Commentaria in celebrem titulum institutionum juris imp. Justiniani, De publicis judiciis quibus insigniores quaestiones criminales sedulo & accurate discutiuntur, atque explanantur. Rerum indice locupletissimo adjecto. Auctore Johanne Harpprechto ..

191쪽

occidendi gratia, licet non occiderit poena legis Corneliae tenetur : multo certe magis eadem tenebitur poena , qui cum telo hominis occidendi gratia ambulaverit, & simul etiam hominem

nefarie occiderit, quamVis non Cum, quem occidere volebat. Verum a

tem est prius, per hanc g. nostrum, o l. G, qui cum telo, 7. c. ad i. Cornec de sicar. Verum igitur & posterius : quia hoc majus delictum est, quam illud. Hanc ita stabilitam sententiam non infringit l. t ud, 3 g.ult. .de injur. ubi qui v0ra Iuli percutere servum proprium, dccx errore Titium hominem liberum, quem putabat servum suum esse, percussit 1, injuriarum non tenetur. Nam

hoc ideo sit: quia non habuit injurian di animum , qui liberum hominem pulsavit, quem servum suum existimavit. Siquidem castigationis tantum & disciplinae causa servum suum Caedere &pulsare voluit. Aliter se restia bet in nostra quaestione: in qua necandi animum habuit, qui Titii loco ex rrore C iam interimit. Merito itaque

192쪽

INs T. DE Pu Bia Iud 173que ordinaria l. Corneliae poena afficitur. Eodem modo nihil impe

dit L si cum servo, . . d. t. ubi J C.

ita inquit: Si, cumprvo meo pugnum ducere et siem, in proximo testantem in Lius percu serim : injuriarum non teneor. Etenim praeter jam datam responsionem, quae Optim est, dici & hoc solet: hanc legem loqui & intelligendam eo se, cum quis operam dabat rei illicitae: quia videlicet servum suum leviter percutere & castigare volebat: quod procul dubio est permissum, L unis. C. Hem edat servor. Quare si alium per errorem percusserit: non immerito ab injuriarum actione immunis erit. Sc-cus est in nostro casia,ubi occiser dabat operam rei illicitae & prohibitae: quoniam hominem trucidare cupiebat. Jure ergo, i alium improbe necaverit, ordinariae homicidii poenae subjuga

stit L Fre immo. si adversus Vib

ex causis posse .eat. ubi notatur, ' dolum Πε& contumaciam circa unum,non porrigi ad alium, cu)us respectu dolus non est

193쪽

1 4 s. ITEM LEX CORN. DE sic. est commissus: eumque non posse Cri dolo in se non commino poenam ali quam ab adversorio petere At vero

hic in persona Crii occisi dolus fa

ctus esse non videtur : cum auctor ca

dis sibi non proposuerit C iam , sed

Titium occidere, cujus solius intuitu tantum, non auten'contemplatione

C i in dolo fuisse censetur. ideoque dolus iste ad augendam poenam homicidii in C o perpetrati operari quilinpiam, aut considerari non debet.Noti, inquam, obsistit. Namque haud obdolum , in quo reus cons itutus fuit respectu Titii . ordinaria homicidii poena ipsi irrogatur, sed propter dolum ac occidendi animum, quem et iam erga personam Ca)i habuit. Exco siquidem, quod ratus est, C unx esse Titium, quem interficere cupiebat, animum statim induit, consiliumque cepit , hancipiam quoque Crii personam, quam coram vidit, &Titii personam esse putavit, Occiden di. Etenim sui Paulus ait in d. l. cum, qui nocentem, II. S. sit injuria , . dei or.

194쪽

dat ac

e, il

id praevalet, quod principale est; eum

scilicet voluisse hoc ipsum individuum, quod obvium tum & certum erat, occidere : quamvis id individuum aliam personam esse putaverix: a que idcirco ordinaria l. Corneliae poena locum habet. Insuper neminem movere debet generalis regula, qua 'dicitur; Actum ' per crrorem gestum, gerenti non nocere, si per errorem, G. D f I. Neque enim in propo-isita dicti specie error, sed dolus ilici :ut occisor ordinaria poena plectatur. Modo namque ostensum est : occi dentem etiam C i respectu occidendi animum habuiste. Tandem nullius momenti aut ponderis est , quod struitur a quibusdam : homicidam itistum respectu hominis occisi non in dolo, sed in culpa fuisse: cum noluerit Crium occidere , sed alium, puta Titium. Nam hac objectio ex jam dictis satis rcfutatur : quia quoad ipsum quoque intersectum in dolo fuit propterea quod hunc ipsum interemptum voluit dum arbitratus est, . . Titium

195쪽

i ue g.I τEM LEX COR N. DE SIC. Titium esse, cu esset Cajus, hujus ipsius etiam necandi animum a sumpsit. Ad- haec , tametsi occisor fortastis, secun- dum quorudam Opinionem, in Culpa tantum fuerit respectu hominis occisi: negari tamen non potest, cum in dolo fuisse eam ob causam, quod alium occidere volebatZ qui quidem occidendi animus sussicit,ut legis Corneliae poeiaqordinariae sit locus, d. l. is,qui cum telo, 7. C. ad Corne de scar. Quae sane lex etsi generali cosuetudine abrogata sit: hoc' tamen in casu vigore videtur, ubi hominis plane innocentis sanguis fusus est: quanquam si duntaxat quis occidendi animo ambulaverit cum telo, ut vigorem illa non habeat, longaeva consuetudo effecerit , quemadmodum trudit Fuchinein P. lib. I. cap. 37. in mne. Et ea de re infra dicetur explica

Huic vicina, nec minus controver-

si se & anceps quaestio est: Si quis ' forte moluit os endere vel occidere Titium inimicum Dum, quem bene novit, ct in ejus persona non erravit , ed casu quodam oste dis,

196쪽

IN ST. DE PUBL. Iu DI C. 177 lib. - occidit Si jum, ibi proxime antem, vel 'raetereuntem , flacu componenda causa intervenientem i, an talu homicida ordinaria poena mortis , vel mitim siti δε-cten Ordinariam mortis poenam hoc in casu locum habere, tenet Bar- tot in d. l. res iciendum , D. g. depam. Salicet. in L quoniam multa facinora,si. C. ad i. Iul. de vi tubl. Gomin. tom. 3.

variar. resolui. cap. s. de homici . num. I, .ctali quosrecenset. Sed probabilius est& humanius : in ista specie homicidam extra ordinem tantum, adeoque naitiori poenae genere coercedum cisse,

197쪽

1 8 g I T E M L ET COR N. L E sic ret, tum demum actioni injuriarum locum esse, quando aliquis Titium voluit injuriare sive percut cre, &exproposito percussi Sejuna sibi ignotum, quem Titium esse putavit: quia videlicet certum est, cum hoc casu personam S di voluisse percutere, ilinuria - que asticere. Ergo a contrario sensu non tenebitur injuriarum , qui omnino nullum propositum Sol personam injuriandi habuit. Atqui in praesciati

quaestione, occisor nullum prorsus animum habuit ossendendi aut intersciendi mediatorem sive pacificat C rem , vel alium adstantem . itaque

si ille hunc praeter propositum , casa

quodam occiderit: nequaquam mor tis poena tenebitur. Secundo huic conclusioni non parum roboris ad , dit L i. g. Divus , . ad i. Cornia. de sicar. ubi dicitur ; cum, qui hominem occidit, ita demum ordinariae legis Co

neliae poenae subiiciendum esse, si occidendi animo id homicidium admiserit. At in proposita facti specie, homicidium in persona pacificatoris

198쪽

ius T. DE pu B L. Iuni C 17'animo occidendi non est admissum. Reus siquidem nullo modo pacificatorem , sed Titium suum inimicum c medio tollere voluit. Tertio ad Gandem assertionem stabiliendam adduci potest d. l.3. in ne,ct d. l. si cum servo, in V. Hinjur, ubi ille, qui, cum

servo suo pugnum ducere vellet, lium p oxime adstantem invitus percussit , injuriarum non tenetur. Si mili ergo ratione in nostro quoque casu non tenebitur lege Cornelia, qui alium invitus otandit, vel occidit: cum hic non sufficiat culpa , quantumvis lata ; sed dolus & animus occidendi exigatur, ael. I. g. Divus, ct ad L Ornet. de scar. Non tuetur Barioli & sequaci . um opinionem Lues creditor, M. g. qui alimum , Τ. desiura. ubi haec extant verba: taui alienum qui jacens,

lucri faciendi causa si h lis , furti ob stringitur , si vescit, cujuι sit, sue ignoraυit. Nihil enim ad furtum minuenduna facita quod,cujus sit, ignoret. Nam respondetur, diversam in

199쪽

ista l. proponi facti speciem. Ibi siqui-

dem ideo competit furti actio:quia fur lucri faciendi causa eam ipsam rem abstulit, quam voluit auferre, etsi ignoraverit, cubus ea res fuerit. Sed hic ali quis eum interemit, quem perimere noluit Itaque merito ab ordinaria homicidii poena absolvitur. Ceterum quod attin t ad . eum, qui, tr. g. sinju- νυψs de injur. tria dissentientes praeci pue moventur; tantum abest, ut ista lex priori nostrae adversetur sententi ,ut eam,argumento a contrario sensu ducto, maxime confirmet, quemadmodum paulo ante expositum est. Ad alias leges, luς eidem sententi obiici possunt&solent, apposite satis respondet Burchardiu in .appen num. 2 o. e . Porro, si l culpa omnino nulla homicidae imputari potest: adeo lege

Cornelia de sicariis non tenetur: ut Ct-

iam ab Aquilia, & civili actione absol-

Huc usq; de vero homicidio; Q usq;

200쪽

speciebus sive membris abunde diximus: ordinis a nobis instituti ratio p. stulat, ut tandeun etiam de quasi homidio breviter disseramus. Quasi autem homicidium committitur , si quis hominem circumcidit, vel castravit; aut seipsiim castrandum praebuit, y. L

. l. . g. 2. l. f. ct F. l. circumcidere, II. in

princip. . adi. Comet. de scar. Pasti. lib. s. senteis tit.aa ct tit.υ. g. qui hominem in- mirum, o ibi Cujac. Illius quidem est ratio: quia instar homicidii est, virilitatem vel sexum homini adimere: ω

quia cum magno vitae periculo ea res lix conjuncta est; adeo ut ex multis paucissimi incolumes evadant. IV v. I 2. inprincip. meseubec. loco, num. thus. lib. I. iuris Rom. cap. 11. Hujus VC-ro ratio haec est: quia cum j ncmo sit mmembrorum sitorum dominus, L lybo, homo, II. . ad L uic in se quisque homicidium committere prohibetur. h omne delictum, 6. g. qui e vulneravit de re militari, L nit. gaic autem , f. de bonis eor qui ante sentent. mort ibi confici runt. Tald n l. I. C.eod. Sed & quasi ' homici