Variae Exercitationes medicae... paucae sed valde doctae privatae lectiones Stephani Roderici Castrensis,... His accesserunt in hac secunda editione Expositiones in aliquos Hippocratis aegrotos admodum practicabiles...

231쪽

22o Variae Dercitationes aliqua e sse bona, ut signum,alia vi causam, alia etiam,&ut signum,&vt causam, ea quae sunt bona; ut lignum no potest medicus imitari. v.o.

hypostasis in urina signum est materiam elle .coetam, & est bona ratione signi,nihil enim boni praestat, sed solum aliquid boni significat. Sic rigor in febre ardente nihil boni essicit, sed solum significat humorem biliosum per membra sentietia deferri ad quem motum sequitur alui

fluxus, aut ludor, aut vomitus biliosus, propterea non potest medicus imitari; icteritia est bona ut signum, & ut causa, quia non solum significat transmissionem bilis ad cutem , sed sit ex

bile transmilsa, qua transmissione natura exoneratur propterea est signum, & est evacuatio, ut signum est non potest illum medicus imitari, ut autem est evacuatio imitabitur: nempe aliter facta biliosae materiar euacuatione. Ad ultimam,tum communem Omnium naturam, tum uniuscuiusque propriam contemplari Hipp. r. iubet Hippocrates: addo ego utramq; esse di-bii bithes gnamcluam imitemur. Nam dignosce dis moris pio. bis, utriusq; naturae tam communis, quam par-' ticularis cognitionem necessariam esse dixit, Hippocrates , subintelligite curandi etiam. Nam ad curationem in primis oportet naturae communis cognitionem apprime tenere: quis enim humana natura ignorata hominem cura- ire poterit Θ cum hominum natura tribus constet facultatibus, animali, vitali,naturali, has medicus debet ex operationibus agnoscere, ut sciat

232쪽

Medica. 22Iquomodo illsis sint conseruandae,& lapis restituendae. Deinde accededum ad naturam uniuia cuiusque particularem. Si enim huius hominis facultas animalis sit valida, si inquam ille admotiones sit impiger, ad sensationes valde acu tus, quaecumque tarditas, quaecumq; hebet do, malum est e ostendit,& ad curationem impellit medicum. Quod attinet ad vitalem, heu irascibilem, si mansuetus fiat serox etiam in statu prPternaturali est. In facultate naturali peccatum etiam res euu naturae particularis siet, si ille qui suapte natura aluum habeat fluidam, adstiplicitatem dilabatur. Deinde aliter curamus hi fissum, aliter pituitosum, aliter melancholicum. Itaque praeter communem omnium propria cuiusque natura agnoscenda es , ut possismus recte curare.

Caeterum utriusque naturae simul & communis, & propriae notitia habenda est; non autem unius sine altera: tunc enim si cognita diantaxat communi natura accederemus ad medicandum , locum haberet reprehensio , duae in methodicos cadit, quoniam generale mi hominem curare se velle videbantur. Hoc tamen mente tenendum est fieri non posse,ut particulares hominu omnium naturas cognoscamus, imo multoties ad ignotos Arando S vocamur . quare tum ex signis propriam aegri naturam

Vena bimur, tum etiam ad communem natu

ram tamquam ad Polycleti regulam respicien 'tes quantum propria aegrotantis a recto itine-

233쪽

ara Variae Exercitationes re sit lapsa assequemur. Rursus communis ἀturae notionem nullo melius modo habebimus, quam ex multorum singularium comprehensione quasi per inductione naturae humane conditiones comparantes. Hoc autem nos docet

Hippocrates in libello de aere, aquis, & locis, siquidem unius regionis incolas contemplari iubet, quas habeant communes omnibus dispositiones.

Exercitatio de flara sanguinis e naribus in febribus. PEculiare ardentibus febribus esse dixit Gal.

per narium eruptiones fere iudicari , adeo ut in tertia constitutione libri prim. epidem. in Thaso quibuscumq; abunde erupit sanguis suis se hos superstites: quibus parce aut prorsus nihil sillarunt nares, solos hos perijsse Hippocrates

narret. Caeterum ut ex eadem narratione comprehenditur adolescentulis & adultis maxime propria est isthaec euacuatio. Nec mirum si recludantur, & dirumpantur, quae ad nares accedunt venae: quippe sanguis sursum a calore sertur, a quo non posthiat no inflari, ac subinde reserari ob spiritus effervescentes qui vires & dolia rumpunt veluti cum in musto ebnitiente accumulantur. Adite acrimoniam ,esst enim in ardenti b. sanguis multa bile insectus,iccirco motadax, qui pungens narium venas ea S reserat, via de viatum ex signis fluxuri sanguinis es: laςhrynna spontanea , quam a mordicatione fieri manifestum est, uti a causis externis mord,

canin

234쪽

Medicae . Icantibus qualem caeparum succus facere solet. Ex dictis etiam colligetis tam esse salubrem

copiosam evacuationem quam periculo II deminutam. Imo quemadmodum copiosa tunc praestantior est cum in die decretoria accidit, ita stilla sanguinis licet semper praua habeatur in diebus tamen decretori s magis prauacen setur. Nam firmiora signa sunt tum lethaliatum salutaria quae vel diebus indicantibus vel iudicatorijs eduntur. Ili hoc tamen medici pru- .dentia requiritur: si enim ex aliis signis debilitatem naturae arguat tunc ex hoc signo multo

magis perterrebitur. Siquidem & molesti 1 magnam,quae ad expellendum excitauit Sc magna resolutisenem,quq euacuationem progredi non permisit, significat.Si tamen ex urina aliqua incipientis saltim coctionis fgna habuerit , tunc vel ob sanguinis crassitiem, vel ob meatuun densitatem, vel propter utrumque stilatim flue re sanguitiem suspicari debet,& satagere ut sanguis effluat,nam substillicidium istud copiosi

rem haemorrhagiam pollicetur, quae accidet maxime si impedimenta auserantur. Ita se gessi sit prudentissimus Hippocrates, licet enim non

usus sit quae pertinent ad medicationem narrare, in praesente tamen non potuit se continere quin nobis diceret artisciosam curationem ab eo ordinatam, nempe capitis lotiones quibus & meatus aperuit & sanguinem attenuauit.

235쪽

Mendar operis grauiores ita corrigantur , leuiores Lector benignus sponte restituet.

Prior nnmerus paginam alter lineam indicat.

ERRATA CORRIGENDA.

pag. 3. 17. noctu Nero. 8a. - minaxum yrmarum . 3o. tamem tamen β3. V. poraS potos . 9. 2I. quam qua 84. a Q. aegretudinem aegritudinem 36. I. viam Via . . 86, 19, siue sanguine sine sanguiue 8. occlusam occlusa .. 8s. 29. Opiniones opinionis

27. a. quam quem 's. ΤΑ, sanguinis sangitini

S. conseri conseret , IBO. I s. epireusin empyreusina9. q. nonunquam nonnunquam IIa. '. aegretudinem aegritudoso. 12. Defectio Refectio deminutus diminutus,3 I. 16. .vetustior Vetustior I I. 29. accipisse accepisse 36. 4. claeόchroa elaeochroa aqq. 29. tertium tertiam 38. I . Vetutiorem vetustiorem 1 s. s. singulta singulto 13. crimonidem crimnodem 3 o. recensent recenset M. Io. penetiora penit lora 1s7. 27.. crisino erisim' 3orvarijs varii caeo I. 11. demidium dimidium t. 8. effagerat effugerit . 164. T. inquiam inquam 43. 1o. dylentiora dysenteria 27. terminatur letini nantiit 47. 28. plegmonem phlegmotae 169. I. conquerunt conqueruntur 49 . a. ex bile . & bile I71. 29. JOmue abortireso. 3 o. phrenitidis PhrenitiS 18. exclccates exsiccantes 31. I. contensium consenium J XP. 17. peperint: - peperemit

s 7. 27. intius . inanis 18o. 21. febricitantibus febricitantes 8. a I. meninginibus eningib. 187. aq. mensuratur mensuratum. 6o. 1 . .meninginibus meninglb. 19O. 19. Operetur 'operaretur d63. q. Responde Respondet I8. Hydropos . . Mydrops 66. 18. iudicat indicat , I93. as. posset possit 6 . 14. condulsionis couulsiquis 4kΜ 2. prae emus i praebebimus69. 29. MOUus corporiS 13. Coatam coactam: . et O. pcogreta progressu '- 196. s. ΤΗypropem Hydropem q. a. 'curationem curatione .ID. yΟ. constando constat . q. ti. si. ' ao4 27. tamensi tametsi ς. Io. crauio cranio a Odi. 1Q. deminit itione diminutions So. Is . tinninus tinnituS 2O7. 9. corrigi corripi Si. Iq. testatum testatur