장음표시 사용
251쪽
Veteris item facti monimen xum prope Vi cum Cyrium erat, sororiviii sigillum ; lignum nempe tr.Πωςrsem i S Viae imminens, positum olim in e Ypiationem Horati1 a ei V. 3 qui Occisi S Curiatijs reuersus victor soro Dion Ii. rem quoque necauit, Dionysi i si tem, inquit, in angipo tu, nidant. Rom. Cayinis ducit ad victam CFpri m, Via nunc secundum Amphitheatrum, &Esquilias , obi ct arre mouent tura pintae , ct lignum super eas transsieγ- fiam , in um duobus interse aduerss parietib s , quod capiti exeuntium Ilii lib. L imminat. Liuius ς transmsso per viam tigilso, capite adoperto obta stibius tim misit iuuenem . Id hoate publicὰ qu9quesemper refectum manet sororis lardum vocant. Ad eum dem Cyprium Vicum locus ad Bulla Gallica, quod Roma recuperata, Gadorum os , quipossederunt Urbem, ibi coaceruata ae condita; ut ait Varro. Alunt ibi nunc positam aedem .. S. Andreae cognomento in Portogallo, corrupta nempe appellatione ad
Aedificia Esti uiliarum . Cap. X.
CONTRA Amphitheatrum THERMAE TITI sunt, ut supra
dicebam in ipso colle sitae , quarum supersunt reliquiae, nolia, longe a templo S. Petri ad Vincula. Suetonius : Amphitheatro Titi c. q. dedicato, Tisermisque iuxta celeriter extriactis munus edidit Statua , apparatissimum. 1n vineis loci statuam LaocoontiS laudatam a Plinio co-LRO QOΠ seruatamque in hortis Vaticani Pontificij S inuentam viderunt tempora vix inchoata prioris seculi. Plinius eam statuit in Titi Imperatoris domo: Itaque praeter Thermas haec quoque hanc partem Esqta iliarum insederat. Post haec Titi balnea, TRAIANI THERMAS statuit P. Victor, tamquam non longe distantes a Titianis, Sita S Volunt prope te plum S. Martini cognomento in Montibus : & illi multo viciniores , quam Templo S.Petri ad Vincula, ubi fuerat domus Seruis Tulli; Regis . De his etiam infra: quarum vestigia , cum pro nouis fabrici S repurgaretur locus superioribus annis deprehensa sunt. Anastasius Bibliothecarius in vita Symmachi : Intra innitatem, inquit, Romanam, Basilicam Sanctorum Θειθ Liri, ct Martini d fundamentis con uxit, Symmachus, iuxta Thermasi Traiana6. De Traianis Thermis scripsit Pausanias, appellatque ἐ--γυνα αυτ , I erma30si cognomines . Operibus praeterea, inquit, quam plurimis Vrbem exomauit, quorum caeteris magni centia amni Thermae , qΠα ab imo nomen acceperunt. Martianus eo loci T HERMAS AURI ANI collocat. Atqui hae si fuerunt, in regione non a Circi Mail. li.,. Flaminij iccatae sunt: ibiq; numerantur a P. Victore. Nisi forte Adrianus cap. 11. Therma S Tra iani patris exornauit, additi Sque signis, &picturis, paratu Thermae que pulchriore instruxit . Eusebius in Chronico : fortim Traiani, Tiser-
'uri δsi, mas Traianas, ct Tisianas, ct Pantheon haud vere ascribis Domitiano.
252쪽
Nee tamen vacat suspicione, Domitianum & Titi Thermas Pan theo n vel instaurasse, Vel additis ornamentis excoluisse. THERMAE pH1LIPPI Titianis a P. Victore subscriptae, ijsque proximae in editiore solo fuisse dicVntur. Nec quidquam praeterea de his accepimus. Varro : LNCΠs JMutans , ct Iuctis Id bitis , π Iuens Io nis Lucrna equoram angusti es . Item luem Larum. 9 LuerqGettilanum celtam . Lucus FAGV TALIS, id est sagis consitus fuisse fertur, qua parte Esquili nus spectat extremum Viminalem , imminetque Suburrae , olim Oppius
dictus . Varro et Oppius Mons princeps Iuctim quilinum, Laetim Pagu- talem fabet. Dicatus erat 1 oui. Plinius e Sylvarum certe, Roma, dis Iin- L. I 6 c I .guebatur infinibus. Futitati Ioui etiam nune, Ubi tacus FGetis fuit. Fest us: Faguta acelium Iouis, in quo fuit fagus arbor, quae Ioui cra habebatur. Varro: Fagutat a Pago, inde etiam quod ibi fac eltam Ionis PMutalis . At prope vicum Patricium ad radices Esquiliarum fuit lucus MEPHITIS . Fest us: inquit, eiusdem rei causa eam partem Esquiliarum , quae iacet ad Uietim Patricium versus, in qua Regione e Li Aedis Mepbitis, tutatus eD, Lucuς autem Aedi adsitus Venerationi erat. POr- Meuhitis ro Mephitis De a suit grauissimi odoris , ut est apud Seruium . Ideoque quae, &quidam , Mephitin , inquit, Iunonem Solunt, quam aerem esse confiat , cui a prinouimus aut em putorem nonnis ex corruptione adiris nasci. Colebaturhar C tamquam Dea, ut Febris, ut alia, quae nocumentum afferunt, ne-ν afferrent. Et tetri quidem odoris , afflatusque pestilentis causa erat in PropinquO ; nempe Campus Esquilinus, commune plebis sepulchruiar,&Puticolae, quo innumerabilis fere populi cadauera pro ij ciebantur. In ipso autem vico templum DIANAE erat, quo viri non intrabant, ut ait Plu- ritarchus. Lucus IUNONIS LUCINAE sub eodem colle fuit in ipso cli' Rou. .
uo, cui imminet Maioris Virginis Auguste sedes. quem sane multo magis praecipitem, quam oppleta,& in oculis nostris finitimo Viminali ex aequata prope valle , videamuS , Vidit antiquitaS . De eo luco Ouidiu S et O ..., Mont ub Esquino multis incaeduus annis
Itinonis magna nsmine lucus erat
Huc Cbi venerunt pariter nΠptaque, Sirique , Suppliciter po toque prucubuere genu. Cum subito motae tremuere cacumima rua; Es D a per lucos mira locntasuos. Et paulo post . Gratia Lucinae dedit haec tibi nomina lucus , Aut quia principiam in Dea tacis babes . Plinius priori ethymo a luco Lucinam derivat: esse, inquit , Vetustiorem plin. lnon es dubium, cum ab eo luco LΠcina nominetur. At IAnonis LP cina cap. 44. xemplum putatur suisse, ubi B. Virginis Maior In silica colitur, in tantam lunonis rς ligi DDem conuersa superstitione . Alter hic Esquiliarum verte X Cispius L --j0 V di Ni dicebatur. Varro: Ci*ius Monsseptiee os apud Aedem Itin Vμ38 μμ' nis LVcina . Lucum vero LARUM , de querquetulanum sacellum tueus Laia ς--ο-ta Palatinum pertinere, quamuis Varro videatur PQRς ruria,& Saxe in cellum.
253쪽
nae , subditi quorum angunti rassu mirum. Iam diti enim late avari. tiab H Dὸm Lucus Larum, F DV rq et lanu areissum . Nempe Lucus L, timi & Sacellum in Collς lio quercubu S cinctum easdem, propter filiaritiam ad se cuncta trahentem, angustias habent. Varro : Et Gnde assendebant ad imam Nouam viam Lucus en,9 Saeelium Larum. 1um v 1CUS PATRICIVS inter Esquilias, & viminalem ubi nunc Aedes Sancti Laurenti; in Ponte, D. Pudentianae, & ima pars hortorum Perellinorum . quod ibi ut dixi ius is Seruij Regis Patriti; habitarent, ne quidpiam in humili molirentur, coniungitur Suburrae, & clivo Suburra n O. Martialis:
quilijs domus es, domus erit tibi eode Dianae
Et tua Patri cius culmina Uicus habet. SUBVRRA celebris in Urbi locus: unde olim Regio SVBVRRANA certis iam finibus terminanda est. Tres ergo Romani Colles , Esquilinus, Uiminalis, Quirinalis cum prope forum Romanum desinant,vallem inter se relinquunt, quae est Suburrae attribuenda. Haec primo quidem plana, postea acclivis in Esquilinum assurgit. Vt autem certius eius constent fines;repetendum est, CARINAS, qui olim locus veluti Suburbium ut dixi, Vrbis fuit, ex eo appellatum,quia domos inuersas quasi nauium carinas haberet, inccepisse ab Urbis muro, quem posuerat Romulus ad Curias veteres , iuxta Arcum Constantini, inter Palatium , & Coelium . Porro hinc Carinae quamquam alij aliter statuant λ secundum Esquislias, & Coelium, ultra Amphitheatrum protendebantur . Propterea Varro : Cum Coelio , inquit, coniunctae Carinae. At contra Arcum Constamini, sub initium hortorum Cardinalis Pij, fuit Pagus Succusanus, inde dictus , ut ait Varro , Ruo uccurrit Carinis . Huic Psgo finitima erat Suburra. Immo & ab illo nomen accepit. Ego, inquit Varro P go potius Succusano dictam puto Succusam. Quae postea mutatis litteris Suburra hinc producta valle quae extremos angulos Quirinalis, Viminalis,& Esquilij collis interiacet, complectebatur. Idem auctor a iundi nomen derivans ait, Suburra, quod sub muro terreo Carinarum. Et
paulo poste Suburra, Iuniusscribit, ab eo quo uerit sub antiqua Vrbe, eui te monis potes esse, quod subes et Ioco , qui Terreus murus vocatur.
Hic murus quod Carinas attingeret, a Varrone Carina um dictus , ad antiquam e iam Vrbem pertinebat, quam scilicet Romulus & Tatius ampliarunt. Tunc enim recepta intra premerium Sacra via , toto spatio templi Pacis ,& Faustinae murus Capitolium versus ferebatur . Itaqu Suburra quae suberat terreo muro , hinc incipiens per vallem primum νdeinde per clivum extendebatur, quo nunc asceditur ad Aedem S. Luciae in Silice; cum Carinae ex altera parte, minore spatio, ambituque produ-Cerentur. Sic Martialis fauces id est initium Suburrae constituit ad Argi letum & Forum Caesaris, ut dixi lib. 2. cap. vltimo . Quare Marti anu S:
Saburra quae inter E quitias, Vimi Iem iacet principium habuit a foro Eomano sue 2 foro Neruae, Anem vero ad elivum Saburranam. Et
254쪽
di editione: Viminalis codis ab Oeensu partem Luirinalis oppositam h o abi interiacenti pLnae Suburrae fuit nomen. Hac de causa templum S. Ag bae, quod in sane Quirinalis, versus hanc vallam esta S.Gregorio ne aliquis dubitando ingenium ostente U S Π0'x rQ in SGbu i uocitare ponitur in Suburra . Nam ille sic scribiti Ariauorram Ecclesia , ta . in regione Urbis ilia , quae Suburra dieitur, eum elatio inque ante bien Dial lib.I. nium romans et, placuit Gna in Fide Cathonea ' demeari debuisset;qtiod ς-P b, Q factum es. Idem alibi : Ruia ergo Ecclesia S. alba ta in Subur μν qγα i , epist. Deluncafuis aliquandoprauitatis Baereticae, ad Carboricae Fidei culturam epist. 9.Deo propitiante reducta eri . Suburram autem Regionem , id est Vrbis partem appellauit , nisi forte eiu S aetate pro Regione habebatur. Certo antiquitus habita est: cum teste Varrone , in quatuor Regiones Vrbs distributa , Suburranam, Esquilinaria, Collinam, Palatinam .. Suburrana Coelium montem, Carina S cum capite Sacrae viae; de Suburram contine bat . Quare Suburra , quae nomen dabat an tiuuae Regioni, praecipua, de ampla pars illius erat, descripti S terminis patens .
Iam ut aedificia attingam ; CAESAR habitauit primo in Suburra is Suet in Vis modicis aedibus, reserente Suetonio. Ibidem canente Martiale STELLA CONSUL aedes habuit: Veis malueris prima gradiere Suburra ἰA tria sun t idie Consutis alta m ei.
Eodemque libro clamosam nuncupat, eruentem Iuvenali, propter po puli frequentiam; quod ibi rebus venum expositis mercatus es h t. Idem lib. septimo clam alia enumerasset, subdit Stiidquid CH eus Vmber, aut colonus,
Aut Tufei tibi, TuscuBue mittunt,
Aut rus marmore te tio notatum ,
IJ tota mibi nascitur Suburra. Et alibi: Haec igitur media quae sunt mihi nata Suburra. uro.ep 9 et
Mittimus Autumni cerea poma mei Eadem infamis meretriciis nundini S, nec aliae Horatio Suburran arcam ne S , quam lupae.
Subibat deinde Suburranus CLIVVS Hic est , quo ad Templa Sanctarum Virginum Luci ae, di Praxe dis hodie ascenditur . Martiali S deo Lici epiri, antiquo cliuo:
Altam Gincere tramitem Suburrae , Udi oertice lubricum theatri . t
At quod Trin. ATH VM prope buburram λ Fulvius Ci , inquit, forma, Fulu, li.4.acsedilium semgia adhuc apparent inter Viminalem , O E qnilias iuxta Suburram , ibi nunc Aedes S. Laurenti1 in Fontana , ct S. Eupbemiae ,
Nς g t Martianus, quod Circensis moles .icum Parricium, aut magΠZm Li.1. c. I 3. Suburrae Partem clausisset. Verum ibi si aliqUa fuit proludi S fabrica 'non alia pro secto fhit, quam theatralis . ut habetur ex Martiale, Hi i
255쪽
ad ludo; ibi describitur , sto OB - liqui in summo clivo Suburrano stru Otus ad formam Theatri, Hςmpς studii as u S, & fornice cameraque su spensus tu ta Plinii do um i qV ibi Vm Poeta mittit, aut etiam in ipsa domo. In quo sane re Lur Oi h in Q tunditatis sonte, assiduo aqua sum lapsu stillici dic que lVb ica Orpb i statua Iera S, auesque cantu perdueere videbatur. Tria quidem stabilia Theatra in Urbe fuisse nouimus. Qua tum hoc statuere in terrae pondus non ausim , nisi alius, clarior ueantiqui auctori S proferatur locus: aut pro Theatro Circus fuisse demona, si , yi stretur. Porro mo S Versus in epistola ad Priscum Plinius adducens sute Het DOM VS ipse mi minit positae in Esquilijs , Alloquitur , inquit. Musam: mandat Si domum meam νn quilijs quarat , adeat quὰ retierenter. Erat igitur in Collis vertice supra sedem S. Luciae cognomento in Silice, quam Ecclesiastici scriptores & antiquarii in Orphea nuncupant, deducto fortasse nomine a veteri Orphei simulacro. Habent etiam Orthe , S id templum nominant in Septi folio, a vicino scilicet SEPTIZONIO quod multo ante Seuerianum structum est. Sic in uita Gregorij IX . legimus t Pontifex ereatus prope Septizonium in Diaconia Sanctae Leseiae in Septifolio : alias: inthea et S in Ilice, ut dicitur in vita H in orij III. Huius Septironii meminit buetomus in Tito: Natuses prope Septizonium fordidis aedibus . Quas fortasse postea in domum S suas Augustas aedes mutauit, haud longe advinctis Thermis. Iam Ρlinianae domui minorem alteram Pedonis Poetae nobilis, an ausidici subijcit Martialis . Illic parua domus itii Pedonis Caelata es Aquilae minore penna . ς JUδἰ Α Clivo Suburrano recta eunti occurrit ARCUS GALLIENI e Tiburtino lapide cuius haec inscriptio est :GALLIENO CLEMENTISSIMO PRINCIΡ cVIUS INVICTA VIRTUS SOLA PIETATE SUPERATA EST M. AURELIUS DEDICATISSIMUS NUMINI, MAIESTATIQUE EI V S.
In eodem Colle domum,& hortos Gallieni suisse probabilis coniectura est, ut dicam postea . Ibidem S. Viti Aedes, quam in MACELLO nuncupant. P. Vuctor Macellum Liuiani, seu Liuia num in Esquiliis i in Regione ΙΙ celij Montis Macellum magnum constituit. De Macello aliiti, i i rς M scripserunt ι tamen hic praetereundum non est. Eri enim MaceIeap. i. Vt ait Varro, τbi sortim copia; bed paulo post non de his tantum, macellu sed alij S, quae vitae usui sunt, loquitur . Haec , inquit , omnia ponquam Inae di- contradita in vinum locum , qua ad victum pertiuehant , ad si tuo lo- Vm cus , appeliatum Mace um, Ut quidam ribunt , quod ui fuerit hortus ra Ity quod ibi domus eius fuerit, cui cognomen Maceiam, qua ibi Atibrie diruta , ὰ qua cois calum hoc, quod vocatur ab eo Maceltas. Hoc postre- In quaest. muni semit Festus. At Piutarchus tantum carnibus publice vendendis
R. m. q. fg macellum parat. Fενant, inquit, Roma Latronem tres euiantum fuisse,
256쪽
homine Macet tam , q i mPltis denerberatis tiae tandem captus, oppri .eio .ue affectui; Ut eae pectanta eius locus caribus publice vendenari aedi si eatus suerit, Nomera ab ipso habens Sed in Macello praeter carnes, caetera obsonia Vendebamur. Plautus in Aulularia Venio ad Macedam. rogito pisces: indicant
Caros agninam caram , bubulam , Vitutinam , cetum, porcinam I cara Omnia ..
Varro aliud Macellum prope Sacram viam constituit. Exaedi satum inquit, vicus , ct inter Sacram viam, O Macedum editus . Hoc forsitan ad Corneta dieitum a Cornis , quae abscissae loco reliquerunt nomen. Idem enim ante scripserat: ubi variae res venduntur, dicitur , ad Corneta .
Et supra , in Sacra via , di propinqua Suburra emi venalia dixi-
Ab Aede S. Viti parum distant veteris aedificii parietinae, Cassessum a
Aquar, ut quidam aiunt: ut alis trophoea Maris de Cimbris a Caesare restituta, ideoque locum Cimbrum dici autumant. Equidem ut ibi fuisse trophoea Marij nullo modo dicerem et ita fuisse Ca slellum Aquar turo a se firmarem. Nam ut constat ex Frontino , A qua tam Claudia, quam Martia post hortos Pallantianos, qui fuerunt in Esquilijs, effundebatur .. Duo quidem illa trophoea ita sculptae marinore, quae visuntur in Capitolio, ex hoc loco transtulit Populus Romanus: cur tamen potiuS Marij, quam alterius fuisse dicantur, non video, presertim in Urbe olim eiusmodi ornamentis refertissima. Moles vero ipsa indicat Aquae receptaculum, unde in fistulas diuideretur: ab illo videlicet, qui extruxit, aut instaurauir, trophaeis ornatum . Quod quidem Aquae Castellum, quia pi erique eruditorum Martiae attribuunt, , inscriptio basis Capitolin P docet,repugnan dum non iudico. Porro ut quidam putant ab ijs monimentis Mari j no trien loco relicuitan est. Martianus, quod ante Fulvius dixerat: Hinc ea lo-
M E quiliarum pars quae es plana, quilias ini P Caelium Montem
tem BUBeamque Lateranensem υθrgit, θodie dicitur Merulana pro Mariana . Atqui aliunde nomen Merilla nar fu i ste desumptum, coni j citur ex lib. 2. epistolarum, bregorij. Duia igitur, inauit, Ecesesiam positavi iaκ-la domum Merulanam, regione tertia . quam superratio diu Ariarna detinuit in honorem S. Seuerim cupimus consecrare . Hic lo Cus a templo S. Matthaei contra Coelium fere planta S excurrit, olim Tabern0la dicti iscu us meminit Varro: Dexterior Cia in Tabernota eLi. Caeterum ab ea aquae Castello aci aedem vetustam Ambianae noua via
nuper patefacta est. Nec longe ab eo templo, loeus o lini in Urbe celebris cog mento Ad Ursum Pileatum, quod ab Vrsi pileiam habentis siue marmore , siue coloribus idix p cssa effigie suscepit. Ibi Palatium Licinianum, Licini j Imperatori S, utarunt: an potius Licinii Surae, qui, VzDion testat :, Traiam familiaris, ct opulentissimus Gymnasium populo Romano. suis lumptibus aedificauit fi OD Pla siet, aeuo rsum ubi Le des S. Eus bii, ouod placuit Marti 'im,sui e domum Goidrariorum.&laustra adducit ut Ibiiij CapitoliHim V
Epril. 3 R. Palatium Lic in iam Dion. in
257쪽
i ri , tilatus locus. Ille enim sic b bς ' Vs Gordianorum etiam nune jes maiore. tat, quam e Gordian ερμμῆς η 'ς ς πβruauit. Hanc ante dixerat fui sidCn. Pompei , nempe in C Hr Ri hilippo Principe ad fiscum Caesi fetim deuenisse. At qua: iςQVu0xu , Villam, non Domum in Urbe de scri bu hs Et missa, inquit, corum Dio Prσης niua, ducentas columnas inope se mis babens, quarum L, chris α, Cia dianae L. Siennitidos L Ntimi di is pari mensura sunt. In qua Boioca centenariae tres. Caetera huteo bri eonvenientia, ct 2 bcrmae,quales praeter Urbem, Ut tune, ussim in Orbe terrarum. quae postrema Verba Villam se mouent Vrbe. De aliis Esquilinis fabricis, nepe hortis, S Basilica Lucij,& Cais Aqua ductibus , Hortis Vincenatis alibi dicam. Hi sane Moecenati; contigui hortis Domus Neronianae, & in potestate Principum magnam Collis partem
Prope Moesenatis hortos VIRGILu Do M VM suisse testatur Aelius
Donatus in eius vita. Habuit, inquit, domum Romae in E sirijs, iuxta Bortos Moecenatianos . In iisdem Esquilijs Propertius, ac Persius poetae habitarunt. Aeliorum quoque domus ibi constituitur ab ijs, qui Marij trophoea inibi recognoscunt. Demum Campus Esquilinus ab Urbe di- Isu. dec. 3 uisu S pro sepulchri S peram plus in plano Colle fuit. Liuius: Coni eslib. 6. Numidas transere E quilias iussertini r nultis aptiores inter conuasie s, te- Etaque tortorum , , pulcbra, ct caum undique via 3 ad pugnandum
futuros rati. Sed auctis moenibus, campus ultra submotus esst , versus templum b. Laurenti; extra muro S .
Thermae Diocletianae in Uiminali.
O Lis VIMINALIS a Ioue Vimineo olim dictus est . Varror
Tertiae Regionis Codes ab quinque Deorum fanis appeliati. Equeis nobiles duo codes Viminalis ὰ Ioue Vimineo, quod ibi arae sunt eius, aut quod ibi vimina nata fu erunt . Plinius : Colla, in
quem vimina petebantur. Natus colli S oblongus,& angustus est. Exurgit e Valle, in qua templum colitur Virginis cogni mento a Montibus secunduviam, quae inde ad Palatium Quirinale Pontificis recta deducit. Dextrorsum Suburram,& clivum Suburranum, vicum Patricium, & Esquilias habet: laevorsum illi adiacet vallis olim Quirini Aede in cliuo , nunc S. Vitali S templo insignior di quae deinde paulum edita inter hortos , & vineta ad Thermas usque Diocletianas sere perducitur. Ipse autem Viminali Smolli cliuo ascendens usque ad Aedem S. Laurentii cognomento in Palisperi 3, inde perpetuo iugo porrectus viam intersecat ab alta olim semita , nunc quatuor sontium , tendentem ad Liberianam Aedem Magnae Virginis . tum occupat villae Perellinae partem, aliorumque hortorum,& Villarum. tum exaequatus, complanatusque ad Thermas Diocletia nas, inde ad moenia decurrens indiscretis finibus , Esquilijs dextrorsum ,
sinistrorsum Quirinali commiscetiar . Habet ergo a 3eptemtrione Qui
258쪽
rinalem di ab ortu muro S Vrbis: a meridie Esquilia S : ab occasu Subtie ram, & vallem, quae Esquilia S, Viminalem ,&Quirinalem interiacet.
aedem S. Laurentii in Pali sperna mutuatus ab illa cognomen . Causa Vero, cur hi tres Colles, Viminalis, Esquilinus, Quirinalis circa I nerma S Diocletianas usque ad muros Urbis indiscriminatim iungantur , Tarquinis vetus est agger, ut primo libro dictum es . Naturalis enim locorum situs, eos colles tenui valle discretos depressis in planiciem verticibus poene exaequa rat: atque Urbem hac ex parte intutam ,& hostium incursibus obnoxiam fecerat. Jtzqte septem stadia, nempe passus octingentos septuaginta quinque munitione producta, & ad moenium altitudinem edita, interiora trium Collium latissime Romani complanarunt , Vt indeprensis terminis iungerentur. Quamuis autem tanta non e sset eius munitionis latitudo, quanta Therma S , S mcenia interiacet, cum, referente Dionysio, uta esset quinquaginta pedes ; tamen ut commodi S ad eam e siet accessu S, omnia circum complanari, tresque montium vertices quamquam modicis vallibus discretos omnino exae . quari placuit. Proprie autem munitio erat ad moenia , ubi deficientibus collibus, ingesta humo locus est opplet US: terreta Sque agger, quem perductus muru S sustinebat, eius altitudini fere aequatus . saec de situ Colli S.
Quod ad aedificia pertinet, lauacrum AGRIPPIN E, ac Therma SOLYMPIADIS in Viminali P. Victor , S alij deinceps statuerunt. Sed
lauacrum balnea sunt, ne quispiam fortasse fontem designet. Lampridius in Commodo : Opera eius , inquit , praeter lauacrum, quod Coauder nomine ipsius fecerat, nulla extant. Vbi de balneis loquitur. Porro haec balnea Agrippinae matris Neronis si b templo B. Martyris Laurentii qua collis decliuis est in vallem Quirinalem, fuisse, cum desosi1 lapides, tum antiqUariorum probat auctorita S. Thermas autem Olympiadis in ipso templo , ac Coenobio Monialium statuunt acta eiusdem Martyris. bi quidem in iis legimus Beatissimum Iuvenem Christi causa crematum, assatumque ad lentum ignem crate ferrea in thermis Olympiadis expirasse. Ad quem locum victoris laurea consecratum siti b st ructo subterraneo templi sacello habetur populi Romani religiosa celebritas. Quae autem fuerit haec Olympias ab alijs libenter audiam. At NOVA J V, basen eas Novitianas inter templa B. Laurent ij ,&Pudentianae Virginis , eiusdem germanus simul cum Timotheo fratre secisse fertur. ut a scriptoribus Ecclesiasticis non modo Nouatianae, sed S Timotinae nuncupen Ir - , fastasius in Vlta S. Plj-: RGatu, inquit, P. Praxedis dedicauit Deciosam Thermas Novati in Uico Patricio in honorem rori tiae S. Fu-dentranae. Fuit etiam Nouatus, ad quem scripsit Seneca de ira: eiusquetra ter luisse creditur. nec puto eius nomen quis traduxerit ad Therma. νded praeter Clariores C Harum Thermas, plurimas priuatorum Ciuium atri a i quα tum Paratas, quae populum quotidie lauante exciperent= Ver
259쪽
In Viffii. est fuisse. P. enim Victori't ς tirm notauit Philander, supra octin εὐlib. s. c. et . ias agnouit. At Plinius: Adj it Agrippa gratuita praebita balinea CLXx.
cap. H. ' Cesentur in hoc eodem Colle a P. Victore, & ab Antiquariis DOMUS Aquili, I ure Consulat, Catuli, & Μ- Crassi. Sed cur M. Crassi ρ Nam Li. I7. c. I. Plinius , quem supra citaui, scri p sit: Crassus Orator & loquitur de L. Crasso fuit inprimis nominis Romani. Domus ei magni ea; sed aliquantopraenantior in eodem Palatio Catuli, qui Cimbros cum C. Ma- fio fudit. Multo vero pulcherrima consensu omulum, aetate ea, in Colli Vi minati C. Aquili, Equitis Romani , clarioris ilia etiam quam Itiris Citillis frientia. Haec sola igitur in Viminali: aliae duae in Palatino, in quo, Regione IO. numerat etiam P. Victor domum Q. Catuli. At de Μ. Cras qui occisus est a Parthis sit de hoc sermo est 2 scribit Plutarchus i nihil ipsi
aedificauit, nisi propriam domum . Sed ubi fuerit, non tradit . Eodem P. Victore,& Sexto 1 uso reserentibus Regio quinta Esquilina,
in qua Collis Viminalis, habuit, incertum qua sede, NYMPHAEAMLoc. cit. Alexandri imperatoris . Gulielmus Philan deo docet Nymphara cedificia Ny0'. suis e , in quae gratiae, Uoluptatis causa aqua deducebatnr. Zonarasi in pali tamen , itaqtair , in Leonis Primi Vita putat esse Fautia publica , in q,ibus ita . st i amum s habitarent, nuptias celebrarent a Mmpharum flattiis di ela. Id etiam scripsit turis consultus ad leg. V. Cod. Iustin de A quaecucti Nempe, Nymphaeapatuise uuptias celebrantibus , ct aedes non babentibus. At interpres in Iulium Capitolinum, ubi de Gordiano Ii iore, scribit, opera Gordiani nulla extant, praeter quaedam Nymphaea , ct baInsa , ait, errare , qui vel domos nuptiales , Uei balneas inteVigrant Θει Seu n. phaeorum nomine . Subditque, Nymph ea fallentes , mi manu Iru- ιζ ut alijs ctos fontes aquam in publico bjaoulantes A in ritos 2 lacubus, quibus aqua Piῆς. - aecipitur , non fit. Anastasius hac significatione videtur usurpasse in . vita Hi ari Papae. Mmphaeum inquit, ct triporticiam feeit ante Oratorium Sancto Crucis , Ubi sunt Columnae mirae magniturinis , quae dicun turbe aton penta. Hoc enim loco Nympharum aliud non est nisi fons in media illa porticu centum quinque columnarum , de quo fonte plura idem subi jcit, neque alium puto describit. Idem in vita Silueris PP. ait :Intra ciuitatem autem grandis fames erat , ita Ct aqua venundaret ar
protio, nisi Nympharum remediumsubueni et . ubi Nymphas pro fonti
bus V idetur usurpasse . Nec tamen displicet opinio Zonarar, & Iurisconsul i. Cur enim Nymphaea inter pulchra aedincta laudantur magno Suptu. . m' Ca sarum iacta ,si tantum in usum exilientis aquae faeta suntὶ Probabita esth ita , di ςti In Nympliarum statuis, de quod aiebat Philander, Nymphaea aqua - . ' rusn copia , quibus Nymphaea delectari credebantur, abundasse , aci lo- Nympha. ci pulchritudinem. Ideo alijs Itymphaea sunt, dc balnea munertim , trum sita. Praeter haec Alexandri, & Gordiani, Iouis a P. Vict. Marci Nymphaeum, tu i , & ab Ammiano refertur ; cuius sedes non ignoratur inter Coelium , &Pa-b hi latinuim , O at Seucri Septigonium . Ad Septizonium, inquit, ope
Ammian. ri ambitios Nympbgam Ma Πί condidit . Caetera binus collis aedificia,
260쪽
er Thermas Diocletianas, de quibus postea , ignorantur . Nam qui Augustalc S aede S ibi componunt, nescio an voluntate magis quam ratione id faciant . Ultra Thermas Diocletianas Campus Viminalis la-t:ssime producit Ur, S Castrorum sedes, de quibus alibi est dictum .
LURIMUM longitudinis, latitudinis haud sane multum habet
Mons COELIVS, S per se magnus adhuc minore altero, quem Fines, &COEDOLVM dixerunt, augetur. Cuius hi sunt fines . Ab Es- situs Cor quilijs interiacente seiunctus valle, ubi Amphitheatrum, Carinae, iij m. au . io olim Taberno lete, supra Aedem S.Clcmentis, praecelso primum tum ad Aedem quatuor Coronatorum : tum molli clivo prope Basilicam Lateranensem , Orientem Versu S Vsque ad moenia procurrit. Flexis
porro moenibus ad templum S. Crucis hic enim Colliculus in fine Esquilini, & Cceiij utriusque, ut dicebam, putatur appendix largoque in- α
teruallo quasi in rectum productis, clauditura meridie . Hinc secretus Coeliu . modica planicie a Coeli Olo , eoque auctu S , e X enditur ad Vallem occa- Tacit. l. . stim versus , in qua Thermae Antoninianae, &Piscina olim publica, vi An n. Latina, & Appia . Ea valle diuiditur ab Auentino. Hinc rursus contra Palatinum conuertitur, a quo item valle discretus redit ad Amphithea
Quod spectat ad nomen , Coelius β Coelio Vibenno Tusco DNee nobilies dictus qui ctim sua manu dicitur Romulo Senisse auxi io contra Sabinum Regem, ut ait Varro . At Tacitu S hOC refert ad posteriora tem-POra: ut tunc diceretur Querquet Ulanus a quercubu S consitis. Haud fuerit, inquit, absurdum tradere montem eum , Coelium , antiquitus Luerquetulanum cognomento fuiLye , quod talis flua frequens , δεθ-crandusque erat: mox Coeitum appellitatum a Coelio Vibenna, qui Diaω gentis Hetrusae ctim auxilium anesia tum ductavisset , sedem eam acceperat a Tarquinio Prisco, seu quis alius Regum dedit; nam seri plores in eo distenti l . 1 dem eodem loco scribit, actum in Senatu, ut mons Caelius deinceps Avunus appellaretur, quando deuriis monte, ct cuniuiis circumsagrantibus sola Tiberij effgies sita in domo Iu
vj Senatoris inuiolata manisisset. Cum etiam Caesar obuiam tu erat tribuendo pecunias ex modo detrimenti. An vero Augurii nomine mons coeperit appellari non constat. Constat certe appellationem non mansisse. Dictus postea L ATER A N US , a Lateranorum nobilissimorum Ciuium, quorum aliquot Consules censentur in fastis , magnificentissimis AE DI B V S: quae ubi Basilica Lateranensis , &Pala- Lateranitium Pontificium est, suere: atque egregiae dicuntur a Iuvenale, ob- ciues dat sessaeque a Nerone propter caedem Plauti j Laterani Consulis dς signati b - Hieronymus in epitaphio Fabiolgi In Ba Iica quondam Laterani,qui Caesariano truncatus es gladio . Aurelius Victore Lateranum , Ci DNς γ In Seue o. Q a Anu -