장음표시 사용
4쪽
tuor absoluta, omnibus qui Ma, thematicas ipsas tractare volunt perutiat s. admodumque necessa. ria: Ex nouissima authoris reco gnitione . amplior. ac me aestior facta.
Aditio tertia PARISII s. Ex officina sinissis Collisaei.
Cum gratia & priuilegio Chri ilianissimi Francorum Regis.
6쪽
ORONTIVS p INEUS DELPHINA S. RE,
gius disciplinarum c quae Mathematicae vocantur a interpres Candido ac studioso lectori , 5- P. D. v M p AUCIS AB HINC ANNIS, LE.
Aor seu os in commii nem Miso opsantium omnium gratiam asi tum, aque si Cs, yhauissimo ae potest limo Franesium Resi Fra e eo uiuisce nominis prima, Me cevati uel ro clime uis imo, consecratum nostra protomasi s spus, mustis pergratum esse is tessi eremus,ah iremuse, usu usus morosos orsitati, aut sumisio rosythua sanato, tum d e mile vos, minis tum Le pretusi auitate munimi autes ipsi it tan iam ex ipso Pro Oniat se is opere, nyiros Aritsmeticis rasi si os eo, mu impre1 o emensatis a qui sera, aucta sac recosuitos, uniuersis bonarum artius hi si ij ho stris potissimi; ausiforisus rursum communieare. Nisis enim vi quam praetermissu- risu vias, i ad ψsmihimam ipsissus is afferre possit υtisitatim viros qui inter ea quae ipsa Dei optimi maYimi si rasita, mortastis, esii situr seu laia, ispi Hlautissimum exist memiιs, cum pro couces a fortuna, ves insensi sediteritate rempus siterariam a iurare, ei fit quoi estora seruulissessu stupro sesse eotiamur. Qi, i, bitur tu Aptismetica uoystra tumsosita intestistis praecocitate, tum eorum qui opus ipsum ex sensum , cepere ne sisentia, mistis disiciterae statuere ea ibat ibi e sima tu stiam redes imus
sariusviam, mustis tum iu messus commutatis, tum recenter ad uti itit O Costules sol ira eωeuses da tra
Testa lithos Cronti aηum. Cum nothras clx numero mensuque crearit
Singula ponderibus clauserit inde suis Nos poteris rerum proprias discernere causas,
Ni teneas numeros,quos geometra colit.
7쪽
ARITHMΕΤICAE LIBRIS CONTENTORUM. LIBRI PRIMI CAPIT A.
caput. De fructu,atque dignitate ipsus Arithmetica prooemium. I. De numer elementis, de arte numerandi. a. De integrorum Additione. 3. De Subtractione. . De Multiplicatione. s. De Diuisione eorundem integrorum. s. De integrorum numerorum Reductione. . De inuentione Radicis quadratorum numerorum. 8. De cubicae Radicis inuentione. De supradictorum capitum examine.
r. De ratione fractionum vulgarium,& earundem expressione. De reductione praedictarum fractionum. S. De breuiatione fractionum, εἰ partium quotarum inuentione. q. De vulgarium fractionum additione. F. De subtractione iam dictarum fractionum. c. De earundem fractionum multiplicatione. . De diuisone praedictarum fractionum.
a. Deratione ac expressione fractionum astronomicarum.1. De fractionum astronomicarum Additione.
3. De subtractione praedictarum fractionum. 4. De earundem fractionum Multiplicatione s. De ipsarum fractionum astronomicarum Diuisone. . De quadratae Radicis inuentione in eisdem fractionibus. . De cubi iam dictarum fractionum astronomicarum radice.
I. De Ratione atq; proportione quantitatu,& speciebus utriusq; principalioribus.1. De Additione,atq; subtractione duarum quarucum rationum adinvicem: seu de productione rationis ex duabus quibusvis rationibusgeneratae. 3. De aurea quatuor proportionalium numerorum Regula. . De regula sex quantitatum inuicem proportionalium,eiusque differeti s de usu multiplici.
8쪽
m O RONTII FINE IDELPHINATIS. REGII MATHE,
MATICARUM PROFESSORI s. DE ARITHMETICA PRACTΙὰ CA LIBRI QUATUOR. LIBER PRIMUS, DE INTEGR1s HOC EST, eiusdem speciei siue denominationis tractat numeris. Defrustis,ais diruitute i las Arithmetica prooemium.
thematicas quae solae disciplinae vocata dicasse: nemo sanae mentis ignorat. Est D .hsi, enim Arithmetica omniti alia tu discipli arithmeticae. narum mater,& nutrix antiquis ima mu neroru qualitates vim & naturam. ac id genus alia demonstrans quae absolutum videntur respicere numerii. Cuius princit ipla tanta excellunt simplicitate. ut nul lius artis videatur indigere suMagio: sed cunctis opituletur artibus.
Ad cuius puritatem illud etiam plurimu facit: quonia nulla diuinita ti adeo conexa est disciplina quantum Arithmetica. Na unita sona, Diu numeroru radix & origo in se , se ac cireu seipsam unica vel innis
partibilis permanet:ex cuius tame coaceruatione omnis cosurgit &generatur omnis'; tande in eam resoluitur numerus . Quemadmoudum cuncta quae seu discreta, siue composita inspectetur Universo, a summo rem conditore in definitum digesta .redactave sunt.& demsa resoluenda numeru . Quot autem utilitates cognita quotve labys p i, b rinthos ignota praebeat Arithmetica: nspicere facile est. Numero arithmeticatarum etenim ratione sublata tollitur & muscarum modulationu intelligetia:geometricoru caelestiumve arcanoru subtilis aufertur ingres,sio: tollitur Zcvniuersa philosophia. sue quae diuina seu quae contemplatur humana: imperfecta relinquitur legum administratio. utpote
quae iustitiam quibusvis pro dignitate dispessens arithmetico semper A. iij.
9쪽
plato. Pythagoras. Oido tracta,
Vnitas. Numerus digitus. Numeres atticulus.
ORONT11 FINFI DELPH. videtur indigere suffragio. Ex humanae praeterea vitae quam sit anas plexanda,cognoscitur usum a ad supputationes ad reru sumptus per mutationes diuisiones ad conuentiones. caeteraque eius cemodi discuisti eda ratione sola praestat Arithmetica.Merito igitur plato, primum numeros mandat pueros esse docendos:sne quibus nec priuatas nec publicas res satis com de administrari posse consessus est, omnia in ipsorum numeroru veluti PythagorasJ cu dispositione tu facta harismonia mortalia versari demonstrans. Mathematicas itaq; discipli 'nas cunctis bonarum artiu& literarum studiosis pro viribus imper tiri vel salte aperire desiderantes: operaepretiu duximus, ea in primis ex Arit metica tradere, quae ad nostrorii operum. imo & uniuersale mathematicarum intelligentiam non utilia tantum, versietiam cenusemus esse necessaria .Et quoniam ordo cum singulis tum mathema ticis videtur admodum conuenire δisciplinis: nostram Arithmeticli in quatuor libros &librii quelibet in sua eapita distinguemus. primo aute libro expedita integrorum hoc est. eiusdem speciei siue denominationis numerorum praxin docebimus. Secundo fractos secundum vulgares numeros discutiemus.Tertio de numeris itidem fractis sed iuxta usum astronomorum sexagenaria partitione distributis tractabimus. Quarto deniq; libro principaliores numeroru rationes, prosportionesve paucis absolvemus: una cum aureis illis regulis cuiuis a rithmetico geometrae, vel astronomo necessarijs. Ab ipsius ergo nuis
meri diffinitione dei opitulate gratiab scelix auspicabimur exordiu.
De numero, elementis, , arte numerandi. Caput I.
I UMERUS. EST COMPOSITARUM V NI, r
i tatum multitudorvi duo.tri quatuor quinq; decem,Vigintati & caetera. Vnitas vero, est qua unuquodq; dicitur unu siisue illud corporeia sue incorporeu fuerit ut unus angelus,unus homo,
unus lapis unus dies ab unitate dicitur unus. de similibus ide habeatur iudiciu igitur unitas omnium numeroru radix & fundamentum esse videtur: cum omnis ex unitate consurgat & in unitate resoluais tur numerus. Est enim numerus ex vinitatibus coposita sue adgrega, ta multitudo. Numeroruporro ad usum practicum reducendoria, a alius adpellatur digitus:utpote is numerus.qui noue no excedit uniutates: ut duo tria quatuor quinq; sex septem, isto novem. Alius artis
cultis dicitur: is videlicet numerus qui ex unica dena vel pluribus de, nis integratiar vel qui indece partes aequales adaequale partibilis este quemadmodum sunt dece viginti triginta. quadraginta, quinquas ginta, centum mille & his quotcunq; similes numeri. Alius demum
10쪽
ΑχIΤΑ. PRACΥ. L 1 s. r. compostus siue mixtus nominatur utpote numerus qui ex Jigito scarticulo ponitur numero: veluti stat duodecim quindecim vigintia isti hi '' quinq; triginta sex quadragintanoue nonagintas te, centu fle vigintiquatuor mille bis cetum de quinquaginta octo de similes numeri ina
3 ter quotlibet proximos articulos copreses. Elementa vero num: Elementa miralia quibus videlicet omnis exprimitur numerus,sunt tantu modo .b his l. s. dece: utpote noraena significativa quae hoc modo figulantur, 1 et 3 q. s ii s s. unumno signiscativum. quod tetiphra vulgo nuncupa tur.& hac forma pingitur o. Horum autem elementorum valor aut significatio talis est ut 1 unum. a duo 3 tria 4 quatuor s quinq; 6 sex.
septe. 8 octo,&s noue repraesentet. At triphra o . nihil valet sed ad solam limitum seu locoru occupationem. t significatiuorum elementorum in articulis &mixtis seu compositis numeris transpositionem
deputatur. Sunt autem numerorulimites siue loca tot, quot &elenae L. , hiim..ta a dextra versus laruam distributa: signiscatiuorum tamen elemem rotum,& eo torum valorem per continuum 9enariu incremetu mutantia. Quodα b. p .ua,.
libet enim significativum elemetum solum . hoc est seorsum cotideratum vel in primo Ad dextro cuiuslibet mixti seu compositi numeri litimite seu loco situ simplices tatum repraesentat unitates. Porro in se, do loco tam articuli quam mixti seu compositi numeri. cuiuslibet elemeti quailibet unitas decuplatur. hoc est, decem valet unitates primi ge destri vel loci vel elementi. In tertio. decem secundi & centum primi. In quarto decem tertij centum secundi &mille primi. In quinto, decem quarti . centum tertij.mille se eundi. δέ decies mille primi.
In sexto decem quinti.centum quarti mille tertis. decies mille secunadi.¢ies mille primi. l n septimo vero decem sexti centum quinuti mille quarti Aeetes mille tertii centies mille secundi do mitti eq mil. te primi. Et sic consequenter in irasnitu no datur enim maximus mi
merus continua denae centenae 8c millenae seruata re iteratione: Ac eo
temper obseruato Jiscursu .vt quclibet unitas cuiuslibet elemeti 14gnificativi, dece unitates proximi di dextrorsum antecedetis vel loci vel
elementi cotinuo repra sentet.Verstamen 1. semper unum significat: sed pro nuper expressa locorum successione,nunc unam unitate,nunc denam unam, unam aliquando centena. aut millenam unam reprae,
sentat. Eode modo iudicandu est de a vel 3.aut 4.& reliquis signisca, , tiuis numerorum elementis. Cotempletur in maiorem singulorum Ekem si metuci/ationem subscripta numeroru formula: in qua elemetu quod, l. - . libet significatius in decies repetitur. pro locoru seu limitum a dextra corum in nuversus keuam obseruata distributione. in hunc quippe modum .vt ele 'meta singula proprium semper observet unitatum numerum: sed pro