장음표시 사용
71쪽
Crudus morbus urinas habet, quales sere exitialis. at letalia signa non adsunt: hicq; quamdiu crudus est,facile potest vel errore vel negligetia in exitialem transire. Quola sum aute procedente morbo fiat mutatio, ex his quae nunc dixi deprehendi potest. Galutaris simpliciter morbus nec magnς cruditatis nec mortis notas habet, atque licet nulla artis subsidia optitulentur, aut leuis quidem vivendi aut medendi error committatu ponte tamen sua soluitur ad salutem.
MV V M per accessiones, muItar bilis
spontanea vacuatio cotingit,febris
sine medicamento integre solui potes. At quum aut nulla aut parcior existit, medicatio adhibenda, ne neglecta febris speciem mutet, & deterior vel prolixior euadat. Itaque statim die secunda,cum iam accessione soluta,detersoque sudore, laborans cibum sumpserit,& horae circiter octoi quietis interuenerint, medi mentum propinare
72쪽
pinare licet. Interdum etiam aliquandos rius, si longa speratur intermissio futura,ia
qua ante proXimam inuasione totus compleri possit purgationis effectus. Qud enim
praecipue impura sit prima corporis regio, in qua & humor noxius fluctuat,neque, ut dixi coarctatus is sit,statim initio eius nonnihil tempestiue expurgandum est,praese tim si uel oris amaror, uel cordis dolor, vel nausea, Vel inappetentia,Vel stomachi pro cordiorumque dolor, vel suffocatio acrius
urget. At si haec desint,nihilque sollicitet, post circuitum secundum differri medicamentum potest. Interim tamen praeparatio
qua dam adhibenda in intermissione, cID flere molliente atq; detergente, &apoZγmate,quod leuiter obstructiones expediat e radicibus cichorij , Oxalidis , graminis .ex endi uia, eupatorio & adiantho: aut ex syrupo adianthino vel e cichorio simplici. In accessionibus quoque syrupo aceto sol, vel e limonibus, vel oxysaccharo. Si tempestiue purgandi occasio quavis ex causa initio perijt, primo quoque tempore a cersitus , hanc decernito . Conueniens autem ea suerit ea manna , ex medulla
73쪽
casae, ex leniente electario, ex catholicor aut si quae dixi ventriculi isdia detersione maiorem postulant, ex diluto rheibarbari, vel ex sennae decocto iure, uel ex his apte permistis,ac tum laborantis naturae & aet ti,tu regioni & coeli conditioni ea arte qua alio loco tradidi accommodatis . Hieram quide etiam simplicem quod humores maximeque bilem acrius incendat, febremq; biliosis non elota aloe suscitet,non admiserim : nec myrobalanos , quod tandem adstrictione humores Viasque coarctent: qua ex causa rheum barbarum sine aperientibus& lenientibus plerisque incommodu): nec preteterea acriorum medicamentorum quae vel scammonio Vel turpetho costant, leuibus istis quicquam permistu, ni si sorte robustis qui aegre purgantur, aut hieme rigidioreque coelo. Ad hanc quidem purgationem licet praeparatio quaedam ut dixi conducat,mipime tamen est necessaria: ut neque concoctio ex urinis,quod e primis his sedibus humor aut sponte prorumpat, aut facile trahatur. Venae sectio exquisitae ter tianae est incommoda,ut quae utilem ac necessarium humorem detrahit, relicto impu
74쪽
CvRATIONE - , 71xo ac noxio . Sub hac enim febre attenuatum corpus esse solet paucique sanguinis: bilis vero acrior, ipsa febris materia, sub cauo iecoris exuperare & aestuare deprche ditur , quam venae sectio minime eximit, nec proinde morbi substantiam minuit . Immo si uel sponte vel arte nimiu profusus sit sanguis, plerumque deprehendes acribus bilem ferocire febremque inualescere . Peccant igitur qui ex urina crassa atq; citrina statim mittendum sanguinem esse pro
nuntiant. Ea enim non sanguinis eXupearantiam, non eius incendium, quemadmodum quq ardens est,flammea ac vere rubra,
sed bilis ex tecore effusionem portendit, quae in tertiana perinde ac in ictero, &in hydrope, non substantiae sanguinis,sed uni
sero permiscetur, praesertim accessionis uigore. Ita enim secta fortasset ii vena vid as ea sanguini minime permisceri, nec cusanguine concrescere , neque sanguinem
sed serii ipsum bile inquinari, quod postea
in intermissione emictu purius appareat. At nihilominus si quando sebris ea in con Ius inciderit bene carnosum, bonique ha-itua , cui ampli venae copia distentae sint
75쪽
DE FEBRI UM& p thorae speciem exhibeant, ob quam
sebris symptomata grauiora existant, ut capitis dolor, temporum pulsatio,spiritus difficilis,corporis grauitas, phlegmonosa las. situdo, summaque iactatio, sanguis utique ob plethoram venae sectione minuendus est,perinde atque si tertianae sebri pleuritis superueniret. Quod certe non febris, sed eoru quq aliunde comitantur symptomatum gratia conceditur. In plethora,si non
suuet,non tamen lesura est magnopere vens sectio. Ita igitur de sanguinis missione in tertiana febre statuendum. Si purgatione impuritas aut otiam noxiae bilis portio iam multa detracta ex purioribus urinis percipitur, & aeger leuatus quodammodo est, seques'; accessio tum breuior tum mitior, &eius symptomata faciliora existunt, totius morbi breuitas speranda est . Reliquo igitur eius tempore ac progressu apo-zematis aut syrupis leuiter refrigerantibus M aperientibus obstructiones blande expedientur,&naturae opus dirigetur, ne quid obsistat: ut apoetemate e cichorio,endiitia, Oxalide, gramine,agrimonio lichene,& ex
seminibus frigidis tu maioribus tu minori
76쪽
bus:synipo quoque adianthino& e cichorio simplici , quibus & interdum acetosi simplicis portio adiecta sit. Saepe enim teris 'tiana mitior,cuius pauca est putris materia,
una leui purgatione tollitur: saepe etiam seruidioribus papulis circu labra nares'; obor i tis sponte soluitur: quamquam & hae inter dii solius seruoris sunt indices,& cum his febris persistit. Iam vero si ta acris est sebris . tantaq; noxis materis uis, ut datapurgatio no quod sperabatur contulerit, nec breuior mitiorue tequens fuerit accessio, quod defuit, indito clystere supplendum: & eo autius, quoties pigrior fuerit, sollicitanda, ut natura ad eam aliquando futura alui excretionem proritetur. Hac enim via libera Mexpedita, tutior suerit morbi exitus. Ac tu temporis in ipsa febris intermissione apoZe 'mata &0rupi offerendi sunt,quibus tu in eidendi tu detergendi maior vis insit: cuiusmodi sunt qui, praeter comemora , apii quoq; petroselini &soeniculi radice in ac to macςrata,& hysopi nonnihil continente syrupus etia bietantinus &endi uis,& noni hil acetosi copositi. His igitur recludenda
77쪽
quum non facilis eorum est aut in ventriculum aut in aluum excursio . Si bilis vel spote vel istorum ope concitata, iam frequentius aut vomitione aut deiectione prorumpat, tutus ac brcuis morbi exitus erit. At si eius dumtaxat qua dam veluti stimulatio appareat, Vomitio quaedam praecipue accessionis initio, vel hydrelaro vel oxymelite, alui autem deiectio acriori clystere in interamissione procurabitur. Eadem quoq: op ra tum urinae tum sudores libere & copiose cientur: tametsi ad bilis euacuationem mi- . nus aptae sint ac Vtiles. Haec in vehementi& exquisita tertia na,ad quartam fere accessionem molienda sunt. Ab hac vero si,ut plerumque fit,vrinae minus crassar & citri-
nar puriores'; iam euadent, & hypostaseos quoddam signum apparebit, expurgati ma
na ex parte so mitis indicium est . Quodi praeterea sequens circuitus breuior atq;
tranquillior inclinantis totius morbi initiuportendat , quod reliquum est morbi, iam dominanti naturae committi potest, pr sertim si reliquum vacuationem aeger auersatur ac metuit, multo autem magis si quae
spontaneae vacuationes fatis procedant, dc
78쪽
, chil silpra exquisitae tertianae conditione obtigerit: Tametsi & in iis quoque moderata purgatio conducat morbumque tuto soluat. In iis saltem tum temporis natura ad spotaneam curationem apoZematis atq; sy- rupis,ut dixi,dirigenda. At vero si quinta' accessio sextaue v ehem entior sit, aut symptoma quoddam acrius inualescat, aut urinae nondum satis purae existant, metusque sit,ne Proprios limites febris transcendat . non utilis modo sed necessaria ante acces sionem septimam purgatio ex rheobarbaro& cassia, vel ex rheobarbaro macerato,vel ex rheo & ex se nna,vel ex catholico: cuius beneficio praeparati humoris pars maximacuellatur, naturaque accessione proxima ad persectam iudicationem incitetur, & nihil aut minimum morbi reliquum fiat.Quinetia si sebre soluta symptomata qusdam diu tius persistuliut cibi fastidium, sitis, capitis
dolor, & cetera: nec facile aeger conual scat a morbo, ne quod ex morbo derelictu est recidiuam faciat, purgatio quoque nocessaria : sic enim tutior ac firmior sanitas existet. Ea igitur medendi ratione,tertian et exquisitae ardor pariter cu causa tollitur. Si
79쪽
qua tamen per curationem peculiari resH- geratione febris ardor indigeat, salubriter Per ea fiet, quae refrigerando pariter attenuant r nec putridum humorem impingunt, nec di illari prohibent,nec vasorum meatus coarctant. dum enim febrem restingunt, eius pariter causam dissipant . quod in putrida febre vehementer optandum. Immo etiam si ardentior febris aestus, vires nimiatim prosternit & aegre tolerari potest, usqobseruatione aliquantum praetermissa,refrigeratione multa etiam quae putredinis dissolutionem cohibeat utitor, viresque idoneo cibo, ne concidant, foueto,ne to toris calumniam subeas:deinde remisso seruore ad causam reuersus noxium humorem exime, ac cibum in reliquam curationem subtrahe'. No pauci iuuenes atque robusti in tertianae simplicis & exquisitae accessione,trium horarum spatio,ab ijs qui cassana solam intuerentur, vestibus multis extinctici siti sudoribusque exhausti fuere.
Summa refrigerandi nutriendique ratio in febribus.c A P. XII. R M pho&quammaximo conclauicu
80쪽
quo multum purumq; aerem ducere pos sit: eumque refrigeratum,abacta omni tu ba & hominum frequetia, sparsa quoqtio uersum aqua gelida & aceto,stratis herbis
frigidis, ut salicis soliis,vitis, laetiics,nymphit, rostru & violarum. Odoribus quove rosis, violis, nim phra &santalis, aqua rosarii stilla titia &aceto & camphors mom to conspersis. Tu temporis non multis,ses ad modii leuibus vestibus tegendu corpus est, ne uniuerse refrigescat.A t nihilominusti ardore nimio id torretur, in ipso vi ore aestuantes partes hydreheo perfundetur,cuius oleu & aqua manu permisceatur,donec albescant. Huic & aceti sextans interdum
adijci potest, & uice simplicis olei, rosa tu, violatum, nymphatum aut papauerinum substitui. Id aute iocineri,renibus qstuatiq; apiti induci tuto potest siquide nulla tui sis, nulla capitis grauitas nullaq: destillatio
molesta sit, nec cataphora prosundiorue Iomnus obrepat. epithema ijsilem quoque partibus atque cordi utiliter acccommodatur, ex liquore stillaticio,rosaru, Violarum, plantaginis, solani,nymphta & aceti sextate in quibui iantali & camphora aut pastilli