장음표시 사용
231쪽
y A . - - Θhis ab umptam, reHitutamque Auream mmi Transtoriam ς Wρ' hii, Aurustalibus iuncta, ad quas e sacra Vi 'nauit. Cum ς μ' ,hmus Versus Esquilias laxaretur in planicie, Vbi r ascendςbῆ ψ uis es eoanomento Noua templum est, Sacram ipsam cus Titi '' subiectam inclusit, atrioque recepit, sic ut Om
yj- hq ansire , &libere commeare possient. ATRIUM porro a Pala' 'puri uilias usque protensum di Suburram,ibi desinebat, qua nunc mol- lik cleus exurgit vetius frontem Aedis Sancti Petri ad Vincula . Haec Atrii longitudo . Nam latitudo spatiit in I te plo Pacis usque ad Ampyi-
theatrum,eoque amplius patens complectebatur . STAGNUM autem , hio duod, reserente Martiale fuerat, ubi postea Amphitheatrum, etiam Neronis. vltra eiu S molis terminos Orientem versus , extensum, credo, est , vedeinde aliquam eius partem Amphitheatri structura solum Occuparit.
Quod suffcit explicando Martiali, ampliorque fit,
Obiae pom a trij latitudo.in atrio fuere PORTICVS triplices,& milliariae. Porticus us mil- triplices capiunt triplicem ordinem columnarum quod rarum, & Omnliariae iuς' no magnificum fuit. Milliariae vero non tophaceae, Vt imperi eq 'R apud Beroaldum, sed vel mille passus, vel mille columnas co plς π alii aliter explicant. Meminit Cicero faciendae porticus mile Lib, ep. ωρ e civ mus excelsa porticu , ut mitispessuum consscta Πr.-4 6 yiς. quoque passuum mensuram in fabricis Romanis admittat LevinuS TorqP' ' rentius; qui, quod velit eas metiri pedibus, atrium quoque Nero ianum redegit ad mille pedes;quamquam non magnopere contra lan initibuS repugnaturus. Certe nimium detraxit, qui pro passibu Spedes lubiecit. passu S enim quinque pede S siunt. Nec video, Cur Romα-, qdecempeda, seu decempedali calamo aedificia metiebantim eadem cala mo Quinque pedali, qui est passus, metiri non potuerint. Caeterum a ce re aliqui S posset,porticum utrumque habuisse mille columnas, S pastus, tanto enim interuallo triplici ordine columnae potuere dispona,vi millαν passuum circuitus undique effceretur. Iulius Capitolinus Basticas centenarias appellauit in Gordiano iuniore, centum sorte c8lumniS fultaS,S passibus dimensas . Aliam huiusmodi porticum in i litarien sein memo rat Vopiscus in Aureliano. Missiariensem,inquit, denique porticum ru hortis Satandi ornauit. De altitudine adifici; nihil accepimus: sed cum tanta esset longitudo, credibile est optimos Archiloctos Seuerum, GCelerem, sic enim Tacitus nominat, superiore S porticu S, aulaS,Conclauia,& coenationes ita extulisse, Ut longitudini ad symnieti iam , & aspe
Suex- loco Quod ad reliquum ornatum spectat , Cuncta, inquit, NUCton tu S, atirolita , HBinctagemmis Unionumque conchis erant. Coenationes laqueata tabulis eburneis , versatiobus , Ut fores : uiatis, ut Unguenta ae=per Oargeretur . Pracipua Coenationum rotunda , qua perpetuo aiebus , ac noctibus Siee Mundi circumageretur. Balinea marinis, ct albulis fluentes aquis. IIae porro C cenatione S, di Aulae fuisse videntur prope ,
porticum Liuiam, quae dico bam, ultra templum Pacia Siorum Cae-
232쪽
.,ropinqua sui ζ Esquilijs . Martialis.. - coudia die fas Ubi portieus explicat Umbra Ultima pars aula descientis erat eerte domum iptam poeta significat extremo ibi angulo couersam. duo modo Liuia porticus dicta esst Claudiat Quidam duas faciunt: nam ab Augusto extructam , alteram a Claudio: Alij unam, sed bino inem , quibus assentior . Eam quidem porticum probabile est arsis Neroniano incendio , quod & domus Neronis proxima, & reliqua circum aedificia conflagrarint. Delubra Deum, inquit Tacitus porticus amoenitati dieatae latius procidere. restitutam deinde ab ipso Claudio Nerone di & priori Liuiae nomini additum Claudiae. Quare a Martialeis Claudia i a Plinio, Ρ.Victore, & Ouidio dicta est Liuia. Dion aliorum nomini etiam ascribit: Porticus, inquit, Liuiae in bonorem C. 9 L. Caesarum aedificata, tum dedicata fuit. Iam quae de coenationibus, conclavibus, parietibus domus Aureae dicta sunt, quamquam admirationis modum e Xcedunt; tamen, ut refert , Tacitus, gemmae, ct aurum haudperinde miraculo fuerunt , solita pridem, ct luxu Oulgata, quam arua , 9 Hagna, in modumsolitudinum hinc fluae, inde aperta spatia, ct pro 'rectus . Et Suetonius . Rura aruis, atque vinetis pascuis B uisque varia, cum multitudine hinc omnisgeneris pecudum, ac ferarum. Omnia uno domo contenta, quae magnis Vrbibus contineri vix possunt. Accedunt ornamenta picturae. Meminit Plinius Amuli j grauis, seueri, floridi pictoris, qui ibi tantum sere artem exercuit. Career, inquit, eius artis domus Aurea fuit, ct ideo non eΜ-
tant tempta alia magnoperi. Idem de signis ' Ex omnibus , inquit, quae
Epigr. cit. Porticus Liuia Cain dem quae Claudia. Tacita. Is
ne diu , di infelgarijs domus Aureae diJosita. Quare in ilia intii , ut ait Tacitus, ct φοδε is Cimum extructa domo rarus e re u , atque in bortis
Nero morabatur . Eam tamen eum absolutam dedicaret , referente Suetonio , bactenus comprobauit, vise diceret quas hominem tandem habere eoepisse. Peiora Vitelliu S, qui teste Dione , dicebat, Neroue a Dion. l. s
male habitasse, Ufumque fuisse paruo , ct humili apparatu . Atqui splem
didior illo esse quis poterat Gummam quidem erogatae pecuniae computare non possum, quod de ea mirum apud auctores silentium. Suetonius
de Othone . Nec quidquam, inquit, prius pro potestate subscripsi, quam quingenties sextertium ad peragendam auream domum; id est duodeciescentena quinquaginta millia aureorum . Hic vero quid illi addere tande Potuit, quum ante , eodem Suetonio auctore, Nero absolutam dedicauerat I Quare ex tantulo Othonis additamento coni)ci potest, quid Nero insumpserit. Conferendis pecuni, , ait Tacitus, perti stata Italia , prouinciae eversae , sociique populi, ct qua Citiitatum liberae voeantur: Inquὸ eam praedam etiam Dij e essere Johatis in Urbe templis , Ne queauro , qVOd triumphis, quod totis omnis populi Romani aetas prof*er aut in m t sacrauerat . Enimuero ner Ainam, atque Acbatam nora δενώ
233쪽
rita Quomo do moueri potuerita Domus
tantum se si s estorum etiam aedificioru structuram Nero
ouamuis tantus su rit impendi; furor , ac splendor aedificii, ' - ioci hue; BOptista Villat pandus neque impensis, neque opere do- Rm ς' Ati eum celeberrimo Salomonis templo contendit esse consere dam ; quod verissimum reor . Illud in ostremo ad ijciam, quomodo intelligi queat , praecipuam Coe. nationum rotundam perpetuo motu Circumactam . Nam quia Comatio erat, Caesarem in ea non raro coenasse credibile est; cum praesertim eboreis, ac versatilibus e tabulis superne unguenta, & odores pernitulas effunderentur. At quomodo pauimentum stabile, si omne S circum parietes mouebantur quomodo ad illam patebat ingrestus , ianuis continuo Iapsu vel sis blatis, vel depressis i quomodo sphaericum hoc Coelum compactum ρ quibus machinis mouebatur Τ Haud sane dubito, quin alij haec ingeniosius vel cogitatione comprehendant, vel sermonibus euulgent , ego tamen sic mente complector. Primo concipiendi animo sunt quatuor recti, quadratique parietes ad perpendiculum, & normam erecti , quibus C cenatio sphaerica suspendebatur. Haec in medio stabilem ,
ac magnum massar ferrear axem habeat, duobus parIetibus dextra, larua que affixum in plano aequaliter collocatum , atque Immobilem. lam scum axe valida tigna, & asseres committi possunt, arct imma inuicenias Commissura compacti, clauis, cuneis inter se ad sustine adum pau1mentum colligati , quod certe immotum nulla lababit ex parte. Globus Vero axi ex Vtraque parte circulis serrei S insertus, nec paUimento adhaerens denticulatis rotis ab axe remotissimis facile potuit moueri extrinsecus Ianuae prope axem constitutae sint, ubi minimus est motus: seu potius patentes in rectis parietibus ianuas globus ibi vacuus, S supra incipiens attingat. Machinae ad mouendum vel serreae fuerunt rotae, deorsum aqua subeunte in girum actae, quibus aliae longis teretibusque sudibus ferreis illigatae, sursum dentatis globi circulis immittebantur, ut illum Versae conuerterent, quo pacto Continuus fit,&ordinatu S motus; vel certe grauia pondera continuo lapsu descendentia, quod spectamus in horologio, mouere coenationem potuerunt. Sed prior mouendi ratio magis probatur. Versatiles huiusmodi aulas fuisse etiam in Palatio Caesarum supra diximuS. Demum quod mireris in tanta domo, est festinata ruina. Nam tam immensas opes, ut gemmae, aurumque omnibuS Placet, qua violentae manu S , qua flammae non totis septem vertentibus annis rapuerunt: a C diruta Amphitheatro extruendo, alijsq; circum aedificijs locum dedit. Eusebius scribit Romae Auream domum incendio conflagrasse sexto Traiani anno, ut stetisse triginta sex annos velit. Huic consona scribit Eutropius lib. Io. in vita draiani e Roma, inquit, Aurea Domus a Nerone
totis priuatis publicisque rebus impenses condita , repentino conflagrauit incendio. Sed certiora, di veriora no a cum alij S auctoribus protulimuS. Aureae
234쪽
Aureae Domui, Sc Amphitheatro propinqua Aedificia. Cap.VI.
INTRA ambitum Domu Aureae templum Fortunae, quam a Segeti- Teplum
bus SEIAMUxere , fuit. Plinius: Nerone Principe in Cappadocia repertus es lapis duritie marmoris,candidus atque transueens. Hoc eonnrtiaeerat Aedem Fortuna Aurea Domo complextis. Duare etiam foribus Hausis interdum clarita ibi diurna erat, haud alio quam speeuiarium modo tanquam inclina luce , non transmis . Quae verba indicant cum domo, templum peI ijsse . In hortis cenobij S. Mariae No uete duarum simul coniunctarum, Templa parium aedium reliquiae sunt, quas alii Solis, S Lunae: alij Concordiae , & Isidis ac Aesculapν : ISIDIS alij, ac SERAPIDIS volunt esse . Quae opinio non , -ςr-picii displicet. Cum enim tertia Vrbis regio , in qua modo versamur, ab his nomen coniunctim a ssumat apud P.Victorem , & Sextum Rufum; credibile e st,eos coniuncta etiam templa habuisse; quos alibi uno templo cultos simul, supra diximus . Idem ex eo Fulvius autumat. quod praecipit Pulu, liri Vitruvius Templa Dijs sic distribuenda. Mercurio inforo: υ di 9 Se rapidi in emporio . Varro autem ibi ad Sacram viam emporium statuit illis verbis: Huiusce inquam pomarν summa Sacra via . Confirmat
Turesuburbano poteris tibi dicere misa, Hile. Ilia oeli aera sint licet empta via . Et prope aderat bi burra , in qua nasci libi poma , nempe venalia canit Martialis. Neque obiiciat adi quis templum Isidis dirutum fuisse a I ibe- Mart. l. 1 o.
rio,statuamque mersim in Tiberim, aliquot sacerdotibus acti Sin Cru- epigr. 93.cem, quod turpe flagitium in eius templo patrari curassent, ut tradit Io- Ioleph sephus . Non e nim semel horum templa diruta , S restituta sunt: atque in cultu Isidis,& Serapidi S Romae variatum est. Dion : Decretum, quod tactis. e.r.ppioris anni exitu de Serapi Uide ue faritum erat, inter prodigia non ' Lib. so. extremum videttir locum obtinuisse . Eorum Dinorum fana, qu pri uatim nonnulli extruxerant, Senatus demoliri iussit, quod os nois fisa gnopere inter numina numerabat . Ubi ensententia obtin it, iEubii V ii.& iE
iam coli inciperent, eXtra pomoerilim eos Deos ςιί cauerunt. Quo loco rum sit a firmat io ' enatus Cori sultum factum arno Vrbis DCC .cum Tertullia- cta. nus, ut supra dixi, id factum asserat Pisone,& Gabinio Coss.nempe anno
Vrbis DCXCVI Idem Dion de Augusto loques ait: Aegyptijs Dyssacra Ai.
feri intra pomoeritim non est passus . Jdem de Agrippa : Sacra Ae ptio, Dion. l. 13qria iterum in Urbem iam insinuabant, repressit, edicto , ne qui ins si urba o intra D. passus ageret . At Tertulliai us: His Eos restitVti μ' o bis imam molutatem contulisis . Licet Serapidi iam Romano arm rcfμμης r iii, QuR Vcrba ostendunt intra Vibem pollea receptos . Sic UQmi
235쪽
cum intra, S extra pomoerium colerentur.
Non longe ab his,qua flectebatur ab Appia in Sacram viam inter Palatinum , di Coelium erigitur triumphalis ARCUS Constantini propior tamen Palatio. Positum debellato Maxentio indicat titulus.
IMP. CAES. FL. CONSTANTINO MAXIMO P. F. AUGUSTO S. P. R.
OVOD INSTINCTU DIVINITATIS, MENTIS MAGNITUDINECvM EXERCITU SVO TAM DE TYRANNO QUAM DE OMNI FACTIONE UNO TEMPORE IUSTIS REM PUBLICAM VI Tvs EsT ARMIS ARCUM TRIVMPHIS INSIGNEM DEDICAVIT
Sub arcu medio ex utroque latere cernitur effigies Constantini expressa marmore inter signa, S militares cuneos,qua insidentis equo, & accidelium hostium cateruas incurrentis, qua stantis, imperanti Sque Victis getibus , lauream supra verticem sustinente Victoria , adiectisque titulis :
LIBERATORI URBIS. F V ND AT ORI RVIETIS
Quod autem extrinsecus ab utraque fronte legitur VOTIS X. VOTIS XX. vota decennalia , & vicennalia indicantur, eius saluti, Imperioque totidem annis a populo nuncupata . Qui mos ab Augusto derivatus ad illam usque vigebat aetatem. Dione Caesar, inquit, Augustus , quo longitis Romanos Uussicione Regiae pote Hatisi bi propositae abduceret, Imperium in suos decennale suscepit. Et cum p imum decemnium exisset, aliud inquennium , atque eo circumacto rursum Miud quinquennium :poII decennium, ae eo nito aliud iterum decretum eri, ita ot continuatis decenni=s per totam lita ummam Imperist obtinuerit. xuam ob causam posterrores quoque Imperatores, es non ad cerrum tempus, sed per om me vita Ipatium ijs imperium deferatur, tamen gulis decenni=i Iesum
pro eius renouatione agunt, quod hodie etiam M. Frequens in antiquis Immismatis mentio Votorum X. XX. XXX. Caeterum arcum illum triumphalem inaequalis artificij marmoribus compactum multi obseruant: exim ijs quibusdam: aliis vero rudioris sculpturae operibus. Et praeclara quidem ex aliquo Augusti, vel Traiani monumento detracta arbitrantur. Verum quoniam hi arcus triumphaturis festinato erigebantur, di complures sculpendi magistros necesie erat ad tabere ; non male
236쪽
riui putet eadem aetate insignes alioS, alios minus laudatos iis . . : d fissurandis suam Operam impendisse.
y ia Aheum Constantini sub imo Palatio CVRIAS veteres e .
d. x orobabili S opinio est, Sunt autem docente Varrone , C r g tete, PA tim enerum . nam ct Ubι curarent Sacerdotes res diuinas mi Cur αὸt res: 9 Ubi Senatus bumanas, Et Ctiria Honilia. Romulus ergo Iurn in triginta Curias populum discrevisset, quibus postea additae suntriuinque, & unicuique suo S dedisset colendos Deos , etiam Curiones , id est Curatores sacrorum, S Curias, Vbi tracterentur res sacrae, decre
uit ; ut insua quisque Curia, quod ait Festus cra, sublica faceret, serias que obseruaret. Haec lacra Curionia dicta, εἰ Curionium aes, quod ita
dabatur Curioni ob sacerdotium Curionatus. Curias autem eo loci suis- ROR ''se' se indicat Tacitus, conuersiones flexumque describens Vrbis sundatae a Romulo. Inchoat enim, ut alias dixi, ad Aram Herculis in foro Boario, prope aedem nunc S.Anastasiae: tum deducit ad aram Consi, quae erat in Circo Maximo fere contra templum S. Gregorij: mox, inquit, ad Curias veteres, nempe ad Arcum Constantini ; tum ad fac elium Larium fo- , ξ conrumque Romanum, in angulo Hortorum Parnesiorum contra Aedem: si aut iiii .
SS.Cosmae, & Damiani. Blondus posuit sub Esquilijs, di prope Aedem S. Petri ad vincula, sed Curiarum sedem mutauit. Ante Arcum Constantini, & Amphitheatrum METAM Ddant em-- M. , se
sontem videlicet eorum, qui ludos frequentabant, extinguendae siti per datis. Commodum eminente Iouis simulacro , extante adhuc vestigio constatuunt ; quam in nummis expressam habemus.
Templum TFLLVRIS, cuius Cicero saepe meminit, inter Esquilias, Te plum& Palatium, incerta tamen sede collocant. Prope Sacram viam contra Tolluxi Constantini Arcum , praeterque Colossarum , qua modico clivo versus templum D .Petri ad Vincula ascenditur, fuisse credibile est, in ipsa sorte nunc strata via; nam & olim in via erat. P. Victor recenset in Regione quarta Palatii. Servius perobscure loquitur lib. 8. Aen M.Carina,inquit, sunt aedificia facta in Carinarum modum, qua erant intra templum Te Iuris. Virgilius quidem loquitur de Carinis ; qui postea locus in Urbe ab ijs aedificijs dictus, & Coelio iunctus vltra olossaeum, versus templum V Sancti Clementis, producebatur. Ibi domus Pompei j, de qua postea , - φης' dicam. Hanc cum possideret Antonius Consul, occiso Caesare Senatum vocavit in Aedem Telluris , lais aedibus scilicet propinquam. Verum quid sit apud Seruium , aedificia facta in modum Carinarum esse intra templum telluris , non plane intelligo. Huiusmodi enim aedificia Urbi conditae a Romulo instar suburbi j suerunt in valle media inter Palatium , Coelium , & Esquilias: dc quod eo se pauperes reciperent,rudis di impolitae structurae. Haec ergo, Roma iam Mudi Domina, magnisq; molibus nobilitata, tanto tepc i um interuallo inter telluri S te plum cΟ- - pulsa, Cotenta sunt An ut priscae paupertati S exe plum extaret, aliquod do ariti et eiusmodi ε diu vestigiu in Aede telluris reconditum seruabatur Zan potius in templo PictR ῆς prosium colores spectantibus reserebat Θ Quod sane freques in Telluri
237쪽
templis suit. Hoc probabilius vidζtur Nam ibi alia picta cernebantur,ve
re ruit, dissentiunt auctores. In cni'ν inquit Liuiu S, damnatum Spurium
P*ςyd I chm,m ponti iudicio : diruta qβὸ public aedes . Ea es area ante Telmainwh rim. Damnatus vero est CassiuS Consul, quod primus legem agrariam promulgas et, Venissetque ea largitione in suspicionem affectati Re-oni. At Cicero, Sp.Ca , in cuit, domus ob eandem cara m euersa,atqνὸ in eodem loco ades posta Teblaris. idemque Valerius tradit. Dionysius DR se. . vero, A des, inquit, dirupastini, Ubi nunc quoque ante Telluris patet Anci Ro. in cuius parte pc ma Deam hanc consecrauit populus in via , qua ad lib. . . Carinas fert. Fortas locus euersae domus, areae ante templum, di tem pli capax fuit. Causam vero extruendi afferunt, quod P. SemproniuS Sophus bellum gerens cum Picentibus, teste Floro, Tremente inter pra-U. i. c. 79. isum campo, Teltarem Deam promissa aede placauit. De eodem terrae D ' ς ' motu Orosius,& Frontinus, qui Tiberium Sempronium Gracchum ap-l 'piit d. pellat, Sed mendose legi autumat Sigonius. Ad Telluris,suit Armatae n- coss. Xn. tarium, de quo M. Tuli. in orat. de Arusp. Responsi S.
48s. Basilicam CONSTANTINI, & Porticum ABSIDAΤAM, nempe sinuatam, dc una abside, vel pluribus terminatam in eadem Regione 4. Bumerat P. Victor. Locus certo designari non potest. Manutij codex habet A datam, quod explicari vellem. Dion alterius Porticus meminit in Dion l. 14 hac vicinia prope sorum Romanum constitutae. PAULI, inquit, FORTICUS incendio absumpta eno ignisque ab ea, ad Vestae Uquegrassatui , ita Coacra a Verialibus in Palatium ni transata. Haec ponea Porticus verbo quidem ab Aemilio, qui ab eo, qui primus bane fecerat,genu uum trabebat, re astem ab Augurio, ct Pauri amicis refecta en. Forte aliquis pro Porticu intelliget Basilicam Aemilii Pauli, quamuis Graece sit
Castra Misenatium Porticui Liuiae idem in Regione a. subscribit. Hila eius vi. Classiar j erant, interdum ad Urbem venientes. Augustus enim , re se
LRP '' rente Suetonio , Classem Miseni, ct aueram Rauennae ad tutelam Supexi Inferi muris collocauit. His classis militibus seu vocatis, seu alia Cap. 11. de causa venientibus ad Vrbem attributa hospitia. Neque his solum , sed alus in classe degentibus. De his Suetonius in Galba. Nam ctim Classiarios, quos A ero ex remigibus iunos milite ecerat, redire adiri num statum, Galba cogeret.
238쪽
Amphitheatrum Flauium , Sc alia Amphitheatra . Cap. VII.
FFERT iam se nobis AMPHITHEATRVM FLAVIUM, eu
ius occasione de alijs Amphithe tris, postea de Theatris di cendum. θέάπον Graece spectaculum est, S locus ipse, in quo eduntur spectacula. Hoc a disicium in hemicycli, aut circuli formam extruebatur. Illud cum scena ad ludos dramaticos Theatium dictum: hoc duobus quasi Thea ris compactum ad ludos gladiatorios , Amphi heatrum. Cassiodorus e Cum Theatrum, quod e H θemi γ aerium, graece dicatur Amsthitheatrum quasi in unum iuncta duo υHoma, rediti confiat esse nominatum. In utroque disponti gradus , ac sedilia, ut commode ciuibus liceret ludos intueri. Romae quidem usque ad Pompeium temporaria fuere Theatra , 6c Amphitheatra ; quod liuiusmo ii fabracae putarentur nocere bonis moribus. Liuius: Cum locatum a Censoribus 2 beatrum extrueretur, P. Cornelio Nasca au Dre , tamquam inutile nociturum ptiblicis moriθus ex Senatus C o Uuito deri ruritum erit: popuIusque aliquandiu nians ludos Jerilauit. Appia n us: Theatrum quod L. Cassi S coeperat, ac fere a Voluerat, Consul Scipio euertit. Velleius: in usC Ur a Lupereati in Palatium serius , Theatrum apere iuri ituit cui in demoliendo eximia ciuitatisfueritas, Con I Scipio resilere . modego inter clari Zma pubIicae voluntatis monumenta numerauerim id actum anno Vrbis a X X. Tacitus e Li ne erant, qui Cn. quoque
Pompeium ineu tam Venioribus ferrent , quod mansuram Tbeatri δε- demposuisset. Nam antea subitarys gradibus, ct sena m tempus structa ludos ed olitos: Oel si Vetustiora repetam, saniem populum Ipectaui e .
Quod cInfirmat apud Ciceronem de Amicitia LaeliuS .' Stantes autem
plaudebant in re scita . Vbi de fabula data a Pacuuio serino esst . Luditum ferme fiebant in foro cu R extru stis gradatim ii r ne is sub lijs cir- circumsedebant, aut ex area, ii porticibus iectabant. Plutarchus invita Gracchorum : Ludi Gladiatoriy in foro exbabendi erant, ct pleri qtae eortim, cui Magistralibus sungebantur, cuneos in orbem ad O editan dam in Iruxorant, quos locabant . Eos Caius imperauit idis Ut toderent, quo inopes ex cau a L Perii. e gratis Uahrent Memine ausustan te, praerito ius no Aem , cui De eiaculum incesebat euρrtit per opsces , quos habebat Penes se conducitos, cuneo sisios , popuIoque po lorum vacuum exbibuit . uetonius de μ tigia io : Athisiad , inquit, e i it extruditis in Campo Martio sedilibus ligneis. Quo sane more maiorum non mocio cum theatra nussa erant, sed citam postquam e lapid pQ si 4 sunt, nihilominus lignea locabantur; sive quod certi S in loς,' a theatro vacuis ludi essent edendi: siue quod maior eorum , qui V 49
b ut . Vidς ς ur munificentia splendido ludorum , di apsius loci δPP δQuid sit
239쪽
Lib. 1 I. Amphith. Tauri in Campo Martio. Lib. 9,
uulsae ruina quinquaginta hominum midia, tei debititata, UeIobtrita De Posteriores ludos dedit Caesar laeta e ligno theatrali mole, ut testatur Dion: deinde Nero in Campo Martio extructo ab se ligneo Amphitheatro, ubi iam lapideum erat. 4 acitus : nis otii libeat Iatidandis fundamentis,intrabibus, molem Amphitheatri Utid Campum Martis Caesar extruxerat , volumina implere. Suetonius e M tinere, quod in Amphithea
tro ligneo in Regione Martij Campi intra annis alitim fabricato dedit,
neminem O c cidit. moles interdum versatiles erant. Quod de duobus Curionis theatris , &auersis scripsit Plinius, quae postea sedente popU Oconuersa eficerent amphitheatrum . Et quamuis temporaria mora , ta men non solum e ligno, sede lapide, ac marmore, exquisitissimo tu Tu extruebantur: quod auctoridem tradit de Scauri admirabili theatro , in quo, & alijs aedilitatis muneribus Scaurus opes uas ab misit, magnum' quὰ aes alienum contraxit , ut ait Asconius . ideo plerique putabant a Pompeio Consultum, ut ait Tacitus, par simoniae, quod perpetuasdes T ca tro locata sit potius, quam immen se tuti uos per annos c9Murae
Primum AMPHITHEATRUM in Urbe stabile, ac lapideum posuit STATILIVS TAURUS, Alterum VESPASIANVS cuius par S adhuc extat . Suetonius: Et musta a multis extruditisunt hortante Anguso ἰa Cornelio Balbo theatrtim, d botirio Tauro Amphitheatrum . Italoni :Statilius Tatirus Amphisbeatrum in Campo Martio fui, sumptibus ab Auit , inquὰ eius dedicatione munus gladiatortim exhibuit. 1 dem recen et P. Victor in Regione non a Circi flamini). Ne cogamur noui S Antimqua riss assentiri, qui id collocant in ut timis Esquilijs prope Templum i. rucis in Hierusalem. Extat quidem eo loci, stantibus adhuc pilis, parietibus lateritium amphitheatrum . Sed illud est quod in Regione quinta Esquilina P. Victor nuncupat Amphitheatrum C AS RENSE .unc in , pini S moenibus, aut pro moenium in onimento , quamuis non magno circuitu, est. Sed ut ad Amphitheatrum Statilii redeam , caum a eiu S adlii candi fuit, quod Augustus Principes viros sepe hortabatur, cyro tacultate quisque monumentis, vel nouis, vel refectis , di excul , i . es a Vornarent: di victo caedo que Antonio , ac su b acta Aegypto p Oi Cae 1atas reo tarn , spe istacula in Urbe magnificentissima edenda fo-
east alii Caesare S ludo S de de lunt. Suetonius. Munera, , gladiator apartim in Ambitis atro Tauri, partim in Settis, ali quot Caligula edidit. At de eodem Dion bibuit autem Pediamo
240쪽
Aast, imum iu Scptii, messo omni loco, ct aqua repleto, ut Unam natiPisa ἡοLeere posset Post alibi etia maxima aediscia demolitus, tabulata is, eontempto TaVri A bitheatro . Ibidem . Sipabi e et Oehementior Solis ardω- Di ibitorio pro a beatro us uni. Diribitorium autem erat aedificium tecto COOpertum, de quo postea . StatiliuS quidem Taurus homo nouus in Urbe fuit, sed industrius, acortis, eoque maxime post Agrippam usus est Augustus in administratione Reipublicae, ut testatur Paterculus. Dion de Augusto. Dein Urbiser Italiae gubernatione Tauro iniuncta ab Urbe profectus en Ab eodem vest. lib.,
missus m Africam, prouinciam recepit . Contra Dalmatas teste Uione , Dion .l 4bellum gesta. Bello Actiaco contra Antonium,refrente Patercu o, Dux DioΠ-l-q9 terrestrium legionum , equitatum Antoni j, fudit. Domuit Cantabro S, . .
Astures , Vaccaeos in Hispanaa: Consul factus cum Augusto VIII. Consu- le, cum quatuor ante annis Amphitheatrum dedicasset, exhibitoque m nere id ei populus indulsisset,ut quotannis unum Praetorem eligendi potestatem haberet. Haec ex Dione. apud quem legimus , Neronianis fa-200 L si cibus arsisse montem Palatinum, & Tauri Theatrum, cie caeteras Vrbis. i duas partes. Sed dubium, an hic pugnet cum Tacito, qui haec ipsa spe- L. Isiana ditauerat; scripsitque . Solatium Populo exturbato, ct profugo, Campum Martis , ac montimenta Agrippae: hortos quin etiam os Neronem pat fecisse . intactus ergo ab igne Campus Martis, in quo Tauri Amphi
Amphitheatrum FLAVIVM , vulgo COLOSSAEUM , ut pulchrius
S amplius, ita potentiori manu extructum est. Suetonius .fecit, inquit , Ambitheatrtim Vespasianus Vrbe media, ut dentinasse compereras Augusitim. quod postea Titus edito munere apparatissimo largi stimo quo dedicauit. Hoc enim dedicare est, aliquid publice splendidum, ac magnificum primo fabricae usu exhibere ex ijs, quorum gratia persecta est put, in I heatro dramata, paria gladiatorum, ferarumque venatione S i Amphitheatro, cursu S in Circo, nauales pugnas in Naumachia. Sic Νexo dedicasse Domum Uicitur, qua varijs conuiuijs , qua publicis ludis sparsisque in populum muneribus . lam quia quosdam dubitatio solet ince sere , quomodo Amphitheatrum media Urbe ab Augusto cestinatum aedificarit Vespasianus, cur adeo distet a porta Viminali, Esquilina, Namia, minus a Capitolio, ubi illa tempestate pomoerium, facilis responsio est. Locus enim ille in medio septem Vrbis Collium si tus est , a quibus cingitur in modum comzonae ; quamuis alius alio sit propinquior. Habet Capitolium,S partem Quirinalis a Septemtrionibus Auentinum, Palatinum ab Occasti; Coelium , S Esquilini partem a Meridie; relliquum Esquiliarum cum Viminali , S parte Quirinalis ab ortu. Deinde quamuis Vrbs pomoerio sto Cundum Capitolium,ic Jiberim terminaretur, tamen extra erat tam Pu laticis, qI iam priuatis aedifici js sequens. ut horum respectilivere in Urbis medio dic Uretur esse . Caetetum ea celsitate , S amplitudine factum ς'
Ampii, in zayrum ut dixerit Ammianus. Amphitheatri mole olivi μ φ