장음표시 사용
561쪽
deinde suroris morbo laborat , ex haeredari quide posse: ad quod inibi meminere ad id notante ς. Itidem in i .ex facto.Lde vulg. Postremo adstipulari videtur huie sententi et illud eritum iuris adagiu,quo passim quaeri soles: Comittens peccatum mortale tempore sanae mentis, ac deinde furoris morbo laboret,i vitaq; discedat eodem morbo laborans, immunis equidem apud Deum non erit, secundum Theologos,ac canonicae philosophiae aut hores in cap. maiores. de baptis.&huic senteti et se subscripsit Bar. in l. nunqui. g. si vi aut clam .sside usuc. qui quidem tex. ad id celebris est asseverans quod si existenti in mala fide superueniat suror, quo ad omnes tu ris effectus,mala fides durare cest tur. Iacia d. l. suriosum. Se aduersus hane omnium receptam sententiam opponit texta in da.diuus.Quo in loco Mar.& CO modus Caesares responderunt,furoris morbo non esse dandam veniam in crimini-hus puniendis. Cuius sententia tunc obtinet, quando furor simulatur ad euadendi punitionem: vel sane, ubi ob dilucida interualla maxima est praesemptio crimen commissum esse tEpore ipso,quo illi aderat sana mes, ut constat ex eiusdem responsi serie:& adnotata sunt, ubi tex. inibi, nec morbo eius danda est venia: si morbo,ergo furori: siquidem qualitas iuncta verbo, secundum tempus verbi, cui adijcitur, intelligenda est, uti explicat textus in l. in delictis. in β.fi .st. de nox. nec utique obstare videtur, si aliquis recti limatique iudici, vir obijciat inibi ecintrarium probari. Siquidem text. asseuerat principem esse consulendum, an poena dignus sit nec nci quod minime obstare nemo sanae mentis defitebitur. Siquidem clarus perspicuusque intellectus illius textus is est, si sane sit insigne dubium super i pis facto, vel iure, & iudex nec utique possit discernere, an commiser i delictum ante vel post furorem:in hoc dubio princeps consulatur, sicuti ii hac specie ita explicat Alber. inibi, & Battolus in l. congruit. eodem titulo. 8c regia l.9. titulo primo. pari. 7. & regia l. stit. I .pag. t.& denique huius sententiae authores habeo cotra Bal.l. Sc communem sententiam Franc.de Albergo.de Aret, Qui quidem sub disciplina Bart. militauit: is, inquam, in LI. furiose. Lud. Rom. in prς c.l.furiossim .ad fi.C.qui test. face. post Iastini.si seruum.nu. . T si ex nox ali causa agatur. Bar-hatius in cap.litetis .de rescrip t.fin .eol Iason in l.ex facto. de vulg.& pupilaol. Io.nurn.3o.Iu quo dubio in praxi minime
562쪽
uero Epitome deli istorum Lib.I.
esse recedendum a Bal.& frequentioli calculo recepta sentelia existimat ex eadem resolutione,si ad amussim omnia de .clarentur,quae hic desiderari videntur.
Et illud adnotandum est, ad totius istius ea pituli coronisa dem: tille,qui semel suroris morbo laborat, sit utique in dubio praesumendus semper furiosus,& praesumi existat. glos In capit.cum dilectus. verbo, compotem. de succe ab intest. quam inibi sequuntur Anton. de Butrio. Abbas &plerique . alij doct. passim: ad id adnotant doct. in d.l. suriosum. C. qui
testam . fac. poss. Anchar. Card.in clem. si furiosus. n. . de ii mic. Cuius meminit asseverans eam singularem Lansean .de Oria. in cap.quonia contra salsam .de probat. verbo, testium. fol. vlt.& Praepositus col. 2 in praecit.c.tum dilectus .idE pr
fessus existimat communem esie. Cui similis est glossa in ciindicas. 3. quaest. 9 . Quam sequitur Iason in dicta l. lario
alijs ad quatuordecimum usque, votu. . itidem consil.92.nu. I 6 vo l. s.& rursias in consilio 86. num . ia. vol. 2. ac iterum in consi. I i. nu. q. vul. I.Et huic sentetiae accedit Iacob.de Sanin o Georgio in l. nec codicillos.nu. 3. C. de codicillis . &in I. hoc colore. nu. 3.fide in os testamen.& Suareae in allegation. I. pag. Io. versic.confirmatur etiam praedicta. Quod intellia gendum esse existimo, si xtique constaret furoris morbo laborare quodam tempore continuo,nempe per mensem, vel
annum: longe quidem aliter, si probetur in aliquot actibu Iuriosum fuisse, non enim praesiam itur adhuc illum furorem durare, sicuti existimat in hac specie Bartol. ii l. si eunda. si de bon. posse .infant. delat .Quem . sequitur Iain idem professus in dicta l. furiosum . numero tertio. Alciatus omnium diligentissime in tractatu de prς sumptioniblis, regu . secvnca, praesumptione I 3. quibus se suseripsit Stephanus Bertrandus consilio 4 .num. 24.& pleiique alij in ea sunt sententia, . & fere utriusque iuris schola idem consentit. Secundo isi hic frequentiori calculo recepta sententia eo. maxime procedit ,& di isti suroris prε sumptio quo ad actus, . qui paulo post furoris tempus aguntur , siquidem tunc tem- . pore actus gesti prς sumitur esse in furore , uti argumento - optimo deseruit textus in t .si ventis. in g.finali .ff. de priuial .cred.& in capitulo osticij.de elect.& in i .lecta .in versi . . discedam .ss.si certum petatur.& ia l.petens. cum alijs.C. de
563쪽
pactis longe quidem aliter quo ad alios actus , qui longo in
teruallo post furoris tempus argutitur: in hoc dubio ita explicat Imola &Aretinus columna tertia .in Li T de verbor. obligationibus. Ancharan. in clemen. I. de homicidio . finali columna.& signanter Bertrandus, loco paulo ante citato:atque hac ductus distinctione intelligens glosias praecitatas existimat Bald.& inibi Alexan.& Iason in dicta l. furiosum.
ubi Philippus Corneus numero quarto. Et huius sententiggraues authores habeo, siquidem Ioan .de Imol. iii l.qui testamentum .g. suriosum .st de testamen. in ea sit sententia,cui Bald. accedit & Marcus Antonius Barbier. numero 26.in g. item furiosi. Institui. quibus non est permisL facere testam. Angei. Aretin .in g. testes. I nst.de testamen. Florianus de sancto Petro in l. sed etsi.in ganiuriarum . numer. 6. ad leg. Aquit. g. Alexand. in consit. 86. numero I 3. vol. 2. Stephanus Ber.in consi. 8. num. 24.vol. I.& implestionis:&omnium diligetissime huic accedit ententi e Nicolaus Boer. in decis. 23. nu. 89. Barthol.Cς pola in praecitata l. ob quae vitia. g. idem I lianus. nu 12.st. de aedilitio edicto. quibus admodum conuenit Carolus Ruyn .in consil.67.nu.9.vol. I. apud quem plura extant doctorum responsa in hac specie. Pro qua communi eonsensu recepta sententia adstipulatur gl .in c. cum interea nonicos .in verbo, resolutus. de elect. quq expressim hoe ipsum vult hisce morbum durare s ni prorsus contrariu pro betur, sicuti inibi existimat Io. Andr.& Anton. de Butr. Cuius glose conclusionem proses us meminit Marc. Ant. Barb. in praecitato. si item suriosi.n. 2 s. Insti.qui. non est permi. fac. test. lacin d. l. patre sui iose n. s.& Roder.Suar. loco prscit. Tettio isthaec sententia stabilii i poli et celebri Bartoli doctrina in l. si cum dotem .f. si maritus. s. sol. naa tr. Vbi asseuerat, si quispiam aliquo morbo laboret,si probetur furor, uti que in suturum p ssumitur durasse. Cuius meminit idem professus Angel .de Perusin consit. 136.arti c. penuit. &hane Barioli sententiam mirabilem existimat Franc. Aret.inl.ia
Verum enim uero quod attinet ad suroris probationem, adhuc alti tam audacter testes utique singulares susticere, si- ρcuti existimat Innoc.quem plerique alii sequuntur in capit. qualiter & quando. el. Σ.itide in c.cum oporteat.& ibi Iniol.
564쪽
Ira Epito me delictorum Lib. I.
nunqii id tractemus. versiculo quid si miles. & in titulo de teste. in g. iam de interrogatores. vers. item a tempore. Baldus in l. prima.C. qui nu tui . se excus. Bariolus in i .de minor.T de quaest. ubi in ea est sententia: si sane testiς de uno suroris actu deponat, & alius de alio, probationem utique faciunt. - Huic sententi se Cibscripsit Decius in consilio 4 8. numero 8.&in l.suriosum . numero 3 o. C. qui testame. facere pos Alexander in consit 91.numero Eo. volumine quinto.& in coss.
numero 22.vol. I. Paul. Pari omnium diligentissime in coiislio 87. numero 8. votu. 3. Si Arnal. Lamber. qui nivibus hy-bernis plerosque doctores allegat in cap. I. quest. I 3. nu. o. de hqre.lib. 9. Carol. R. uy.consilio 67. numero 8.volum in. I. Robert. Maran. in re per . l. is potest .numero II o. T. de acqui.
haereditate. Ea ratio assignari posset siquidem isti testes minime deponunt super aliquo facto in specie, sed utique in genere,asserendo quem esse furiosum. Quod equidem probari posset per pleraque alia specialia,quae Batt. probat In l.Titia.st. de solutioniblis. Nicolaus Boer. in decisione 23. nume. 4 .Felinus in capitulo licet ex quadam . in secunda limitat. extra de testib.& Paul. Paris. in consi. 87.nu.8.
SVM MARIUM. I Vini Um fit laterdictus a radplero ue populos olim, plures
vivi det Hatioues inscribuntur. 2 Ebrium non poena delicti ordinaria, sed iudicantis arbitrio astiaciendum esse. ε Tres esse coii id raudos amu homicidio ab ebrio commisso. 4 Clerici vel episcopi,qui immoderate potionibus incumbunt,si moniti non desiΠant,deponsitur,m a communione fideliu priuatur. s Si quis hominem tempore ebrietatis occiderit,irregularis eli
De ebriorum poenis quaedam veterum responsa adnotata. Cap. XXX. Esrietatem in maximis viris adeo perosam constat, ve
Solon Atheniensium legislator legem statuerit,cuius verba hare erant: Princeps si ebrius deprehedat, mor- metare. te mulctetur. Plutarchus in iust. Laconi. ut ebrietatis quoque
565쪽
quoque turpitudinem fugiendam esse ostenderent Lacede. moni j , rusticos seritos multo mero ingurgitatos in iuue
num conuiuia inducebant,ut cernentes adolescentes tem lentorum insaniam deformem, precipitemque furorem, -brie honesteque viuerent, & ebrietatem tanquam rem tu pem & ad horrendam sugerent. Qua oecasione nacta, antiquitus lata lex sui tractvsu receptum est apud plerosque populos,quod vini usus esset interdictus foeminis, sicuti apud Romanos obseruatum fuisse commemorat Dionysius H licam. libro secundo. Polybius idem professus libro sexto. Marcus Cato in Orat. pro dote.Tullius lib.tertio de natura Deorum,itidem libro tertio, de re publica. Valerius Maximus de statutis antiq. Plinius lib. I capit. I 3.pleraqne id genus alia coniecit Plutarchus in problem. Roman. Tertul .in Apolog.capitu. 6.Quibus accedit Ambros. in Epi9. Pauli ad Collosi enses,cap. 3.& Aulus Gellius libro Io.cap.23. Lactantius libro primo, capit. 11. Hisque accedit Blandinus libro triumphantis Roman. scribit instrumentum dotale legisse ante annos plus mines triginta apud Romanos usu receptum esse, cum patri puellae sponsus promittebat, quoties peperisset, vinum illi octo primis diebus, quantum deceret, bibendum daret: Itidem de medici consilio, quandiu aegrotasset, insuper omni festo solenni die, potu illa unico oble. ctaret,rursus de Millesijs Theophrastus meminit, & Caelius vir antiquitatis peritissimus lib: I s. Antiquar.lect.capi.6. idque perquam maxime reipublice conuenit, uti foeminae a semis sint. Et Valerius Maximus lib. 2.cap. I. itidem libr.6. cap. 3.& sanctus Thom. a. 2.quq st. I 9. art. . & Plato libro. a.de Legi. existimat legemque lata fuisse, ut pueri usque ad decimum octauu annum vim usum prorsus ignorarent, nec oportere ignem igni in corpus atque animam suggerere,antea quam viri essecti subire labores incipiant, deinde vino moderate viantur usque ad statis annu trigesimu ab ebri tate vero & vini repletione iuuenes omnino abstineat. H qe ille. Et Plato in Timeo, ct rursus lib. 2. de Legibus, interdicit vino pueris usque ad annum duodevigesimum, ne ignis inquit)igni addatur.& Galenus lib. cui titulum fecit corporis temperaturam animi mores sequi.f. siquide omnis mulier vinolenta,eadem quoque meretrix est: vii hae in specie
existimat diuus Chrysost.enarras illud Matth.ca. i.Cu essee
566쪽
desponsata mater eius Merie.&c.qua nacta occasione mulieres sua ingluvie, voracitate, bina citate , victus intemperantia,sum podagrae obnoxiae, uti existimat Hippocrates lib.8. Aphorissimorum.ca. 19.& pluribus luculentissimisque verbis idem profitetur Galenus in enarratione eiusdem Aphoris. 29.cui sententie concinit, quod scribit elegantissime doctis. sineque Sen. adpLucium, Epist. 9s.&his accedit pleraque id genus alia cogere iis Petr. Apponen.tunc Philosophus, dc medicus magni mehercule nominis in Conciliatore,disserentias.& rursus in problematum Aristot .lib. io. ca. I 6. Cetterunt Promachus bibacissimus omnium iudicatus palmam nie ruit,& corona unius talentia rege donatus est , morbo pretingluvie atque illusione subito correptus, post tertium diem interijt,& cum irrisione Omnium pompa funeris magno co mitatu ei celebrata est,ex Plutar.in Apoplit. hic est ille inquit, helluonum potandi ratio, ut quo magis potent, eo ma
gis sitiant. Scite illud dici potest in omnes, quod Scytharum legati in solos Parthos dicebat ut, qui eos quanto magis bibant, tanto magis sitire affirmat. Filii tiam Alexandro hoe rurdissimum,quod post multas victorias opiparum lautumque conuiuium amicis compluribus suis praebuit, in quo meracae potationis certamen exhibuit,& palmam corollamque victoli proposuit. Postremo Philippus Macedo, & Alexan der eius silius, uterque rex. nimia vini auiditate quam plurimas virtutes obscurauit .Quibus memoria repetere libet in Imperio tria monstra successi sse,sicuti Platina scribit invita Pontiani primi huius nominis pontificis, Diadumenum, Macrinum, & Albinum. Albinus autem sicuti ingluvie deditus erat:quia quicquid quaesierat ventri donabat auaro, ob edacitate nomen cep:t, qui centum Persica campana, decem melones Hostienses,quingentas ficos passarias quadraginta
ostrea una coena comedebat, postremo luxui,& continuo
otio deditus,fuit & gladio a militibus impetitus: est authot
Ioannes igneus in l. necessarius. 9. non alias. numero 8s9.ff.
ad Senatusconsul Mim Syllanianum. hine & illud de duobus Imperatoribus memoria proditum est Tiberio,& Albino edacior & bibacior:Scribunt nonnulli is pe uno die vini amphoram bibisse, & libras earnis quadraginta, alij sexaginta
uno die comedisse, tantae crassitudinis existimarunt este, vesudore sui corporis c quem calice excipiebat tres sextarios imple
567쪽
impleuerit, policemq; adeo pingue habuisse, ut uxoris dextrocherio pro annulo uteretur: ab eo inde ortu esse prouer biuna, sicuti existimat Igneus loco praecitato. nu. 862. Me me uto homo, cum vinum potas, te terrae sanguinem
haurire: ebrietas multa mala fecit, ut constat ex Geneseos capit.9.siquidem Noe ebriatus vino,di nudatus est in tabernaculo , suumque punit authorem . Loth etiam inebriatus incestum cum filiabus commisit, Geneseos I9.& Leuitic. Io.Quicunque votum secerit Domino,a vino abstineat. Num. 6.etenim prima tentatio filiorum Israel in deserto sane sui ede potu. Exod. 27.Ammon in conuiuio Absalon temulentus occisus fuit v. Regum. & 3. Regum et O. Holophernes bibit inultum vinum,&Iudith ipsum interfecit.Iudith i 3.&Esa et 2 Ptolemaeus conuiuium secit silmmo sacerdoti, ac duabus si ijs eius:cum ebriati essent,occidit eos. Machab Io. & san cius Thomas z. 2 quaestio. I so.artic. vltimo, explicat quendam Pithagoricum legem statuisse,grauiori poena essent assciendi ebrij, quam si sobrii deliquissent: sicuti explicat
Philosophus 1. Politicorum. Qui enim ebrietatis crimen parum esse existimati audiat Apostolum Paulum dicentem: mee fornicatores, nec Idolis seruientes, nec masculorum concubitores, nec au ri, nec adulteri, nec ebriosi regnum
Dei possidebunt. Cognouit & Homerus libr. 6. Iliados po-xum maxime noxium esse S corpori &animq ; vir inebria, tus vacillat ,&ab impubere puero ducitur animam habens humidam,ignorans quorsum eat: inodeste tamς admodum utile est,utiliae in specie explicat Plinius libro Iq. capi s dc Paulus Aegineta lib. i.capit.9s etsi sacris scriptoribus Salomon Ecclesiast. 3 i. pluribus in locis, multum autem,&immoderate bibere , multorum malorum causa est, prostetur Galen. libro . de substantia potentiarum animalium, capite tertio . & inibi libro, cui titulum fecit, quod mores animi temperamentum corporis sequantur Alex. Aphrodis libro secundo Problematum, capite 89. &ex Plauto constat non
vinum moderari sed vino solent,qui quidem probi sunt. α-Plinius ait, homini cicuta est vinum, & Plautus , nimis est utile vinum atque amor, si ebrio atque amenti impune se,cere quodlibet licet. Itidem Plaut.magnum vitium vino est.
Pedes captat, primum luctanti dolosus est: dubio prosui
ea Ouidio constaridum λiri . -
568쪽
In vinum consertur plerunque culpa: Quod si loqui posset,se defenderet. Quibus admodum carmjna Properth adstipulantur. Vim forma perit,viso corrumpitur aeta ,
Et id perquam maxime constat ex Sophoc. & Charet. Graecis authoribus , quos resert Stobatus de coni. & sobriet. ser. I .in hqc verba.
Ventrem modis omnibus refrauare conerM. Venter muliorum capax Cr paucorum.
Ventrem Detu odit,veniriues epulas: propter ista eniis tempserantia soluitur.
Et ex Simonis Epistola ad Aristippum dubio procul co stat in liqc verba professus, famis atque sitis non obliuisci
oportet: multum enim potest apud sobrietatis ac prudentiae studiosos.Et ex Demosthene conflat, Socrates rogatus, quonam ac teris hominibus differret trespondit, a ij quidem vivunt, ut qdant: ego ardo,ut uiuam . Et Plato saepius siti laborans a puteo hauriebat aquam,iterumque fundebat,ut ita cupiditatem castigaretmimium vinum semper est malum. Et ex Theog.sententia constat Grsci authoris, Turpe est virum ebrium apudsobrios esse, Turpe item si sobrius cum ebriis fuerit. Vinum si bibas mustum,noxium est: as si quis ipsem Hlai denter am non malum,sed bonum est. Et ex Theogni de conllat, Quiqquis bibendo modum separauerit, is non amplius sua lingva
Verba effatur balba, quae sobrijs dedecus funt. Nun enim qu Met agendi pudore ducitur,quandiu fuerit ebrius: Qui priussapiebat,iuncsulim sussciιur. Haec tu animaduertens, inum supra modum ingurgitaueris. Sed pris surge,quam inebrieris, ne te sibi sulijciat vemer, tanquam media enum improbum quotidianis laboribus inseruiem tem . Tam poliri,quam sapientis vinum immoderate pMuml- ω'mum reddiι animum.
, C terum & illud obuium est plurimum quidem et potum maximum noxium S corpori & animo, sicuti Plin.author est, & Paul. Aegineta his in locis. quibus & antea memin,
569쪽
nixi . nec id latuit Homero lib. 6. iii,do,
Cul signanter meminit Galenus labro Laub tentiarum anIN aliumcap. 3. Iridem libro, cui itulum secta
Quod mores animi temperamentu corporis sequantur Oui
Vinum potatum mustum malum: si veri quis inumpotam rim 'non malumsed borium. P pr. Et Artemidorus mirum in modum id explicans hulea cedit sententiae de Somniorum,libro primo.e.or. Alexandθνδp odissus libro secundo Problematum, cap 8ο librci se
Sumere me nimium Bacchi valeι optimus usus. Nec nimium hinc maeror,prouenit inde furor.
Quibus&illud adiiciam, quod si modeste vinum marrae
hominibus. Et Virg.lib. i. Aeneidos, M
Tum victu reuocant γινeffusi, preberiam. Implentur veteris Bacchι.
Et Valerius Flaccus libet. Argonauticum,
Catem tum muneresessu, Reitituum vitres e parco corpora Baccho.
570쪽
s et 8 Epito me delictorum Lib.Ι.
ιramma confecit,quod extat inter Gretcorum Epigrimari.
Febre laborantem mediem me inluserat intro
Vixi: ingressus,Mt tollite vina procul. Tantum indullis aquam mistro, miser ipsi,nee audit od minum est hominum robur tuomerus ait.
Et pleraque id genus alia. quae curiosis coniicienda relin- suo,candido lectori obuia erunt,ex Homero lib. . Iliad. lib. 1. Odysseari Gellius lib. I 7.ca. 8 Macrobius lib. 7. cap. I 2. Dioscotides lib. Dcap. 8 39. Plinius Togatorum princeps,lib. rq .c. s. Lyricus Horatius lib. r. Sermolaum,Satyra 8.feruida vina appellet, Plato lib. ι .de legibus. Plinius lib. I 4.cap viii Homer lib. s. Odysse , apud quos plura alia reperiet candidus lector, quae ne chartae dispendiu ferant consulto missa
feci. Vsqueadeo delicatum est, Sinfluuiei deditum nostrum' seculum, vi sicuti Musicaei& medicinalis artis,ita etia culinariae extent commenta iij,qui gula deliciss titillare docent,sauitati nocent. Hinc fit, ut qui ferculis deliciatur, loge minus salubri valetudine fruantur. Sunt pleriq; alij hac nostra tepestate delicatuli, picam expertis mulieribus no dissimiles.
Nam S ipsi, veluti illaei familiatissimos cibos fastidiunt ore
vetriculi corrupto. Itaque ut serrum inutile acie noua semper eget,similiter S illorum stomachi inter edendu , acui non quam no postulant, siue mero, siue aceto, siue acerbo aliqua condimento. Quantum ab istis differt Lacon ille, qui cum conspexi let quadam pretiosam avicula sibi apposita prae fastidio tenuere: At mihi:,dixit, etiam vultur & hircus sapiu Siquidem loco semel dato cupi itati in immensum crescit. S hoc sibi peculiare habet et borum atque potus luxuria, ut
semel coepta magis magisque augeatur:&ex sententia Xenophontis constat lib. I. de dictis se factis Socratis. Socrate cibo tam parce utebatur, ut iucunde comederit. Atque ad illum ita ibat paratus, ut pro obfbnio sibi esset cupiditas comedendi. Potus vero omnis erat ei gratus, propterea quod nunquam bibebat, nisi siti: et . Et ex sententia Platonis constat: Gubernator ebriosus,& quiuis cuicunque rei praefectus omnia subuertit, siue nauigium, siue currum, siue exercitui sue quamcunque rem fidei sus commiffam . Homini voluptatibus seruienti,nullam unquam virtutem conuenire.
Quid enim interest inter hominem incontinentem'& beluam Z Nam quicunquet ealquae optima non staticogitat, vO