장음표시 사용
1쪽
Hippocratis De aere,aquis,&locis libellus Iano Cornario interprete. Coi s Caleni De alimentorum facultatibus libri tres, Martino Gregorio in erprete. 21 De cibis boni & mali succi liber Rrdinando Balamio Siculo interprete. 129 In libru De salubri S ta csmentarius,Hermanno Cruserio Campensi interp. 111 De attenuante diaeta liber Martino Gregbrio interprete. issDe ptisana liber Ioanne Polito intes prete. ἱDe paruae pilae exercitio liber Iaho Cornario medico physico interprete. 1s De cognoscedis curandis in animi morbis,quas perturbationes Latini appellant, liber primus,Bernardo Donato Veronensi interprete. . 393 De cuius in animi peccatorum notitia at. medela liber secundus, a Iunio Paulo Crasso Patauino conuersus. , λλ' De assuetudinib. liber Nicolao Regio Calabro interprete.Graecus desiderat. 23sDe sanitate tuenda libri sex,Tholma Linacro Anglo interprete. *4FArs tuendae sanitatis num ad medicinalem artem spectet, an ad exercitatoriam,liraber Iumo Paulo Crasta Patauino interprete. 4o3 Omnia per Iamr Cornarium Medicum Physicum recognita,& innumeris locis emendata.
2쪽
dicam integre adsequiue iit,primum quidem rem Porum anni rationem habere debet;quantum potentia quodlibet eoru ualleat:no ei im simile quici quam in illis existitieru disserunt inuicem Propter uarias quς in eis fiunt mutationes. Deinde uentoria calidorum. et frigidoxii, maxime qui ex his omnibus hominil simicomunes,& mox qui in unaquain regione sunt indigenae proprii.Nem uero neglis
gentiorem se circa aquarum facultates cognoscendas exhibere covenit. Quemadmoradum enim gustu disteriit,& pondere ac statione, sic quo* uirtute aliae allis longe praestant Quare si quis ad urbem sibi incogn1
tam perueniat, circumspicere oportet eius
situm, quo modo scilicet ad uentos, selis exortu iacearmon enim squales uires sunt, ad Septentrionem sitae,& uergentis ad Austrum,nec p eius quae selem exorientem,S quae eundem occidente spectat. Haec ita diligeter oportet perscrutari, ac simul quot modo habeant circa eam aquaenaumne paslusi ribus utantur & mollibus, aut duris Neκ sublimi loco prolabentibus N scaturientibus ex petris, siue salsis, S crudis, Terra etiam consideranda, nudane sit & aquis carens aut densa S aquosa & an concaua sit
& aest uosa,vel alta & frigida. Mominu insit
Per diaeta perquireda,qua maxime capians: turian bibuli sint lurcones & ocio dedi iti, aut exercitii S Ua s utentes, & tolerates Iaborum, ciborum plus adpetetes quam Poculorum.Ex his enim singula sent inue stiganda.Nam qui haec omnia probe,quantum fieri potesso, cognouerit, aut horu plus rima,eum no latere possunt cum in urbem etiam ignotam sibi peruenerit, neo morbi regioni peculiares & patrii, neo comunis regionis natura, quaecun ip tandem ea sue rit,ut non possit in cognoscendis morbis dubius haerere, aut errare sicubi ad morbo Galeni
Goni commentaria desiderantur.
rum medicationem adhibeatur. Quae amobo illis enire sesent,qui non prius prouis di haec diligentex cognouerunt. Quare qui ea studiose rimatus fuerit,uniuscuiuso temPoris,ac anni futuri constitutionem praedicere poterit, qui uidelicet morbi communi adfectione ciuitatem sint invasuri tum gestate, tu hyeme, Sc quaecuo pericula unicui
sint timenda ex diaetae ac uictus immutatione:cum enim temporum mutationeS, asstroru ortus ac occasus obseruauerit,quemadmodum singula horum eueniant,praenoscet uti Sc de anno, qualis sit futurus.hoc nanch modo siquis rimatus fuerit ac praecognouerit temporia occasiones, maxime de singulis sciet, ut plurimum sanitate adsesquetur,& recta uia procedenno minima artis suae gloria. Quod sicut hςc sublimiora uideantur,& ab hac sententia dissidea is nos
uerit non minima parte cos erre ad rem mes
dicam ipsam Astronomia, sed omnino plurima,cum una cum temporibus 8c uentrisculi in hominibus mutetur. Quomodo Rustem singula quae diximus scrutari ac explorare Oporteat, deinceps dicam manifeste. Quaecun quide ciuitas ad uentos sita est calidos, puto aute eos qui inter brumalem lis exortum itidem* occasum perflant, huic hi uenti sunt peculiares. A septentrio: nalibus autem uentis tuta ac protei ha ea essuitas exili iti Aquae uero eius multae 8c subsalsae sunt, & necessario non sublimes, instate quide calidae hyeme frigidae. Et intestinorum leuitates & aqua intercus fere reli quis morbis desinentibus superuenitit, cuno queant facise uentriculi a cocepta humiditate exiccari. Si autem arsi as pluuiosa sit austro multum perfletur, similis, sequatur autumnus, necesse es h hyemem morbi,
dam esse, A iis qui pituita abundant,&qui quadragesimum annum excesserui, febres ardentes fieri uerisimile est:qui uero bile aisbundant, costarum abscessiis pulmonis pleuritidas ac peripneumonias dictas. Si luero arti as sicca exili at,& austro perfletur, tom. a a di sequens
3쪽
ν ΗIppoc RATIS sequens uero autumnus pluuiosus, uentis Aseptentrionalibus uigentibus capitis dolores ad hyemem expedi are conuenit,8 cerebri corruptioes,amplius , raucedines, grauedines, & tusses, aliquibus etiam tabes.
Quὁd si Borealis sit aestas ac sicca, neo sub
caniculam,nech sab Arct uri occassim pluo Diosa, confert pituitosis natura, & maxime qui natura fiunt humida S mulieribus. Et itiosis autem infestissimum hoc tempus existit. Valde enim exiccantur, accidunt* eis lippitudines aridae λ febres acutae ac dius
turnae, SI aliquibus bilis atra.siquide quod aliquidissimu & aquosissimu in bile est consumitur, densissimu uero & acerrimurelii a quitur:quod idem accidit secundu eandem ratione et circa sanguine unde hi morbi his accidunt:pituitosis aute haec omnia comos da sinat.Exiccantur enim & in hyemem perducuntur, ab aliis in alia resiccati. Si uero hyems Borealis sit et sicca uer autem austrinum & pluuiosum,aestate lippitudines fiet
sortes,pueris et mulieribus febres Haec igitur si quis mente concipiet 8 considerabit, is praecognoscet plurima omnino quae ex huiusnodi mutationibus sint futura.Maxi ς
me autem obseruare oportet magnas temo
Poru mutationes,ut neo medicinas in illis libentes exhibeamus,necy uramus quae circa uentremmeo secemuS,prius quam prei tereant dies decem aut plures, S non pauociores. Periculosissima sunt etia ambo sola lsi illa,maxime uero aestiuu. Periculosiam eritiam aequino stium utruno, magis uero au itumnale. Oportet aute & astroru exortuscosiderare, praecipue Canis, deinde Areturi, δέ Pleiadis occasum. Morbi enim in his maxime diebus iudicantur, atq* peximiit, rati j vero desinunt, aut in aliam specie,altu statum transnutatur. Et circa haec quidem sicut dixi habet. Volo aut & de Asia 8c Europa demonstrare, quantu disserat inter se Per omnia, & de gentium formis quid di istent,et nihil inuicem simile habeant. Verude omnibus si quis dicere uelit, in immen
sum excresceret sermo: quare de maximis,l Sc plurimum disserentibus diuersitatibus dicam, quantu salte mihi in ea re est coperitum. Ac dico quide plurimu disterre Asial ab Europa secundum naturas omnium ex
erra nascentium,item* hominum.Longe enim pulchriora & maiora omnia nascunt
in Asia.Est* regio ipsa, hac nostra multo
mansuetior, sunt etiam hominu gentes he inigniores & cultiores. Causa uero horu est temporum anini temperata mistura. Siqui idem in medio selis exortu sita est ad auro iram, a frigiditate ac caliditate omni remora tior. Incrementum autem Sc benignita 'tem inde proficisci omnibus in cofessis est, cum nihil sit praecellens & cogens uiolenister,sed per omnia aequalitas uigeat, quanΦnon habeat ubicp per omne Asiam omnia secundum eundem modu. Quaecuo enim
in ea regio in medio sita est calidi* 8c frigidi, ea omniu fertilissima existit,& arbori ubus resertissima,& maxime serena,aquis utitur &coelestibus S ex terra promanantibus.Neo enim a calore combusta est ualde nech a squalore & aquaru inopia exiccatur,necp a frigore oblaeditur. Veru austris perflat, dic irrigua est, tum propter imbres multos, tum propter nives. Fructus autem seo tepore maturos, multos in ea nasci par est, siue ex sparsis seminibus hi proueniant, siue terra ipsa per se sponte producat eoruplantas.quaru fructibus utuntur homines, eas ex agrestibus cicures 8c domesticas fais cietes,& pro comoditate sita transplantanistes.Pecora etiam ipsa pleniora prouentu quae Zc partui saepius,& pulcherrime eduael cantur.Quin et homines habitiores esse ael specie pulcherrimos, & magnitudinis extrali natae minime disterentes quantum ad for
mam ac corporum proceritate attinet, con
stat. Certum est hanc regionem proxime
accedere ad naturam ac temperatura optismae constitutionis,uerum uirilitatem,laboris tolerantiam, ac audaciam non uerisimiae
te est huic naturae innasci, Sicut ne ν elusedem ne* diuersi generis constantes ac per lpetui sunt amatores.Vincit em in ipsis uora luptas, quae ratio est multiformes generari
partus, praecipue in seris. At sic quide de AEgypti js ac Libycis mihi habere uidetur. lDe iis uero qui ad dextram hyberni ortus solis usin ad Msotidem paludem habitant Hic est enim Europae 8c Asiae terminus
sic habet.Multo maior diuersitas est inter
illas ipsas geres, quam de quibus iam dixi,
4쪽
cum propter uarias temporu mutationes, Atum ob regionis natura.Habet aute eodem
Plane modo, quemadmodii & circa alioruhominu terras accidit. Vbi ei lepora magnas mutationes faciunt 8c frequentissimas,
illic Sc regio agrestis 8c maxime inaequalisi existit, inuenias & montes plurimos &densbs, item* campos, & prata Vbi auteualde uariant tempora,illic aequalissima res
gio est, quod ide & de hominibus ipsis esti intelligendum. Siquis enim res e conside ret,uidebit quorunda natura,montanis,syl uosis ac asperis locis si milem esse,alioruues aro aquosa ac exilia loca reserre: sicut quida Pratorum ac paludum natura prae se ferunatoath sint quoru planitiebus nudis ac siccis terris constitutio similis existit. Tempora em quae formaru natura uariant, sitiati diuersa:cum ergo inter sese fuerint maxime diuersa,varias et multiplices formas produi cunt. Porro quae parum inter se disserunti gentes relinqua, Quae aute plurimu nonastura selum, sed & legibus ac consiletudinis bus discrepant, de illis resera quomodo habeant. Ac primu omnium de Macrocephalis,cum nulla omnino alia gens sit, quς simi ςlia capita habeat. a Principio quidem conssiletudo in causa fuit, ut tam longis capitib.
essent.Nunc autem natura ipsa cum cos 1e
tudine cospirauit, Siquidem generosissimuapud eos putatur caput habere quammax1 me longum : consiletudinis autem hoc iniistiumsuit. Cum reces infanS natus est,caput eius adhuc tenerum ac molle existes quam celerrime constringunt manibuS,coaptanotes cogunt in longitudinem augeri, quin
8c uinculis connectunt, ac aptis instrumentis colligant,quo rotunditas capitis prohi, Dbeatur,ac longitudo augeatur. Ea consilesis tudo tantum essecit ut eiusmodi natura cax lpitum existeret.Temporis uero progressu natura quo tales produxit ut no esset neo cesse consiletudine priore cogere. Cu enim lsemen genitale ab omnibus corporis membris procedat,a sanis quidem sanu, a morbi dis morbosim, stat , ut ex caluis calui gigή lnantur, ex c siis caesii, 8c ut plurimu distor
tus distortum generet, eadem. ratio sit cir ca reliquas sormas quid prohiberet ut non
ex Macrocephalis Macrocephaligignereti l
tur Nunc aute non nascunt ita magnis cia lpitibus quemadmodum prius, cum costest ludo non amplius duret per incuriam hos li minii intercepta.Et de his quidem haec sis, lficiat.De illis aute qui Phasim accolunt ad x l1ucia.Regio eoru palustris est, calida,aquo
sa 8c densa imbres. in eam decidunt omnibus teporibus 8c magni dc impetuos . lmines uero ipsi uita agunt in paludibus:domos , ligneas 8c ex arundinibus in ipsis a iquis habet extructasmeo multu inde prosdeunt,ut adeant uel emporia uel urbes, Verum nauiculis ex uno ligno fabrefactis permeant sursiam ac deorsum: habet em fossas ac duetus aquaru plurimos.Bibunt aute a
l quas calidas 8c stagnates, quς Sc a le sens li putresa , 8c ab imbriu casti auctae. Ipse i fluuius Phasis omniu fluuioru stagnantissit mus est: S qui lentissimo cursii Ffluat. Frui ctus aute qui illic nascuntur omnes insalusi bres sint, evirati imperfecti prae multitu ldine aquaru,necpuΠΦ maturescunt. At lcum multus aer ab aquis regione occupet, lob hac ipsam causamqd adserina ac corpo trum specie attinet, Phasiani sunt a reliquis hominibus longe diuexsi. Sunt enim mag nitudine ingenti,ac corpuletia ualde exceti lleli,ne iuncturae eoru ullae, ne uenae co lparent,pallidum. prae se serunt semper colore, quemadmodu qui regio sint obnoxii morbo: loquunt aute ut si qui alii omnium
hominu grauiss1me,nimiru aere utries non sereno,sed obs uro, et maxime humectato:
sint instiper ad labore a natura ipsa segniores. Annii, tepora non uarias habent,nec ad sesstu,nec ' ad frigus pinutationes. Vensti aut eis fiunt plurimi Austrini omnes praeter unum eius regionis propriu &indigeonam, qui aliquado uiolentior ac molestior calidus existens spirat, que Cenchrona Pa. trio uocabulo appellant. Veru Boreas non ualde ad eos pertransit, ψ si aliquando spis
natura ergo ac diuersi late S forma eorum qui Asiam 8c Europam incolunt,ita habet. Quod aute timidiores, effoeminatioreS, ac imbelles prae Europaeis Asiani eristat, moribus , mansietiores tempora ipsa anni in
causa sunt, quae no magnas permutationeS
5쪽
ΗΙΡΡoc RATI sl DB AERE per aequalia permanent, unde neo mentes stupore percelluntur,ne corpora fortent transtauratione incurrunt. A quibus uerisimile est iram exasperari, cognitionem* &calore amplius excitari, Φ si semper in eoodem statu quis persistat. Mutationes enim sunt quae hominis mente semper eXcitant, ae siniit quiescere. Propter quas sane causas imbelle uniuersim Asianoru genuS extsi it,ato adhuc amplius propter leges.Multo maxima em Assiae pars siti Regibus est. Vbi aute non in sua potestate uiuunt homines, ne sui iurisdunt, sed dominis si1bie icti,ibi non multu curiosi sint quomodo se ad bellum apparet, imo magis hoc curant, ut ne bellicosi uideantur. Pericula enim eis non aequalia instant.Nam hi in militia pro scisci laboreso perferre,ac mortem oppes liere pro dominis suis coguntur, reli stis in terim domi liberis, uxoribus, ac reliquis asinicis:at siquidem uiriliter & feliciter bellum gesserint, dominis inde comoda acces clunt,eoru facultates inde augentur. Vesuum ipsis preter pericula et caedes,nihil metitur.Proinde ne. horu hominu regios nem frequenter habitatam esse necesse est, Imis eam propter inertiam bellica ac ocium
a pleriis relinqui. Vt enim quis p maxime
a natura uirilis & magnanimus est,ita plus rimu eius animus leges auersaturi cuiuS rei
magnu indiciu uel inde habere licet, quod quicun in Asia Graeci item , Barbari dominis non subsunt,sed iure sito degunt, si hiipsis* omnes labores lucrifaciut illibet ilicosissimi omnium existunt. Periclitantur
enim ipsi sibi uirilitatis* prginia ipsi reportant,sicut timiditatis ac ignauiae poena luut Pariter. Inuenias aute 8e Asianos ipses in i iter se plurimum disteretes, generosioreSIlos,alios degeneres,quorum omnium causa ad temporum mutationes est referenda, quemadmodum & in praecedentibus dixi.
Atin sic quidem habet in Asia. In Europa
uero genus hominu est Scythicu, circa pa ludem habitans Maeotim, quod a reliquis getibus maxime differt Sauromatae appetilantur.Horum foeminae equites sunt, arcus bus ututur, ac sagittaS iaculantur ex equiS,
cum hostibus cogredientes, dum uirgines istunt,nςsp deuirginat pxius,* hostiu tres cofecerint, hec, prius marit1s cbhabi itasti, quam facra deo patrio more fecerint. Quod si qua sibi uiru acceperit, ab equitas
tu libera est, nisi necessitas cogat communi expeditione omnes exarmari.DeXtera austem mamma non habent. Nam puellis ad σhuc infantibus matres aereo instrumeto in huncusem parato, igne* candefacto eam
auferuhac exurunt,ne iteru succrescere cos
tingat, at ut omnis uis ac robur iii dextra humeru & brachiodeseratur. Caeterv relis
qui Scythae,quod ad forma attinet, ipsi sibi similes sunt,almis dissimiles. Sicut q* AEgypti j ipsi inter se, praeterΦ q, hia uehementi
calore illi ab intense frigore sunt copressi. Veru selitudo quae Scythica dicitur,in planicie sita est, pratis abundans, sublimis 8c
mediocriter aquosa. Sunt enim fluuii in ea magni, in quos aqua ex capis per rivos des
ducitur. In hac ita Scythae degut qui No
mades uocantur, Propterea in nullas habeant domos, sed in curribus habitant. Sunt aute curruS ex quibus minimi quatuor ἡ ootis reliqui sex circumagunt. Sunt etia luto obturati ac instar domoru fabrefacti,aliqui simplici aliqui etia triplici tabulato, Unde robur illis inest aduersus omnes iniurias avi quaru,niuiS ac uentoru propellendas. Trahunt currus aliquos quide bou paria duo, aliquos tria.at hi cornibuS carent,cu Prae
frigore regionis cornua eiS non gnascatur.
In his ita ν curribus degunt mulieres. In errquis aute uehunt uiri. Sequunt aute simul oues,boues & equi.Tandiu deindein uno subsistut loco, dum sufficit ipsis pecoribus pabulum, quo de ete in aliam regionem comigrant. Veseunt aute ipsi carnibus coin, ctis,bibunt , fac equinum, comedui etiam hippacen id aute est caseus equinus.Haetenus ergo de uict u et moribus diximus,temporibus , anni ac formis, que a reliquis hominibus longissime sunt Scythiae genti dis uersae.Ipsa enim sibi inter se gens similis exilstit, quemadmodu &gens AEgyptiorum. li Minime autem iscuda ea gens est,regio lipsa minimas feras enutrit, neque numero,
ne specie insignes sub ipsis enim Vrsis Riphaeis* montibus sita est, unde Boreas spirat, Sol* ipse supremo aestiuo solstitio deficiens proxime accedit, ac tum quident
6쪽
AQVI sexi Mempore calefacit. ἰe uero uens icalidis locis spirantes ualde ad eam res gionem penetrant, nisi parumper 8c debi ilas . Veru ab Vrsis uenti procedentes sunt illic perpetui frigidi, a niuib. glacie, imbris biis* condensati Qui nunqua a montibus decediit, ut propterea etiam inhabitabiles lsiat: Aer ipse totu fere diem nubilus cam P 6s occupat . Ipsi uero in humidis locis de gut.Et fere perpetua est ipsis hyems, aestas autem paucissimis diebus,at y illis non ualde multa . Sut enim planicies eminetioreS, nudae,neo ullis montibus circumsepte, ised fere sub ipsis Vrsis acclives . Ne in ferae hascuntur illic magnae,sed quales possibile est: sub ipsa terra cotegi Prohibet enim hyrenas nuditaS terrς, qus S diuerticulis esumbraculis caret, propter temporum anni mutationes,ne multas neo fortes, sed sibi limites semper, uel parum admodu divariantes. unde & formas corporu inter se similes
habent, cum eodem utantur uictu A amis
ctu testatis & hyemis tempore, attrahut laerem aquosum, condensatis, aqua insuperhibentes anivibus & glacie resoluta, nullo
etiam corporis exercitio accedente, cu non
uerisimile sit corpus aut animia ullis exercis lationibus apta fieri, ubi no mutatioes temporii fiunt fortes. Propter quas causas fors mae eoru sunt crassis&carnosis. Iunc'urae uero humec hae & inessicaces, uentriculi , humidi oes, maxime omniu tamen inferior aluus Nequit enim ipsa exsiccari in eiusmodi cum regionis tu naturae & temporis corastitutione . Sed pinguedine & nuditate carnis fornas inuice sunt similes,masculoru masculis,&foeminarus mellis.Tempora erticu sint inter se similia, nullas corruptiones, ineo malignitates inferunt in seminis genis talis mistura ac copa stionem,nisi quiddam aliud fortuito uel casia contingat,aut amor LS . Magnum aut argumentu humiditatis corporu Scytharu hoc exhibebo. Multos em ipsoru,pxaecipue qui Nomades sunt, reperias exustos humeros ac brachia habenistes manuum* iunci uraS,Pect ora,coxaS, et
lumbos nulla sane aliam ob causam nisi ob humoris & molliciei naturae detractione. Nam ne arcus intendere,nec telum torsit
quere possunt prae impotentia humiditatis;
a iune uris exolvitur,fiunt , corpora ipso* lrum ualidiora, melius nutriuntur,et magis tredduntur articuloxuusia potentia. Fluida uero fiui ac lata, primu propterea w fasciis non colligatur, quemadmodii seri selet in Egypto.Deinde q= no animaduertut quomodocuno inter equitandu equis insiderant.Pos remu etiam propter desidia perpetuam. Masculi enim eorum antequa poten ltes fiant equos conscendere,atcp in illis ue h plurimu temporis desident in curribus, l. raro* prodeunt ut inambulent, propter leXilia ac perpetuas circulatioes.Muliebriu autem corporum formae ad miraculuus fluxae existunt. Porro Scytharu gens lis ut ualde coloris existita pler frigus inges. Non enim uehemes accedit ad eos set, a frigore uero albedo exuritur & st fulua. Ne que uero possibile est scecunda esse eorum
naturam, cum uiri minime cupidi sint cum foeminis commiseeri, ob nimiam corporiSliquiditatem, uentris. mollitie ac frigiditatem, quae cauta adparent minime uiros ad coitu incitari . Accedit his lassitudo ex con: tinua equitatione contracta,quae eoS ad col mistionem reddit impotentiores,atque hae sunt cauta cur uiri inscecundiores puten si tur. Mulieres autem pinguedo carnis et humiditas steriles facit, prae quibus uteri ea ;rum genitale semen nequeunt continere. LunareS nam purgationes eis non euenil unt quemadmodii est necesse sed minus &l intempestive, per logius tempus . Ipsum l amplius uteri os prete pinguedine concludis tur, ut nequeat semen suscipere. Sunt enim ociosae,et pingues, uentres. earum frigidi, S molles.Vnde necessario sequit non multum foecunda Scytharum gentem esse . cus ius rei famulae earum indiciu exhibent. NI hae uiris misceri plurimu gaudet,in utero* lj conceptum continent,propter corporis eX
ercitium frequens,carnis gracilitate. Amt plius aut plurimi Scythar eunuchi fiunt, δί lj muliesria ossisa obeunt,instar , foeminas rum omnia faciunt,et loquvns, uocantur. lhi es eminati . Et regionis quidem incolae causam ad deum referunt, colunt* hos ipses homines & adorant , sibi jpsis timentes
nequid tale accidat. Mihi uero hi affectus
7쪽
Hippoc RATII DE AERE et si diuini quidem esse uidetur, sicut 8c reliqui Aomnes,ne ultu aliquem alio esse diuinioή l rem aut humaniorem, sed diuinos omnes, uerum unus quis p eorum suam propriam li habet naturam, ne aliquid citra naturam li accidit. Quare quomodo hic assuetus consi tingar,ut mihi uidere uideor, narrabo. Ab equitatione ipsa diuturni eos corripiunt arti liculorum dolores: nimirum propendenti l hus semper ex equis eorum cruribus.Dein li de claudi sunt, cotrahuntur , coxendices li cum inualuerit morbus. Medicantur aut si
l hi jpsis hoc modo: a principio morbi utras i que uena retro aures incidui, quo facto san l guine multo promanate, seminus eos corri l pit prae imbecillitate, si c* obdormistunt: li quoru uide aliqui depul mno sani ex ill largui, aliqui uero minime. At mihi sane li uident ea medicatione seipssis perdere. Vel nae enim retro aures sunt,quas si quis secet,ll sterilitatem inferat his quibus secatur:quai
re id etiam ipsis ex earum incisione accides ire certum est. Qiiado igitur postea uxores ladeunt,imposentes. se factos uident cum illis coire, primu quide nihil molestius cor lgitantes quiescuticu aut bis aut ter, aut amις lplius frustra opus teritarunt, ne quic Proficiunt,mox putant se deu offendisse in quem culPam reiiciunt. Induunt , se ueste muliebri, palam se eviratos esse eositenteS,l ad mulieru , colubernia transeunt, earumi opera tractantes. Hoc ita malo ditisiimit Scytharum assicitatur, minime uero infimi. Imo qui maxime Sc genere & potentia Prael ualent, ex nulla alia quam continuae equital tionis causa hoc perpetiutur.Pauperes ues ro minus cum non multum equitent. Vn
i de si hec affectio at s diuinior censenda eo ij set non nobilissimis,non ditissimis Scytha li rum re lis accideret: sed esset omnibus li aequaliter peculiaris. Imo magis inuade et li Pauperes circa cultu deoru negligetiores,
si saltem gaudent dii in hominu admiratios liae constitui, 8c pro hoc beneficia hominia lbus retributit. Diuites eninrsiepius diis se j cra faciunt,uictimas of rut, statuas erigui colunt*,cum pecunηs abundes: pauperest aut minus id faciunt, cu non habeant.Quin etia aliquado deos detestatur, qui eis opes t non suppeditent, ut uerisimilius esset, paui liperes ac parum abundates hoc malo proσlpter crimina sua puniri, Φ diuites & il opii bus abundat. Veru sicut 8c prius dixi diui nus quide hic affectus est, secundu* natus
ira accidit similiter ut ali j oes, neo alia eius
cause quam ea qua dixi, Scythis existit. Sio
initi aut modo & reliquis hominib. euenit. Vbi enim frequenter & cotinue homines equitant ibi plurimi a diuturnis doloribus articuloru coxendicum* maxime dc peducorripiuntur,ad coitum , fiunt impotetes, quae omnia mala Scytharum genti adsinat. At y pxopterea Scythae omniu hominum minime sitiat ad coitum ualentes.Et w anas xyridas braccarum siue foeminalium id genus est)semper habent,&plurimu temPOMris in equis desides degut ut ne manu tral ctare pudeda liceat, atqν prae frigore & las
situdine uoluptatis ac iucunditatis coeuda
obliuistant, neqν prius aliud sibi faciedum putei, w ut evirati sant. Hactenus ergo det Scytharu gente recensiti. Reliquum aut in
Europa hominum genus ualde inter se diu simile est & diuersum, tum quod ad magnxtudine attinet, tum quod ad forma, ato id propter remporum mutationes contingit apud eos magnas 8c se equetes . Sunt enimi eis calores uehementes, d c hyemes sortes,l pluuiae multae,rursum siccitas diutina &l uen ii plurimi ex quibus mulis & omnimo: dae sunt transinutationes. Neina uero dis strepat circa generationem has ipsas muta tiones sentiri,inse seminis genitalis coactio
l ne aliam, ne p ex eodem etiam eandem, aera
t statis pariter ut hyemis,pluuios 3 ut sicco tepore,progigni. Ea y causa est,cur pute Eusropeos magis Φ Asianos secundu corporu, formas inter se distrepare,et magnitudines ldiuersissimas in singulis adeo urbibus proj Henire.Plures em corruptiones cotingunt in seminis coactione, cum tepora frequeter
uariat, si eade sunt 8c similia. Eadem aut
moru ratio in utris existit. Feritas, integri tas, audacia a natura Europsis innas ita Frequentes em mentis perpulsiones seritat tem inducunt,mansuetudine contra S beol nignitate extirpant. Quare etiam magnanimos masis eos qui Europa incolutAsianis iudico. Siquidem similitudo 8c sequalitas
segnitiem parit. Mutatio aut & animum & l
8쪽
corpuod exercitatione excitat. Augeturi Attach a desidia & octo timiditas. Ab exercis stio uero & laboribus crescit uirilitas . Vnae lde bellicosiores quo in Europsi extat, non ob hac selum causam,sed & propter leges. Non enim regibus obediunt quemadmos du Asiani. Vbi enim sub regibus uiuitur, ibi necesse est homines timidissimos esse, quemadmodum & supra ostendi . Seruitute nancy animi eorum pressi non libenter, Hecy uoletes temere pro alηs se periculis ex Ponunt.Europaei autem suo iure uiuentes,
cum pro seipsis pericula belli subeant, mas igna cupiditate feruntur, uolentes ac alas cres difficultates omnes adgrediuntur, ipssi , sibi ex re bene gesta praemia reportant, ut certum sit leges plurimum ad magnaniMmitatem conrre.Tota ita & uniuersa res de Europa & Asia sicut retuli,habet.Caeterum Europa ipsa adhuc habet gentes inuiscem differentes, no magnitudine & formasblii, sed & magnanimitate ac sortitudine Quae uero in eis hanc diuersitatem faciant, in praecedetibus dixi, dicam* amplius,magis manifeste.Quicuno regionem monta
nam,asperam,nudam,& aquosam incolui his mutationes temporum contingunt magnae 8c diuersis, unde Sc hominum sormas magnas progigni conuenit, qui & ad laborem & ad uiriliter agendum a natura praesstent, quibus , feritas & immanitas no mediocriter a natura sint congenita. Qui uero loca cocaua, pratensi a,& aestuosa habitant,
uentos. calidos plus sentiunt Φ frigidos,l 8ύ aquis utuntur calidis, hi magni quidem esse no possunt, ne* bene copositi Solonogi ac erecti sed in amplitudine a natura producti carnosi sunt,& capillis nigris. Imo 8c
ipisi toti nigri magis Φ albi & qui minus de
pituita habeant de bile . Virilitas autem& tolerantia laboris non aeque ipsis a natura inest, nisi consaetudo accedat, et haec in eis efficiat. Quod si flumina extent in ea reigione, quae stagnantes 8c pluuias aquas esuehant, homines ipsi incolumes ac splens didi uiuet. Si uero flumina desint, aquas puteorum stagnantes et olentes bibant, ne
te se ab illis ipsis aquis et uentrem laedi et
splenem. Quicun* aute altam habitat re igionem,Planam,uentis expositam, et aquoiam, eorum formae magnae,ac inuicem simites, et ere star. Animi quo eorum existunt mansitetiores.Qui uero macra,aquis carentia, et nuda loca tenent, et quae temporum mutationibus non simi permista, horu sormas necesse est esse asperas, et intentas,flain uas magis Φ nigras, mores etiam eorum rigidi sunt,pertinaces,& contumaces . VbI enim murationes temporii contingunt frequentes, Plurimum inter se diueris, ibi Scformas,& mores, & naturas reperias plurimum disterentes.Temporum ita uarietates potissimae sint quae naturam ipsam permutant . Deinde etiam regio in qua multae uariationes fiunt.Postremum autem aque. Inuenias enim sere semper & sormas hominum 8c mores regionis naturae compares.
Na ubi terra pinguis est,&mollis, Scaquo lsa,aquae autem ualde sublimes, ita ut aesta ille calidae sint 8c hyeme frigidae, 8c tempos trum ratio alias probe conueniat, Ibi 8c ho,
mines carnosi, articulis non adparentibus,
humidi laboris intolerantes, & plurimum maligni nascutur.Segnities. 8c Qmnolen lita eis inest multa. Sunt* ad artes tra stans
das crassi,no acres aut sitbtiles . Vbi aut relgio est nuda,natura munita, et aspera, quS G lque & a frigore hyberno prematur,& ale testiuo exuratur, ibi duros,& graciles, et larticulis probe distinctis intentos , et hiri setos reperias homines et in quibuS a natu ira laboris toleratia, et uigilatia insit. Qui mores habeant pertinaces, ad iram procli συeS,et contumaceS,magis , feritate partici, pantes ' mansitetudine. Insuper ad artes etia acutiores et plus selertes,et ad res belli lcas gerendas aptiores.Quin et omnia quae le terra proueniunt,terrae ipsius naturam re lsipiunt et sequuntur. At hactenus quide
maxime contrarias corporum naturas et
j sormas diximus, e quibus coniectura
: facta si quo reliqua cosidet aues
j ris, nunquam a ueros aberrabis.
9쪽
rum facultatibus. In singulos tres lilari s argumenta, uide ab initio libri a.
Cap/1. Plurimi ueterum de alimentorum facultate Ascripserunt, sed quia illi inter se dissentiunt, noua tractatione OPuS est, quae demonstratione aliqua nitatur. Et quia difficilior est demostratio quae ratione fit . illa quae sensu& experimento constat utamur, praesertim cum Empirici etiam illi plurim um imo omnia tribuant. DiocliS empirici uerba contra medicos, qui facultatum in medicamentis causas, ubi certas Reasdem assignare conatur ex ratione aliqua aut saporibus. His enim duo hus modis fere discernunt medicaminum οἱ ciborum uires medici, quibus tertium addit Mnesitheus qui su mitur ex diuersitate partium in plantiS. a. Contra Dioelem,Experientia quidem facultates alimentorum in genere nosci: opus tamen esse distinctionibus qui, husdam,ut etiam particularius quae 5c cur singulis conueniant,aut non, sciamuS, Exemplum in concoctione, cur aliqui facilius concoquant duriora quaedam,ut huhulam Φ pisces saxatiles: Sc cur Iens cum pleris p sistat, aliquibus tamen moueat aluum: Melicratum contra.. Signa cruditatis.) 3. omodo lens, S alia quae clam huiusmodi, ex contrariis partibus seu facultati/hus composita, ut bratisica inter olera,& in marinis o stracoderma, substantia quidem sua aluum cohibeant praesertim alioquin alui siccioris hominibus, iure au tem suo moueant Sc turbent,illis maxime quibus per se humidior aluus est : utris p autem sumptis torsiones 8c inflationes aliquando fiant. Ventres quibusdam etsi non natura,eo tamen tempore quo quid ingestum fueγrit ciendi retinendi ue aluum ui praeditum, continere hilem aut phlegma, eorum P alias & alias differentias: unde alimenti sumpti facultas promoueatur aut impe diatur. , τροφῶ, σιτιο βρίματα, ynonyma . Vnumquodque alimentum , aliaS tar clius, aliti celerius transire, Vel ex propria faculta te, eao uel tactili, uel gustatili, uel ex tota substan/tia: Vel ob uentriculi affectionem aut innatam, ut cum uenter natura humidiori siccios ue est, aut aduenticia: alio enim tempore alii humores in uentre stant. Haec diuisio ut alimentis,ita Sc aluum mollienti hus accommo dari potest. q. Tria genera alimentorum quae uen/trem subducunt. Primi generis sunt,atriplex,blitum, malua, cucurbita,mora, cerasia dulcia, uina dulcia&crassa: pepones & melopepones. haec omnia quoniam
humida cum pingui aliquo sunt, & uiscida, aluum in Rar olei molliunt, praesertim si quis ina ulet, & ma/giS in pauimento cedente. pepones tame& melopep neS etiam abstergunt, quod cum diureticis commune habent.' Secundi generis sunt humida 8c aquosa, ut persica&praecocia,&quaecunq; nullam insignem gu seu qualitatem prae se ferunt, quanqua haec ipsis aliquando retinent uentrem: qui aut piger ad subdu fhione suo rit,aut madidus ad digestionem: & tunc etiam urinas mouent. Tertii generis alimenta uim habet medica mentosiam, qualia pauca sunt. Alimeti 8e medicameli
differentia s. Alimeta medi3 teperameti medijs & sanisi simpliciter corporibus exhibeda: illis aut quae deflexel ruta mediocritate cotraria, quae scilicet tantunde a mel dio absint in suo genere, quantum corpus ipsum in con trario genere a medio recessit. Alimenta cum caetera, i tum maxime quae insignes aliquas qualitates habent,l alia alijs conuenire pro differentia aetatum & temperaκ mentorumumdijsdem quo P alias alia, aetate Scorpo ris constitutione uariante. s. Non satis esse dicere,ut empirici faciunt, et alia alijs alimenta conueniant: secli distinctionem quoΦ addedam esse, quae quibus. quod
ut redie fiat, & corporum temperamenta tum naturaliatum ascititia cognoscenda sunt, de quibus alibi scripsit GalenuS,& alimentorum, de quibus hoc in opere GalenuSagit,& Hippocrates egit in libro de diaeta de quo lihro plura affert, praecipue quibus attribuatur ut con siet illum non fuisse empiricum,nec ita de alimentis sensisse ut Diocles . od alimentorum non primas tantum facultates nosse oporteat, sed etiam secundas quae ex primis fiunt, ut gustatiles Sc olfactiles qualitaκtes. Quaedam enim alimenta nullam insignem qualita/tem prae se ferunt, alia uero insignem aliquando, unde fic uires pharmacis earundem qualitatum similes habere iudicantur. Librum quartum de simplicibus me dicamentis ante hunc legendum esse ) God nonnulla tum medicamina tum alimenta mixtas 8c contrarias Blfacultates habeant, siue natura,sive ob compositionem hominum. Et quod illi qui uires singulorum tenent,recte componere dc adparare alimenta postini. Exemptu, tevllophace quomodo paretur, & quibuS conueniat. 8. Alimentorum facultates cognosci experientia, εἱ qualitate sensili, gustu uel odore,& consistentia,ut demsitate,raritate,tenacitate,laxitate: item grauitate&lenitate. Mnesithei de plantis earum . partibus historia parum certam esse. Argumentum operis, & de usu ac necessitate copiosae tragationis in quavis professione pro illis qui uiua praeceptoris uoce destituuntur. 9. De tritico paniSqi generibus. 1 o. De belIarias GalenuSOemmata uocat e triticea farina in oleo fri/Xa, Attici liganitaS uocant: quidam mel addunt, Asa lem marinum. Et de illis placentis quae fiunt, cum a zymus paniS in clibano coctus, mox melli calido 1m cmergitur. II. De placentiS, quae itria uocant liba quaedam interpretantur)eX quihuS praestant rhyemaκta quae eaedem scriblitis uidentur) deteriora sunt Ia gana. 12. De paNe eloto, Striticea farina cum lacte decocta. 13. De alica. 14. De tritico in aqua eli Xo. Is, De amylo. 16. De hordeo. 17. De hordeaceiS panibus. 18. De polenta id est hordeacea farina,
et usu eius cum defruto, uel Cenometite, uel aqua, I9. Demaza, AthenienseStripten uocant. Eo. De
tipha,olyra, ct zea quam Latini semen uocant simili κhus4, Rex ipsis coniecti S. C1tantur Diocles, Mnesi
theus,Theophrastus,et Dioscorides. Mnesitheum o lyram et lipham non dignouisse. 2I. De auena. 22. De milio et Panico. 23. LeguminiS nomine quae comprehendantur. 24- De oryza. a . Delente.
26. UelahiS. 27. De faba Aegyptia. et S. Dept D sis. Vide etiam infra capite 3 in Dolichi S. 29. De ciceribus. 3o. De lupinis. 3I. . De laenograeco. 32. De phaselo,etochro quam eruiliam dicunt. De phaselis uel potius phaseolis uide mox in titulo de do lichis. 33. De lathyris, id est cicercula. Uide mox cap. 3s.) 3 - Dearacis. 3s. De dolichis, quos recentiores Graeci uulgo Iohos et phaseolos uocant. O
hiter de phaselis de quibus etiam supra cap. 32. deis
pisis et lathyris. 36. De eruo. 37. De sesamo et erysimo. 38. De semine papaueris. 39. De lini semine. 4o. De Ormino. 41. De cannabiS semine. 62.Dcagni, id est uilicis semine. 43. De aphacamulcia. - . De seminibus alienigenis, quae in unoquo pge nere permista reperiuntur: ut sunt, lolium, aegilopraaracus, Pelecinus, aparine, orobanche, melampy rOS, et quae nOXa eX eis accedant, nisi dili genter bona semina ab eis Purgentur.
10쪽
LIBER PRIMVS Mart1no Grei Ic rio Interprete. -E facultatibus quae ali A ptam,1s minime a veritate aberrari t. Qui uero sinis mentis insunt,plerique gulorum causas,cur uidelicet nutriant, aut aluum praestantisismorum me aut urina cieant, uel aliud quidpia eiusmodi prae dicorum, praecipuo sta stent, reddendas autumat,ignorare uidentur,priadio in ea speculatione naum m hec inquirere, haud frequenter ad usus sit conuersi conscripserui, necesse:deinde,ψ multa sint in rerum natura,quae v omnium quae simi in i principiis quibusdasiunt similia,ut nulla cauta x medicina, ea propemo tione admittant. Ad haec,nonnun* allucinantur,
du sit utilissima. Nam cum incognita, & controuersa,nel admodu ueri aliis praesidijs no omni similia sumendo, abunde causam ipsam credui set et pore utimurisine alimento aut ne uiuere qu1- assignasse. Quocirca ne* ijs qui causas eiusmodi dem,necp secundane' aduersa ualetudine possi- atarunt, nes ηs qui de omnibus causam putant
mus. Merito igitur praestantissimorum medico B esse reddendLest attendendu:sed potius iis, quaerum plurimi, facultates, quae ei insunt, diligenter diuturna experientia fuerut explorata,credendu magnota studio pervestigarunt. Intex quos at Quorum ut possumus, causa est inquired quanta experientia nobis innotescere cotenderiat: alijs
ratione quot una placuit adiungi : alii denim uel primas ipsi tribuerui. Qia ὀd si ut inter Geometras l& Arithmeticos,itainter eos qui de alimentis scri
Pserunt, omnino conuenisset, nihil nunc oporteis iret nos denuo hanc de 'sdem post tot ac tales in . ros scribessi molestia subire : Verum cum mutuis do quod de ipsis dicimus, sic speramus fore nota magis ac credibile. Haec sunt Dioclis uerba, sola
experietia alimentoru facultates nobis notas esse arbitrantis, no ex indicationibus,quae cum a tem perameto,tum a saporibus sumuntur. Cum aut in
partibus plantaru alia adhuc insit indicatio, eius non meminit. Dico aut partibus plantaru indica dissensionibus suspectos sese reddiderint fieri em tione inesse,quapraeter alias Mnesitheus est usus. nequit, ut omnes uera dixerint) quae ab illis si int j In plantis sane: alias quidem radicibus,alias cauli tradita, a seueris iudicibus examinari est necesse. hus facultates inesse ostendes:quemadmodu cer
iniquu enim fuerit,uni prae aIns absis demonstra c te & selys,&s uetibus, o I seminibus alias. tione fide adhibere . Porro cum demostrationum i 1 Quod uero experientia ut alia pleram, ita duo genere sint principia aut enim a sensu, aut a qui cibifacile, aut sectis coticoquantur, quaec,
notione euidenti demostratio omnis ac fides pro . stomachio uent, aut offendant,denissi quae es ficiscitur s. adpraesentis comentationis cosse oam Ioen irriten aut sistant,nos doceat, nemo scriptione necessEere,aui teronoxiam,aut utrochil est,cui uel tantillum est mentis, qui ignoret. Carte ut ratione aut res iudicare no omnibus itidem sit. rum in 's ipsis non parum falluntur, qui citra limi Promptum nam et natura sagaces esse oportet, et lationem faciut de rebus periculum: ut in comen
a puero ingentu acuetibus mathematicis disciplia tarus de simplicium pharmacorum facultate, at pnis excoluisse at exercuisse) satius esse duximus in tertio de temperametis demonstrauimus. Nec ab experietia auspicari eo , maxime,ψ bona pars sane: qui utrobissi comittuntur errores,multum in medicoru hac QIa alimentoru facultatςs inuetas esse pronunciarint. Nam empiricos, qui omne studium operamΦ eo conferunt,ut quae ratione suntlter se sunt dissimiles.Quapropter hoc quot loco
ad uiuinuti illi limitationes scribere,quibus quis intentus singulorii facultates citra errorem possit inuehia ambitiosis cotentionibus oppugnet, O D deprehendere, haudquaqua mei est instituti, quitasse quis cotempserit: uerum Diocli quid facias, i semel duntaxat de quat rescribere solea,non ea qui tametsi professione est dogmaticus haec as i dem in multis comentariis de ijsdem passim incies Plistarchum in primo de sanitate libro scripta resil l care. Vt tame usitatum mihi morem ne nunc qui quit: qui octia pore eode odor calore,aut alio i dem praetermittam, si immas tantummodo limita id genus praedita, uires easde obtinere existimat, itonum, id . ea breuitate, quam orationis perspia
haud recte opinantur: nam multa ostendere poc cultas patietur,sum coplexurus. Incipiam autem sim inter se pugnax etiamsi , quod ad praedicta at ab eo quod omnibus est in ore, quod Erasistra tine inter se coueniant. Non enim siquid aluum, tus minus recte scripsit, melicratum uidelicet al- aut urinam mouet, aut alia qualibet habet faculta uum no cuiuis subducere, nem lentem cohibere,
tem, ideo tale esse quod F est putandu, Q uel calia sed quosdam esse, qui praeter* quod neutrum ex dum sit,uel se id uel salsium: quandoquide non
dulcia omnia,aut acria,aut salsa, aut caetera id g periuntur,in contraria etiam incidantisistatur quidem eis aluus a melicrato, laxetur aut a lente. praenus easdem habent facultates: sed siquis actionis terea qu0sdam inueniri, qui bubulam minori ne,
cuius p ipsorum causam toti naturae retulerit acce gocio, i pisces saxatiles conficiant. Equidem ab