장음표시 사용
2쪽
AR A, iique praeclara egregii adolescentis fratris tui indoles,quem quatuor abhine
annos quosane' tempore hos S pistri commentarios Iatin offaciebamungraecis literv instiuebam, inciis afuit: ut cum deletlim ex iis,quae in eo videbamium ex omni omni ermone optima,sic prae 10hntissima quaes intelligerem Atti uncauam datum esset ut in publicum prodirent: eos omnino tuor inepraeditos apporere Hellem Verum et illud qκos confestim accessiti quod cum paulopost Ven/tius horum impresssoribus tradendorum caUa me conferrem, forte fortuna accidIt,ut optimum uirum,medicum peximium ememuniis mum Tremenum Pe o m,qui eodem pro cisrebatur,invenerim. Quem cum pro psersam harita levi mihi cum eo intercediti meae huiusce uolutati sparticipem reddidissem: eum sane' primo laudauit: deinde pluribus me cd id cohortatus est. At huiusmodi postea tempora partim edi patris mei morte partim ex aliis non pastis meisso licitudinibu subjeci iasunt:quae quod a me ceIerrime confectum fuerat attamen actu penitus abjolui prohibuere. Quo omni tamen tempore ad id opimonis,quam de te conceperamus antumcumgli ad ditam eui ius nulli non mirum videri queas.Sed quas nunc de optimo is p praestantus o principe loquitur dilut te non omnibus exemptu saluat visis omnium bonaru artium fautorem nominariqui te non caeteris Omnibus a Nonat auii iustior auis clementior a Ri populorumsuorum amatior auis omnis eorum utilitatis cupidior: Caeterum,ut aliuspraeclaras animi tui dote prater mutum di quis nunc in t amplo dignitalis gradu collocutus rem petitur: iteram diuinurum manarum rerumperata comparadussit Admiratus ι quidem persaepesum,cum et ex alii spemustis,et exprestantissimo inprimis medico,cis adeo iam fer e his temporibus medicorum poemte ac principe Francisco Tris mesecta rudiuisemi: quostudio,ct qua animi alacritate, cum tibi per occupationes, cum in maximo imperio maximas esse quilibensatile ibi persuadere potest uium est dueris, ac libris incumbaneto uim docte quiam copiose,quantus cum omnium admiratione de abditis econditiis is disici Ilimis rebus ueris hasceresoleas. Incredi, cies iam anciebar laeuua exfama illa, quae tacita iam eje non ualiti qua unuspent res torumstudiorum amator studiosorum adiator, ac bonarum literarum defessor tibi praedicaris Nindepretate religione,ueraca sanctimaria quae in te elucescita quadsura commemorem Quummaxmsen indicia merrt
3쪽
terpretes, eorumvi duces a me reprchensos mihi isse oos Mi Abi Rero existum, qui melim iii κd Arabum d j ,rendorum conjutum,nulla ratione pati queum. At cis magησmῖς rum potui rum liter crsim penitus ignara intiqua animi aeqvitute meas ad bonas a terras cohortation sisset Arsei, pulsindum est Malunt et iam hi quod remun. Iemper vitiumfuit:quae callem didicisse ea de disicendo silis sibi nuuec cxacta tam intute discenda pi opon , ε .fanti Es,cipimperitia uam ita an an laut neminimnis inrito 1 usi sece,clis Infelicitate doctum futurum existim si sed ne φ horum omniumsoIum impetus mihi excipi παι crμη t. Num tibi si itera expa te urgebhm- qui in tenuiorisbius quibusdam dictionibus omnem rerum cognitionem coli. ruti Me sp Rri,c0 ncera Limn totis pro sessorem, non recte nonnunquam latine locutum asserent. Quippe clim et Issutionibus quibusdam haud admodum opud is xii qui ores illa crebris usus inter dκmfm: et uocabula fossori nonnulla in meis hi incrιpti reperiantur quae itimorum
philosophorum potius usa nil incorrupsum illam prisscor μ ιrmonem oleo ηι reabas panci ς id te sponsum distuuelim. 2 oduluerissimum estiata prees iij si morsim virorum at thoy tia 'PAF murritur . a in ribus nouis novuorum nominum copium a qui renuam Use,nullus es quι nesciat Et lcunsiuili glium ris et x. iris, acquus taxo Iti scircu cripta atram latras Dagari nequeat,nequaquam concedindtim es. Vnde tum infri litibus uerbis, iumeneorum coagmentationiblis me aliquid an sum ess,encm nego: Licetne se em ob cus m me ita progressum putem .ut quicquam quod tolerari non pos tunducere uoluerim. aeterum illis,qRibu lim propter ea, quae in meis episolas conjcript unt, mihi controuersia 6s,quas ne ratione ob sti pol t Vide Fur εn Atinos,uis Arabas tueri: uia dentur philosophiae cater rure facultatum doctores de incere, uidentur hos de antiqua posse sone sua d*ciali non Mere dentur praeterea et tot non parum ea ismostra objuorum ridorvmprixcipuo nomina detrahere. Ubinam locorum igitur congistis mitio confugiam: Q eue ratione his obtii prodire audeam At prodibo nempe: ais eius principis iudicato,adqucm nuncscribo conbusfaciam rhi non 'duba um esse non pol t,quin tκ sententia superior discessurussim: cum me ita natos lutinos, ac barbaros interpretes oppugnare noueras: ut ad pr. stantis mos,nis Optimos quosppr Eclaros/uuenes traducere excitem uafuperiora in temporum barbariem attuperare uideriti ut ad rerum Moti iram cum eloquentia conjungendum mortale is quidem ore neis de drara inpramis
ingenia inflare mema si Mane' spvkhraa ut thu, laudaritia, homini generi Bonesta futura sint quis iam in dubium reuocare audeat Paululum ram nonnullis abhinc annis bonae artes,quia cum bonis literis societat minues Ue: sese erexerunt Quid ergo de illis temporibus)perandum est,cum sine ornandae, ac c Iocupletandae orationὶς periti irertim cognitilo hastia erit scabis tamen haud antea fore mihi persi adeo, opticeprope' de caelo delapsi tui simine primipes peritis atis ineptis doctoribu sublutis, eos uiros deligentiqui ita picntes ni sit et ornatist ius quendi faculta lepraestent: nephanc; ne maxImarum reram doctrinasbi σύ cendam duxerant. Cuius quidem reii insigna non dubiaJose ostendere incipi ut Sed quismo ulter asprogrediemur uanto ab Asilla dabacti ecper tinse in dieabunt. Tu uero infestea nat rariss . hinceps. I inustigiis iis, in quae ingressus es , perstudiis intoneos qui bonas hi erus in priscum dignitatem restituere debeε et .princ*atum expecta,I os me ora luduVI FAinos ac nondum maturos fructus ita ' ex ipsiti mihi ad praeclarius, perfectiussu liquid ahqaundo pariendam dux
4쪽
equidemsum,ut rumpIusgratiae et ud uos mihi comparaturus sim: quod uestra causa id reprin sussc perim. an odi. apud cos qua propter Iecia quibussea dura re Naxerisnt,meidsuscepisse,ina quishmoan: in ossi nitituri. At haec mecia reputans ea profecto Pe c simia in umor, quod cum uel omneas omnium malevolarum uiti perationes tu um uspraestanti ingenII beneu temta nequas csparanda Damst ex uobis ulli extiterint,qui haec eo anamo, quo a me tractat Gunt, excipiant Illud futuru confido: ut elego meae erga uos uoluntatis amplispma praemia consequar: et uos nos ne metximo uestro emolumento mihi gratias habeatis Quod uos Iunc facturos puto cu relictis obsuru rc deuiis e si itineribus , e ' acce ἁetis ubi ab p ulla difffcultate,etabis ullis alebris adpalcherrimarsi reru cognitionem p Fuini repoteritis. CA ius quidem ret una ut rati :quam nune uobispropono, ut imperitos alpine laganteis interpretes defferatus: et Politos,ais doctosscriptores tu manussumatis.Quod lentiendam uobis videtur:meas has epistolas quaeso per Iegite. Nam ex iis , et quibui in tenebris maiores nostri errarint et itum Iuminisse nobis ostendat, cUnscens. DA Onan . cum sint uibus homines caeteris animantibus antecelliunt:intelligendi Alpeorum quae animo concepta fuere evo nendi ratio quoru alterum Sapientiae,alterum Eloquentiae nomine igniscarifolet: hoc neglecto in priori illo um
em maior es noViri collocasse uidentur. Unde ei rerii periti ui iocist currui se harum tum castum euentus nosse profitemAr. te uero,ornate ac copi Ue loquendi facultatem a pernantur. Quo tetrerii cognitionem,quam ne Vista plurimi oti manda essecocedo:apud hos nullasere' reperiri os endero: et dicendi Iaudem minime pernendis hauero: nonne et hos tArpis me Ic os,et eorum inoet a fugiendus es educe clariuspatere poterit c Antea uero gulieri u progrediamur: quid tieIeccriptorti multitudine,uel edi homin si imperitia,uel ex annis quos uixeriit, vel temporc benescio,vel ex insegni aliquo dignitatis, eti sunt authoritatis ea,quo abis ullo impedimento ueritas
areat remoueatur. Interpretati igitur Aristi. libros sunt Alberius Egidaus,Burtius,5ulsa rusI Oa uepconsimis te nonpaucia1n quo ruinterpretationibus,ut cuilibet notum est epot illud earum uidetur propollumisit Oemoras tib s ornatum ais adeo pur c integra oem Iatinitatim de spiciant:etfe rerum solum explanatore prosicatur . in quibus in ii plerunc uni qui ad O ab illius philosophi mente, et anteli gentia aberrentitit alia ora nouerint praetere quae is declarare uoluerit.Quod abi locorum praesertim tis accidi nubi maiora,prae saliora, ac iuuiniora traduntur. De mentis nostrae immortalitate quotusquispex his existiti qui nostrum Aristrinon Ionge secus,acsenserit sens redicat Confulamus Si Iccisi, Confulamus I hemistius gapud eorbia certa bacperspicuasun intelirgemus. Sed quid unum nobis laeum cito Sexcenti aliisum:in quibus se nulta Aristo fensorum cognitionem adepto praeses runt. Quare quin omnibus inpromptusent antam ii assequi uidenturaquae uero obcuritatis aliqui fini:Iumens desiderantios omnino fugiumGraecis mira noui non recti me, is ueris me explicanis Cur hos neglectos inita Us operam no iram columptam mah in aeterum hic illud tenendum aiunt:quod in exponendis Aristoinententiis, Graecis sane' palma Eripi non retestius dubitandi rationessunt uaei Latinos magnopere commendent. Nam illines admodumfrequentes in hissunt nes huiusmodi apud illos:cuiusmodi apud nostro dubitatio es r periuntur. Quorum uiruns uerisium um est. Licet alterum haud magmfaciam:aIterum penitrus aufugia. De illa nis dubitu 1jonum mahitudine uald Oli reus nonfum,Satis mihisupers existit quod a Graecis ad dubitandum cum puIchra
quaepiam occasio oblata est, excitor: nes omne meae uitα tempus In his conterere cogor. Genus autem illud e rum dubitationi quae a Latinis intactae sunt,prorsus deuito.Scit κm et en peripateticorum principis in primo natus 6Iium auJitionum: Scitum et Philoponi in eiusdem libri expositione dictum extitit Quorum alter ex unius absurdi postio nefacit epermulta inde sequi asseruiualter ambiguitatem quamplurimorum errorum fontem uis origionem esse dixit. Aristo. enim absoluta,atis rotundascripta nostri intellectronesua no assequentes ex pessimo,acturpissimo hoc ambiguitati genere: et ut aperte remo eme nunciem, ex imperit Ias ad dubitandum feruntur. Quo absurdoposito in ineptissima quisep delabuntur. Testifcaripid proxima, qu .ep haec pr cesserunt,tempora p sfuntiquibus quid nugarum quidstultitiae quid imFeritiae uigiti erit quis est qui ignoret Nostra uero haec aetὰς
iam ocu Ios aperire.Graecorum luceprodeunte Titi Vnde et illa quos aliqua ex parte evanuerunt. Quod haud isne nobis mirum uideri debet:nam et illud crebro a' permultis usurparissoletiquod ab Aristoint opinor, emanauit qui rectam ipsarum rerum intemetionem,dubitationum omnium d/ssolutio em esse pronuntiatii LQuapropter se e Gr corum expositioibus,quae reuera ab Arist. traduntur doceor frande rer limueritatem agnoscors ex hacn
titia dis cutiates omneis lollὸre saliosi ex hac ue I ex animo uel alia quacuns ratio e abunde dubitare queo: quid
5쪽
praeter hos,ahos,praestri m fere' praedaridi enues equirere debeo uidendo in Deut se non habuisse resiponde nubuncφ ob camne φ a b cumG cutas dicunt. Q Gibus miseli calute u mouer tui huiusce rei deprecation petunt facilem
melceameis e barbaras nu suas expostones In te ebrra hominu conspectu auferint .m bonos a doloficenteis in iis m. horo annos,acilium aetati lor mco Amer epe mit , Ioati hac influce degere uel ruisti talia paranda auι quae 2 me hactenus dicta:qu φ mox dine tis , Ques tandς. V mim qn juans opere in rerum cognitiost, quam tumen omnemsibi uendicantinostra tuli manes,si sycoriumnendi)t Ilia me Oditer jum duco ad otnumcnta ora donis.quae omnino necessaria existimandasunt e confero in odiam is ex eo um iamphtudine, ac dignitate, exstae nutura ex hominum opinionibus intiquorum author iste,stpou iiij plurimis huius nossi rationibus eom p bare possem patia men ne longior minaecoia pruden sciesypr termium in Ouam quandam, uobses nos annulem ne si mucundam uiam in eo. ED Osn ny tφCbsi id eo ,σpud quos duunari ,humanarum prerum notitia phni nata siderum. ii rationibus usosfuisse comperim Glit comm nus si abuli quib0dam eam, san tegumentas contexerintnua contecta Eliis tradiderint. κυs imitatu=PItbgoras est fui tum numerorim, tu olidorum siguri, eum abditit. A quo ny Plato quidem logius ccesit quι illius uiri In tritat a imitatione comendauit. Ar θαtiero diuinum illud ingeni κm haec cita mutaui uapud quemn Π mbras,nep et in , cIlmulacra reperies sed res pura, natas oratione.expolias uidere poterii. I uni et ι ti=quo'suam illam breuitatem, uel, ut ego dicere flao,scribendi perfectionem excogitari laquα ικm cmabilim,tum admirabile e nobispra it. Quae quidem dita haud alium ob causam sapientissimis uim sinuenta fuisse mihi persuadeo: mys quo et eorum animi, qui ad rerum cognitionem apti non essent penitus remouerentnm i qui ab Lis diuersm ho magis auend renturui praeclarissis murum rerum cognitioris feruaretur:quibus inprimi conueniret id quod nobis quos, nostris p αα oribus cur esse debebar. mnes rara,atppraeclara ingenia ab iis)tudiis amouendar ne starda conuocanduine cientiarunt fores omnibus patefaciendae. At ex ornandae orationis facultate contempta, et Praestanteis iuuenes abalienatos, e Lytultos incitatos,et omnia omnabus reclusau demus Quotus quast na sequi ι Nemo urgeret j is temporibus extitit: qui cum aut Dialicticae,am tacui ex philosophi soperam nauar suducri ad aqvcmphorum doctorum accesses ritiin ptias illas degusuritis ep hinc, idquam ex turbidijsma se est te aufugerit Rursus' quis adeo rudis id eo hebes,ac impolitus,qui in illo caeno,in illa; rectae palmarium consecuturum no perarii mouiJune' plero iis,qui hane ob causam aut maiorastudia deseruerint .aut ad ius civilese contulerint. Quare eum nes amplius illae γπpilorumfabelia nepPrthagoraeorum,Platonicorumpnumeri ullo innumero esse possintineis diuina illam Ara s teli scribendi rationem assequi queamus ullud reiiffisum est,ut Ornandae orationis laudem oquendi pol scrὰ hendι nitorem splendoremue omnibus uiribus retineamus. uod ireIna praestare uoluerimus, et magna latinox rum interpretum pars abιic enda: et Graeci omni diligentia uersandi. uius quidem rei facilius illi compotes eriit, qui graecus hi erus eri te nouerint. At cumi et ArisOtitam Omnia fere scripta, et huius anterpretum, alior uvis non
potorum libri latinis ii sint uel qui eas non didicerint, non parum In Iῖ e exercere poterunt Quo suos quos studio adolescentes, qui esse debellis eritis,illud uobi spolia eor, rn mes recipis quamprimum eos in Ilacem exitu πros, qui non inania,ac barbara doceant sed prα clarissimarum, atque abditi jimarum rerum notitium cum sumima elaquentiae Lude coniungant, Q)od uel fatalius uobis datum iri con dites et horum temporum princet sit frui, qui sudiosorum commoris, dignitatis hilari,ac pro Pio animo seruire cupiant et stultor nitelligens quid interfit,per Diciunt. Uese te, Me pamate
6쪽
PROO EΜIUM ER UDI T Is S I MI s IMPLICII In libros de anima Aristotelis Ioanne Fasseolo Patauino interprete.
me A xi raci sane studio digna, ea quidem primum veritas est, quae de animas traditur: siue reSiPsaS, liue alia permulta respicias. Quα tantum conuenieni tiat, atque affinitat:S bucum Odtinere videtur: vralais omnibus antecellat. Deinde vero S. eorum cognita O ciuimodi est: quae ab iis cinudicata fiunt, qui
Iasummum scientiae fastigium peruenere. Quas equidem ob caulas, ta omni diligentia hane Aristotelis tractat Orirm, quae de anima inscribitur,complectendam puto mami ieet praeceptiones, contemPldtionei P non Paucae, ac diuina: L 1 latone de ea nobis conis cessae fuerint: attamen abunde a PlRlOritS interpretibus tractantur, atque explicantur.
Verum cum Aristoteles is extiterit: qui hac tractationem de anima solueritivi de Iane blicho praestantissimo veritatis iudici Victetur: multae reperiuntur inter eos , qui haec, quae ab eo sicripta fiunt, iliacida reddunt, dissensiones. Quae non solum ad Aristoteliis carum dictionum expositionem Pertinent: s edactiPQR res,vel maxime, vergunt.Qua propter mihi quom visum cst,inuestigandum, literariami motu meritis mandandum esse philosophi consensum. Sive ipse Lecum, siue cum veritate contaeniat. Ira tamen, ut quibus in iocis aliis actuerietur, Observemi ac quae mihi in controuersia aliqua possista videbuntur iam perspicuiS AristoteliS decretis,tum dilucidis eius verbis comprobe ubique sane rerum veritatem, quo ad eius fieri poterit, complectetis: ac Iamblichi positionem. ex eius ipsius de anima CGnamentariis sequeris. Studium itaque, atque propositum id nunc unum nostrum est. Quare non sine eius numin qui animariam disiciplimarumcn omnium causa est, Prest OPuSaggrediam . An uelis nanqi mens aperiste patet: quod de anima agere, ac loqui velit. lnvestigabimus autem postea, utrumcle omni anima agat. α propter quam quoque causam Nullum de corporum coelestium anima verbum iacere videatur. Nam ansea inquirendum a nobis est, verum naturali
philosophiae aut superiori contemplatio de anima conueniat. Admodum erit mictui te est an comprehendendam substantiam iptius animae: nunquid naturalis ulla ratiois ne siti an prciantiori an quoctam modo utriusique particepsexistat. Quoniam igine haud simplicitet, atque inconsiderate de his quaerere Aristoteles utilemr i sedet causas ouodue admouet: ut ipse in libris deanimalium particulis demonstrat: ideo destrissimisdam atque exacte, quoa ab eo dictum init, tractarictum. Nam cum illud philosophus sum eriti quemadmodum a naturali mri solum materia, sed is a quoque cum in aliis tam in animalibus consideramia est: infert. Si sane haec est animat aut animae oars aut non sine anima. Quia ubi ea recesserit, nequaquam praeterea animal est: ne, oue ulla ex particulis eadem erit et excepta sola figura. Vt ea, quae in lapides conueris feruntur. Sin autem haec ita sese habent: naturalem de anima loqui, atque cogno, respectabit. tacetque haud de omni: acri Ipsum inspiciendo iuxta quo huius no cli animal est. Et quia anima sit: aut ipsa particula: Sin iis quae acciderunt circa huius modi timstantiam, itastrui, atque erudiri debet. Praesertim cum re natura dupliciteretexue. α cum sit altera quidem tanquam materia: altera uero tanquam somia i quae etiam est &tanquam mouens, Stanquam finis'. Huiusmodi sit animalis, autom. Dis anima aut aliqua eius Particula, Qua re hac etiam ratione, qui, quae cle natura scribenda innucontemplaturide anima milu quam de materia loqui debet.Narti niti tomagis materia propteream Naturae quam contra. Lignum enim lectulus ac me, est: quia potestate a .
7쪽
Responsum ci Uae prsees seriat cocticis angu scripti, meo. benefi
Dubitare autem aliquis possiet, in id quod dictum fuit intuens: virum de omni animatiaturali loquendumvittaaut aequaudm Namsside omni Philosophia nulla praeterna. turalem Icientiam reliqua est. InsellectuS enim intelligibilia requirit. Quare cuncta na. turalis cognitio conremplar tur. Aa eandem et mmde iritellectu, atque intelligibili. bus contemplationibus agere Pertinet. Siquidem haec subeanaem rationem cactuni: aiscue eortam omnium quae sub earidem rationem cadunt, Caclcm consitaeratio est. vitam Lentu atque iis. quae Lentiuntur, Patet . Nunquid autem non est omnis anima ino,
lusorincipi viris neqae Particulae omneS Nam accretionis illud quinem est quod in olantis ritur. Alterationis aucem, quoa sentiendi vim habet. Lationis* aliud ali uia. Haud autem, quod intelligendi tacialtatem obtinet. Inest enim latio S in aliis ab animalibus. Cogitatio vero nulli eorum adest. Patet itaque quemadmodum de omisni anima loquondum est. Neque enim OmniSamma est natura: sed una quaep:am eius particula: autoc plures. In his autem determinatum fuit: quouipsum quidem esse ati: mae ex nataraliphilosiophia cognostendum est, QuatenuSipsa animalium notina est: foma inquam, quae animalia, quateri S animalia determinat. De qua etiam disrus noster Aristoteles est: siue animam, silue pamculam animae, sime non sine anima apis
pellare oporteat. Quatenuis augendi, atque sentiendi vim habet:& metus secundum locum causa est. Nam quatenus intelligenSexistit: sie primae philosophiae cognoscemdam praebeti quae intelligibilia ipsa cognosciti re intellectum, etiam illum, qui intelliis italium contemplandorum vim habet . Neque eum tantum tractat qui seiunctus esti a de eum, qui in nobis reperitur. Nanque ea intellectui huic, qui in nobis est, intelliis gibilia sunt. Quodque intelligendi vim habet, atque intelligibile ipsunt, cum mutuo
inter sese reinantur: ab una , atque eadem sicientia confiderantur. Quemadmodum quod sentiendi vim obtinet. α quod se sensibus sentiendum offert. Ideo v neque nais turalis pure, atque syncere contemplatio istacte anima est: neque iis simpliciter astri, benda , quae post naturalia dicuntur: sed his ambobus scientiis connexa . Vt&ab Ari, stotele in his deterruinatam in latitudine quadam natu Iem, ac post naturalem philosophiam Aristoteles collocarit: alteram quidem ad animam usque dea ducere, alteram vero subducere videtur. Quoniam dilucidum est, quod neque iuxta naturaleis corporum formas anima terminus, qui substantialis dici debeat , existit. Ilistae nanque tanquam corporum: haec autem tanquam animalium forma est. Hique illae principia sunt, ut moueantur. Haecautem quae moueat. Illud enim ex seipsis nimueri. animatorumproprium est: vi in octauo naturalis auditionis dictum fuit. Neque
intelligens illud animae huius modi est: cuiusimodi quae supra naturam: 5 quae puro impartibilia: quae penitus firma, atque stabilia, ct quae exalta, ac syncera. Ideoque si,
quis merarentis philosophias statueret: ita ut altera ex parte naturalis, ex altera vero quae post naturalem sequitur collocetur rhaec de anima media inter utranque sutura est. Idque ei evenit dum in latitumne, atque adeo iri profunditate considerata fueriti Ouatenus intelligens animae pars ab ea, quae sentiendi vim habet: quaeque naturalis
est , distincta, ac disiuncta est. Patet quemadmodum scientia de minia huiusmodi exisstit. Quacidoquidem S ipsius animae substantia huiusmodi est: ut media inter natu ratia , atque ea,quae naturam superant , dici queat. & quia aliquid quidem habet,quod cum iis quae naturam superant , ei commune sit taliquid P quod ad ea; quae natu inni vergat. Tametsi id aio quodam modo sese habeati quem ratio indicare posset. Qi iam de Aristoteles ictipsum inuestigati qui concludens in iis, quae dicta fiant,
inquit.Patet quod haud de omni anima loquendum naturalli profecto. New.n omnis anima estnatura:sed quaepia una eius particula aut de plures. Quado igitur ipse quom de intellectu anim n6 autem de eius naturalibus solum particulis, sermonem habere
dilucidum est,quemadmodum non est simpliciter natur iis tractatio de anima. Haec.
8쪽
PROOEΜIUM iam apua nos conclusio Certa, firma, atque fixa sit. Propositum autem eius id eme
uidetur: ut de ea tantum loquaciar anima, quae inmortalibuSanimalibuS reperitur. Ne verbum quidem enim Vriqiaam, cie corporum coelestium anima facere vacietur. Nisi quatenus notam inurat mathematici fili S. Timaeicie ea demonstrationibus. Ac fortari, latonicis contemplationIbHS: quIs pe quae statis IUPerque ea de redisserant: sibi acquie, stendunt putauit: aduersus I ima iani ia totum modo alicrcns, quod haud Ias, quae ex mathematic1Slcis OstendunL, atque apparent, ha renci uni fit. iborsan autem vi propterea, quae de Przestantia nostri intellectus circta fuere Ailentium agit. Tanquam sta tuens ad coelestem quoque animam alta eadem referri posse. Animam etenim uniueri
si huius odi profecto esse ciebere, inquit, cu usmocti est: qui dicitur intellectus . Neisque enim qualiS anima, quae sientiencii, aut, quae aPPeteriai facultatem obtinet. Vnti, Hersi nanque anima, ratio Pura, atque intciligi DS est : quae tota per terpsiam totam abir, immixta secundarum istarum vitarum respectu. QuCniam neque ad corpora accedit: neque ipsa corporum existit. 1ed corpora ipsa existunt, vel ea in stipi a manente. Ide que in circalum eiuStatio fertur: quod propter conuertionem eius totius in seipsam to tam fit. At neque de variis, atque diuersis humanae animae euentibus: aut de permulistis illis opinionihus, quae nobis occurrunt, quidpiam philosophus Hoster tractasse , iis detur: quia sciebat a vero illo principe de has exactum atque absolatum habitum fuisse sermonem Caeterum cum neque tanquam inseparabilem a corpore animam statuattcausam affert, in tertio libro, propter quam, separabilis illius intae haud recordemura quippe qui prosecto Santeaquam ad corpus accedamus, simus. Verum cum de ea inata animam primis agat, quae in mortalibus reperitur: nullam eius potestatem, restabis stamiam illaboratam dimittit. Sed primo quidem communiter omnibus formalem cauis iam tribuiti haud tamen tanquam corporum:icci tanquam instrumcntoi um vivacium. Natura nanque ea est , quae: tanquam corporum formalas causa est: non autem antisma. Quae vero tanquam vivax instrumentum effingit, aut anima, aut animae par aut non sine anima. Atque haec quidem una formalis causa est: ex qua, quod irma affectum sit, vivaciter moueri pote est. Altera gero ea est, aqua mouetur . Ab anima enim, animal mouetur: quemadmodum a gubernarate , Nauigium. Diuersaque quo, clam pacto haec, ut visi inmus, est: quae vivaciter mouet. ab ea exqua , quod ita mouuetur determinatar. Una quidem ipsum moueriS nequaquam cum eo,quod moistietur ' idem est sed ex se distinctiam est. inuetur autem viciacibus motibus, ut amahulatione &uolatu, Sc respiratione, nonc a puSiPsiam simpliciter Ised vivens corpus. Vivens autem est, ex vita,qua mi Pso istit. Quare ex ea quoque vivaciter mouetur. Ouoniam laestur&iptium mou Sin animali anima est et triam eadem, cum ea, securiis
iam quam mouetuis An impossibile est: Nam Stotum quoque animaΙ secundum
eam forma afficeretur, tum qu6dmouet, tum qu6d mouetur. Neque quemadmois dum Aristoteli videtur, anima quictem moueret: animal autem moueretur. tiastruis mentumque praeterea ab eo diuersium est quoctipis utitur runctere irma ; quae eam habet vim ut tanquam instrumentum formet, atque ieffingat in ea diueris eris, quae utitur. Illaque etiam quae utitur actus est, quemadmodum nauta nauis. Duplax nanivest amast alter uuidem iuxta quem est nauis raster vero, ut nauta. Primo itaque ut iam dictum fuit romnibus mortalium animalium animis, λ alem earum causam
Aristoteles tribuit: quae duplex .est. Deinde vero Sc unamquanque pertractans, simul quidem earum diuersitates tractitr simulque &quoa communiter omnibus anest singilistatim contemplatur. Atque alias quidem magis actia, quod instrumentarium est. venis vere: alias vero magisPrope id, quoa Vtatur , stare videt, Omnemque animam instruis ineritarii corporis actum esse asserit. Licet haud m, iuxta octo sui ipsius vim intelligat.
Nam manifeste intellectus huiusmodi essie dicatur: ut nullum cohibem, atque cometet
9쪽
PROOEMIUM eorpust neque corpore tanquam instrumento utatur. Hanc ob causam neque etiam hebriaturi cum a praestantiorum intellectione ad ea, qua minCra sint contemplanda accessit: quemadniocium imitab; quὶ co Ore 1Pio tanquam instrumento utitur. Hi ex acie praeterea Aristoteles noster aliudicat, quM ad inreurgentem anima: facultatem ipta that. Nam alteram quidem in actione CollocaIam nouis: quae imaginatione craam . ti, tur: ciae non sine vita corporum formam referente, quo ad minorem propositionem spectat, existit . Altera vero ea est, quae in contemplarione posita est. Quae etiam duplex est. Nam altera prope eam actionem Permanc , quael substantia 'orium habet. Quae aut imperfecte lese habet: aut iam periecta est, aut in id, quod primo mocio dicitur potestate propter imperfectionem accidu: aut iuxta id, quoa licet potestate sit, attamen perfectiori quadam ratione est, stat. Autta i ta id, quod actu. Quaeque amaginario nequidem non vutumsted ipsam consequemem habet. Ita, ut unc cum conteniplati ne illa agendi vim habente, cum Progrediasvr, atque a lubstantia recedat: illa quoque simul moueatur. Altera vero pr e actionem Cana, quae firma, atque stabilis eli, Peris manet. Quae etiam in unum oci in actioncm cum iubstantia contrahit. Iuxta quam
ct sieiunetum illum intellectum imitatur. α sua ex substantia actus est. ex quos bio enimmortalist quippe cum per eum cum Per PezutS illiS conpellatur. Atque eiusmovi existiti v t semper permanens illud obtineat. Verum Piarum, atque excellum in separa hili illa vita. A' teipso autem quadam ratione recedentem in impetu, atque appul Iu ad secunda ista. Tametsi neqae huiusmodi existit: vinequaquam permanens sit . Est quiadem igitur ectunc firmum, atque stabile secundo loco . Nam quod modo in hanc, mois do inulam partem vergit, nequaquam immortale est: tanquam id, quod mutatur: αquod inseparabili illa vita non insit. Uerum cum distinxerit etiam philoipphus vires, ac facultatis eas, quae appetendi vim habent, ab iis, quae cognoscere valent : quaenam eae sint vires, quae secundum locum animalia mouere POSsint, accurate tractat. Haec ea omnis contemplatio est: quae in secundo, ac tertio libro nobis traditur. Nam in Priis mo, posteaquam suam nobis mentem Aristoteles designauit:& quot, qualiaque de anima investiganda sint, proposuit: tractationisque viam, arque rationem sibi praeseriis scripsit: ita, ut ab appositis incipiendo per actionem ad animae substantiam accedat: antiis quorum de anima opiniones scriptione prosequenS, i quibuSquviam tum comprolabanda, tum confutanda recipiens, cognoscericii vim, atque mouendi animam obtine re statuit. lncorporeamque do impartibilem, S immobilem, quo ad corporatos motus spectu, esse vult. Praeterea que neque corporatam harmoniam, nequc composivionem neque rationem quandam administrationIs esse demonstrat . Principiumque eam esse declarat, haud tanquam elementum, neque tanquam ex elamentis: sed tanquam raationem, S formam. Uriamque insuperiri unoquoque animali animam esse Aristot les gult in iis, quae rationem participant. Quae omne is habeat vivaceis substantias, atque vires riuxta quas appetit cum ratione, di ita, appetitione:&iuxta quas cogno scit intelligendo, aut scientiam pariendo, aut optando, aut imaginatione concipiendo, aut sentiendo. Atque naturales quoque illas vires extremis Ioco possidet. In tertioque etiam libro, cum ex eo, quod rationis compos animam nostram Aristoteles consideraauit: atque in medietate extremorum animalium eam statuerit: aliquando quidem sescultati illi sentire valenti ipsem similem facit: aliquando autem intelligenti. Et aliquan do quidem ad eam, quae sentitat vim habeat, deduci.aliquando autem ad intelligentem imitationem adduci asserit. Et aliquando quidem in ii, quod impar tibile: quatenus ei Pote est, contrahi fatetur: atque totam in seipsa permaneret quando etiam minissemina ipsem superatem imitaturi ali i vero quoda pacto a seipsadia impetuit Io,ad ea qum ex mire dere in ex appulsu agercita in particionem progredi. Haud tamen ita ut omnino
repositis abeat. Nanque eius partivo nonfine contractionein M,quod imPambile,fit. Et appulsius
10쪽
Et appulrus conuersione aliqua in ieipsam.& recessiis es seipsa una cum permansione in seipsa existit: quaeramen tenuiS, atque obicura re itur, cum ira id, quod extrinsecus existit, tendit. Ita ut re simul maneat,ec mutetur, nostra anima, propter medietatem eoiscum,quae solum permanCnt,at eortam quae omnino mutantur. Nam extTemorum ei quodam pasto affinitas intercedit.Qua a de quadam ratione diuiditur,& quasi impartibilis est Simul v fit,atque ingenita est. Quodam etiam modo corrumpitur, de incorrupta seruatur. Unde neque Omnino aliquia ex,ea eodem modo semiper,ct pure permanere, ex Platonici tententia statuemus: neque omnino in impetu illo ad ortum progredi.Sed tota progreditur:atque lyncere in impetu illo ad secunda permanet. Caeterum haec manifestius, α tota Aristotelicorum verborum explanatio demonstras
hit: quippe cum ea sint quae ita Aristoteli vi deantur: α ὰ Iamblicho dilucidius explicata fuerint. Iam verophilosophi verba aggrediamur.