장음표시 사용
621쪽
Petri a Plaga Cap. XXXIII. 379
Lex, ad bellias ff. de poenis . aliter intellecta, quam hactenus a caeteris suerit.
Cap. XXXIII. AD bestias damnatos inquit Paulus fauore pupilli
pr sides dimittere non debent: Sed si eius roboris vel artificii sint, .ut digne populo Romano exhiberi possint, principem consulere debent. hactenus con. iustus. Ex qua decisione passim iuris interpretes adnotarunt T poenam esse vel remittendam delinquenti ob insignem Ieius peritiam, seu ex eo quod artifex sit celebris magnique ob deli Sideo reipublicae maxime utilis: unde aequum est quent M ro ob publicam utilitatem mortis poenam S similem ei re-bur poena mittere, & condonari iuxta proportionem , inspecta det n. remittiturquentis qualitate :& ita interpretati sunt l. illam. in verbo, Alber. Odosted. ceterique interpretes et gratiam relaxari. Et huius sententiae au- mores habeo in albo primariae doctrinae positos, inter quos Cosmas Gumer. in pragmatica sanctio. Gallica, iuncto text.
Inibi in cap. I. g. sint viri .de numero & qualitate cardina. Bo- de Curtili in tract.nobilit.3. pagi .nume. 6O.&68. Barto. Cqpola in l. mercis appellat .fisside ver b. signi.num. I s. itidem cautela I .num. I.& in i .contra C.de usur.num. I 8. sussillius ratione tex. in I.quic idem .in versicu. iacilius fisside sicat. Hi p.
an s. unius g. cogantur.num. 79.st. de quaestioni b. solio paruo 26.Chaiss n. in catalogo Gloriae mundi. Io. par conside. ῖo. Dionys Rubinus in repet.l. filiusfamilias g.diui. l. F. colum. Quarta st. de leg. i. Iacobus Baulem in repetitione l. capit lium Saamosos si de poenis.limit. 3 s. solio 29. Roma. singu. I7. S ante hos Dinui hanc profitetur sententiam, pertextum ibi in dicta l. ad bellias. liberasse quendam criminis reum a mortis poena. Patis a Puteo in synd. tract in verbo, poena. in principio, asseuerat in praxi se obtinuisse. Roman. singui. xj.& iterum singui. 45i Matthsus Afflictus nec admodum grauatus his accedit in prooemio constitution. Siciliae, in principio, notab.non .itidem 5.nos itaque. I tonotabili. Felinus tertia columna,in capitul. conquerenti. de
ossicio delegati. Ias .int .lex eli ff. de legibus. C spola cautela secunda. ex nouioribus Ioannes de Arno. in epilo me sῖ. OO i Ludovic.
622쪽
s8o Epitome delictorum Lib. I.
Ludovic. Carrer. in piact.crimin. g.homicidium. numero 72. Iudex να- pag. s49. Didac.a Couar. asseuerantes iudicem poenae executionem debere suspendere , principemque consulere, ut &tionem su- ipse princeps poenam delinquenti remittat . Sunt pleraque Pedere de in viroque iure sancita, ob insignem & excellentem alicuius bet. dignitateiae,quae traduntur in cap.de mulcta. de praeben.& in cap.quia periculosum . de sententia ex commvn. Barb. in ruinbrica,de iuramento calum. Ias. in i .iubemus. de iudic.C. Hi Ppolytus in l. prima β. ad quaestionem st. de quisti on. Aiciat. lib. nono Parergon,cap. vltimo. Felinus in capi .cum illorum2.de sentent.ex comm .ubi verba facit de artifice & p1ctore in arte excellente, & omnibus numeris absoluto, ob crimen abi eis commissum immune ςsse. - . . -
Hinc deducitur eodem iure licitum t esse iudicem ob' delinquentis merita & beneficia in rem publicam collata,
poenam minuere, vel omnino temittere, ex l. secunda g.
postea cum Appius T de origine iuris . ubi definitum extat, cum Appius Claudius proposuisset, & librum legum ad sesemam redegisset, Cneus Flauiu ς eius scriba hunc eidem Ar pio surripuisset, populoque tradidisset, non solum impune tulit, quod surripuisset, sed & premium, ob id, quod populo tradidisset consecutus est: textus ad id celebi is in l.non omnes g. viii. E. de re militati, cuius meminit pro singulari Roman. fingit. 38. cuius initium est, Nullus nisi princeps.
Barbat. consil. xj.colum . quarta lib. 4. S iterum consito x s. . colum . penulti .libro 2. Raphael Eulgos.cqnsit. I 24. postis statutis. colum. vltim. allegari s tex .in l.quinque summates C. de decurion .libro io. Alexander consilio I9. circa primum . volum. 7. Socinus fallentiarum tractatu L regula 2 29 lex generaliter loquens. text. ad id celebris in l. i. inibi, ob metita indulsit st. de constiit rincipum 9.sed & quod
principi. versicu. plane ex his.de iure naturali. in glossae in verbo, ob meritum .&inibi Ioannesi Platea & Angelus. Qua in re & Liuius grauissimus author, libro primo ab urbe condita, scriptum reliquit M. Horat. qui paulo antὰ Imperium populo Romano sua virtute peperisset, quippetius ob me euitatos interemerat , sororemque su/m, dum redit et a victoria obuiam sibi iactam . mortem unius
v kk cui illi , cui sponsata fuerat, flentem, gladio tran fi itia populoque Romano absolutum iuilla , magis virtutis ad
623쪽
Petria Plaga Cap. XXXIII. 38 I
miratione, quam iure causae: ut tamen eaedes manifesta aliquo piaculo lueretur, imperatum patri Horatij, ut filium expiaret pecunia publica, euius plerique alij meminere, inter quos est Valerius Maximus, rerum memorabilium limbro sexto,cap. 3.& ruisiis libro octauo cap. i. Dionysius Alse
carnas. libr. 3. Cicero in illa oratione pro Milone, quam h storiam signanter eonscripsit Aristides in libro Italicarum rerum, Plutarchus in suis parallelis, similemque historiam recenset Plutarchus, tum in vita Fabij Maximi,tum in Romanorum Apophthegmatis. Et Cornelius Nepos in libr.de viris illustribus, quo loco de Fabio Maximo scribit Valerius Maximus libro septimo ea pitui.3 In eandem sententiam libet adnotare, quod & apud Oratores deprecationem vocar, ut apud Tullium libr. veteris Rhetor. 1. deprecatio est, in quit, in qua non facti defensio, sed postulatio agnoscendi continetur. & illico rei exemplum subijcitur, ut si pro aliquo elaro aut sorti viro . cuius in rempublicam multa sint beneficia. & libro primo artis Rhetor. ad Herennium .& idem scribit libro secundo eiusdem operis. Et Tullius pro Annio Milone, ut Clodi j interitus Miloni pio pter multa illius prς- clara in rempublicam merita condonetur. Idem in oratione pro Lucio Flacco.8t in septima ultimaq; actione in Ueriem, & libro secundo de Oratore, & Cicero in oratione pro Flacco ait, semper graues&Capientes iudices in rebus iudicandis quid utilitas civitatis, quid communis salus, quid reipublicae tempora poscerent,cogitauerunt. Et Liuius Ibro ab urbe condita 6o. Et praeter hos sunt sacrae paginae testimonia, sicutit primo Regum decimo quarto, secunda secundae, quq st.2.definitur: Ionatas contra regis edictum favum mellis' ante vesptrum comedit, nihilominus quia illa die Philistheos deuicerat, salutemque in Israel fecerat,pijs precibus populi a morte liberatus est : cuius meminit Io. de Ligniano in tractatu de berulo,capi. IgQuibus & illud adijciam, ut i non lam propter me- 4rita illius propria, qui delinquit, sed utique maiorum coniunctorumque ipsius delinquentis, mitiori quidem poena afficitur, sicuti constat, quod veneficae cognomento Cleopatra, cum virum habitu mentita ludis in tertiuisset, ubi Plusitodum filium coronatum vidit, cognitaque, ac qua
624쪽
stione habita, quod ad interdictos mulieribus ludos venisset.
duorum meritis absoluta est: cum tamen secundum legem huius criminis rei Stypeo praerupto monte praecipitabantior : sicuti huius rei aut hores sunt grauissimi Aeliauus de varia historia, Pausanias libro quinto,&Tullius libro secundo de Inuentione ait, Oportebiti igitur eum , qui sibi ut ignoscatur, postulabit, commemorare, si qua sua poterit bene cia, Si si poterit ostendere ea maiora esse, quam haec quae deliquerit, ut plus ab eo boni, quam mali prosectum esse vide tur, deinde maiorum suorum beneficia, si qua extabun proserre. Tacitus libro undecimo tradit Plautio Laterano mortem, quam ex sceleribus meruerat,suisse remissam ob meritum egregium patrui. Et Tullius in oratione pro Balbo, seruos bene a re publica meritos persaepe libertate publicὰ donari videamus. & Liuius lib. 3.ab urbe condita ait, Appius
dum in vincula duceretur, maiorum merita in rem publicam commemorabat, quo poenam deprecaretur: siquidem parentum merita ad liberos quoque transeunt,ex Baldi consilio s praemittendum est. columna secunda. libro primo. Socinus consilio 84. acurati ssime. columna tertia. versic. eTquibus in proposito.vOl. 3.
. Ego sane difficilem hanc quaestionem ita definiendam eta
se opinor, nisi grauissimum crimen in rempublicam comm silet: siquidem non magis sua ipsius merita a poena tam scelesti iacinoris vendicari debent, quam olim vindicarunt Manlium Capitolinum , qui etsi sexdecim annorum voluntarium militem se obtulit pro re publica , & salute populi, qui viginti tres cicatrices in pectore habuerit, & triginta septem militaribus donis a suis ducibus ornatus, capta urbe author in Capitolium fugiendi nocte quodam excitatus clangore ansieris Gallos deiecerit, patronusque a ciuibus populi Romani, nihilominus quia libertatem reipublicet o primere, & regnum assectare conuictus est, ex sententia populi Romani nulla meritorum habita ratione de Sexto Tarpeio ignominiose praecitatus est,bona publicata,domus prorsus dirupta, & eius nota: a Senatusconsulto sancitum est, ne cui de Malia gente Marco cognomenes Iet: author est Liuius libro sexto,&Plutarchus in Camillo, Valerius Maximus libro septimo, capitulo tertio. Plinius libro de viris illustribus.
625쪽
Petri a Plaga Cap. X X XIII. 18
Et quae longo subsellio tra etauerimus, quo ad intes lebum legis ad bestias, scitu non indigna aliqua notanda sunt.
tametsi communi consensu intellectus paulo ante ad notatus communiter recipiatur, ad dictam legem ad bestias. ego tamen miror, quod summi canonum Sc legum magi
stri a legali ratione, tam facile demigrarunt, in illius legis
specie. Ipset tamen a communi errore discedo, intelligo leg. εad bestias aliter, quam hactenus a caeteris suerit: siquidem inter eos, qui ad bestias damnati sunt,& eos, qui bestiis obiecti sunt,disserentiam Doctores constituunt: sed mihi viden, tur apertiora esse Iurisconsulti verba. Igitur hoc habeto , eos, qui a praesidibus prouinciarum ad bestias ex delicto condemnabuntur solitos esse in ipsi sinet prouinciis bestiis obiici: nee ex fauore populi debuisse praesides quicquam re
ferre: si tamen eius artificij roborisque sint, , t pote in spectaculis,qur Romae fiebant, oculos spectantium morari pos- sint: tunc demum Princeps est consulendus, an velit eos damnatos Romam mitti, ut bestiis subiiciantur in populi Romani muneribus. Nec itidem de alleuatione poenae quicquam in illius legi; specie agi arbitror, sed solum quidem de
rei transactione: cum enim in aliam prouinciam sine priucipis iussu transduci non possint,qui propter eorum artificium existimet Romam potius mittendos. consulere tunc prin
cipem debet iudex, ut in responso illius i. ad finem legitur, alioqui damnatos subiici bestiis, non Romae tantum , sed iaprouinciis. Ostendit Asinius Pollux in epist. Ciceronis libro decimo. Cuius meminit Alciatus huic intellectui propitius libro secundo Parergon,capite vigesimo octavo. o in loco contendit non probari quod communiter ab ea l. ad bestias deducitur. Cui se subscripsit ex nouioribus Didacus a Couarruvias eo loco,cuius ante meminimus, existim us t ς ipsum iudicem posse proprio iudicio & sententia ob person gdignitatem & excellentiam poenam teis ordinariam misenuere, Si in mitiorem commutare,& iudicis recti, & prudentis arbitrio multa relinquuntur.
Constat plane iudicem posse proprio iudicio, &sentemetia legis poenam vel augere, vel minuere. lege, quid ergo. s. pinna grauior. F. de his qui notantur infamia. capitulo de causis.de officio delegatiaeap.vltimo. de transact. capitulo
626쪽
x 84 Epito me delictbrum Lib.I.
at si clerici. g.de adulteri j q. de iud. Abbas signanter in ea piis 4 tulo nis .de ossicio delegati. R in capitulo tertio de poenis.& interpretum fere maior pars in praecitato g. poena . quod intelligendum scire opinor,tametsi lex certam statuerit poenam dictionibus appositis praecise,omni modo, & plerisque alijs similibus. Ioannes Andreas, Hostiens. & doctores parusim in capitulo qualiter. in secundo. de accusation quo in loco Aretinus,numero Σ . idem professus, eorundem meminit, at severans hanc esse frequentiori doctorum calculo receptam sententiam : etiam , qui iudicandi munus habet, sie eius conditionis, qui quidem super eo crimine despensare non valeat. Quod nominatim praefati doctores sentiunt Quibus etiam aliquo iuris apice deseruire videtur glossa in praecitato capitulo tertio. Quam & inihi Ancharanus. Ioannes Andraeas, Innocentus, Felinus numero in dicto ca. qualiter. Henricus etiam in c.in archiepiscopatu . de raptor.
qui omnes eodem marte dilucidaque voce protestati sunt iudicem, qui non potest super eo crimine dispensare, nequaquam posse minuere poenam a lege statutam . Quod id verum esse opinor,postquam iuxta legem lata fuerit ipsa condemnatinis sententia. In ea quidem specie minime potest sententis legis poenam minorare iudex, qui dispensare non valet super eo crimine,testibus Calderino & Abbate in prPdicto capite tertio.
Caeterit m t S illud obuium est, quod etiam discuti solet
in hoc duntaxat tractam, priusquam sentetiam serat iudex, quicunque is sit,ei si dispensandi non habeat potestatem, poterit quidem legis poenam temperare, cuti & augere. Aliud est dispensare super crimine & eius poena , aliud legis poenalis rigorem ex aliqua eausa minuere, ut sensit Innocentius in capitulo dilectus. de temporibus ordinandorum . causas vero, quibu , iudex possit persuaderi ad poenae legalis commutationem aut deminutionem, tradit eleganter Lucas Penna in . lege p. ma.C. de colonis Illyticianis libro unde cimo. At quot Felinus in dicto capitu o qualiter.g. ad comrigendos. numero 37. Quibus adde ius eleganter hac de rescripsit Alphonsus a Castro, libro secundo de potestate legis poenalis,capitulo duodecimo, dedecimolettio. Quod sit dex, ut plerunque seri solei, aliquem ob crimen damnauerit
poena pecuniaria intra decem bes solueda loc addito,quod si eam
627쪽
si eam intra id tempus non soluerit,publice reus flagelletur: nihilominus Gluta pecunia intra eum diem poterit iudex pq nam eandem pecuniariam omissa corporali executioni
mandare,secundum Corneum consi. s.lib. 7.& nos trademus de ratione poene agentes nu.9. 3ζ c. 2.nu. I 8. supra.
1 Perpenditur non iuenueinu Cardinalium priuilegium. 2 Reipublica interes delicta puniri. 3 Visimo supplicio condemnatus obuiaus Cardinali,quio eius palium imponat,immunis fit a criminis poena reus. 4 Asme inquiritur,tametsi verum sit priuilegium Cardinalium, aliquot subiiciuntur easus,in quibus non erit locu idem. s Confugiens ad praetorium principis Hispaniarum immunis est aeri minis paena. 6 Ultimi supplicii rem cotidemnatus si meretrice quae est in priis Llibuti, duxerit immunis quidem est. et Meretricem dici,qua exercens libidinem, quorum facit: σ inibi pleraque veterum respousa enucleata.s vulgaru mulieri. m retrix sit, disicutitur. 9 Mer ιricem dici, quae causa quaestus duos ad co tum admisit: mere is iricem quaesiam facere compelli non posse, praeter alior discuιi
ro A vicinia expelliniam fore meretricem atque in lupanar retigandam dubio procul constat. II Perp/nditur regia constitutio l. I 2 .in Taurino conuentu lata,qua prohibet si pecuniam debitam foeminam deduci ad publicum
I 2 Et an si d bitum ex delicto descendat, ad carcerem deducipossit
traditur. II Faemino in earceres duci non posse matresfamilias ratione ad mini Ilrationu tutela. 14 Adhuc inquiritur circa intillectum regia ica . uri. Is Cr minis homicidii reus ad ecclesia oofugiens immunis quide est . I 6 Uugiens ad euibarisiam manibus per sacerdotemportantem immunem esse.
I id etiam de sacra baptismate discutitur.
Priiii legium Cardinaliues circa criministreos liberandos aliter declaratum, quam hactenus a doctoribus fuerit.
628쪽
185 Epitome delictorum Lib. I.
PRO imae quaestioni & illa accedit, pretier alia que ma
xime in huius capitis interpretatione adnotada sunt, non intempestiue disputaturquetitio illa passim controuersa, in qua plura extant doctorum responsa: An verum sit, quod explicant doctores, Cardinales ex consuetu, dine habere nempe priuilegium, ut possint damnatu ad mortem liberare,dum ad supplicium dueitur λ & plerique utrius que classis viri in ea sunt sententia, habere hoc priuilegium peculiare, si obvient criminis reo, imponendo pileum a criminis poena immunem facere: & huius sententiae aut hores habeo Bald.in l. additos. ad finem. C.de appellationibus . cuius meminit idem professus Paulus inibi, Salicetus, Caepola in cautela prima,in principio. Hippolytus singui. 27 3. Iason jn l. prima. numero primo. C. ne liceat potentiores. & non ineleganter Martinus Laudemiens. in tractatu quem prodit de Cardinalibus, quustione sexta. Castaldus in tractatu de Imperatore, quq mone 67. solio I 66. numero tertio. plerosque alios congerit Albericus in titulo episcopus, vel abbate. in usibus seudorum,in principio , columna septima. Felinus in capitulo conquerenti. numero sexto.de officio deleg.& omnium diligentis i me id adnotat Andretas Barbat. qui plerisque aliis axiomatibus id explicat, de prςstantia
Cardinalium , prima parte, quae ilionei ona. numero priamo. Ioannes a Neuiganis in Sylva nuptiali libro primo. numero 93. folio decim ooctavo. col. 2. Roman. singulari& ex nouioribus hanc profitentur sententiam Catel. Cotta in memorabilibus iuris,uerbo,Cardinalis, Ludovicus Gomea in I. pqnales. nu so. Insti .de act. Chasiqn .in consuetud Burgundistit. DGndyleti.rubr. I.g. s. nu. IO. col. tertia. solio 3 I. & 69. columna tertia. Corsetus in singulari incipienti, Cardinalis Amodeus, in tractatu studicatus, numero Is φ. Paris de Puteo eodem tractatu in verbo , Poena. versiculo .an si primo. Ludovicus Carterius in practica criminali.g.homicidium. numero septuagesimo quarto. pagina I 4s. Remigius Gonius de immunitate ecclesiarunt. decima nona am
pliatione. apud quos ita passim isthaec quaestio admittitur, ut improbari minime pollic.
629쪽
Petri a Plaga Cap. X X XIIII. 38
In prssenti autem qtiaestione vix est,ut admittam tantam huiusce priuilegii essicaciam. De quo etiam dubitat Andraeas Barbatias loco , cuius nos ante mentionem secimuς.
Matthaeus de Amictis in titulo, de pace iuramento firmanda.in principio,colnmna s. numeros. sol. I 3 3.&Zaetius in l.acta. de te iudicata.Easseuerat in ea,de qua agimus specie,
Cardinales consuetudine quadam propria usurpare sibi hoc priuilegium. In quo dubio alij alia adiecerunt,quae nobis prosequi non
est animus: ipse tamen aliquot axiomatibus ex plenioribus doctorum commentariis petenda arbitror, cu m quotidie in controuersiam veniant, & paucis comprehendi nequeant, quae dicenda sunt.
Et primo illud constitutissimum est,Cardinalibus t mini tme hoc priuilegium competere posse, ex eo, quod Cardinales sunt: nec itidem quia legati de latere fiat, qui quide nee utique contra iuris ordinem disponere possunt, glossa singularis in cap. finali. de haereticis . libro sit xto. Cui etiamsimilis est in eap.in dignitatibus.de electio .libro sexto.& in clementina sepe . de verborum significationibus. Speculator in titulo de legatis. Pleraque id genus alia congerit huic rei maxime deseruientia: at lege & ratione cautum est ad necem usque damnatum eximi non posse,ex ratione textus ial. addictos. C. de Episcopali audientia. Et ex nonioribus explicat Ludovicus Carrerius in praetica criminali. g. homicidium. 6.num. 74. Bernard. DiaZ in practica criminali canon cap.violentiaeque illatores. Et nos alibi pleniori manu trademus. Quo fit,ut nunquam illorum mihi placuerit tanquam superstitiosa religio contrarium existimantium,qui huiuscemodi commentitiis & conscientias illaqueant,& leges bene de praeclare ab antiquis constitutas convellunt. Et minimo quidem apice deseruire , identur ea,quq a n
stret tempestatis hominibus obiiciuntur, scilicet, hos Cardinales habere hoc priuilegium : Siquidem si a Papa em
nauerit in terris Imperij, nec utique eo priuilegio gaudere,nec frui debent,sumens rationem ex glossa in clement,na dispendiosam . de iudici j s. Cuius meminit Baldus reputans pro singulari in l. finali. C.de usuris . Et conueriti
stabilitique potest lisc sententia ex textu in concilio Vie
630쪽
s 88 Epito me delii torum Lib. I.
nensi in clemen. pastoralis. de re iudicata. Ubi definitum extat R egem Siciliae nec utique Imperatori patuille: quoniam eius ditioni subditus non erat. Ioan . Andr. his omni bus su se fragatur in capit. primo de homic.lib. 6. Innocen.in capit. significasti .de officio deleg.Anchar.in capit.eaquae.in Io. l.de regulis iuris, libr.6. Et argumento optimo deseruit textus inc.cum Episcopus.de officio ordinatij.eod. lib. c. postulasti.
Ecce qui sapis qui probus es, qui iuris veritatem amas, quam ancipiti quq stione isthaec consistit opinio. Verum enim ueeo illi hane quaestionem no satis discusserunr, tametsi tota fere utriusque iuris schola in id cosentiat.
Caeterum nec admittedum est, hoc priuilegium a Romano Pontifice emanasse:eo potissimum,cum 7 Reipublics intersit delicta puniri & castigari.cap. vi famae.de sententia excommunicationis l.ita vulneratus Uad legem Aquiliam. Rursus sancitae sunt sacrae leges, ut humana coerceatur a dacia, capitu. factae. quarta distinctione. Et scriptum est: Non permittes maleficos vivere super terram. Nec item crudelis est, qui criminis reos occiderit.capi. qui homicidas. cap.non est crudelis. vigesima tertia quq stione quinta. Et miror, quomodo a tam laudatis & praeclaris viris super ea consuetudine tanta facta est instantia,quq mea quidem sententia)omni caret dubitatione: siquidem nec admittendum est hoc priuilegium habere ex consuetudine, tametsi Baldus EcSalicetus in his locis, de quibus & nos paulo ante mentionem fecimus, ac pleniori manu tradidimus, ceteros in errorem salsamque opinionem attraxerunt: Si quidem talis consuetudo clim sit potissim lim contra ius diuinum, admittenda non est, cum per eam via ad delinquendum paretur, Dominicus in dicto cap.factae.essentque contra Reipublicae pacificum statum: quo fit, cum isth qc consuetudo lit a ratione& a lege deuia,admittenda non est, ex ratione textus in l. siue hqreditaria T. de negoti js gestis l.conuenire T. de pactis.&prq rer alia maximo apice huic quaestioni deseruire videtur capit. cum ab omni specie mali. de vita & honestate cleric rum . ubi definitum extat reijciendum esse id, quod prae se isti aliquid mali: sed huiuscemodi est talis consuetudo. Quo fit tale priuilegium vim, nec utique effectum obtinere: Sic