장음표시 사용
31쪽
nem empiricorum more incumbam , sed qua etiam ratione, quo morbi tempore, 'uibus naturis ea conueniant,quamdiu singulis utendum,& quando ad alia transeundum, indicabo:ut remediorum inuentioni
methodus quoque & utendi ratio coniunsit, proprijs confirmata signis.
Qua admethodicam febrium cnratione obseruanda .c A P. V.
V Α, olim sebrium diserentias atque causas tractaui, eas nunc ad medendi rationem accommodare praestat. Febres alis repente hominem adoriuntur & inuadunt,certumq; habent ortus sui initium: aliae vero clam & ensim, quaru adeo obscura sunt initiavix, ut laboras febricitare se putet, nec ni si,quii vehementius increuerit, agnosci possint. Illarum rursus alis ab horrore aut rigore, aliq sine his, aut a manifesto calore,aut capitis dolore, a siti ab alioue symptomate inutium habent. earum etiam quae sensim inuadunt, aliae lentae ac pigrae persistunt, alie paulo post incrementum sumunt, dum in summo sint yigore. Omnes aute eiusmodi
32쪽
i Qifferentiae no in intermittentibus modo, , Verum & in continuis notantur. Nam sisper continuas videre licet biduum atque etiami. tridiuit quadam insqualitate modo caloris,
ii modo frigoris asiligere. Quocirca ex inu a dendi modo vix certo potest febris genus ivllum dignosci. At nihilominus quil la illa vel frigore vel calore vel symptomatis mo-V Iesta esse coeperit, leuiori biis quidem subta dijs quoad licet leniri debet: ac deinde d ii Posito ac remisso primi impetus seruore,anii tequam propriam curationem aggrediare, , febris specios atque magnitudo explorada. in quidem contingit, ut citra ullam remistione vel assiduo increscat,vel biduu eadem
a magnitudine persistat: quod tamen si obtili sorix, synochi qusdam species putanda.Vbia igitur febris vel eode vel postero die sese reis misit, videndii qua id sit ratione factu.Si imi, Petu ,qui ab horrore aut rigore inuaseratii i copioso Vniuersoq; sudore sit renustus,eoq; i. deterso febris prorsum desinat,pura& sinaplex est intermittens: cuius specie postero si cognosces.Sin vero febris a sudore pei si ιeuerat,implexus est cotinus & intermitis
ιi iii, praesertim si haec diu permaneat illius
33쪽
O DE FEBRIVM tonditio . sere tamen longiore progressi,
ea vel in simplicem intermittentem, vel in continuam degenerat. Ita quidem plerumque febres per initia ambigunt & ancipitis quam sint in alterutrum postea ge- nus divertunt, Si sudor nullus emanauit , suppler est continua, licet ab horrore quo .d na initium secerit. Ea autem caususne sit sontinua concluse, ex impetus Iehemotia atque etiam ex proprijs signis interno'
scendum,an uero continua tertiana,tertius
id postea dies certo patefaciet. Si tum coeli status pestilens infestat, suspicio sit, ne cotinua hic,vulgari. malignitatis sit particeps λtque tum in propria illius signa sedulo intendendum , quod omnibus prope morbis . . illa insidietur. lenta porro febris admodum. Obscura habet initia, nec nisi dierum progressu nosci potest: ac tum laborans sibi vixes imminui sine febre putat De hac etiam obseruandum ex viscerum constitutione, nunquid tandem hectieae quandam speciminetur. Symplomatica quoniam alioru *ffectuum ut pleuritidis, peripneumoniab hepatitidis & similium comes est, ex eoru
. signis deprethenditur.Quamquam primarii
34쪽
C v R Α T IONE tiis affectus,quemadmodum vomica pulmo num & hepatitis, diu plerumque latent incomperti. Symplomaticae febri primaaria nonnunquam permiscetur quum ante
partis affectum laborans febricitasse se senaiit. ex his igitur atque ex propriis cuiusque sigfiis sebris species die saltem secundo dignoscenda.
At tum quoque eius quacunque specie fuerit, magnitudo spectanda. Intelligitur
autem sebris magnitudo ex impetus veli mentia quemadmodum & mos eius ex malignitate. Nam in uno quoque continuara genere interdum mitis interdit vehemens febris existit. Causae praeterea eius magnitudo ex ijs quq antecesserunt in uestiSanda. Si febris, nulla cui dente causa, sed sponte praehendit, & antequam hominem adori cretur, corporis grauitas, lassitudo, vigilia imp petentia, nausea a filixit: Si improbam& impuram vivendi rationem diu laborans exercuit: Si consueta 'usdam & utilis euacuatio iamdiu suppressa est, interior ea humoris causa quae febrem sotiet, multa copiosaque est': contra Vero, si contraria
35쪽
DE FEBRIVM' Quisnam autem is humor sit, simplexne
an mistus, ex ijs ouar de unius cuiusque humoris dominio olim prodita sunt, percipi debet. In quam aute maxime corporiS partem humor febris causa is vero fere in inaioribus venis coercetur incumbat & impetum faciat, symptomatu species ostedit.
Quum enim aut nausea aut VQmiti O , aut
ventriculi atque praecordiorum dolor, aut tensio atque gravita axit inappetentia, aut Oris amaror uehementer laborantem fati gat, morbus praecipue in iecur atque praesecordia impetum facit. Quum lumborum Trauitas aut renum dolor vel ardor, in venam & arteriam maiorem qui lumbis in-ςumbit. Quum vehemens cordis aestus, &ipirandi dissicultas cum pectoris laterumue frauitate, in cor & in venam cauam quae ili assistit. Quum vehemens capitis dolor, aut temporum pulsatio, aut vigilis aut gravitas,aut cataphora in caput & cerebrum . Quum denique artuum grauitas aut lanitudo aut summarum & externarum partium dolor, in corporis ambitum. Haec veru noinitio solum, sed & toto morbi decursu accuratjus obstruanda . Tertio putem quum
36쪽
iam sebris species atque magnitudo inno tuerit, laborantis constitutio exquisite te menda: & quibus is praecipue morbis olim fuerit opportunus, nunquid vitili aut in ie-C0re, aut in liene, aut in ventriculo contactii alijsue signis percipiatur. Numne mala quaedam affectio aut renes, aut pulmones, aut caput obsideat. Ac tum quoque de ijs quae dixi symptomatis perpendendii,an ex propria febris & causae eius essentia, anne ex veteri qua da vitiosa constitutione procedant . His quippe neglectis, curatio nulla recte instituitur. Iam vero his ad ynguem exploratis curatio quaedam ineunda. Si parum Vehemens acutaue febris conij citur, dies secundus non sine vacuatione prstereat. Saepe enim ab exordiis leuioribus incrementa magna morbi capessiint. Non soluigitur in valde acutis morbis,quorum materia turget, Hippocratis more,cui vehem Qtiora duntaxat medicamenta innotuerant, Verum etiam in qu6uis modo acutis utiliter statim initio vacuandii. Secudus dies quod fere tranquillior sit, vacuationi accomodandus,cui tamen praeparatio sub primi finem syrupis aut clystere sit praemissa. In morbis C auic
37쪽
aurem Ientis ac leuibus non aeque sestinaria da vacuatio, sed cunctari ac supersedere licet, dum certius constet de morbi genere, praesertim si uel aegroti conditio Vel artas , vel coeli constitutio non facile vacuationi consentit Si primis diebus,quauis occasione praetermissa sit euacuatio, quoquo primum tempore sueris accersitus, quasi incipienti morbo remedia decerncs: omnibus quidem exploratis quς initio in uestiganda dixi.Hec igitur in uniuersum de qua uis incipiente febre praefari visum est . Nunc autem quod vacuationis genus, quae medicamenta, quae denique curatio atque Viueridi ratio unicuique tum incipienti tum procedenti morbo aptius conueniat,particula..
De febribus ephemeris. A P. Vquae euidentiunderepente purum beneque na Ditum corpus etiarn ab horrore inua,ephemera putetur. Non enim cui dentes e& prsgressς causis putridam repente ingenerant, nisi quum vitiosa subest corpo
38쪽
vis praeparatio. Licet aut e per ephemeram spiritus soli incendantur, humoresque puri ac boni dumtaxat incalescant, agitati rame, horrores acrimonia sua saepe excitant, se-bremque sudores soluunt. Itaque si calor halituosus&citra acrimoniam vehernetius increuit,corporisque exolutio quaedam existit, pulsus celerior, frequentior ac Veli mentior citra inaequalitatem quae putredinis index esse solet si urina nec colore, nec substantia, nec contentis a naturali distat:& euidentium causarum insueta vis praecessit, nec ante ulla erat functionum querimonia, quae ita repente orta febris fuerit, ephemera conij cienda est. ea autem cognitudissicilis, sed curatu perfacilis, ac nisi in pestilentium fit numero,toto genere salutaris cst, aciere solet die naturali finiri, sensimque mitescente calore decedere, interdum manifesto sudore, interdum perspiratione sola: quamquam dum vehςmentior fuit occasio, in secundum tertiumue diem nonnunquam exporrigitur. Vna quidem omnis curandς ephemers communis est ratio,
quies atq; simplex refrigeratio. Etenim spiritus & humores perciti atq, concitati, tum C a. animi
39쪽
animi tranquillitate tum quiete corpo xis atque somno compescendi sunt, ita idque tumultus omnis & motus , nimiustaque luminis splendor arcendus est: ac nisi necessitas ut quum ab inedia aut inanitione fit postulet, sine cibo continendus aeger est, dum sese calor remittat. Cibus autem tum conueniens erit hordei cremor , aut iusculum e gallinaceis , aut ex vitulina hoedinaue carne, in quo lactuca , OXalis , portulaca & bugiosum incoxerint. Panis quoque eX lusculo co-
eius vi ipsarum carnium nonnihil OXalidis vel citrij mali succo, vel omphacio
intinctum. : oua insuper sorbilia, eorumque praesertim vitelli, fructus etiam pas. si aut dulces aut aciduli. Potus Vero Vel aqua simlex, eaque frigida, si nulla suspecta est viscerum imbecillitas : aut certe iam prius feruefacta , vel ea in qua hor deum incoxerit, uel glycyrrhiza mace rata aut solutum saccharum sit , vel vinum album tenue & oligophorum, aqua multa dilutum Sitis Vero quae per si
bris aestum vehementius excruciat, i
nienda est syrupo violato, aut ivlubino ,
40쪽
Madiathino,aut tu lep0 rosato,aut,s,quia dulces , molesti sunt, silccus limoniam aut Punicorum malorum his assundetur: pro-Pinabunturque ex aquae quadruplo aut Iextuplo. Inclinante iam ea, dulcis aquae halneum conseri, nisi aut putredinis aut destillationis mixtonisque suspicio sit. iQuin etiam si compactior aluus negotium facesIit hanc opportune molli clystere ducere nihil noceat. Plenior autem vacuatio raro arte tentanda est, quod integra sponte sanatio succedat. haec igitur habenda
est omnium ephemerarum communis c ratio. Ceterum ut earum variae ex cui dentium causarum numero statuuntur species, quς & diuerse symptomata proserunt, ita & his leniendis peculiaria quaedam aptantur remedia . Ephemera quae ab aesti oso aere aut a solis ardore, aut a balneis , aut ab estuarijs inducta sit, raro sine capitis est dolore . Hunc vero lenire oportet
oxyrrhodino simplici , uel eo cui olei nynfheae Vel papaueris, vel unguenti pOpulei quiddam sit admistum, aut etiaOXycrato simplici, vel eo quod ex aquis stilla iiiijs rosarum, plantaginis, solani atque