장음표시 사용
271쪽
de spexit . Ibi enim porta Cap*03 non minuS Appiae viae, cui immineba, celebritate, quam se ipsa ce ςbri quippe quae primae Ut bis Regioni no . men dederit. Extra ba CC POrxβm nobile fuit templum Maphir tu -
Tectam viam appellat, cui esset imposita porticu ς . Fuerunt enim re bra sernices extra Romana S portas. Interpres , Ab O pido, inquit tectoaenominata , quae in Flaminiam quo Vr ducebat. Nec est audiendus Vtraque enim via quid magi S dissitum Z Cum Appia extra Capenam, auare tiam ibi tecta ob porticum impositam dicebatur, in Campanos; Ilaurinia ad Galios mitteret . Neque Martialis hanc , ut idem autumat,illovetau intelligere porruit: Lingonus a recta , Flaminiaque recens .
Tres enim viae priecipue suerunt in Campo Martio: Fornicata propiori Q, H r ut 'rum M Gi quae letiam Flaminia. Recta propior Tiberid, es. IV. mi D rem in Cam Pum C Martio mittebat. Seneca: Inter Tiberimci,ud j. 2 Viam Foctam defrΠdit ad inferos. Hanc Martialis, non tessium incul-ri Quod si tectam legas, forulcatam intelliges. Sed ut redeam ad Marmiis templum, prope portam id fuit. Monet Seruius: Iu Urbe duo Martis Templa sunt: unum Luirini intra Vrbem, quincuri odis, ct trau- η . . a iud in Appia via extra Vrbem prope portam, quas Belgatoris, veIGratui. Nam, ut alias dixi ex Vitruvio, Martis, Bellonae, Vulcani, &atia ii uiusmoda Deorum templa extra Vrbem prisci amandarunt: sero Hatra eamdem recepta . Quod autem aiunt hoc templum in Aedilitate a Pylia consecratum positumque super Centum Columna S; vellem cum auctore dictum Clarius explicassent. Quid enim est poni supra centum
columnas, quae solent non templum, sed tectum sustinere Θ Legi eouidem apud Lampridium de Alexandro Seuero : Ea imam Alexandrinam indi- tuerat inter Campum Martium, septa Agrippiana in radinem penum centum, in longitudinem pedum misie, ira ut tota cota nis penderet; quam escere non potuit morte praeuentus. An simile opus intellia ant, eupis re S Illi extruendo Aedili Syllae opes attribuant, ipsi exponant. Illud. . ς δ Piorax Sῆ in Uem pompam ab eo templo ad Castoris, in forum Lib. 6.Ro. quotanni S suillis deductam Iditius Quintilibus . Dyonisius e Per tribus, Anti Er Ceutrarias , inquit, HL incti qtii equos babent ex publico, ordine tu equisveountur omnυ, qu i e pugna redeant, coronalifronde fleagina, togis palmatrs amicti, quas vocant trabeas initio pompaefacto ab Aede Mar- Is, quae extra Urbem lyta erit. 9pe transeuntes cum eateras Vrbis partestI morum , ae aem quσ CUI orum , NJmnunguam quinque virorum mi na, gerentes quIdquid donorum militarium accepertint a Durabus. eaererium
,ane esse acutam dignumque Imperj magnitudine lid instituitu a Q.
272쪽
p1bi, Censore, qui Primi S M a Simi cognomen accepit. Liuius 2. Abeo- Dee. i. i. si is infititutum vicitur, Ut Equites Idibus xuintilibus transieberemuγ . Alterius spectaculi MC minit Dion , scribens: Eque tria certamina , GuaKhonis Augum exbibentur, in tuta suntpropterea quod ea die Martis aedes co crata eD. Sed loquitur de Aede Martis in foro Augusti. Idem alterum templum Martis statuit in Campo Martio, Templum , inquit, Di 0z.l, samplis in Campo Martio fulmine ictum erat. Extra eamdem portam MANALIS LAPIS, de quo Festus t Manalem
lapidem Cocabant petram quandam qua eras extra portam Capenam lux ta adem Martis, quam cum propter nimia lacitatem in Urb em protrahe rent, insequebaturptauia Datim, eumque quod aqua manaret, Manalem lapidem dixere. Ibidem crebri , uberes , S madidae Capenae fontes :&TEMPESTATIS Aedes , quam Metellus, tempestatem Sardoo mari passu S , vovit, pCsuitque r an Claudius, ut ali), vanissimo numini vaniora capita . . Cuidius. 6 Fam Te quoqu ρ Tempe as meritam delubra fatemur Ctimpcaene est Corsis obruta ci s Aouis . Plura intra portam suere templa. Cicero ad Atticiam. Cum venissem ad Li. .e p. r. portam Capenam gradus Templorum ab infima plebe completi erant, dqua plauso maximo cum e set nubigrattilatio gnificata. Inter haec templa numerantur Aedes Min ortiae , Spei, Isidis, Portunae, Camoenarum. Hanc Fulvius Nobilior extruxit ad eamdem portam , & luco instruxit. Cum antea lucum alterum perenni amoenum sonte Camoenis Numa di cauerit,& in eo Fidei sacrarium constituerit, ut res,rt Liuius. Aedis Camoenarum meminit Plinitas. Notatum ab auctoribus, ct L Actium poetam iin Camaenarum aede maxima forma Datuam bipofuisse , cum breuis admodum fuisset . De ea Martiali S. Et cram currere debeas Bouilgas, iter iungere quaeris ad Camoenas. Botrillae enim in via Appia . Ibidem templum HONORIS, & VIRTVTIS. Hoc uouerat bello Gallico Marcellus, sed duo fecit. Causam affert Liuius : Marceltam aliae atque aliae obiectae animo religiones tenebant.
In quibus quod cum belso Gadico ad Clariit dium oppidum Ligurum aedem Honori , ct Virtuti votisset, dedicatio eius a Pontificibus impediebatur. quod negabat Unam cediam amplius quam tui Deo recte dedicari. qnia si de Coelo tacta , aut prodigiν aliquid in ea Dctum esset, HODitis procura tio foret , quod Otri Deo diuina res fieret , cirr non po et . Neque enim duobus, ni si certis Deis rite Ona bostiasseri. Ita addita Virttitis aedes v properato opere. Et alibi e Aedem Virtutis eo anno ad portam Capenam i M. Maroedus dedicauit Jeptimo decimo anno ponquam a Patre eius pri- Dec. m' Con Ialti Vota in Gallia ad CD idium fuerat. Restituit has aedes Vespasta us auctore Plimo: Fuere , inquit, in auisoritate Cornelitas Pi n, is se N i, c, Actius P Heus qui Honoris , o Virtutis Aedes Imperaturi Vς' cap. io. θοήβν' Ariuola re tituenti pinxerunt. Tres ARCUS trium: hal S a M. Victorς ιu Regione viae Capenae collocantur . Areus VERI P*r V ihici '
273쪽
cap. i. Senatus marmoreum a cμm 'm Vpkuris Ura Appia deereait. Decretii Tac. lib. 1. & Germanico Drusi siti O - ι ς itu βοῦ Arctas addita Romae aptid ripari Ann. Rhini, ct in Mon S ria rima - Aede item Honoris, & Virtutis a Mario positae memorantur, de loco non constat. In eadem via , alia tamen i egione, eaque duodecima piscinam pu blieam locant, ad templum nunc S. Sixti. Haec quamuis dederit nomen Lib. ep. Regioni, non tamen mala sit, seruato duntaxat loci nomine. Festu g. Pia i q. mx sina publicae hodieque nomen manet, ipsa non extat; ad quam nata
itim. 9 exercitationIS alioqui causa Veniebat ρν lus . Cicero : Romae, ct maxime Appia ad M artis, mira proluvies . Crassipedis ambalatio abIata rhorti, tabernae plurima: magna vis aquae et que ad Piscinam publicam a. Ammianus: Obe cusper Onitensem portam, Piscinamquepublicam Cir- eo idatus es maximo. Sed qua via Appia flexus est ad Arcum Constantini inter Coelium , &Palatinum , occurrebat olim contra Templum S. Gregorij Septizonium de ptim ij Seueri. Sepulchrum illi positum, & posteris Antoninis . de In seuero. eo Sparti anu S : Auream urnulam tantum fuisse dicunt Seueri reliquias continentem , Autouinorum spuistro intam. Cum Septizonium faceret, nibiI aliud cogitauit; quam Ut ex Africa Venientibussuum opus Occurreret. 9 nisi absente eo per Praefectum Vrbis mρdium simulacrum eius esset Ioeatum , aditum palatinis aedibus iis I Regium atrium ab ea parte facere Voluisse perbibetur. Et ante scripserat: Opera publica praecipue eius extant Septizonium , 9 2 bermae Seueriani. Idem in Antonino Geta. Idatus erit maiorumsepulcbro , boo eLI Seueri, quod es in Appia Uia euntibus ad portam dexteram Oecie Septizoni j extruditum quod sibilia
Cluus ornauerat. Erat porro Septizonium permagna mole S, quae septe in veluti Zonis,& prae cita ctio n ibus ambiretur . Zonae autem sunt columna rum ordines, quae quo altiore S, eo minores essctent. Et alia fui sie in Urbeliu lustra odi aedificia supra diximus t natumque Titum Caesarem propoSepti Zonium; unde cognomentum templo S. Luc iae ad Septi solia. Septi-Σonij autem Seueriani tres tantum supererant ordine S columnarum quo
Martiani, nam hodie nihil apparet, ct tanta , inquit, erit trium horum altitudo, ut maiorem habuisse non siat Ueri mile . Idem sentit Philander et In CAm. quartam, inquit culumnatione ursum versus non puto antiquos Vitr. lib. s. esse progre os , Neque Septizonium Uia Appia inter Palatinum , Coe- cap. 9. hum Montes 2 Seuero Imperatore extructum 2septeno columnarum ordiue Usecatum es. Arguunt, qui supersunt tres altitudine IJectabiles: ar-XVVnt interioris aedis j ex quadrato lapide intersepta quaedam , ct veluti solaria, ut loquuntur, siue tabulata , Unde a nonnutilis Septi lium no-m natur . Quod caeteri partim viderunt, qui alios quatuor columnarram .
ordines super impositos fuisse existimarunt. Nec credibilis reliqua ast, itido fanistium ad cadumen aeri imantibus, Haec ille . Verum hos auctores primo aliorum vulnerat auctoritas, quibus septenus ille ordo asseritur. Deinde quia Septizonium sepulchrum erat in medio, nempe sum..
274쪽
1- eo. statuam Seueri positam sustinens , ut ex Spartiano dictum est, 'Ihisisti potest, instar Mausolei, atque eiu S tabernaculi,pyraeue for ' fuctum , quam in consecratione Diuorum cremabant, in Campo. ula Atem Vt ra quartum suggestum, & gradum attollebat alios in serio
bus contractiores, donec ad extremum perueniretur ,' Vt constat ex erodiano , qui huius rei luculentus auctor, comparat turribu S gradatim decrescentibus, quae in portu nocte praelucentes Phari dicuntur. Idem plurima ex antiquis numismata demonstrant, quamquam non omnes gradus breui schemate comprehenderint. Illa ergo Seueri statua
in medio, summoque,& perexiguo suggestu locabatur. Quod sane imago Septizonij ab ijs proposita non repraesentat, neque desinit in turritum,
atque extenuatum cacumen. Quare Ultra tertiam columnationem ad se
ptimam , diminuto ordine ,& coarctata turris altitudine erectum Septi-etonium libens affirmo. Porro Schema,quod figurant, non mutilatum so
lum , sed dimidiatum est ; quod tamen additis ordinibus perfici potest . Eadem recta via , & fine Piscinae publicae occurrebat Circus Maximus, de quo nunc, alijsque Circis dicendum est.
CῖRCVS a circuitu nomen accepit, quod circum OectaeuIis aediis eatis ibi ludisiunt, ct quod ibi circum metas sentir pompa,
eqtii currunt, ut ait Varro . Ideo de Ar ποδρομος hippodromus graece dictus, equis in illo, cursu agitatis. ςa λον etiam Stadiu,
latine curriculum , ad eius similitudinem quod Pisis in Graecia Hercules eodem decurso costicitisse dicitur, quamquam stadium Romae aliud praeter Circum, aedificium suit.Suetonius: Albietae Stadio ad tempus extructo, in Regione Martii Campi certaueruntper triduum. Idem: in Domitiano. In Caesare Extruxit Hauiae templum gentis, ct Stadium, ο um , ct Naummachiam. Quoniam autem Nili in honorem Deorum ludi decreti Roma Psunt, multi etiam Circi varijs in loci S positi . Decem numerantur . Nunc de eo , qui antiquitate , de magnitudine praecellens, Maximus appella
Dictus est CIRCUS MAXIMVS , vel quod magni ludi,qui & B oma- Circo vnni , solemniter ibi celebrarentur : Magnique appeliati ut ait Asco- ς00 me mus, quod magnis impenses dati sunt vel quod Conso, idest Nepetuno,&Dijs magnis , id est Laribus Vrbis Romae: vel, ut ex Cicerone, S Liuio
discitur , quod Iovi, Iunoni, Mineruae in eo fierent: quodque omnium Circorum esset Maximus, S amplissimus. Designatu S est hic primum s V . Circus Tarquinio Prisco Quinto Romanorum Rege, inter Auenti mim, C, eu S Palatium, in Valle Murtia, a Myrteto , & Veneris Murtiae, seu Myr- Maximus. xζκ CVllo , It supra diximus. Liuius : Tune primum Circo. qtii nunc LIV 4 ς εμβη m- i itur, designatus Deus es t . Loca diuisa patribus,Equitibus R qucr
275쪽
Di00-li, 3. rente Dionysio , procedente tempore annumerandum erat inter totius5ὴ ' RQ vibis pulcherrima . Longitudo emi , idcm inquit, eΩ trium Radiorum I. 36. c. 1s enm dimidio; Iatἔπη q at 0r iri ζημm . Plinius: Circum , induit, Mackitatim a Caesare Dictatore extructum longitudine Hadiornm i, tum , lata itudine onius , sed cum red filis iugerum quaternum ad sedem CCLX. misitam . At P.Victor in Reg. II. ait, Circus Maximus, qui capit loca CCCLXXXV. midia. Certe Traianus V. millia locorum adiecit. Triae autem stadia Plinius posuit c dimidium reliquit idest passus trecentos se-Li.Σ.c,23. Ptuaginta quinque. Nam Vt idem Plinius: dium centum Oiginti quinque no Hros e scit passus; hoc est pedes sexcentos viginti quinque; cum pedes quinque passu essiciant.Tria igitur stadia sui passus CCCLXXU.
pedes MDCCCLXXV. Romani nostrates palmi MMD .iugerum autem eodem auctore pedes continet ducetos quadraginta, id est nostrates palmo S trecentos viginti. Quatuor ergo iugera pedes effciut DCCC LX. recentes autem Romanos palmos MCCLXXX. Hoc latitudinis spatio includuntur aedificia, quae Circi cau e a m cingebant. A duobus, ait DiOnysius, maioribus lateribus , ct Uno minore, summo videlicet Circo, ubi non erant Carceres , extructasunt triporticus . Ima habent Lapidea
paulumscandentia , inui in Theatris inedilia. Super duplici contignati o-
ne sunt lignes. Duas maiores porticus tertia minor conisu D transieriniis , lunata Oeeie appo Pa. Haec est, quae summum Circum Theatri specie concludebat Externe ambit Circam Nisae contecta porticus habens osscinas, ct superne cedas , per quas pectatores intrant , 9 escendunt per oscinas vulas, ut nulla confuso oriat r. Verum in ima parte minus alterum latus , eodem Dionysio auctore, inbdiuale erat, habens Lib. 4. de fornicatos Carceres unde equi emitterentur . Carceres dictι. ait Varro, iii P LR quod coercentur equi, ne inde exeant, ante quam magiBratusAgnum mσ-st. Hi & Oppidum olim dicti sunt ,r quod , ut idem ait, se muri parte Dion loe pinuis , tramibusque carceres olim fuerunt. His arcuatis fornicatisqu cit. Cas duodecim ostia inerant, quae omnia stimul una machinatione aperieba n-siod. lj- 3- tur , uno videlicet transuerso ligno, & obi j ce clausa; qui tollebatur, cum νδ ' p dato signo mittebantur equi . Longitudo Circi distinguebatur inter
structa Spina: Cuius extrema meta S, ubi flectebantur currus r media obeliscos, Salia continebant. Sed neu uaquam in hanc amplitudinem, partiumque numerum , & Ornatum extructus est a Tarquinio, successu temporis auctus, S Ornatu S.
Dee.. i. Liuius, Stertinius de Mantibks fornicem in Maximo Circo fecit, OLPollentia gna a rota imposuit. Idem e ludis Romanis MALUS in Circo inritabilis Dea . insinum Polientiae Dea haec erat potentiae procidit, atque id deiecit. Ea Religione moti patres, ct diem Cnum adyciendum Itidorum celebritati censuerunt , o signa duo pro Uno reponenua, ct nouum auratumfaciendum . Loco eius mali postea politus est primo unus , tum duplex OBE
276쪽
cor VMNIS , qπιθ superstabant, euertit. Idem: Censeres, Carce- ro. sej, in Circo, ct O a uae uotas curriculis numerandas dam ct metas , jus - ct cauea ferreas , pe intromitterentur, faciendas locar Ut . , bd: ψo A Castori, & Polluci consecrata erant; nam eos Ouo prognatOS ς Carceres, bulis arbitrabantur:eaque prope metas posita sunt, quod illis curren- de ova iatium spatia notarentur . Cassiodorus : Metarum circuitus ovorum ere- Circo. Aionibus exprimitur Porro septena spatia, S circuitus curruum fiebant
in Circo. Quamquam in Ludis secularibus Domitianus quo facilius δε- item missas peragerentur , singatos Ueptenis spatijs ad quina reuocauit. METAE rotune, , ac turbinatae suerunt, S in formam com cupressi. Metae tur- Ouidius : Metasque imitata cupresso tani Hae primae, & vltimae in pariete intermedio , qui arenam diuidebat, SPINA appellatus. Primae ad CARCERES, unde equi,&currus emi te bantur, in Circo Maximo dieita Murciae , ubi εἰ Consi AR A fuit, sed L. te.
do fossa, eiusque Aedicula subterranea . Tertullianus : Ara Confo in Cir - βῆς ζ co adfossa en ad primas meta ab terra. Haec ara in Circo Maximo alias operta Iudis Circe ibus aperitur, ait Plutarchus . ConsuS autem CO AI Ara,&DIlai Deus siue Neptunus equestris fuit, ut idem in Romulo: Inde ludi phise, in Consualia, dicti. Et DELPHlNES columnis superpositi sunt in Spina irco Circi, tanquam Neptuno debiti. Hos posuit, seu potiuS restitutos re posuit Agrippa in Aedilitate sua. Dion : In Circo cum videret erraro DionJ. q. homines propter multitudinem metaram, Deipbinas,'mata spera po-
fuit, quibus cursuum circuitiones, ct conuersones orienduntur . In CO-dem EURIPVM fecit Caesar, qua porticus, ct sedilia in margine Calaeae desinebant, ut aquas reciperet, decempedali profunditate simul. &latitudine, auctore Dionysio . Suetonius : Circe UuIssatio Circi ab Utram pugna, . que parte producto , ct in gyrum Euripo addito . Porro in Euripo non . Loc. cit. modo nauales factae pugnae, sed etiam c sae aquatiles animantes, Croco- ΙΠ V. Caecdili, de aliae. Et Heliogabalus vino impleuit. Lampridius : Fertur in Eu- ςδP Sy' ripis Cino plenis nauales Circenses exbibuisse . Scribunt, eumdem colum- Columnaenas addidisse auro insignes , S pauimenta scobe auri, & argenti straui se . Etsi nihil tale apud Lampridium legerim, quod inter irci Maximi ornamenta referendum videatur . Iam Circo a Caesare aedificato deerat Obeliscus dicatus Soli. Hunc Augustus Aegypto aduehendum curauit .
Ammianus : Augusus, inquit, ObeIsos duos ab Hieropolitana Ciuitate Lib. 11. transulit Aegyptia. Ruorum Unus in Circo Maximo, alter in Campo locatus es Martio . Plinius : Is, inquit , obeliscus quem D. Augustus in is . . Circo magno Datuit, excisis of ὰ Rege Semneferteo, quo regnante Py-
diagoras in Aegypto fuit, centum Uiginti quinque pedum , ct dodrantis
pr*t r basem e iusdem lapidis. Alter illo maior, in eodem Circo positus obelisci Costantio Augusto . Aegypto enim item aduectus per ODiensem portβm , ut ait Ammianus, pisiuamquepublieam, Circo iliatus eii Ma Nimo. laic est ille OBELISCVS , quem prolapsione fractum biXtUS V i Ont 'mata, rςiiciendum , di ante Basilicam Lateranentem statuendUm
277쪽
S uet. in is uallo seiuncta λ In eodem Circo tζmplum HERCULIS MUSAR v M. G t. c. 29. De eo Suetonius e Multaquc o mVitii cXtructarimi, sicut ὰ Ma=tio phialippo Aedes Hercuns u m Vitricus hic erat Augusti, habens in matrimonio Acciam eius matrem . Neque fecit, sed olim faetam aedem Fast. 6. restituit. Ita intelligendus Ouidius in Aede Dicite Pierides, quis vos adduxerit Quo pHerculis. Cui dedit inuictas victa Nouerca manus pSic ego. o Clio. Clari monimenta Philippi Assicis.
Constat autem Fulvium nobiliorem fecisse,qui cum Aetolis Ennio eomi Pro Acri te bemuit, ut ait Tullius, nec dubitauit Martis manubias Musis consecra-L , .h ib re, Hic ς Vrbe Ambraica, teste Plinio , Musarum inna Romam ition pio deportauit: & in Herculis aede ab se structa posuis, ut ait Eumenius: rep. Scho. Aedem, inquit , Hereulis Musarum in Circo Flaminio Fulvius ide No 'bilior ex pecunia Censortifecit; non i od equutus, quod ipse litteris , δε-- Poetae amicitia duceretur med quod in Graecia cum e et Impo' rato , acceperat Herculem Musageten esse, iderii comitem , ducemque M arum. Idemque primus signa nouem hoc es omnium Camoenarum ex Ambraciens oppido trans ata sub tutela fortissimi Numinis consecrati, no mutuis oporis, ct praemijs iuuari ornarique deberent, M artim q. , ri defensione Herculis e Virtus Herculis Voce M artim . Plutarchus
qua rens cur communis fuit ara Herculis,& Musarum, respondet: Euandrum titteras do euit Hercules 8 Ut Iuba narrat Sed potior Eu-rnen ij causa e si . Levinus Torrentius ex veteri nummo promit ilia aginei' Herculis Musarum, ne nape spolium Leonis , & Lyram serentis , Li.r, em Videtur res ex me Ouidiu S ultimo carmine .r . ' Annuit Alcides, increpuitque Lyra . Haec templa vel intra Circi Flaminii ambitum posita, vel illi adiuncta is , certo tamen Circi loco, ut fecimus de Syllano Herculis, desianare nen
posmumus. Vendebantur, an etiam fiebant in Circo Flaminio vitrei , sed viles ca lices Martialis :Cum tibi Niliacus portet Cret da cataplus , c Accbe de Circo pocula Plaminio . e. lai Circus AGONALI, , siue AGONIS, vulgo Nauonius creditur ve I extructu S, vel instauratus ab Alexandro Imperatore. P. Victor in Regione nona statuit Circum Alexandri, ct 2 bermas Alexandrinas . & Sextus Rusus in eadem : Domus , inquit, Ο Circus Alexandri P0 Imperatoris . Thermarum extant vestigia prope templum S Ludovici nationis Gallic'. Quare & Circo proximae, ut domus eiusdem Caesaris . Eumdem Circum exprimunt nummi Alexandri. Sed cur Agonalis est dictus , &. locu S ipsc Agon Θ άγών quidem ludum, S certamen signi cicat Graecis .ii ,1 a ' Latini autem H onium ob foc ludum dixere, ait Fesitus, quia loeus in odia sunt. Di primo Dei unt , fuerit ne angulo , cuius se ia Agonalia dicebantur.
Atque haec potissimum e multis causa probatur Ouidio, cur festa Agonalia quinto Idus ianuarij eo nomine appellata fuerint. Nam siue diceren-
278쪽
Ministro, qui caesuruS hostiam, ageret ne, rogabat; sive quod pe-
aes aetantur non Veniant, ideoque hostiam antiqui agoniam voca bunt: vel ago ali , quasi agnalia: vel a pecudum metu, nam a γωνιαω idem
duod metuo, S periclitor , subditi' Fas etiam , sierisontis aetate priorum Nomina de ludis graeca tusesse diem
Et prius antiquus dicebat Gourasermo , Veraque itidicio erit Ultima causa meo . At Varro .' dies Agonales , per quos Re acrorum in Regia arietem immolat, dicti ab Agone , eo qtiod interrogatur Princeps Ciuitatis, ct princeps gregis immolatur. Demum Festus , Agonium putabant Deum praes- dentem rebus agendis: Agonalia eiusfesiuitatem. Huic Deo saetos fuisse ludos in Circo Agonali putat Fulvius. Verum non haec tantum spectacula illi tribuenda. Sed sorte antequam extrueretur CircuS, Iano Agonio Deo agonalia ibi herbido in loco facta, ex instituto Numae: ideoque Circus deinde aedificatus , alijs celebratus ludis Agonalis dictus . Quam ob causa m putauerim Circum magnisce potius instauratum , quam factum ab Alexandro. Quartus CIRC VS extra portam Nceu iam fuisse nonnullis adhuc vestigiis deprehenditur. Fulvius iuxta viam Labicanam , & formas Aqu e Claudiae a tergo Coenobij S.Crucis testatur extare vetere S parietinas, &in medio iacere duas in partes confractum Obeliscum. Huius Circi conditorem quidam faciunt Aurelianum Imperatorem. Apud veteres auctores de eo ηihil invenimus . Quintus, stantibus muris CIRC VS Lateritius via Appia non longe ab Aede S. Sebastiani hodieque visitur, quem Antiquari; ascribunt Antonino Caracallar, quod in eius numismatis ea sit figura expre mis. Spe ctatur eo in loco ingentis magnitudinis iacens obeliscus : spina in medio secundum Circi longitudinem producta, ta me earum signa,& post caueam acclivis parietum structura pro spectatorum sedilibus.
Quatuor Circi supersunt: FLORAE inter Quirinalem, & Pincium , de quo dixi: NERONIS in Vaticano ad S. Petri: ADRIANI in Hortis post Molem ipsius: Et qui in HORTIS SALUSTIANIS ad Portam Colia linam aliquot sui vestigia reliquit. de quibus suis locis dicendum est. Illud poliremo obseruandum . ludos etiam in Circi S ad tempus extructi S,
ut in theatris, & amphitheatris, fieri solitos . Suetonius in Caligul rAurigabat extructo plurifariam Circo.
tuor Cir. ci . Suet. in V. cap. sq.
279쪽
DE URBE ROMAMons Quirinalis . Cap.XV.
civi RINALIS incipisti Turri Comitum prope forum Nera
uae oblongo dorso ad portam Vsque Viminalem , & Collinam excurrit. Sed ad portam Collinam subsidente introrsiis ter--ra, veluti quodam cubiti fle Xu curuatur, di quo magis a porta recedit, latiorem infra se vallem relinquit; quae duobus Circis olim sedem percommodam praebuit. Alter Collinae propinquior, nobiliorque in hortis Salustianis fuit: Alter a porta remotior Florae dicatus , rudi, S impolita structura cuius superioribus annis vestigia exta, bant ad captit domorum; sic enim vulgari vocabulo nuncupant. Hos Circos duo Colles hinc inde claudebant, Qui Circis dilapsis nunc vallem claudunt. Alter ad Urbis moenia complanato procurrit solo , ubi horti Ludovisiani sunt, & decliuis idem, ab illis se demittit in vallem . Alter ab eo, quem dixi Salariae flexu, recta quasi crepidine tendit adhortos Barberinos, dein Pontificios, tum Columnenses, ac Coenobium Theatinorum. Ambigitur inter Antiquarios , an alter vertex ad horto SLudouisianos fit pars Quirinalis, an Pincii Collis, & hortulorum . Qui partem Quirinalis e se volunt, obseruant, hunc Collem ad Salariam inflexum nunquam intermitti, sed ad portam Collatinam , seu Pincianam altiore Pincio terminari, bicipitem duntaxat, di biverticet n. Equidem potius dixerim Quirinalem citra portam Collinam, siue Salariam
versus Hortos Ludovisianos extendi; quamuis antiquit U3 Romana moenia non excederent crepidinem montis , in qua Aedes Principum Barbarinorum, tum Sanctae Susanna , ac templum Virginis a Victoria, turri ohorti valli imminentes . Quod spectat ad situm montis, habet Quiri natis ab ortu aestiuo moenia,& portam Viminalem, nunc Piam: a meridie Esquilias, S collem Viminalem , cui ad Thermas Diocletianas indiscrestis finibus coniungitur: ab occasu Neruae forum: a Septentrione plana Vrbis, & Pincium Collem .
Nomen QUIRINALIS sibi adsciuit, vela Curibus, seu 2 iritibus, qui Vrbem Tatio Duce obsidentes ibi castra posuerunt, quod placet Varroni: siue a Quirino, id est Romulo, cuius in eo Colle nobile fanum
extructum erat, quod Plutarcho, & Ouidio placet.
Templa Deo siunt, Collis quoque diritus ab ido e D.
Et referunt certi fac rapaterna dies . Quamquam N Mars aut Marti alius similis Quirinus Romanis fuerit,ut refert Dionysius . Hunc, inquit, out hosfeqntiti Romani P rintin anominant, nondum fatis certi, Mars ne is, an quis alius bonore Marti
similis. Dictus est etiam COLLINUS, AGONALIS, siue AGONUS , ct SALUTARIS. Dionysius Coὀdnum nuncupat, ct per antonomasiam Li'
280쪽
ς in aede, inouit, Primigeniae Fortunae quae in co V Id fortasi hiu.D e , '' odo propter praeruptam, productamq; altitudinem di qua Cam- lib. 3. ' L1 artio imminebat; sed etiam quia plura in Quirinali suere Olim iu- Qt patet eX Varrone , a quo etiam sexticeps appellatur. Sed in ar Romani colles bicipites , aut tricipites fuere r quod nunc exaequati S iu--ercilijs alicubi non apparet. Agonalis idem: quia Agones dicebant Montes, ait Festus : Agonia faeyseia, quae sebant in Monte. bino Romαmoni Ruirinalis Agonus , ct Coluna porta Agonen sis: quae ct Salutaris a Salutis Sicino templo , ct Duirinalis quod ea iretur in Colgem, ut idem ait, &uirinalem blae quod prore ime eam esset Γuirini fac eltam . Hoc intelligit Martialis cui extra moenia propinquum templo QVIRINI sub
Hic mihi quando dies meus est, iact mur in alto Urbis, ct inseriti tita labore petrit. Duraoburbani dum iugera pascimus agri , Vicinosqtie tibi Sancte Ruirine lares. Numam Dionysius huius templi conditorem facit. RomΠlum, inctuit, reitiplumit augustorem homine templo bonorauit, ct cristio quod alternis an- Quirini. nis in RNirinali Code in tauratur . , erum praeter hanc aedem Quirini ad portam, aliud QV IRINI templum nobile fuit, imminens valli, in qua nunc templum S. Vitalis quae ideo Vallis Quirinalis,& Quirini olim
dicta . Causa aedificandi fuit , quod Iulius Proculus Senator ex ijs, qui cum Romulo ex Alba venerant, post mortem Romuli, iurauit in concione, Visum ab se humana specie augustiorem. Dionysius , Liuius, Plutar- I chus , ct Ouidius, illi in historia, hic poetica, aeque mendace S tam taquam rem veram tradideriari. Ouidius . Plutarch. Pulcher ct humano maior, trabeaque decorus Ouid. Romulus in media si s adesse Via. locis cit.
Et dixi es mul:probibe lugere Euirites,
Ne violent Iacrimis numina no syra suis . Templaserant, placentque nouum pia turba DNirinum . Et ibi fortasse locus ς dificando templo delectus est,ubi visum ab se Pro- Causa o cultis narrauit: siue illud spectrum daemonis illudentis ; siue deliramentum mentientis suit. Aedes ibi in eode consecrata, inquit Plutarchus,
quem ab ilgo nom nant diui inarem . Dubium an de hac, an de priore loquatur . Liuius : L. Papyrium Cos. L. Papyrii Cursoris filium Aedem Qui' Liu. Dec. 1rino dedicasse scribit: aede Ruirint ab Dictatore patre Oota lius Con- lib. io, fui dedieauit, exornauitque hostium fPODys, Samnitium, quo S vicerat. ondita est haec Aedes anno Vrbis CCCCLX. Horologium solari una a ibi erat : cuius, ac templi meminit Plinius : Princeps , inquit, Romanis Plin.lib. . Diarium Horologitim natuisse ante duodecim annos, quam cum Pyrrb9 c p YD b ratum est, ad Aedem Euirini, L. Papyrius Cursor , cum eamdem acui
, 4 patre suo ootam, a Fabio VeLiali prodittis . Addita est insigni βPORTi. VS , quo homines vel otiandi , vel negotiandi causa co0Vςm