormae, & solemnitatum, quia 4 tunc arbitrarie punitur i quod si mutet datam, vel quid substantiale poena falsi imponitur, etiamsi sit nullum, videatur defectu cauta essicientis, & materialis: usque ad
Notari' infamis instrumenta an valeas, in quando.
rio infami nisi deliquerit in OL 8ficio aut fuerit Oricio priuatus, utique valent; quia cum ossicium Notariatus non sit dignitas, sed munus, non ideo inscrtur, qDod etiam infamis
non possit eta Notarius: quod si Not rius
348쪽
rius sit assumptus ad scribendum nego. tia Principis, vel ad bancum Iuris, quia tunc eius ossicium est dignitas, etiam per delictum commissum extra OE-cium , dignitate priuatur , ec inde secuta condemnatione, repellitur ab ossicio Notariatus. Regula verb non procedit,
si infamia Notat ij sit occulta ι seclis si notoria r sic de in Urbe Roma, in qua
Noratius, nec Procurator admittitur i famis rusque ad ns .
quando valeant Ns aestv MENTA consecta a Notario putatiuo, in casibus, quibus praesumitur, quem vere esse Notarium. vlique valenti lic Et regulariter, ac g neraliter inita censeantur : praecipue si tali ossicio fungebatur, sente, oc patiente superiore habente potestatem creandi Notarios: bc generaliter quando non valerent,negari non potest quin faciant aliquam praesumptionem:vsque
potius quὶm in Inssietione, error praesumitur in indictione: quia Annus magis omnibus innotescit. Sibi permittitur etiam authoritate propria apponere diem, mentem , ει Conlutem omissum, qvel istos male potest corrigere, dummodo corrigat incontinenti, ecantequam copia Parti sit tradita, re dummodo singulariter vis non sit in tempore, quia alias non posset corrigere linelicentia ludicis, considerantis, an ipse Notarius sit bonae , vel malae famae , an correctio erroris sit allatura praeiudicium, & quale. Sic & potest Notarius scorrigere et rorem, declarando verba obscura, modb nondum fuerit tradita Parti copia instrumenti: sed non potest errorem suum corrigere sine authorit te Iudicis, quando illum non probat aliunde quam ex assertione sua: secus si aliunde probetur error, siue sit in omittendo , su E in committendo, re siue data sit copia Parti, siue non : quand6cunque de licentia Principis errorem corrigere potest, citata Parte , nisi pun- οctum consistat bc dissicultas versetur in
puncto luris, quia tunc citatio non requiritur. Quando vero corrigere potest
propria authoritate , id sibi facete licet
non vocata Paree: usque ad n. 81.
RGUMENTU M. Notari, erro quando Partitas noceat. AR G ν M E NTUM.
tarius quando possis suum errorem
in Ο s et stipulatum instrumentum,
cum iam Notarius frunctus fuerit ossicio suo errorem suum corrigere non potest,etiam consistentem in omissione iocii Sc in iis, quae pertinent ad Partes,
de substantiam negotij , si hoc facere velit ex interuallo, Ec postquam dederit Parti Copiam instrumenti sue publicam , siue priuatam Potest tamen Notarius ea corrigere quae ad sui ossicium spectant, ut puti, falsam latinitatem, non mutata substantia sermonis. Potest. s nondum dederit copiam Parti, apponere indictionem ex errore omissa Msi dubitetur,an sit error in amo Domini, E civ LAR 3TER Notarij error, etiam causatus ab eius imper tia, de simplicitate , Partibus non nocet: Ec praecipvh, ac singulariter, si Testator in testamento dixit, Tu-hares esto 1 M Tabellio sollim setipsit.
mittis, omissa institutione, non vitiatur, sed sustinetur testamentum , quando tale testamentum possit Testibus comprobati , si veth adst error in sententia per eum rogata, oc sit omissum in ea
verbum, rana/mno, tunc, licet videa
tur non posse probari per Testes , cum sententia de necessitate requirat scripturam, attamen si dictum verbum subaudiatur ex praecedentibus iam scriptis, tunc sententia non uitiatur. Sic Sc error sconsistens in falsa Grammatica, Partibus non nocet , de Propterea Notarius
349쪽
De Falsitate & Simulatione QCLVh 33ue
potest ex se ipso errorem corrigeret sed si ex eo Parti damnum ageratur, obligatur ad resarciendum, quia ad interes. 30 se semper tenetur. Quando vero omiserit sobstantialia , tunc cum correctio dari non possit, Parti nocet error. Alii contra i Et haec contraria opinio soriEprocedere posset, s substantialia supplerentur ex praecedentibus , dc subse
quentibus. Et error tandem in omitten
do. s versetur in illis, quae scripturam
II requirunt, Partibus Docet. Alij contra.
Alij vero distinguunt, quod prima opinio procedat,s Notarius rogatus a Par-- tibus, quae sbi dicta fuerunt, per errorem non scripserit: usque ad u. lib.
In Noturio, aurissimiatur potius mori quam dolus ρ in qaomodo error pro Iun. lae ErεRTo errore in aliquo testa
ra mento, vel instrumento, potius commissus praesumitur a Partibus , quam a Notarior sed si consistat in pertinentibus acl osse tum Tabellionis, tunc ab eo commissus censetur 1 sed quia error iste Notario commissus nunquam praesumitur, ideo concludenter debet probari. Alii tamen volunt, quod probetur coniectutis . ac etiam per Testes instrumentarios, vel non instrumentarios r quinimδ error in testamento commissus, ubi de Iure requiri. tui numeros septem testium, duobus ex istis satis probaturi se dc per consecsionem Partis, ex aliis scripturis, alis e instrumentis, nec no ex praecedentibus,& subsequentibus: usque ad nam. I 3 7...
Notarius an, m quando habeat prasi
i. Oeta Rivs habet praesumptio
nem pro se, re ad eum conuincenis dum probationes esse debent liquidissimae r quin imo ad eum excusandum omnis coniectura capi debeti verba instrumenti omnimode interpetrando
siquidem quando aliud scripserit quam fuerit dictum Partibus, aut alias falsum expresserit, potius praesumitur error, quam fallitas. Instrumenta enim a Notarici consecta, fidei magnae sunt .h bent praesumptionem pro se, de semper firma remanent, nisi contrarium probetur i licet instrumenti fides vacillet, quando contra illud opponatur aliqua falsitatis suspicior dc sicut contra Notarium malae famae, lex potius praesumit dolum, quam errorem i e contra hona fama, re legalita, excludit omnem praesumptionem falsiatis, quia ad h c, ut a instrumentum reddatut suspectum, vitium debet esse visibile, de dolus ex citiacumstantiis praesumptus, non punitur de falso, nisi fuerit commissus in sub stantialibus e usque ad n. 161.
tanus omluens in instrumento peν eum rogato des si lemnitares,quando, . quomodo puniatur. I . Notarius Omittat an mstruis
i i mento debita, luris solemnita.
ies, crimine salsi, de illius poena tenetur, quia hoc casu in ea non praesumitur ei ror, praecipue in testamentis, si omittat solemnitates expressas in L. Iu semus C. de restament. Sic de Omittens in instrumentis mentem , diem, Indictionem, Locum, Consulem, dc similia. quia riinc etiam Parii tenetur ad Inteia resse. Alij contra: ec Avithoν nihil resoluendo relinquit cogitandum: quare ad eum te remitto. Sed tunc demum ex omissione solemnitatis in instrumento praesumitur dolus eontra Notarium, Bede falso punitur, si omissa solemnitas se
omnibu , notoria , dc substantialis, ac Notarius sit sagax. versutus, de peritus rquod totum remittitur arbitrio ludicis, condemnando semper extra ordinem rvsque adn.I8.1
350쪽
RGUMENTUM. rarius omittens in instrumento con
sutias clausulas, quando posti propria
utilboritate istas apponere. ENfETvκ a Partibus Notarius
3 rogatus apponere in Instruitiento omnes consuetas clausulas ; ideoquenlii apposuerit , propria aut horitate apponere potest: sic & potest non mutata substantia contractus verba sui instru- ruenti ampliare , addere . mutare , dc Omnia alia sacere, quae ad utilitatem,&confirmationem contrae ius, de quo ringatur , spectant, dc pertinent ι quamuis tales clausulae in originali non reperiantur,& copiam Parti tradiderii quinimo potest supplere es ausulas, de consuetudine apponi solitas, quamlais consuetu- do nec sit praesci ipta, nec nota contrahentibus, cum possit semper supplere naturalia contractus , dummodo non muteior substantia negotii, nee ipsae clausulae snt contra mentem contrahemium e imo omncs clausulae apponi solitae . habeni ut pro apposuis, etiam quod non apponantur: ideoque potest addere in testamentis clausulam , Iare institas ovis, pi st verbum, retinθοι, adesse mani ualidandi testamentum quod 3 ea deficiente esset nullum. Sic de clau- sola Codicillatis censetur apposta ex
tacita vollantate Testatoris,oc incontrictibus clausula Guarati giae ac omnes renunciationes solitae. de consuetae licet
de illis non si ri gatus in t pecter eoque magis , quando ipsi data est facultas conficiendi instrumentum ad die amen sapientis e quod quando verum
Limitando modo Regulam propostam, Notarius ea tantummodo scribere sebet , quae vidit. At audiu t tem pore contractus,nec ullo modo eius soriamam mutare . aut aliquid scribete contra mentem contrahentium t quinam δin contracto reqoirente scripturam, nec
potest accidentalia supplere , nisi de consensu Partium e sed in dubio praesti-
mitur rogatus conscere instrumentum
secundum sormam solitam , niti in contrarium adsit consuetudo, quae debet esse uni sormis, Ac iuri consona: ideoque non potest tutamentum non appostum, seu non datum, vi clausulam consue iam apponere , nisi adiit consuetu- do, quae plene hoc casu probanda eritivique ad N. 8 3. . terim ,-: meri ariti e tris
reprobetur , per quod , dc qum tmodo) Αιιιον dicit esse materiam adeo confuse de initicate a D. D. pertractatam , ut ex eorum dicti, vix certa doctrina elici possiti sed tamen constituit Regulam generalem, de assit marium, quod sei licet instrumentum per testes reprobe iur, instrumentique si stas pro. bari possit, ideoque , si duo instrumcntarij I cstes ipsi conisadicant, vel asse- arant non fuisse praesentes, tunc omnino 'instrumentum reprCbatum censetur reoque magis, s leue, sint plures quam duo : quin imo ex diei unius tedditur suspectum, ita ut eius s des vacillet. de
non probet. Si vero contradictores Te stes extranei sint plures. quam unus, hoc opus, hic labor: le hic D. D. con- Itrariantes decertant ἰ Authoν , relatis octo opinionibus, tandem dicit verissimum esse,ad te probandum Instrumentum, duos extraneos, de non descriptos
Testes susseere, si ita Iudici visum suerit, de non alia, εc ita concludit Regula t. imen non procedit, quando iure, aut Statuto statutum cst, in- frumentum habere pro se Iuris praesumptionem, nec admittere probationem in contrarium , tranc enim instrumentum Testibus non reprobatur. Αd- Dertendo tamen, qood si Testes volunt reprobare Instrumentum . tamquam
salsum, hoc est.qood non si confecto ma Notario, sed abalio. sub falso nomitie illius Notarij, talis probatio admittit Ur.