Commentaria in celebrem titulum institutionum juris imp. Justiniani, De publicis judiciis quibus insigniores quaestiones criminales sedulo & accurate discutiuntur, atque explanantur. Rerum indice locupletissimo adjecto. Auctore Johanne Harpprechto ..

271쪽

IN . DE PUBL. Iu D. . is; Uer ego vero, sine. Quapropter aliter 'respondendum : nimirum dictam l. i. generatim constituere quod supplicio

Lu poena capitali sit plectendus, ut fal

sam monetam cuderit. Omnis quippe l poena,quae mortem naturalem, si Sue illa sit gladii, si ve laquei, sive ignis,

vel mortem civilem, puta servitutem aut exilium infert,capitalis in)ure dicitur . 2 ibis Gothoste . . et armου. Qualis autem capitis poena adulteratori monetae infligenda sit, Constantinus imp. in P. LI. non expressit: uod idem imp. paulo post in ii. l. 1.illud in specie declaravit, quod scilicet poena Capitalis, poenam ignis designet. Itaque generaliter dicendum est: eum, qui falsam mone tam sub forma Imperatoris fabricaverit,igne concremandum esse. uadere videatur Menoch. de arbitr.juae quaest. lib. a.cent. .c JI6. num. 6. es e q. Cum autem hodie etiam alii Principes &Ciavitates jus atque auctoritatem cude laemonetae habeant, convenienter quaeri

potest,qua petna sint j ci ni, qui alterius

irincipis,inserioris ab Imperatore monetam

272쪽

orruperisti Haec quaestio per praeallegatam Constitutionem Carolinam, artis. m. satis determinata est, dum ea generaliter sancit; falsificatores mone tae igni eise subiicie los: de sic haud obscure ostendit; eos etiam, qui inferioruPrincipum monetas violarint, CXuren dos ei sic: quemadmodum quoq; sentie

si Ouomodo porro puniendi sint, qui monetam bonam, hoc es, veri se justiponderis ac valoris, propria auctor ita epercu strint, marie huc istac a nonnullis torta se agitata quaestio esti Multi sunt, qui arbitrantur, hoc quoq; casu poenam ignis esse indi.

, alii ab iis adducti. Hujusque opinionis hanc addunt racionem: quia etsi materia sit vera iustiq; ponderis:attam en illi Principis auctoritate sibi ar- rogare vol unt: cum faciant i d quod soli Principi competit. L serunt ergoPrin- ipis majestatem, atq; adeo eadem poemna puniendi sunt, qua puniuntur adul

273쪽

hi uimodi monetarios aniliori poena, atque arbitrio judicis es. coercendos. Et hac potissimum ratione movetur: quoniam Constantinus insaepe citata l. a. C. de p. monet. in illos solum poenam ignis, sicque mortis constituit, qui falsam &vitiosam monetam sec runt. At in proposita specie monetano est falsa,sed recta. Si ergo verba legis

huic casui non conveniunt: nec etiam

ipsa legis dispositio si ve poena coveniet

Quam quidem Hippolyti sententia Ag

in eo vera censeo, quod vult, hos delinquetes non igne coburendos esse.Nus qua enim traditur,tam gravem & ho rendam poenam hoc casu esse irrogar dam .Veru quod ide Hippolytus extraordinariam, & non mortis poenam isto casu locu habere contendit. id sustineri

274쪽

a ii defendi vix posse,puto. Nam negari non potest; hujuscemodii norietarios, quam vis non falsam aut corruptam, sed integram & Justam monetam fabricaverint , abusos esse nomine & potestate imperatoris , atque ita crimine laesae maiestatis se polluisse ut istet ex ratione dictae La. C.d a monet. Atqui in

jestatis rei non quidem igne, sed ta-mc gladio puniuntur, P uis,f. C.ad Iul. majest. Earidem igitur poenam sustinere debent, qui bonam &justam monetam propria auctoritate, sub titulo Imperatoris percusserint. Unde intelligere licet ; opinionem priori loco allatam, nimis duram, Marsilii vero niamis remissam, adeoque utramque Muris veritate alienam esse. Quod autem supra dictum est; monetam falsam cudentes flammarum exustionibus esse mancipandos: id non procedit in eo, qui nondum perfecit monetam , sed solum aliquid egit, & fabricare coepit: lut si percussit quidem materiam, nondum vero imaginem & formam impressit. Is enim poena mortis non.

275쪽

punitur , sed alia mitiori arbitrio judicis : dummodo sua voluntate facti poenitens,a crimine incepto destiterit. N. quifal am, ty.i is Marsum, num. sio. f.ad

Vehementer hoc loco dubitatur: utrum tis etiam,qui monetam visesimi va- 9loris ,puta obulos vel nummossa os euderdit, gravem illam praedictae l. a. C.Δ f. monet. poenamsiubire debeatλ Negativam opinio- inem simpliciter tenent, Alexant con Lio . in sine, lib. i. Bosius in tit. de seu mo-mt.nu. . cnoch, a XI 6. n. II. Deciau. d. cap. 27 .nu.a. o nonnulli alit. Sed verior videtur quorundam sententia, existi mantium : monetam tam exigui valoris cudentem, ignis quidem poenam csfugere , capitis vero nequaquam. Etenim exjam supra dictis manifestum est eum, qui vitiosam, vel etia justam monetam sub imagine Principis cudit, is se maiestatis crimen committere. d. a. C. defat .monet. propterea quod Prim cipi suam potestatem detrahere, eam-

s que

276쪽

118 g.ITEM LEX COR N. DE TALI. que sibi vendicare desiderat. Jam vero qui monetam , ctiam minimi valoris, absque Principis licentia & auctoritate percutit: is aeque in crimen nitam c- statis incidit , ac si monetam magnae. o quantitatis excudisset. Principi siquidem, cujus folius est quasvis monetas fabricare, suam potestatem detrahit: S

eam sibi dolose attribuit. Idcirco puniendu est ob cris en laesae majestatis commillima , non quidem poena ignis, sed capitis : qua: poena orbinaria citrepi opi ia il l o ru m, q u i crimen istud ma-jeu vis perpetrarunt. d. l. qui ais, f. C. a L Iul. 8n j Huic sentenua: non ob- si s at em integ . redit. siquis krmavit, st. 3. o t. cum is abra Aseqq. derit. mal. li. 3 pro in de si qui cui dens, It f. de ati t. eicI. I. lucis eum, o o. . e eju . Ex quibus de similibus legibus apparet: dispositionem legis, qua subposita aliquid fieri prohibetur, rQm minimam Sc levili nam non com prehcnderς. Nam iita jura loquuntur, & locum habent in delicto, quod punitur aropter damnum alteri datum. Tunc enim

277쪽

enim poena super illo delicto constitu ta non obtinet, si minimum ex eo da nanum secutum fuerit: secus est, s sa ctum aliquod carcetur non tantum propter detrimetum alteri illatum: sed etiam propter injuriam &c6 temptum Hoc quippe casu licet injuria ista ex reminima redundet: nihilominus tamen delinquens punit ur. aT. uth. qui rem, .ct eorum, quae ibi norantur, C. de sacros. E cos ubi l Emphyleuta, qui canonem

niuS etiam nummi canonem autem ab

Emphyleuta quotannis pra standum Ss in nummo uno, vel re alia quavis minima constitui posse, tradunt Balda Rubris. num. p. Ia ad ,. num. . Coras ad a. num. Io. C. des r. emphyteat. Canon. lib. 6. Commentar. p. Ia. num. o. vers. militer

conductiones, paga θ. justo legitimoque tempore non solvit: aeque sua Emphyleusi privatur , atque is, qui magnam pensionem non solvit: idque ob hanc

rationem; quia non minus contemne recensetur dominum, qui cessat in se lutione exigui canonis, quam ille, qui moram in magno canone committit.

si Quare

278쪽

1 Quare cum poena in falsos monetarios non solum propterea, quod detrimentum Reipublicae inferanti sed prae-αipue etiam , quod climen lassi e maiestatis committant, constituta sit: consequens est, cXc Usores eXiguae quoq; monetae non esse mortis poena liberandos: quandoquidem majestatem Principis contemnendo, crimen la majestatis non minus incurrunt, ac si monetam

magni valoris fabricassent. Porro expendens o falsam & vitiata monetam scienter : si quidem nummi sint plumbei vel stannei i punitur poena

ordinari aselli Si nummi alterius materiae sint; poena extraordinar a erit. l. lege Corneli eadem lege, se inibi Bart. . ad

G .c. G.n.f. tui. Clari in d. g. alfum, nu. ult. ubi ait, se secundum hanc opinionem tanquam mitiorem, si casus cor tingeret, consulturum dijudicaturum. csse. Quanquam ab ea Salicet. D d. l. r. C.des . monet. recedit, existimans; in

distincte ordinariam falsi poenam esse

279쪽

hoc in casti infligendam : quem aliis ad id citatis refert & sequitur Hippol tin de

Mars L inae quislsam, Ist .num. O . Eundem sequi videntur Cova=ruv. de costat. veter.num Nat.c.ult.num. . ct GMenoch. praefato cooIsi. nu. . ua autem plectan- j sturpoma, probam monetam vultu es imagine Imperator signatam res uentes, pariter dubitatione non caret Sed hos capit ii supplicio mulctandos esse, verius Vi - detur, Li. D t. C. de veteris numismatis potesate, x pyct in c.I. versmonetae, nu. I. in iis quae sint regalia n usib sudor. Decian. in doraxi criminat. lib. . cap. II. Nu. I. Ubi

tamen statim subsicit notandum esse, quod ubicunq; i lex loquitur de capita- jZli pcona, non intelligenda sit de morte naturali,sed de deportatione, vel alia si initi. Ideoq; idem Decianus eodem loco, mum. II. concludit: quod recusans accipere monetam probam, effigiem Principis habente, extraordinarie tam

tum puniri debeat. Poena tandem falsi est deportatio, ues& omnium bonorum publicatio in liberis : in servis esumum supplicium.

280쪽

hoc g. nostro, ct l. i. g. sina. e. a l. Cornet des C Verumenimvero barc pcena pro qualitate admissi, aut intenditur usque ad extremum supplicium, L ubi, a2. cI C. eodem tit. l. a. se a. C. de monet

Deuteronom . cap. decimo nono, ad Anem, Ebrubj. in hoc ι. aut remittitur usq; ad manus amputationem, P v. 17. c. I. im princip. Hi e Gozh e . Nov. a. cap. I. g. a. Nav. II . cap. II. cap. imperialem, Ascriba, de prohib. seu i alien per Frideris. vel ' usque ad relegationem, etiam temporalem, L si II. I. I. l. qui duobuου, ai. l. - nult. 6r ult. . ad L Corne . de fas quan-ι nem. ibi, si id exigat magnitudo commi