장음표시 사용
401쪽
De Haeresis Quaest C L XXX i II. 38
Po si AT A fidei punitur poena
mortis , sicut puniuntur alij Haere-tiei: adiungitur poena confiscationis bonorum , etiam seud alium , in praeiudicium filiorum i Vassalti liberantur a tuis ramento fidelitatis ι memoria Defuncti damnatu defficitur infamis, priuatur hominum consortio, 3c omni actu legitimo;prohibetur esse Testis, alienare,donare dc testari, efficitur incapax haereditatis,tam delatae,quam deserendae i siue ex testamento, siue ab In testato expellitura Ciuitate, & excommunicatur: vs que ad
De Apsum Obesientiae, illius poena,
-nere sumpta, nil aliud est qua ui transgresso praecepti l committitur ab illo, qui transgreditur praecepta sui Praelati illisque vel sacris Canonibus ex superbia, 8c contemptu non obedit ue vel quia sic credat non esse obediendum, quod Papa non habeat potestatem condendi Canones, vel ex alia causa. Isti Apostatae puniuntur pluribus poenis, infamia scilicet, arcentur ab accusando,dcferendo testimonio; excommunicantur;
si fuerint contumaces, deponuntur ἱ dc8 pertinaces Curiat seculari tradiatur Non tamen Apostata dicitur is,qui praeceptis Praelatorum. 8c Canonum non obtemperat , non quia neget Apostolicam potestatem sed propter alicuius commodi acquisitionem, vel damni, aut periculi euitationem uic nec dicitur Apostata licet grauiter peccet non obediens praeceptis Romanae Ecclesiae ex fragilitate, ignorantia, vel concupiscentia : usque
Irregularisaris. pos T As i A Religionis, seu Irregu- lai itatis, dicit ut is, qui ab Ordine, svel Religione quam professus est, disce dit dimilliaque habito ad shculum redit: seu is qui recedit a Monasterio sine li-eentia Superioris , qua inuis Religionis habitu retineat, vel Monachus claustralis qui sub habitu Clericali .habitum Religionis coopertum deseri, seu abscondit Scapulare sub ueste,sub manica, seu alio modo. Similiter Moniales exeuntes de δι Monasterio sine Superioris licentia. Similes A postatae excommunicantur,quaa Dis egrediatur e Religione ex causa stu- dij de hinc Sacerdos, leu Clericus uxor εducens, tamquam in genere Apollatarum, ab Inquisitore punitur, licet si postea poenites ad Clericatum redeat, possit eum illo misericordii et dispesari L icus vero uxorem habens ad Ordines se promoueri fai,d procuras punitur tam quam Clericus uxorem ducens. Non arautem dicitur Apostata monachus, qui monachalem habitum no desert in cella, in balneis, seu aliis smilibus loci, secretis. Notabiliter vero Apostata honeste vivens, non ita grauiter punitur; nec
ille talis dicitur qui e Religione egreditur animo redeundi; licet publice incedendo absque habitu Religionis, etiam per horam, sit excommunicatus. Similiter no est Apostata Nouitius egrediens de Religione: quamuis rapiens Novitiuex Monasterio, scut de suadens quemlia 12bet ad apostatandum a fide capite puniat ut .Itidem Apostata non dicitur erectus a sua Religione propter malos mores: ex quo Monachus Apossata, si poeni.
tens redire voluerit, omnino in Monasterio recipitur,de Abbas cogi potest ad illum recipiendum I sed postea sic reuersus, no potest amplius eligi in Abbatem, de electus reiicitur, nisi fuerit dispens tus a Papa Monachus sugitiuus non dia i 3citur Apostata re fugitiuus proprie dicitur ille, qui abiiciens Obedienti Oe iugum, se subtrahit Praeposito suo, de vi illi noli subiiciatur , a Monastet io recedit, sui: hali tum dimittat, sile non te proptet ea omnis Apostata est Q gitiuu ; sed non E contra,omnii fugitivus, Apostata: xsque adn. 9s. Κ2 1 EX
402쪽
EX QUAEST. CLXXXII LEX QUAEST. CLXXXIII.
An Lcatur Apostula Monachus, qui alium ingreditur Religionem Juxiorem , mel strictiorem. QNAcrius ingrediens alteram
Religionem laxiorem de licentia Superioris, Apostata non dicitur sed hoc prohibetur ex Concit. Trident. IV. 11. cap. 39. quinimc nec potest strictiorem ingredii quamuis zelo persectioris vitae, nisi petita licentia Superioris. Nec etiam Apostata dicitur, qui in minorem Reli gionem ingreditur: sed Apostata intransaliam Religionem, sue arctiorem, siue laxiorem, licet Apostasiae poenas evit l, hoc tamen intelligendum est, si ingrediatur religionem eiusdem Regulat, usque ad
De Poena Apostolis Religionis, si
irregularitasis. O s T A T A Irregularitatis , de
s BE Religionis, si secularis sit, non est
excommunicatus ipso iure, sed excommunicati debet, si vero fuerit Regularis, ipso iure excommunicaturi quod si in excommunicatione persistat per annum, negligens ad Religionem redire, Ac habitum Religiosum , seu Clericalem assumere, tamquam de haeresi suspectus,contra eum inquisitor procedit, affigitur poena infamiae , incorrigibilis Curiae saeculati tradi-ι tur; si autem in Apostasia fuerit ordinatus, quamuis postea poenitens fuerit eius Abbati reconciliatus. adhuc sine dis. pensatione Papae ministrare non potest. Bona eius acquiruntur Monasterio, quod deseruit, usque ad
De Arista a Clerici saecularis, eis e
poena, in materia UL E R. t c v s clericali habitu di misso, Ee in vestibus tacularibus arincedens, Apollata est, quamuis tons1-ram non deponat r ideoque eiscitui in- eligibilis , infamis, ac perdit pitvilegium Clericale si post monitionem habitum
non reassumat, & inde excommunicatio nem incurrens cogi potest ad reassiimendum per censuras Ecclesiasticas & caria cerationem. Non tamen dicitur H aereticus, nec Apostata, s fuerit solum in mi notibus ordinibus, hic enim cogi non potest adreassumendum habitum praecise, sed causatiuE. scilicet si beneficium ha- i abeat, tunc enim Apostata efiicitur, nisi incesserit in habitu Clericali, seu benefi
cium resignauerit, usque adnam. 334.
f. I. Ma GYM ENTVM. De Schi mutis materia , communia: G.
qui praefinim Sessimatici dicamur.
C A i s M A T i s species triplex est, quillam enim Sehismatici sunt haeretici consummati, quidam haereticis pro- 3ximi, quidam alij ab haereticis distantes. Primi, qui non credunt esse unitatem in Ecclesia Catholica , vel certh credunt non esse obediendum summo Ecclesiae Pastori. Secundi, qui ab unitate Ecclesiae discusserunt. Tertia, qui probabili ignorantia ducti, putant aliquem summum Pontificem non fuisse tith electum. Diacuntur schismatici, largissime sumpto
vocabulo, omnes criminos, seu consti- tuti in peccato mortali, large, omnes ex communicati I stricte , insurgentes e-tra Episcopum, illum ejicientes, Presbyteros sibi faciunt. sed tamen recognoscunt Romana Ecelesivi strictissime, & proprie, qui se contra Romanam Ecclesia extolia lentes, ab illius unitate diuiduntur. Scius. maticoru appellatione venissi Schismcitiei
403쪽
stricte sumpti,& proprie,non autem large. Sehismaticus digeri ab Haeretico . quia Haereticus credit unitatem Ecclesiae, sed opponit se fideli schismaticus vero e contra. Schisma est contra bonos mores, devinculum charitatis et Haeresis contra fidem. Differt a seditione, quia schisma Opponitur viaitati multitudinis Ecclesae, seditio opponitur multitudini temporali Ciuitatis vel Regni seditio respicit praeparationem ad pugnam corporalem, schis rea ad dissentionem spiritualem. Schisma proprie sumptum est illicita disceptatioeotiam , inter quos debet esse unitas, seu illicitus ab unitate, de uniuerstate discessus: est nomen Graecum, S scissuram si gnificat. schismatici strictissime proprie dicuntur, qui diuis ab unitate Ecclesiae Romanae eonantur sibi Episcopos,
Presbyteros , & proprias constitutiones facere; & verae Ecclesiae constitutiones contemnentes, summo Pontifici subesse renuunt, membris Ecclesiae communicare recusant, scissu amque facientes , aliam Ecclesiam, & alium Pontificem constituunt. Schismatici dicuntur etiam imperatores , Reges,Principes, qui venientes contra Ecclesiam Romanam, ab ea diauiduntur, quamuis non habeant errorem in mente, de credant Articulos Fidei non sunt tamen Haeretici , quamuis adhaeres m multum disposti. Participantes cum schismaticis, excommunicantur , in
hoc crimine ignorantia non excusat, neque multitudo attenditur. Coniurantes
contra Episcopum, largo modo Schismattei dicuntur: Episcopos tamen eiicientes, illorumque iurisdictionem usurpantes,dicuntur Schismatici, nisi adhuc Superiorem Romanam Ecclesiam recognoscant, quia hoc casu potius inobedientes existimantur. Acephalus schismaticus non reputatur , sicci improbus vir sit, & supra se nullum Caput recognoscere praetendat rsed si iste Acephalus. nec etiam Papam recognoscerer, tunc Haereticus esset. Stenec est schiseraticus, qui a proprio Episcopo se separat, nifi contra eum altaria erigat. SchismMicii poenitens, dc ad s-dem rediens recipitur,sdabiurare tenetur ,& licet recuperet dignitates, de prae- eminentias.est tamen de iure com muni ineligibilis, nec potest amplius promoueri, nisi
ωyra communicati , quando proprie dc Iostricte capiuntur sub nomine Schismatis,essiciuntur infames, priuantur omnibus honoribus, dignitatibus, de beneficiis ι repelluntur ab Ordine suscepto, priuantui potestate ordinandi,alienandi taliaque gerendi tam in temporalibus, quam in spiria tualibus f sunt extra protectionem Ecclesiae; expelluntur e Ciuitate, deportamur, comm bona confiscantur, si fuerint pertinaces deponuntur, & impoenitentes Curiae faeculari traduntur, post ivit puniri a Iu- It dice Reulari sine degradatione,reputantur nedum Haeretici,sed Haeresiarchae,quando habent errorem in mente, eorumque filis priuantur bonis paternis , sicut filij Haereticorum: usque ad n. 18.
In Gιmine haeresis quomodo proceden dum, quae leges seruanda, de captura Reorum, de carceribus, de Nota j electione: m de materia. mi Roc Eoi potest in crimine hae-- resis per accusationem, inquisitiO- Ianem, denunciationem, dc etiam per viam exceptionis: non sunt in hoc crimine seris
uandae leges imperiales,sed Ecclesiasticae, nisi praedictae leges Imperiales essent approbatae a summo Pontifice, vel seuerent persecutioni Haereticorum: Behinc seruati debet leges Federici Imperatoris,per Con sit. Innocentij lv. de Anno t2 I. ILF . 323 s approbatae,ubi amplius,quod inqui sitores possunt per censuras Ecclesiasticas cogere Magistratus si culares adseruandas dictas leges Fedetici,ex Constit.Alexandri I 3I v. de Auno ix s 8.Urbani lv.de Anno I 262. Clementis IV. de Anno i 16 s. Ex quibus omnibus generalis infertur conclusio,
404쪽
vt leges seculares, & xlia quaelibet statuta in odium haeresis inuiolabiliter seruan- da sint. in pertinentibus ad mores diti gentes actus nostros in Deum, Canonistarum opinio praesertur in pertinentibus autem ad spiritualitatem, Zc cognitionem verae fidei contra Haereticos, te Fnsideles . praeserenda est Theologorum sententia: & sic quando agitur de modo procedendi , & puniendi Haereticos, an legiti-mh sint e victi, an sint relapsi, Ac si mi lia, Canon istarum opinio praefertur: quando vero principaliter agitur de fide, te de actibus,de quibus quaeritur an sint haereti-II cales, nec opinio Theologorum Usu, de consuetudine iamdiu recepta, absolute cuiusuis propositionis declaratio ad
Theologos spectat, licet in hoc inquisitionis iudicio, sicut in aliis, seruandus sit Tribunali, stylus, quoad modum procedendi tantum. Inquisitores de haeresi
suspectos carcerare, de carceratos retinere , eum fideiussione, vel sne , relaxare possunt. Debent retinere sub custodia Inquisitiim, quando iste est vehementer sunpectus , aὸsunt probationes , vel fuerit nfessus. Citatio non sequiritur, quando dubitatur ne citatus instruatur ad fugam, sed magna prudentia opus est, in carce- ε randis istis Reis,cum sola captura pro crimine haeresis vehementer infamet , ideoque non relaxatur mandatum , nisi sal
tem semiplene probato delicto : quod si
Reus noa reperiatur culpabilis, vel leuiter deliquerit , ydeiussoribus , vel iuratoria cautione Inquisitoris arbitrio relaxatur. Quomodo vero sint interrogandi ptat dicti Rei, cum de hoc non possi haberi
certa scientia, ita uthor Ioquitur rein in siue
Possunt Inquisitores, Sc Episcopi caris p ceres, custodes, & Exe tores proprios habere pro carcerandis. & retinendis dictis Inquisitis. Notarius in causis haereticorum eligitur ab Episcopo, seu Inquisitore, poeinesse Clericus in sacris constutum , debet iurare suum officium fideli-I 8 ter exercere coram Episcopo, & inquisitore, & potest recipere mercedem ab Inquisitis, nisi habeat constitutum salarium: sed incerta non debent excedere taxam a supremo Tribunali sanctae Inquisitionis
In ca is Haereticorum proceditur pt citer , summaris, ta fine strepitu em , figura Iudicij, c quid importet talis clausula.
N causis Haereticorum procediturh summarie, simpliciter, sine strcpitu Ec figura iudicij sublatis solemnitatibus Iuris Ciuilis, non autem Iuris Gentium, vel Naturalis. Requiritur enim contestatio litis ,& Legitimatio Personarum : sed hodie loco Accusatoris successit denunciatior quilibet indistincte ad deuunctandum as
In crimine Hars', quando procedatur
per Accuset Ionem. ' Roc Eoi Tvλ in crimine haeresis
per accusationem. A deam omnes Lyregulariter admittuntur; etiam prohibitia Iure Ciuili: admittitur inimicias, stricte& proprie sumptus : in accusatione non debet exprimi locus, aut dies commissi criminis, ne Reus cognoscat Tcstes supereo deponentes, aut aliquam excogitet fraudem ad occultandam veritatem: pendente Inquisitione super crimine haeresis, si superueniat accusator, silet Inquisitio, de proceditur in accusatione, licEt tamen adhuc inquisitio non cesset: in hoc crimine potest quis esse Accusator,& Testis simul
Ca ratione, quia committitur in contume ham Creatoris, non autem in iniuriam priuatae personae. Non est necessaria subia hoscriptio ad poenam Talionis, quia hodie recessit ab Aula i satis est enim, quod si
accusator accusationem non probauerit, vel ab accusatione destituerit, tamquam Calumniator puniatur: at si esset verus mislumniator , puniretur quoque poena Ta- Iionis, cum de Iure communi, tum vigore Bullae Pu Va 1 satoris
405쪽
De Haeresi Quaest. CLXXXV. 3 9t
satoris nomen non publicatur, deputatur promotor fiscalis, qui nunquam accusat nisi Testes habeat,nec poenam calumniatoris timet, quia ex necessitate Officij denunciae , iste Promotor debet si iam accusationem in scriptis deferre, praestiro iuramento, quod non malitios E, sed sui officij necessitate accusatiusque ad num. 63.
M RG V M E N T V M. In crimine haeresis proceditur per Inquis
timem, in quomodo. N crimine haeresis duplex datur inquisitio, alia generalis, & alia specialis, quae quales sint i Aarbor loquitur remissiui: & videre poteris hae eadem Succi p. I. g. I. per tet. Procediergo potest in hoc crimine per inquisitionem, de ex officio sine praecedenti diffamatione i quaelibet leuis suspicio in omni vili, ec abiecto, satis est; dummodo ista leuis suspicio sit probabilis.
In crimine haer fis proceditur per Denuntiationem, in quomodo.
alicuius criminis delatio e Bc sic denunciare aliud non est, quam notificare commissium maleficium. Quadruplex est Denuntiatio, Euangelica scilicet, Canoniea, Regularis. de Iudicialis di de istarum disserentia, ec mate-Σ ria, Author loquitur remissiuε 1 de tantum dicit, quod ex ea sola inquirituri iuncta fama, sussicit ad torturam. De- nunciare quis potest, etiam per literas secretas, dummodo non sine nomine,& iuramento confirmatas: potest fieri verbo, 8c sine scriptis : Denunciator non tenetur probare suam denuncia tionem : usque ad n. 7 I.
Proceditur in crimine mersis per viam Notorij, e ' quomodo; quifia dica
tuis notoritu , in manifestiti Hare- tuin, in quu occubus. Oro ivs, dc manifestas Hae reticus est ille, qui contra fidem Catholicam publice praedicat, aut Pria-fitetur, seu qui talis apparet per euidentiam facti, de nulla tergiversatione celari potest; vel qui in iudicio conses.
sus , aut conuictus, tamquam talis con
demnatus suit. Deprehensus in haeresidicitur, qui vel publice praedicat haere-sm , vel legitima probatione per Testes, vel ex sua consessione conuinctiatur ι de sic deprehenso sola in hoc crimine habet vim probationis:& ad probandum quem esse notorium, & manifestum, duo Testes sufficiunt.Occultus dicitur is, cuius haeresis non pluribus, sed quinque tantum personis innot scit i vel ille . quem vulgus ignoratiaut qui nemine sciente haeresim in mente
Quando autem haereticalis proposito dicatur sapere manifestam haere- sm, Author format quatuor principales Regulas. Prima, illa propositio est haeretica,ex qua concesso dc assumpto aliquo , quod non potest probabiliter negari,sequitur haeres in fide. Meanda, illataositio est haeretica, ex qua, positisusdam veris, quae nulla tergiversatione possunt negari, sequitur haeresis manifesta. Tertia, quae in prima vet- 28borum significatione, bc prima fronte sensum habet Haeteticum, quamuis piὶ Intellecta possit habere sensum Catholicum. diuarta, quae asserit peruersum
dogma. ex quo cum notorio vero
quod negari non potest sequitur haeresis propriEdicta et usque aδ t
406쪽
ARGUMENTUM. De Processiι contra Contumacems es t sussiciunt tamen plurcs coniecturae: debet prius constare de corpore de- 3 3licti, videlicet delicto, aut facto haereticali : confessio emanata in tormentivdebet ratificari, sicut in aliis delictis. Inferri non potest ex dicto unius socij criminis, licet duo faciant indicium: vsque ad MI Fq.
B s E M s , de contumax, in crimias --πι ne haeresis, condemnari potest: pro tali contumace absente non a mittitur Procurator, licet admittatur Defensor, dc Instructor innocentiae, seu allegans causam absentiae: dc hoc quando tes est dubia, & quando Inquisitus est solum de haeresi suspectus , secus si
Haereticus esset, & de haeresi in processu constaret. Condemnati absentis statua comburi dcbet, quamuis Bannitus in contumaciam audiri debeat quandocunque. dc possit suam innocentiam
probare: quod si non possit , sed poenitens misericordiam pexat, recipiendus 3o est. Comparens vero infra annum, ruamuis fuerit in contumaciam con-emnatus, recuperat bona : post annum Vero, quoad bona non auditur, nisi doctor de eius innocentia, auiae gimo impedimento: usque ad u. I 2Ο.
OE R G U M E N TU M. De ro riura inferenda in crimine merss. N causa haeresi, sicut in cael ris criminalibus, Inquisiti to quentur, quamuis sint personae priuilegiatae , quae alias torqueri nota possint i quod si nihil fateantur. potest adhuc indici purgatio, nisi fuerint suf
ficienter torti. Haeretico confesso, aut
conuic O, datur Tortura pro habendis complicibus : Ec de pluribus erroribus accusatus, si partim neget, partim fateatur, super negatis torqueri potest. A d Torturam sola diffamatio satis est ι potest Inquisitor loco Torturae ad
eruendam veritatem ieiunia imponem. Torquetur nolens respondere, vel
obscure respondens : sed ad Torturam infligendam indicia praecedere dc- bene, magna quidem, dcvrgentia, ac P cnὸ probata per duos, aut plures te-
0 G U M E N T V M. De Citatione.
NS haeresi inquisiti, accusati, siuEden unciati citantur, ut se ipsos defendendi potestatem habeant: ista 34 citatio cotra absentem debet escte trina, contra praesentem unica iussicit. Rel, psus vero non est citandus, cum sine aliqua audientia Iudicio saeculari relinquendus sit: sed quando citatio requiritur , fieri non debet sine probabili suspicione.
De Sententia. ENTENTr A, siue absolutoria, tam siue condemnatoria semper pro ferenda est in publico, inscriptis, &de die. Absolutoria serenda est ad fauo- 3 Frem illius, qui tortus sustulit tormcnta: Condemnatoria non debet ferri super haeresi, sed super facto haereticali Reis quiritur citatio Haeretici,qui nunquam absolui potest, ut innocens,sed ob non probatum climen , nisi constaret de falsitate testium examinatorum.
De diuersis sententiarum formulis. Vo Ao formas sententiae contra
Haereticum conuictum Pertina-Cem , lmpoenitentem, Relapsum, Αb-ssea Gm .ontumacem, Poenitentem & 3 sRedeuntem
407쪽
De Furtis Quaest C L X X II. 3 3
Regeuntem ad fidem, vehementCr, vel leuiter suspectum , contra dissamatum de haeresi, &se canonice purgantem, seu ob no probatum Crimen Aaιέον lc. quitur remissiue ad qua plurimos, qua
re ex arido Sueetim exprimere nequivi.
ARGUMENTUM. De sententi erenda in crimine haeress de
ENTENT A contra Haereti-Η eos facienda est de peritorum consilio; qui quidem Periti non omnes indistincte eligendi sunt, sed debent esse Personae qualifieataei εc in primis illarum probitas necessaria est, ut corruptionis periculum tollatur. Insuper deis bent esse valde periti in Theologia . Iure Canonico, Ae Civili se electi non possunt recusare dare consilium, etiam sine salario: istis discordantibus, consulenda est sedes Apostolica. Inquisitoresvetb, & Episcopi in pronunciando,nedum tenentur conuocare peritos, sed iuxta eorum consilium pronunciare.
3 4 Alij eontra. Petitoresn veth iniustum consitum excusat Inquistores a dolo, sed non a culpa nisi quaestio esset nimis ardua,& difficilis,vel propter facti contingentiam, vel propter varias D D. opiniones e sed non tamen tenentur Inqui-stores praecise requirere eonii lium Peritorum, quia Peritis non est dandus integralis processus, nec etiam publicanda sunt nomina testium, aut aliae circumstantiae, ac praecipue eis iniungi debet flentium sub poena excommunicationis, ne audeant reuelare recondita processust usque ad nam. 297.
stione praedicta, inquiri, & accusati
quia in hoc crimine sententia absolutoria ex capite innocentiae non datur,nec unquam transit in iudicatum: ideoque memoria Delancti, si semel iactit absoluta ob non probatum crimco, potestiterum accusari : ec absolutus a Sacerdote post caeptam inquisitonem 1 vel si inueniatur in falsa poenitentia, aut post poenitentiam relapsus ; seu publiee dinfamatus, inquietari potest i quinimo 4 Sacerdoti asserenti, poenitentem ad inpleuisse poenitentiam iniunctam, non creditur, licet ob id minuatur pamauedi absolutus a Pontifice, siue per viam gratiae, siue per viam iustitiae, aut dispensa tionis, iterum inquiri, Ec accusati non potesti usque ad n. 2 9.
ri tuorum antequam torqueantir, mei condemnemur. EFENs lora Es . & indiciorum copiae dandae sunt in crimine 42 haeretis, suppressis, tamen nominibus testium , M accusatoris r traduntur ante Torturam, adeo ut neque denegentur relapss, quando tales se esse negent quamuis non declarent quas defensiones facere velint: sed do negantur, quando crimen haeres s eget notorium, vel nis completo procellitogensitio.& defensi uor sic nec quando Inquisitos uellet probare, non esse hae 43 resim , eam , quae vete est haeresis 1 8equandocumque datis dilationibus, amo putari possunt vsque ad .. 216.
ARGUMENTUM.Absolutus in crimine Ler Auno quando post iterum inquiri, os accusera quanἰτὸ Absolutoria sententia an iudiearum transeat, nec ne. 4 BsOL vetus in elimine haeresis, potest itetum,non obstante inqui-
Appestatio an, O quanils a litatur in crimine haereses. ii Z P ν Ε Li et i o non datur in crimine haeresis quandocunque: e6- 44 que minus friuola, vel interposita ab
408쪽
haeredibus Haeretici codem nati, quamuis licitum sit appellare a grauam in C in ter locutorio, seu a decreto Torturae,
de possit Iudex suspectus dici, & recusari. causa recusationis graui quidem, dc non leui, allegata 1 quo casu inquisitor . seu Episcopus remittere debet processum ad supremum Inquisitionis
41 Senatum. Quae appellatio per Reum deferri debet ad Papam quod si Episcopus gravet, nec grauatus sit de Exemptis , appellae ad Metropolitanum , vel etiam ad Papam, omisso medio : qu modo autem Iudex in hoc crimine, interposita appellatione, regulari debeat Author loquitur remissiue t usque ad
S. I. R G U ME NT V M. De Italici u in crimine haeresis: c primoue Papa, in Episcopo. vo o Papa non sol im sit Iudex in crimine haeresis, sed etiam supcr omnes alios Iudices; omnisque ali rum iudicum iurisdictio,a potestate Papae originem habeat non haesitandum. Quin imb an propositio sit haeretica,necne ' dignoscendi facultas soli Papae tribuitur ; licet quando vigeat controuer si a de aliqua veritate, an ad fidem perint ineat , necne resolutio positis sic iubente Pontificeὶ exquiri a Concilio ge - , nerali. Legatus Papae de latere cum summi Pontificis Vices in omnibus plenissime gerat, ideo , super inquisitores iurisdietionem habere videtur. Episcopus in crimine haeresis est competens Iudex , Fc ad eum praecipue spectat haeresis ori men purgare, cum ipse sit ladcx ordinarius ι 8c quoad Exemptos, reputetur Delegatus sedis Apollo licae. Alij contra sustinentes, etiam quoad istos, esse iudicem ordinarium. Primas opinio tamen est magis communissideoque ab Episcopo appellatur ad Pa-Pam , non ad Archiepiscopum. Potest Epii copus ex sua ordinaria potestate
Poenitentes redeuntes ad fidem recipere , reconciliare , 8c poenitentiam iniungere 3 non tamen eius Vicarius ge-
neralis, vel sede Vacante, Vicarius Ca- Pitularis competens erit, nisi Episcopus in expeditione, dc deputationa VI carii generalis adiunxerit clausulam, omnia alia , qua nos pabsumus , etiamsi mandatum Ileciale exigerent. Et licue Epissic opus in crimine haeresis sit Iudex eo petens , hoc tamen intelligendum est cum consilio Capituli: ac in procedendo in crimine haeresis seruare debet in dum , quem struant Inquisitores: usque
N causis Hereticorum, Inqui' ssitoris tamquam Iudicis competentis iurisdictio non expirat ex morte Pontificis, sue causa: sint iam
exoriar, & coeptae, siue etiam non ince
ptae. Quod si in una prouincia deputati fuerint a sede Apostolica plures Inqui stores haereticae piavitatis, possunt ex speciali fauore fidei omnes simul s vel singuli separatim,prout eis expcdire videbitur procedere, nisi in speciali causa Κspecialiter a Papa deputatus esset particularis loquisitor. Possum insuper inquisitores non solum cognoscete de haeres, verum etiam de omnibus incidentibus , connexis, & dependentibus a causa haeresis i habent iurisdictionem contra Exemptos, & Religioses Regu- 'lares; possiant committere aliis quoscunque actus iudiciales. Hodie in tota Italia , Apostolici inquisitores eliguntur ab Eminentissimis Dominis Cardinalibus Inquisitoribus Generalibus in uniuersa Republica Christiana; S: ab ipss, re mature cognita, remouentur. Idem Inqui-stores sunt etiam competentes Iudices
eorum, qui Ecclesiae reconelliati . habi- gium gestant publicae poenitentiae, am in causis Civilibus,quam in Climinalibus: . fauore fidei cognoscere possunt de quibustonque causis Criminalibus suorum familiatium , & Osfiet alium, in quibus
de iure habentur tamquam iudices dilegati a sede Apostolica. Non cognoscunt de causis usurarum cuiuscunque s generis, nisi error adsit in mente, scilicet apprehendente, Vsuram non esse pecca Lum. Nequeunt procedere con
409쪽
tra ossietatem. vel Nunciuiri Romanae Io Curiae , deSedis Apostolicae. Eligi noti possunt, nis quadragesimum annum attingant, quam aetatem etiam habere debent Delegati ab Episcopo in causa fidei, vel a Capitulo, sede vacante :quod s alias electio suerit facta, nisi procedat a Papa, nulla est sed Delegatus ab inquisitore, si annum Trigcsimum attingat, satis est: imo hodie ex a 3 Decreto generali summi Ponti scis, eosdem Inquisitores annum Trigesimum explere susscit: usque ad O. 1 6.
De Episcopo, o Inquis tore, quando Ἀ-smulprocedere deleant , er qAandomnus sine abo agere valeat. NQVis i To R. N. Episcopus 'ncrimine haeresis , Ee in eadem1 1 causa,eodemque facto, possunt insimul divisim , vel coniunctim procederer quia iurisdictio Inquisitoribus delegata non praeiudiciat iurisdictioni Episcopi,
censetur enim concessa cumolatiue, non autem priuatiue,dis commissio In.
quisitori facta esset restricta as certa crimina, & ceti is per na, specialiter. Senteni iam absolutoriam Episcopus s. 33 ne inquisitore, scinquisitor sine Epiccopo ferre potest di im5 inqui stor sine Episcopo . & e contra . in casu negligentiae alterius degradare valet Clericum degradandu. Discordantibus vero Inquisitore. & Episcopo, in prolatione sententiae, seu in alio ae v. quam quisque solus expedire non potest debent sedem Apostolicam consiuere. Si discordent in decernendo torturam aduersus Inquisitim de haeres. &. hoc accidat propter varietatem processus, recutiendum est adscripta in cap. ιnna-sra: Si vero per imperitiam. tunc con-sdendi sunt Peritiores. si autem Episcopus mandet rclaxari, inqui litor renuat , vel e contra, Custos qui relaxari excusatur ab Excommunicatione. Et
lichi Episcopus sne inquis tore, vel inis qui stor sine Episcopo possint inquire
re. citare, capere, arre stare. Carcerare
inquis tos de haeres , in durum tamen, . seu arctum carcerem mittere, subiicere tormentis, &a3 sententiam fleuenire nequeunt, sue insimul procedant,suhdiaism. Quod si secus, Omnia inde secuta sum ipso iure nulla: conscilio inde facta confitenti non praeiudicat; quam, Dis sectit ratiscata licet in Tortui a Testibus infligenda pro emenda veritate unusquisque de per se procederc possit. I nqui stor, & Epscopus , nil simul,nequcunt mutare,& mitigare poenam per i senientiam impositam di imo inquisitores priuando Haereticos dignitatibus,& beneficiis Ecclesasticis a sucus ssaecularibus requirere debent consilium Episcoporum , & istis absenti
bus eorum Vicariorum. Neuter CO-
rum de per se solus potest cogere sitia pectum de Haeres ad illam abiuran
dum: quod si procedant diuisim, tunc ante prolationem sentcntiae, cum aliud non iupersi , quam sententiam proferre , ins misi communicare debent processus t sed si varient itistes, tunc uterque considctabit, qui proximiora loquantur, & per ipsorum dicta, se ludices insormabunt ι sed si contigerit dubitare de Reo torquendo, etiam antea communicatio facienda est Notabiliter vero, si quis pro crimine haetesssuerit eodem tempore citatus ab inqui-store, & ab Episcopo, comparere debet coram Inquisitore , N. non coram 39 Episcopo : Ratio est, quia inquisitor, clam si Deletatus Papae, dicitur maior quocunque ordinario. Quando vero Episcopus procedat vi Delegatus, se 1 ocundum tei minos e. ad asotinaum, e ara de mνerre.tunc citatus poterit comparere coram quo voluerit, vel colam Vtroque scilicet coram unci personaliter & coram abero per procurat irem:
sed quando Episcopus no potest habere copiam Inquis totis vel e contra Inquisior . Epis Opi;tunc unus isque de per se procedere potest: usque ad n.97.
ARGUMENTUM De equisitione facienda per Episcopum
Inqui tori, O- ὸ contra, mi infra octiales issimul conueniunt pro expia tione cause. j Novisi Top. antequam ea Usam AJ3 eessedi,t, debet requirere Epis et Icopuma
410쪽
copum ,& Episcopus Inquisitorem , ut intra octo dies inlimul conueniant pro expcditione cauim sed unica susticit re quisitio, etiam sine praefixione termini, per Nuncium, vcl per epistolam. Locus autem ubi conueniri debeant, erit, ubi processus fuerit inchoatus: quod si ab utroque fuerit inceptus, locus communis deputandus est.Si noluerint,vel non Potuerint conuenire, uni alteri suas vices delegare permittitur, vel per literas suum consilium, dc consensum signiua ficare Delegatus Capituli vel Episcopi, licet possit consentire, non potest tamen suas vices delegare: quod sit infra octo dies non conuenerint, delegauerint, seu consenserint, unus sine alio potest causam expedire.
Episcopus numquid possit abIην filiore de haeresi processari.
Piscopus de haeresi conuictus, ipso iure depositus est : vcrum si praetendatur HaereticuS, non ab Inquisitore, sed a solo Papa iudicatur ι Inquisitor enim nec in eum potest inquirere, quamuis sub praetextu, quod velit causam instructam Pontifici reser-re , nisi sibi id expresse fuerit delegatum , haeresis esset notoria, vel Episcopus de fuga suspectus , quia tunc posset carcerari ab Inquisitore, & captus re
mitti ad Papam, prout debet. statim habita notitia de haeresi alicuius Episcopi, illam summo Pontifici denunciare. xs Episcopus autem Haereticus detectus in aliena dioecesi, potest inquiri ab Epita copo, in cuius iurisdictione haeresim commisit: sed hodie tant im iudicatura supremo sanctae Inquisitionis Senatu.
Inquisitor de haeres si ectus,in secio,vel extra oscium delinquens, a quo in- qinu possit, in valeat.
is lati ctus , durante sua delegationet
non potest ullo modo inquiri ; quia in illis, quae spectant ad eius officium , est
prorsus excpius ά suis Praelatis, nec rationem iIlis reddere obligatur : COmpleto tamen officio, eoque durante, si fuerit Haereticus notorius, Episcopus poteli contra illum insermationes alluismere,& Papae denunciare: si delinquae extra officium in concernentibus suam Religionem , a luis Praelatis punitur: si in Oricio, a supremo inquisitionis T ribbunali.
que Delegatis, illicis, prinιextu inci,
te extorquentes, excommunicationem
ipso iure incurrunt, a qua non possunt absolui, nisi in articulo mortis, & nisi praeuia restitutione pecuniae r Oificio priuantur, ec arbitrarie de concussione puniuntur. Notarij, Officiales , α λ-cij Inquisitorum extorquentium , d bent grauiter corrigi, & Praelatis Inquisitorum de nunciari, qui si neglexerint
correctionem , debent Episcopi sedi
Apostolicae de nunciare .Epis copi extor- 28 quentes in causa haeresis,non incurrunt pinnam excommunicationis, dc priuationis, qua tamen afficiuntur Inquisit
res, ec Commissarij. Sed & Inquisito. ros, eorum ossiciates ab Excommuni catione absoluuntur , etiam pecunia non restituta, si ob paupertatem Id non essicere queaut: usque ad ..16 s.
Inquisitores, copi, per malitiam
negligentes procedere contra Haeretι- cos, mel innocentes ιndebite vexando, quomodo puniantur.