장음표시 사용
11쪽
siastici Ministorii, in peregrinorum, PQ-tissimum vero Germanorum Ecclesia: instituta Londini in Anglia, per Pientissumum Principem Angliae etc. Regem Ε-D VARDVM, eius nominis Sextu: An
no post Christum natum 1550. Addito ad calcem libolli Privilegio
suae Maiestatis. AUT ORE IO AN NE 1 L A-aeo Poloniae Barone. Cum breui etiam in Epistola nuncupato ria) calumniarum quarundam resutatimne: quae salso aduersus ipsum, in Martiniani cuiusdam apud Bremen. Pastoris farragine inspersae habentur. Psalm. I 40. Vir linguax. non dirigetur in terra: Vι- rum iniquum. malum uenabitur ad praecipitium.
13쪽
mo Prineipi et Domino, Domino Sigismundo Avuato, Dei gratia Reyi Poloniae, Magno Lituaniae duri, Ruratae, Prurataeque
totiu/, ae Maroviae ele. Domino: Domino meo Clementissimo. Amplissimoque illitis Senatui, et omnibua praeterea Regni Ordinibus: Dominia ae Patronis meis, sariterque ei fratru a xumma
cum observansis colendis. MAGNA est iampridem multorum querimonia. Rex Serenissime, Amplissimi Proceres atque ordines Regni totiust non extare usquam plenam ullam Ecclesiastici totius ministerii formam seu descriptionem, quam praesertim certum esset, a primaeva illa post Apostolos Ecclesia unanimiter observatam suisse. Enimvero si quae eiusmodi extaret inquiunt . Deile sane ad illam euivis liceret omnino quam proxime accedere, in ea potissimum nolui nune tem - a 2 poris ΕΟ-clesiarum restitutione, et tolli praeterea possent magnRe multorum dissidiorum sto praeiudiciorum occasiones. Atque haberi quidem sciunt multa, sub veterum Ecclesiae patrum nomine, quae hue magna alioqui ex parte pertineant, sed ea sere obiter carptimque attacta, atque ita varie etiam sparsimque tractata. adbaeo pleraque suppostutia esse vident, ut non saeile se quisquam ex illis expediat, nedum ut certa aliqua ex iis forma aut laeses Ecclesiasti ei totius ministerii colligi ullo modo sine contradictione constituique possit. Ego vero hane talem querimoniam. non ineptam modo. sed plane etiam, hoc potissimum tempore, superstitiosum esse puto. neque temere id a nostris ita maioribus obiter carptim varieque ae sparsim literis mandaetum esse statuo, sed singulari proculdubio divinae providentiae consilio, atque eam inprimis adeo ob causam, ut huius generis quaerimoniae omnes
rotundorentur. Ad primum, est sane hoc extra omnem controversiam 1.
14쪽
positum, eam esse aeternam prorsusque immutabilem Dei Opt. Max. voluntatem, ut ipsum, non equidem ullis rationis nostrae α 2hὶ consiliis humanisve traditionibus aut vetustatis ullius exemplis. sed sola duntaxat verbi pactique sui divini custodia atque obedientia colamus 3 . Alium vero cultum omnem quamlibet receptum speciosum plausibilem ac vetustum, in quo modo verbi pacti quo divini sui custodia atque obedientia manifeste commonstrari non queat, Apostaticum plane ) et tam praeterea invisum Deo, quam est invisa ipsa Magiae impietas. denique et abominationem esse in oeulis Dei statuamus. Iam vero novit Dominus Satanam in hoc esso totum. ab ipso primiusque Parentis nostri tempore, inque hoc studia ac consilia sua ominnia et conatus omnes suos ponere, ut nos a divinae huius voluntatis
suae obedientia modis omnibus abducat. Et novit item, illum id potissimum inter alia multa moliri, ut, ad elevandam scripturao sanctae autoritalem verbique in illa divini fidem. humanns persuasiones doctrinas ac traditiones omnes. quae aut sine verbo Dei aut ex detortis illius locis contextae sunt, quibus omnino modis potest, ornet provehat et commendet, sive per insignes autorum α 3 titulos et singulares praerogativas, sive per vetustatis nescio cuius fidem, sive per ementitum Ecclesiae praetextum. sive per novas quasdam revelationes novaque miraculorum genera, quae aut nullis omnino
sensibus percipiantur, aut, si ullo modo percipiuntur, fidei interim analogiae reclament. Ad haec novit quoque Dominus nostram omnium, quicunque homines sumus, corruptelam, primi olim parentis nostri peccato in nos derivatam, qua fit, ut in rebus potissimum divinis humana nobis omnia. nescio quomodo . magis multo quam divina ipsa arrideant. Equidem si, nondum violata olim naturae nostrae integritate, ea iam suit in Adamo, primo nostro parente, propensio, ut humanae suxoris inquam suae persuasioni obsequi mallet, quam Dei ipsius voci ac praccepto, quod gravissimam alioqui comminationem coniunctam habebat. - quanto magis iam nos huic malo
obnoxios esse oportet sub naturae nostrae adnata nobis corruptela,
sub qua non modo non allici rebus divinis, sed ne percipere quidein illa ex nobis ipsi ullo omnino modo possumus 3 nimirum, qui do a 3h
terra sumus, terrena duntaxat et sapimus et loquimur et amamus.
neque, nisi tracti, ad divina nos coelestiaque erigero conamur. Quid lquod ne tracti quidem ingenium nostrum Deile mutamus p sed nobis invitis etiamnum adhaerent per omnem vitam nostram pravi asseclusnostri. qui nos, iam alioqui tractos. perpetuo interim ita transversos
) Dent. 4. 12. Esa. 49. Mat. 25. Em. 20. Iosue. 8.' Asa. I. 30. 86. I Reg. 15.
15쪽
um agunt, ut nos plane ad nostrum interitum abrepturi hauddubie essent, nisi illos Dominus per Spiritus sui potentiam pro ineffabili sua miserieordia in nobis cohiberet illorum quo incitamenta aut sisteret exorta, aut, quominus exoriantur, arceret. Haec igitur omnia cum sint Domino Deo nostro longo perspectissima atque is nolit mortem peceatoris - nedum ut sub nomino orthodoxorum Ecclesiae suae doctorum tendiculas nobis necti voluerit unquam divinae proculdubio misericordiae ac providentiae consilium agnoscere in eo debemus, quod, quae prisci olim atque orthodoxi Ecclesiae doctores de forma ae ritibus Ecclesiastici ministerii monumentis suis prodita reliquerunt, ita sane carptim varieque ae sparsim tracta- α 4 )rint, ut in unam aliquam laciem, sine ipsorum contradictione, reduci haudquaquam possint; atque ita rursum etiam tractarint, ut non praetermiserint ea
quae ad commendandam nobis Leelesiastici ministerii dignitatem cultusque in illo divini puritatem, pro fidei suae mensura, intelligebant pertinere. Videmus quanta improbitato patrum autoritas passim urgeatur in rebus dubiis perplexis prorsusque absurdis, quibus ipsimet Patres verbis disertis repugnant, et quidem in iis ipsis monumentis suis, de quibus nulla unquam dubitatio suit. videmus item, quanta nobis impudentia sub ementito Patrum nomine pleraque obtrudantur, de
quibus illi nunquam omnino cogitarunt, imo quae cum germanis ipsorom libris consistere non possunt. Eius sane rei tot sunt exempla, ut nullus sere sit classicus Ecclesiae doctor, cuius nomen monasticis nescio quibus ineptiis non praetexatur. Atque inter alia mini ne sane obscurum eius rei doeumentum in nostro hoc etiam argumento habemus 'nempe in utraque illa liturgia. quarum altera Basilii, altera vero Chrysostomi es- a 4 se iactatur, in quibus voces quidem autorum nonnullas, e libris illorum desumptas, agnoscimus, ad quem modum gracesi quoque voces humanas reddere solent; caeterum ipsa autorum monumenta liturgias illas salsi manifesto convincunt. Nequo dubium est, nos suisse habituros proculdubio liturgiam sub omnium simul Patrum nomine, parum impudentia nobis obtrusam, qua nunc Basilu illae et Chrysostomi liturgiae aeditae habentur. si non ita ea tim varieque ae sparsim argumentum hoc a Patribus ipsis trae- talum fuisset. Et, si ipsa Patrum autoritas ipsis alioqui reclamantihus 'ita nihilominus urgetur, ut gravi servituto Ecclesiam premat progressumque verae religionis remoretur, - quid laturum erat, si unanimi primaevae post Apostolos Ecclesiae consensu, in qua tamen ceremonias iam non prorsus superstitione sua caruisse videmus.
eerta aliqua Eeclesiastici totius ministerii forma constituta suisset pCerte futurum erat, ut, etsi doctrinae Apostolicae reclamasset, nulla tamen Apostolicae doetrinae autoritate, ut nunc sunt tempora atque
16쪽
hominum ingenia, α 5 rescindi posset. Non est igitur nobis ae-eusanda in hac parte orthodoxorum Patrum negligentia, sed agnoscendum potius, denique et commendandum. beneficium Dei. qui id
ea vere voluit, pro sua in nos misericordia, ne Patrum nutoritas vero unquam ne merito praetexi posset ad avocandum nos ab ea aeternae atque immutabilis divinae suae voluntatis obedientia squod adtultus sui divini ritus attinet . quam nobis ipsemet et plurimis et luculentissimis minimeque mendacibus verbi sui divini testimoniis patefecit. Gratularique omnino debemus Ecclesiae eam libertatem. quod nulla legitii ia alioqui Patrum nutoritate in forma ac ritibus sui ministerii premi possit. quodque Patres illi, quam sibi ipsi met libertatem hac in parto permittebant, eandem post se nobis etiam
relinquere voluerunt. Si placet Patrum aut ritas, cur non pro summis Patribus nostris agnoscimus inque doctrina illorum conquiescimus. quos Deus ipse omnis sanae doctrinae, toto orbe terrarum
principes summos constituit. doctrinamque illorum α 5b tot tantisque donis prodigiis et signis confirmavit 3 et quibus imprimis Christus Dominus hoc tribuit, ut pro illis tantum oret, qui per ipsos in
se credituri essent 7 Si nos fides vetustatis movere debeat, an non priores Apostoli Patribus in universum omnibus, quorum hic quidem autoritatem requiri videmus 3 An non et istis rursum vetustius verbum Dei, cuius autor est, non homo ullus aut Angulus, sed existens Illo aeternus in coelo in quo ipso Patris adeo sui sinu. unigenitus inquam Dei filius - quanquam et hominis filius - Dominus et servator noster Christus Iesus 3 Si unanimis multorum consensus requiritur. eur non illius institutio atque exemplum nobis satis est, cui et Prophetae et Apostoli omnes, denique et Angeli et ipsemet Pater Deus. unanimo modis omnibus testimonium perhibuerunt 3 Hic scilicet plus valere debebunt Patrum concilia 3 At vero haec conciliari prius oporteret, ut ex illis statui aliquid possit. Esto autem statuerint consentienter certi aliquid de observando uno duntaxat α 6ηὶ aliquo ministerii Leelesiastici ritu, sive Patres privatim ipsi sive concilia. - Rn, quod semel statuissent, vel recipi protinus sine examinatione ulla, vel, semel receptum, observari iam ita perpetuo oportebit 8 Equidem ut in omni doctrinae Ecclesiasticae genere inpriinis esse necessariam eonstat fidei analogiam, ita, cum ritus omnes cultus divini in Ecclesia riuatenus sane sunt mystici externaque ne visibili ceremonia constant) pars sunt quaedam doctrinae atque hoc etiam nomine verbi appendie , ipsumque adeo visibile verbum ac visibilis quaedam καταγγελέα esse cenSentur, - dubium sane esse non potest, tum esse
semper necessario spectandam ita recipiendis observandisque mysticis
omnibus divini cultus in Eeelesia ritibus fidei annlogiam, quam
17쪽
lllam in ovin doctrinae Ecclesiasticae genere observari omnino oporiere videmus. Ea vero cum non aliunde etiam colligi petique possit. quam unde fidem ipsam oriri hauririque oportere docemur -'nempe ex verbi divini auditu quemadmodum Paulus docet-- eorto, si in restituendis recipiendisque ac observandis α 6 eultus divini ritibus fidei nobis analogiam ante omnia. perinde atque in doctrina omni.
observandam spectandamque esse fatemur. eadem sano opera lateamur necesse est. illam non aliunde petendam colligendamque esse. quam
undo fidem ipsam peti haberique posse divino beneficio ab eodem
ipso Paulo Apostolo audimus. nempe non ex hominum placitis traditionibusve ullis, multo minus exis vetustatis ullius praeseriptionibus locorum v e Praerogativis. sed ex verbi potissimum divini auditu atque observatione. Et proinde in restituendis quoque recipiendisve aut observandis ritibus fidei nobis sontes potissimum intuendos esse, hoc est, ipsum verbum Dei, ut ad illud nostra demum omnia probemus;
non autem:ritus veleris Ecclesiaetullos, extra verbum Dei receptos atque usurpatos, etiamsi unanimiLύt Paunm simul A,Conciliorum omnium consensu instituti essent. Quae vero in priscis Leelesiae ritibus verbo Dei consentanea habentur, in iis sane amplectendis. non tam ipsam Ecclesiae consuetudinem quantumvis receptam ac speciosam 'quam potius verhum α 7 Dei sequimur. eu, ritus illos inniti
videmus; et quidem hactenus. quatenus illos ad Ecclesiae aedificationem pro temporum ratione sacere constet. Ut enim in iure doctrinae ipsa sunt gradus quidam. iuxta quos ad perse liora semper est progrediendum. ne aut insantibus cibum silidiorem sorte. quam . ut ei transmittendo pares esse queant, aut adultioribus rursum lactis duntaxat potionem perpetuo offeramus - tametsi hie per omnem vitam nostram nonnisi ex parte et cognoscere et prophetare possimus - ita etsi eultus divini in Ecclesia ritus nunquam sane, dum hic vivimus. puri usque adeo esse possunt, ut non semper humanum aliquid adiunctum habeant. non tamen est semper immorandum receptis semel humanis ritibus. quos divinis alioqui institutionibus adiunctos proque temporum ratione usurpatos esse novimus, etiamsi illos eum publico Ecclesiae fructu observatos aliquandiu esse non ignoremus.'Sed est danda opera semper. ut. quo nobis clariorem divinae cognitionis lueem per doctrinam Euangelii Dei beneficiopassulsisse videmus. hoeotiam propius in restituendis cultus divini esti- α 7 h)hus ad puritatem Apostolicam in dies, sine praeiudieiis interim et cum pace Eces alae, a cedamus. Hoe sane ab Apostolis ita laetum legimus in tolerandis aliquandiu, deinde vero abrogandis Iudaicis plerisque ritibus, ubi iam,omnibus propemodum post patefactam Euangelii iurem'
tam constaret, umbras illas Iudaicas cum luce hae amplius consistere
18쪽
non posse. Hoe ipsum et Patres demum orihodoxi. alii post alios faciebant 'pro eo ae lucem doctrinae Euangelii magis ae magis sese diffundere passim, omnemque sive Iudaicam sive Ethnicam superstitionem lucis illius fulgore coargui propellique eernebant. donee Antichristiana Papismi tyrannis eornu suum attollere universamque religionem proculcareret divina pariter atque humana o muta sursum ae deorsum pro sua libidine miscere coepisset. Porro, ad quem modum nego-eii plurimum fuit ἔt Apostolis ipsis εt primaevae post illos Ecclesiae
Patribus in arcendis a vero cultu Dei abolendisque item, ubi semel remptae quoquomodo essent, tam Iudaicis quam Ethnicis superstitionibus nimirum eius Iudaei quidem verbi divini umbram qualencunque, Gentesivero Philosophicas mundi huius rationes sat 8 pertinaciter obtendebant . neque in plebe tantum Ecclesiae. sed inter ipsos quoquo Apostolos nonnunquam gravis incidebat disceptatio de Iudaicorum inprimis rituum abrogatione --quonam videli et modo tempore aut Ioeo abrogandi essent - id quod alioqui in Petri illa, ut alia taeeam, a Paulo laeta reprehensione liquido apparet,-- ita ne nune quidem mirum videri debet, post tantam praesertim universae religionis sub Papistim tyrannide deformationem, cultus divini omnis profanationem et,ministerii totius Leelesiastici adulterationem, si non in plebe tantum Leelesiarum, quae doctrinam Euangelii sunt iam ex professo
amplexae. sed inter praestantissimos quoque earum ministros non per omnia prorsus convenire possit circa notarum ne reliquiarum Papisti- earuminabrogationem. cum nihilo equidem minore. ne dicam maior
multo impudentia, fastu ne pertinacia obtendi Papistime impietati videamus verbi divini sucum. vetustatis praerogativam Patrumque item ad Conciliorum, deniquo et Catholicae Ecclesiae autoritatem quam olim unquam a 8h a Sacerdotum P indipibus Seribis et Pharisaeis Moses ipse Prophetaeque omnes adversus Christum Dominum ad doctrinam illius obtendebantur. uuanquam autem neque sine gravissimis adversariorum clamoribus. neque item sine domesticorum offensione, cultus divini ritus facile unquam repurgari queant, non ideo tamen hic cessandum est. sed adnitendum nihilo minus, ut aliquem progressum semper, tam in doctrinae quam in cultus divini puritate promovenda, pro nostra virili faciamus, modo ut abiinfirmiorum offendiculis quod in nobis quidem est caveamus. Ac fieri quidem non potest, ut nemo in nobis offendatur letiamsi summam hie eautionem adhibeamus. cum,ne Christus quidem ipse Dominus praestare id potuerit, quominus plurimi in ipso offenderentur. quem sane in mundo hoc semper αυτιλεγόμενου ipsuntque offendiculi lapidem et petram scandali esse oportet. Sed hoc nobis est cavendum ne temere nostraque ipsorum culpa infirmioribus offendieulum prae-
19쪽
s amus. Qua gane in re praeclarum etiam in Christo Domino exemplum simul 1 ae documentum habemus, nimirum ut, quatenus ipsum vitasse offendicula legimus, hactenus illa nobis etiam vitanda esse statuamus. Porro quemadmodum dici vere omnino non potest, per Christum Dominum ullum omnino offendiculum datum esse, nisi si vaeh quoque illud. quod)offendie ulis datis adiunctum audimus, ad ipsum pertinere lateamur. - ita sane neque per doctrinam ipsius eiusve ministros dum illi inhaerent Culla etiam offendicula vere, utcunque tundem praetendantur, venire proculdubio possunt; modo ut palam constet, nihil usquam bas. quod non Christum Dominum autorem suum in verborsuo habeat. in quo nemo alioqui merito offendi aut debeat aut etiam possit. Priusquam igitur quicquam usquam novemus circa cultus divini in Ecclesia aliqua restitutionem, hoc noliis ante omnia est praestandum, si nulla orandiculorum culpa teneri volumus: Primum. ut palam toti illi Ecclesiae ostendamus. m. quae
amoliri cupimus. nullos omnino sontes legitimos in Christi Domini doctrina habere, quae quidem nobis sit per Prophetas ae Apostolos tradita, et proinde. ut omnem plantationem non β Ιhὶ a Domino
plantatam, eradicanda plane esse, utcunque tandem autorum suorum
titulis vetustatisve aut consensus perpetui dignitate exornentur. Deinde ut claros ac perspicuos in Christi doctrina fontes eorum omnium publiceicommonstremus, quae, temporum iniuria abolita, veluti postliminio rursum restitui atque in usum denuo revocari optamus. Ita fieta enim, ut nemo omnino in tota illa Ecclesia aut ignorantiam aut infirmitatem, vere alioqui praetendere amplius possit. Frustra sano ignorantiam quis praetexat iis. quae publice docentur. et non est ininfirmitatis nolle, vel reiicere quae approbare non possis, vel amplecti, quae improbare non queas. Infirmitalis est, non posse, quod velis. bonum, quemadmodum Paulus docet. Caeterum nolle amplecti. quod negare non possis esse bonum, atque. eo reiecto, velle interim retinois re, quod te a Domino plantatum non esse lateri oporteat. - id vero non tam est infirmitatis iam, quam eontemptus potius, cui se alioqni Christus Dominus, non equidem medicando. sed plane excaecando atque ita, demum perdendo etiam, venisse tegiatur; et adeo non moratur talium offen- β 2' dicula, ut studio plerunque occasiones quaesiisse videaturi eos potissimum offendendi, qui suo contemptui infirmitatis excusationem Pharisai a hypocrisi sua obtendebant. Ab illorum igitur offendiculis et nos cavendum esse nobis intelligemus, quibus
medicandis Christum Domi nnm . prolata verbi divini sui luce, venisse audimus, hoc est, qui extra Christum Dominum doctrinaeque suae lueem nihil se omnino. quod ad divina attinet, videre ullo modo posse agnoscunt. Rique, hac sola luce per Christum Dominum prolata Diqiliaco by Cooste
20쪽
oculos protinus ad illam inlaudere pro sua infirmitate conantur. hau unam expetunt. in hac conquiescunt. ad hane umim reserunt Omnia. quaecunque undecunque in causa religionis proseruntur. Caeterum qui.
exorta in Christo Domino luce non contonii, alias illi nessio quas. sive Patrum . sive Conciliorum peculiares lucernulas adiungere volunt. aut qui illas lues Christi Domini autoponunt. - his sano excaecandis eum Christum Dominum venisse non ignoremus. equidem illos tanti
sacere non debemus, ut propter eos Christi Domini lueem β 2b tam in doctrina. qua in in publjco cultu ipsius. proferre infirmioribus qui
illam expetunt ullo modo cunctemur. ne dicam: detrectemus. Haec ergo nobis etiam consilii nostri ratio fuit, in restituendi, eultus divini ritibus tota tuo adeo ministerii instauratione, posteaquam divinoQbeneficio' Ecclesiam nobis Per pientissimum Principem atque neterna dignum memoria, Bduardum. eius nominis sextum, Angliae etc. Regem, concessam haberemus. Cupiebat Rex ille Sanctissimus ita restitutam. quoad eius seri posset, in universo Regno suo omnem plane religionem. ut nulla sero alia de re pro aetate sua sollicitus magis esset. Adhibebat in eius rei consilium, quos pietate eruditioneae iudieio aliis anteeellere intelligebat. inter quos praecipuum habebat Thomam Cranan erum. Cantuariensem Archiepiscopum. virum praeter insignem eruditionem ac pietatem ea quoque ingenii dexteritate prudentia a 'inorum gravitate praeditum squae interim summam comitatem ac modestiam coniunctam habebat et ut haec omnia simul
in illo sine magna profecto β 3 admiratione nemo facile intueri posset. Huius igitur hortatu cum ego quoque per Regem illum:vocatus essem et leges quaedam patriae obstarent, quominus publici potissimum cultus divini ritus, sub Popismo usurpati, pro eoiae Rex ipse cupiebat repurgari protinus possent - ego. vero pro Peregrinorum Ecclesiis sedulo instarem - ita demum placuit. ut ritus publici in Anglieis Ecclesiis per gradus quosdam . quantum per leges patriae omnino liceret 'repurgarentur: Peregrinis vero hominibus. qui patriis hae alioqui in parte legibus non usque adeo tenerentur, Ecclesiae concederentur, in quibus omnia libere et nulla rituumkpatriorum habita ratione. iuxta doctrinam dunt cat atque observationem Apostolicam instituerentur; ita enim sore. ut Anglicae quoque Leelesilao ad puritatem Apostoli eam amplectendam unanimi omnium regni ordinum consensu excitarentur. Eius vero consilii Rex ipsemet pro sua pietate praecipuus non sutor tantum. sed etiam propugnator stati. Etsi enim id in Senatu Regio omnibus propemodum placeret. ipseque Cantuariensis Archiepiscopus rem modis omnibus pro- β 3umo veret. non deerant tamen, qui id moleste ferrent adeoque et relucta- iuri fuerint huic instituto Regio. nisi Rex ipse. non tantum autoritale