장음표시 사용
41쪽
hetonicae,& aceti sextante comparatum sit his non modo frontem & tempora, sed de sinciput quoque irrigare liceat modo tepidis modo frigidis. Contrariis ex causis ephemera quoque interdum succeiiditur, ut quum s stuans concalfactimque corpus derepente in frigidiore aerem se confert, qui cutim denset atque constipet, nec concatasadios humores expirare sinat: aut quum in balneum frigidum aut aluminosum desceridit quod minime contingeret,si pariter interiora ut perorum ain iter facientibus irigerent. Per hanc igitur,srictione molli,vn-
ctione laxanda cutis est , vel sudoris promotione, vel balneo calido : quod si horror in balneo percipiatur,c'nfestim egrediendum, conceptam enim iam esse putredingtestatur: alioqui si diutius cutis constipetur, , metuenda putrida fuerit. Ephemera ex motu,ex peregrinatione aut labore immodico genita, lassitudinem artuum musculorumque dolores exhibet, quos vel leni ac mollistrictione, vel unctione ex oleo duis c t nui, ut violato, ut chamarmelino,aut lilia- ceu demulcere iuuat. Qiatimque febris lani
inclinare coeperit, sudor somentis blande
42쪽
prouocetur,aut etiam dulci balneo, cui peculiare id ac proprium est, eiusmodi las.. situdinis dolores finire. Eadem sere sit ratiora ephemeram vehemens dentium cruciatus, aut colicus nephriticusve dolor excitarit. neque admodum dissimilis est ratio, si eam vehementiores animi perturbationes, ut ira & excandescentia,protuleriit:summa
quippe animi tranquillitas & hilaritas imperanda, bilisque feruor frenadus est victu potuque refrigerante & vini abstinentia'. Quae ex vigiliis, ex literarii studio, ex multa meditatione, ex curis, ex maerore, aut ex tristitia processerit, ignavior quidem existit ac minus seruida pulsuque languidiore & contractiore. Atque ut ex his causis rarior est ephemera, ita quae sortasse inciderit proprios sere limites excedit, & causis perseuerantibias in diuturnam lentam plerumque abit, quae marcorem accei sit. Per hanc omni studio exhilarandus est animus, spiritus excitandi, cardiacis cor fouendum atque muniendii epithemate odorato, sem,no sarciendus est seiritus dissipatus: & cibi bonitate, odorato tenuique vino moderato reparandus humor benignus, qui erchau-
43쪽
1ius fuerat,& corpus balneo une ludore triam ectandii. Simili prope ratione curari Capostulat qua sorte exinanitio immoderata Induxit, siue ex inedia aut sivi intolerabili .
siue ex uacuatione spontanea , aut medicamenti vi facta. Raro tamen aut exinaniatio aut inedia febrem insert, harc enim praecipue humores spiritusque compescit, non autem excitat aut impellit corpusque far- pius refrigerat. Sin bilem ab hac incendi contingat, putrida quam ephemera potius metuenda: quae ne succedat, refrigerans humectansque cibus etiam inuadenteea,multoque magis inclinante conceditur. At uero repletio immodica tum quae ex cohibitis naturae excrementis, tum quae ex pleniore aut calidiore alimento proficiscitur, frequens est sebris gignendae causat principio quidem ephemeret deinde etiam
putridς , siquidem inualescat aut diutius ea . persistat. Primuiri enim suppressorum excrementorum vapore spiritus humores. que inquinantur & incalescunt,caput dolore tentatur,& eorum mole oppressum cor-
pus ingrauescit, quae peculiaria huic iis bri symptomata sunt. Praeter cetera igi-
44쪽
cur confestim naturalis consuetaque omisnis uacuatio molienda est, astrictior aluus
clystere sollicitanda, urina parcior diur licis mouenda , sudores praeter naturam cohibiti , ciendi sunt diaphoreticis , hariamorrhoides aut menses qui praeter consuetudinem subsistunt, proritandi quoque sunt: quemadmodum & uetus fistulo sumque Vlcus, e quo consueta fanies iam diu non emanauerit. Huius quidem e phemerae facilis est in putridam transi tus . Itaque si causis perseuerantibus ea longius excurrat, & ex impuritate impendeat suspectaue sit putredo , purgati ne quidem aut accommodata vens sectione arceri poterit, si plethora iam gratiis euaserit. Ita enim ephemera quae ex
subita frigidiusculi humoris fluxione in
inguina aut in alas, aut in aliam corporis sedem obtigerit , purgationem po stulat: quemadmodum & uenae sectio nem , quae ex tenuis seruidique sanguis nis irruptione in crura , in aliasue sedeseri sypelatis specie cum horrore in uase rit : & quae pruritu, & scabie, ex surun culis aut ex abscessu externo. Nam interior
45쪽
Omnis putridam parit. Iam vero immodica alimenti ciusque optimi repletio, quod q- gre dometur atque coquatur cruditatemq; pariat, diaris plerumque sit occa sto: multo autem magis si ex acriori calidioreque alii mento suerit, Vt ex immodico generosi vini potu, ex si napis, nasturti j, carparum, al-liorum & aromatum esu. Sub hac ventriculus distenditur ac plerumque dolet, caput 'vapore impletur conflictaturque dolore, tempora pulsant,corpus ignauum, graue&inquietum existit. Quocirca praeter quietem & refrigerationem, quae omnium communis est, inedia atque cibi parcitas apprime est utilis:potus tamen, si implacabilis est sitis,permittendus. Vomitio aut etiam alui
subductio comoda , si malum crudelius increuit. Imo etiam si cruditas nondum eui ista calore, putredinis nidorem quendam induxisse videatur, purgatio accedat, expuluere hiers aut ex rheobarbaro, aut ex senna
aut ex catholico, eaque sic apte comparata. Vt Ventriculum Arimasque sedes exquisithpurget. Multo autem imagis necessaria haec
siverit, si ex immodico & intempestiuo sugacium fructuum ut persicorum, malorum
46쪽
ehrysomelorum, fragorum, motorum, pelionum , melonum, cucumerum, uuarum, actis & omnisi quae prompte corrumpuntur esu , oborta sit . Etenim corruptio si diutius in ventriculo primisue sedibus resedit. aut si hinc in iecur venasque maiores penetret , cum spiritu humores sanguinemque contaminans , putridam febrem accendet. Quocirca expurganda est protinus , etia si portio eius vomitione aut alui deiectione sponte proruperit: quandoquide solus cor
ruptionis nidor derelictus putridae febris initium plerumque suit. Ab his deinde concoctio iuuanda electario diarrhodo,vel ammatico rosato, uel cortice citri condito vel mylobalano,vel nuce mostata condita, uel codito his cocinnato. firmandus quoq; ventriculus oleo masticino, nardino,ineniat vel absinthij, idq; dii coctionis bonitas
existat. Posteriora haec ephemers generasi uel causarum magnitudine inualescant, vel negligentius curentur ἐ quod aliqua intus materia Queantur, in putridarum speetes desciscui, Id autem certo & circumspectius ex inclinatione praeuidendum. Si longa atque dissicilis est diariae inclinatio ,
47쪽
quem neque sudor neque mador excipiari laut si a sudore, frequens adhuc pulsus inaria qualitatem nanciscitur, aut capitis dolor aut sitis, aut inappetentia , aut aliud symptoma persistit, neque biduo triduoue pura sequitur integritas, metuenda certe in putridam permutatio. Hoc tandem loco minime praetereundum dux , febres quas dam tum assiduas tum intermittentes,artis usu notari quodammodo ancipites,&quas neque in ephemeras, neque in Ullum pu- tridarum genus certo referre possis. Quaedam enim ultra diem tertium excurrunt, ', eodem interdum die saepius exasperantur, idque aut dum cibus conficitur, aut sub vesperam, nullam intermissionem puram sortitae,blandae quidem & quibus laborans vix se teneri putat: pulsus tamen celeritate ac frequentia, lassitudine, corporis gratii tate, aut exolutione, interdum etiam grauioribus symptomatis conspicuae . Quaedam Vero ad puram intermissionem deduetie, sine horroris sensi leuiter vidis , Ni , aut dum concoctio fit, aut sub vesperam , aut qua uis Occasione recrudescunt.
eius generis nonnullae a vehementiore C. Pruritu i
48쪽
Pturitu a scabie, a surunculis, ab externis abscessibus &ab lacri destillatione fiunt. Nonnullae etiam a cruditate indomita, vela bile citra putredinem effervescente, vela semimala humorum qualitate, quae aut Primam aut alias corporis regiones obsideat. Haec enim uitiosa illorum qualitas media quaedam via est ad 'utredinem, in qua plerumque affectio subsistit. Quocirca eius generis febres omnes tenui refrigeranteque victu sustuli, sub quo natura qualitatis vitium sola emendaret: si victus parum profuit , huic insuper aut venae sectionem, aut purgationem accommodaui: qui b u s breuis est solutio sequuta .
De febrium putridarum curat e CAP. U I I.
U TRIDARVM sebrium curationi non apud Veteres modo , sed & a--pud iuniores plerosque ancipitem parumque tutam effecit causarum assecta rumq; partiri ignoratio. Neq; cnim humoru qui peccant recta est habita internotio. neque
49쪽
6 DE FEBRI UMneque locoru in quibus illi computrescue
etenim bilem, verbi gratia, Unam eandemque maiestatuunt tertianae intermittentis di continuae atque etiam causi materiam,
illiq; sede perperam designant Quocirca
posthabitis eorum seriten rijs, traditas olim per demonstratione hac de re hypotheses sequuti, earum curationem trademus, non contemplatione solum,uerum etiam usu i5go & obseruatione comprobatam, idque Veritate magis , quam aliorum testimonio S auctoritate ducti. Si quem horror aut rigor adoritur, qui ab extremarum partium refrigeratione sentim auctus, corpus Vehementer concutiat; hunc dei nde calor acer atque siccus cu pulsu celeri, crebro & inaequali excipiat: qui summo. accessionis vigore in sitim inexhaustam , capitisque dolorem pungentem&aestuantem cordis dolorem, atque irrequietam corporis totius iactationem deducat: nec supra horas duodecim productus, copioso eoque calido &acri sudore integre soluatur ac desinat, ut in intermissione
nihil quicquam symptomatum supersit, exquisita tertiana expectari potest si pr ser
50쪽
tim laborantis natura & artas,anni tempus coelique status in id conspiret. Hanc vero primus circuitus situ e status sit, siue anticipet, siue cunctetur, confirmabit. Proxima cotinensque eius causa, bilis est superuacua, citrina quide aut etiam prastina,eaque sy cerior nec frigido humore permista, non CXuperans modo vel nimium exaestuans, Verum etiam, putrescens: idque aut in propria cysti, ut circu caua iecoris,aut in pan-Crea,aut in vicinis sedibus: in ijs quidem ea neque concreuit neq; obduruit, neque impacta vili parti tenacius adli rescit,ut tumorem ullum pariat in visceribus, sed tenuis libere diffluit. Quocirca nisi obstructione
coercita fuerit, accessionis impetu excuti solet, aut prorumpere Vomitione, deiectione,mictione & sudore: hinc tertiana exquisita breuis existit, nec ultra circuitum septimum producitur. Tanto autem breuior est quo aut parcior materia subest, ut expeditior eius eruptio: quibus vero non ita sensim per circuitus ea prorumpit,plenior sub finem & in ipsa declinatione quasi decretoria vacuatio expectanda est , quae omnino tutam illius solutionem faciat. Accessio