장음표시 사용
321쪽
Nunc quoque advertemus, quemadmodum sanguis priora
sua repetat contubernia per Venas, tanquam canales arteriis continuos s). Sangilis proinde ex arterioli ultimis in extremos venarum surculos translatus 3 88. , in ramos sensim capaciores evolvitur usque eo, donec omnis ab omni corporis puncto in utrasque vena cavas reVerterit, Unde in saccum venosum raextram tu iculam, si contractione sua otiantur, refluit f. 84. Quanquam Vero venae perinde atque arteriae, sua ipsius potentia se contrahendi sunt instructae , qua in sanguinem praeterlabentem reagunt s. non tamen negari potest , eam multo imbecilliorem esse ac segniorem quam vim arteriarum si stallicam; unde etiam cruorem in iis languidius tardiusque cor versus moveri. Huius debilioris in systemate venoso motus nulla subes alia causa, quam quod musculosa venarum tunica villis longe rarioribusi paucioribus, qui Mnen in coangli standis canalibus utramia que paginam faciunt, sit contexta g. 6.) dein quod venae multo sint ampliorem spatiosiores arteriis β. 37.): accedit his, quod cruor ex angusto in latius maius semper confluat spatiunt; tandemque quod sanguis in homine erecto ad perpendiculum in cava inferiore ascendat, in quein tota cruoris in cava superiori columna renititur
Ut tamen sanguinis reversio ad cordis ventriculos, obstant, bus licet tot tantisque impedimentis , allevetur faciliorque reddatur, sapientissmaus humanae machinae conditor eam pluribus Oluit adminiculis adiutam quorum censu, praeter illam muscularem tunicam, qua omnes venae investiuntur s.s6. , potissimum sunt innumera valvularum multitudo, quae ibi n venarum cavis obviae sunt, ubi arvin divergia ac divisiones inualno conspiciuntur. His insuper addenda sunt , quod plerisque semper Veni arteriarum rami a latere adsiti sint, hi singulis suis ictibus
Venosos Fria, in mis us libr. cit Beras, D si de Transit sanguin per
322쪽
venoso liquido aliqiualem imotum conciliant: liod plurima lymphatica vasa sympidissimum suum laticem immediate venis infundant, unde veno1ti cruor diluitur ad motiun aptior redditur :quod venae in artubus inferioribus aeque ac superioribus tot mus culis stipatae sint, qui in vigilantibus omni fere momento, ad mentis voluntatem varie tensi ac moti, venas sibi intertextas Om- primunt 1cque liquidi in iis regressium accelersnt in abdomine vero idem hoc venis praestant intestinorum convolutiones: mus culi eius cavo circumsiti, quippe quae itidem motum suum cum vasis sibi contiguis communicant: quod venae nunquam non multitudine arterias superent , quae igitur sua phiralitate velociore1m sanguinis per arterias decursum compensant, notatu enim dignum est, 1ngulas arterias in crure collocatas& usque a pede ad poplitem sibulam inter ac tibiam excurrentes, constante lege observa I3Itione binas saltim quin ternas pluresve venas sibi adsciscere socias quod itidem observare licet in ulna, ubi unaquaque arteria, a manu ad cubiti flexuram exporrecta, binis vel etiam ternis semper venis interiecta deprehenditur,quae segniori sanguinis hisce in partibus recessui auxilio sunt i meque impulsus ille, quem cruorVenosus a sanguine, ex arteriolis ultimis in venulas sibi consociatas propulso, recipit, contemnendus est, ut qui similiter ad faciliorem eius per venas regressum suum confert symbolum, licet comparate exiguum. Adsunt igitur permulta adiumenta, quae tardiorem cruoris per Venas remeatum eVant ac promovent. Iam igitur quoque, quem maiorem salutant anguinis circulum f. 8a. , habebis cognitum , qui eo ita est vocatus, quod suo itinere per vasa, ex uno cordis ventriculo ad alterum, longius spatium emetitur, quam minor eius
circulus fg cit. , quippe qui ex multo breviore via ad sinistrum
Quanquam de cruoris per vasa circumactu brevius mihi est dicendum, quam tanta res dici possit quaedam tamen iis, quae hactenus de sanguinis circumvectione relata sunt, subtexere non
inutile t ni GH mannus , L. I S. I. et p. l. s. XV.
323쪽
inutile neque initicundum sore arbitror, ut e illis appareat, qua
celeritate suo per nainores minimos arteriarum canales perseratur illud enim in comperto est, liquid tanto pernicius per tubos de cirrrere suos, quanto viciniores cordi Xistunt eo cun- ct antius ver, segniusque per canales circumduci, quo longius: sa a suis truncis recedunt de capacitate imminuuntur. Triplici ve duntaxat modo possunt liquid arteriarum ramos, ab uno eodem- qtie trunc pro duistos percurrere Vel enim eadem velocitate per ramos ferri pollunt qua ipsum eorum truncum pervadunt vel velocius concitatius ramos, quam eorum truncum, perVolant;
vel denique tardius illos, quam hunc perluere possunt. Nec fieri potest, ut praeter hosce tres enumeratos modos, adhuc alii unquam animo effingantur. Qtuippe Hydraulicis legibus explor, ii istinum si, posita summa orificiorum, per quae egreditur liquor, aequali illi ori scio, per quod ingreditur, velocitatem liquidi exeuntis per diecta orificia aequalem esse celeritati liquoris, per orificium superius influentis si autem unam illa minor sit,
velocitatem quoque liquidi in ramis maiorem esse quam in trunco si vero maior, celeritatem liquoris in ramis quoque minorem existere, quam in trunco eorum, quidem in ea ratione majorem vel minorem, qua est reciproce summa orificiorinnis . Iam ver cum experimentis saepius ab IACOB. EILIO iteratis χ), abunde constet, summam risiciorum seu sectionum transversarum ramorum omnium qui ab uno eodemque trunco prodeunt, semper esse majtarem si in unam colligantur , sectione transversa tranci eorum nihil quoque dubii est, quin liquores in ramis arteriosis fere semper placidius tardiusque profluant, quippe quorum rificia, in ranam summam , collecta. semper fere ostio trunci, I33 unde emergunt, capacitate seu diametro praestant , licet conflans illa ratio truncorum ad ramos non semper deprehendatur β)
324쪽
Quod si insuper consideremtis ipsas resistentias, in minimis arteriis sanguini obvias δί superandas, deinde earum divisiones in tot minimos surculos, multiplices curvatura .serpentinos situs vel obliquitates g. 34. essici entes merito colligitur , sanguinis
pernicitatem in exilissimis arteriis, ab ortae trunco divertentibus ad corporis partes, longe inferiorem esse celeritate eiusdem inaortae trunco. In eodcin quoque sententia sunt Io II KEILIVS et )
C HELOTTI ), pluresque allii e .
Neque illud tacitus ullo modo praeterire possum, quod sanguineus latex, iii per ramos ortae ascendentes g. 37. caput petat, multo solidior, subtilior ac proinde agilior sit, quam qui
permortam descendentem ad infernas deferatur partes ex Hydraulicis quippe cognitum est, partes solidiores motum suum ini- pressum, a Xime per lineam rectam continuare crassiores vero, ramosiores minusque mobiles partes ad inferiora descendere P. Si igitur vitale liquidum ex sinu cordis sinistro inmortae principium in fuerit eliminarum, unde in ramos dictos ascendentes .aortam descendentem protruditur, quisque facile perspiciet, moleculas eius solidiores, in arterias carotides, recta sursum tendentes ac proinde motu earum recto velivicantes, multo facilius esse ingressuras, quam inmortam insigni arcu deorsum flexam namque in arteriis carotidibus directo tractu ascendentibus, nihil his mo- leculis obstat quod ipsarum rectilineo motu remoram faceret; cum X adverso aortae inflexi easdem in recto suo limite retardet earum tuo directionem refringat. Unde quoque est, cur BOER-HAAV1vs diserte perhibet, sanguinem tenuis limiani purissimum
d nobilissimum cerebro stiffundi s . Observati quoque digni uest, tantam esse delibatissimi sanguinis copiam, quae capiti inn-
325쪽
penditur, ut tertia in fere omnis cruoris, qui per corpus circumvolvitur, partem compleat h). Verum enim vero non disserta-I33 io, sed ingens forte volumen milii ellet condendum, Omnia quae huc adferri pollent, Xpromere conaturo id quod cum a meo instituto plane alienum it insuper etiam haec diatribe praeter opunionem, tanta rerum dicendarum ubertate, usque adeo increbuerit, ut libro magis, quam di itertationi, accederet pauca d--
taxat de peculiari sanguinis per cordis parenchyma progressis hoo loco subnectere placet.
Arteriarum truncos, quae cordis hibstantiae sanguinem impertiunt, tam in cordis, quam reliquarum corporis arteriarum systole, liquido purpureo impleri atque inundari poste supra β. T.)probe stabilitum fixumque est earum vero propagines subtiliores, quae fibris cordis muscularibus insenti copia internascuntur, longe aliter se habere, nec omni tempore vitali latice effarciri, indidem quoque nullo negotio inteli igetur cf. cit L Etenim musculosa cordi s abrica si in contractionem abit, singuli eius illi motores in semet ipsos contrahuntur, inque rugas exiles complicantur sq. 38. atque ita quodammodo intumescunt qui ergo arte-riosos surculos , abundanti Tune interiectos, eo ipso valde comprimunt atque periunt, unde sanguini in maioribus ramis, supersici ei cordis exteriori instratis, commoranti introitum praecludunt; cui idcirco, corde in contractione versante, tamdiu in illis ramis expectandum, dum cor ad diastolen redit, Marteriosi surculi recluduntur. Quam primum itaque cor rela Xatum eiUSque Vascula aperta fuerint, purpureum liquidum ea ingreditur; unde quoque apparet, cur cor in diastole occupatum, rubescat o eodematiteari rursus in systolen coacto, vascula fibris intersita similiter, dictum est, comprimuntur, unde sanguini nullus, nec in Venu lis muscularibus villis intertextis, commorandi lociis conceditUr, cliti ergo partim per orificia venarum HEBEsri j. ς in trosque
326쪽
3io GL Asy DE SANGUINIS CIRCUITU.
que oordis ventriculos effunditi ir; partim in conspectiores venae coronariae ramos, cordis faciei exteriori inhaerentes, propellitur, qui illum in caudicem venae coronariae g. it. referunt, unde auriculae cordis dextrae redditur. Dillacide jam apparebit, omne venosum liquidum minime per truncum venae coronariae ad auriculam cordis dextram revehi, sed insignem eius copiam immediate ventriculorum caVis refundi, quod praecipue contin Rit,
corde ad finem stia systole tendente 3. 68. quod vel inde per Iacspicuum est, quia cor incipiente contractione pallet, eadem vero ad summum gradum perducta omnino albescit.
Sed ut sermo de admirabili hoc sanguinis circulo neu aliquando habeat extremum, finem huius dissertationis, quae, me invito nec opinante, praeter modum increbuit, facere lubet. Fateor quidem, plura, ne dicam pene innumerabilia, superesse, quae hactenus fuse explicatis adiungi possent verum mihi haud exiguus tum libellus esset excudendus, Omnia consectaturo suisque ponderibus ac momentis exspensuro id quod vero cum non animum unquam indu Xerim, facile quoque Veniam me esse a L. B. impetraturum mihi persuadeo. Et si forte, cui , quae de sanguinis orbico motu in medium protuli, nova is opinionibus omnium Medemium aliena esse videantur is sciat, perplura eorum, quae hac in diatribe relata leguntur, Doctimin 1 ΑΝ-CISIO accepta esse referenda, quod eo aperte confiteri nullus dubitavero, ne quid de gloria, quae incomparabili huic Viro debetur, detraxisse ac mihimet asseruisse videar. hianquam Vero lubens concedo, haecce, quae exercitii tantum Academici gratia in medium protuli, non ita esse elaborata atque expolita,omnium expectationi, ut satisfactura sunt tamen spero fore, ut B. L. ea aequi bonique consulat, ac pro sua humanitate , optime de iis sentiat, memet vero ipsum habeat commendatissimum
327쪽
Med. Doct. Institui. Bolanices Pros Ord Facultatis
suae h. t. Decano, PUBLICE DISPUTABIT
329쪽
EXERCITATIO NATOMICO - MEDICA.
Arrisulas . Cor viscus fabrica admirandum stus oportunitate medium
motu vivacillanum, ipso denique suo ministerio rinceps corporis organum, Xplorare aliquanto exactius, delibatis hinc inde, Clarissimorum Virorum, S TENONII, LOWERI, aliorumque hypothesibus, suo reddere ossicio dc dignitati, quantum per vires meas licet, exigua hac opera conabor, ad nomenclatura. sententias Veterum recitandas minus intentus, quod jam alibi , Gravissimi rutis nostrae Proceres , ROLFINC-CIUM, LINDANUS , magno terque studio fecerunt. Id duntaxat praefari aequum est, nihil a me hic adferri, nisi quod aliunde haustum, aut coniecturae propius, quam ulli ingenii fiduciae. Vidi jam ante tot esse sententiarum concertationes inter ipso Medicinae Professores, ut vel istas in luculentam erigere consonantiam velle, magni animi esset futurum opus; sed qui nec arcaniora ni mi attingere, nec levia tantum constitui, veniam facile obtentu imbecillitatis meae impetrabo.
Antequam vero ipsum Cor producam in lucem, deuiadi sunt pectorum recessus, velamenta, quibus custoditur, ultro discindenda anatomico. Primum ergo, quod sese aperto ei ho- Te oculis exhibet conspiciendum, membrana est,Cordis figurae situ respondens, sed laxius uic que ita, ut sese versare in ea possit, superficiemInvestiens, pericardium distii cuius si attendimus texturam, fatis est 'densa valida si formam, Cordis propemoduui sequitur peripheriam', superius enim ex basi enas, citur, qua venae arteriaeque se in thalamos insinuant Cordis, T.
330쪽
deturque aram quasi aliqlla propago nisi satius sit dicere, ex
omniurn illarum partium, cum nervearum tam membra IICRTu Iri,
complexu tam validam nasci durabi Iemque tunicam Cono suo, nam ea parte Cordis aequa figurram, laphragmatis adnectitur nervoso centro, caetera liberam. Arteriis venisque pertexta est tantum non infinitis, ut singularem ejus esse naturam pateat intus humore abundat lymphatico, salso - volatili, non nisi evaporata tenuiore parte, aut frigoris accessu, in viscunt seu gelatinam concrescente; nec puto aliunde errorem natum esse, quoci nonnulli humorem hunc pituitosum dixerint, quam quod viscosum jam c coagulatum . in cadavere mora refrigerato, inVenerint. Nobis etiam ipsis ita visa est haec lympha, tam superficiei tunicae illius, quam cordis unguinis instar vel muci, illita propterea tamen non cst existimandum in vi vivis tale est ejus coagulum, prohibente hoc naturali calore Color liquoris variat, modo enim limpidior est, nunc flavescit, saepe etiam rutilat, prout scilicet plus minusve salis est admixtum. Vidimus liquorem cum sanguineo colore rubentem, sed in corpore valetudine extincto, ubi in thoracis quoque cavum multa se ejusmodi aqua collegerat; ut non inepta 1it suscipio, longa illa mora ex , ipsis quoque vasis sanguineis, tincturam aliquando elici Unde vero manet hic Iliquor, c in quem finem,
Hinc vero ingentem pugnam, ceu caetera nusquam Aelia forent. Sunt, qui ex thymo δ glandulis circa basia repertis hunc humorem repetunt, sed quia nec tubulo , nec ullam convenientiam cum cavitate ista, oculata fide demonstrare possunt, nescio anusque satis credi illis posῆt. Non est improbabile, humorem illum,
tunicae, quae pericardium constituit, sobolem esse , atque ex ejus oris cmunctum. Nimirum ubique corporis me inbranae peculiarem quendam sudant humorem, quae velut unguine oblinantur; qui, si copia tumeris augetur, laticem conscere potest, cavo etiam replendo idoneum. Videmus hoc in Pleura, quae succum in thoracem sacpe emittit copiosum, nimio tandem auctu hydropem generat pectoris Sunt passam in tunicis minutuli por