장음표시 사용
351쪽
nausculo opus unde actina reor, quod sinistra illa auricula ne-33 Ue tam magna, aiam dextra, in cuius etiam Vena maturius sibbrae coaluere.
Circulatum jam in aeris illa ossicina sanguinem excipit Ventriciatus ille ex emni parte validior, c multo, quam de Xtes,4-brosiori forte, quia validiorem magis duraturum motum inbprimere debuit, universae nimirum peripheriae parem , imprimit autem lae spumat in contentum sanguinem , jam ante clUoque, Ob aeris missuram, factum fluidiorem mobilioremqueri ille deinde motus ventriculi contrais hione impressus, in Arteriam magnam, ceu cavi musculi cavum tendinem , validissime propagatur, , ne statim in caput ebulliret proportione ferventior, prope Cor in circulum refringitur, illam c. Aortae truncum, unde postea Carotides surgunt; plurimus autem impetus in descendentem irruit triincum , in febriculosa intemperie facile pulsu cognoscendus lumborum. Qiuod vero pulsum vocamus in ultima quoque corporis sphaera sentientis deprehendit manus , nihil est aliud, quam motus ille Cordis in sanguinem impressus, perque eum in tunicas arteriarum successivo pulsu, in longitudinem tamen desi-eiente, continuatus Uerum motus ille , quem pulsu offendimus,
dupliciter considerari potest vel respectu humidi, propulsionis ad ambitum, aut solidi, extensionis in latum ab hoc enim stlo est affectio, quae in arterias, dum pulsant, recidit Equidem non perciperetur a nobis arteriae motus, nis cresceret Ontenti spatium quoad latitudinem, tandem iterum deficeret, velut in conum aut calidam; nam singulum pro se pulsum myurtim esse, non adeo videtur absurdum sanguis enim, dum Corde X-34 primitur, in Iongum destillat, latissimum, quem potest, X- pansioni circulum assectat, quem cum per omnes sui partes attingere nequit, primo saltem fluoris impetu assequitur, cibi latiore basi arteriarum extendit fines, donec' ad sequentium particula rum impetum minor, fatiscat, quasi subsidat, crescente iterum ad novae bas1s expansionem pulsu. Sed nolim existimare queri quam unicum duntaxat Cordis motum pulsit exhibem, cum utrimuSqCe
352쪽
tisque, tam systolae, quam Diastolae , typis persecte illo comprehendatur. Non nego ictum, quem explorantis sentit digitus, a Cordis esse contractiones sed latitudo aut modus impressionis, auae Diastoliae repraesentat formam , quaeque Uno eodemque momento involvitur, hoc unum essicit, ut sub serisum cadat, Distatione spatii manifessus ut frustra se torserit Galenus tot annoriun studiis, quem in modum Diastole, diverso a Systole momento, percipi posset; quod sane fieri nequit, quia illa arteriae in digitos allisiones pulsus rarefactio sanguinis simul obser-Vantur; im jurare auitio, magnitudinem pulsus, sive sanguinis rarefacti aut diastolae, prius deprehendi, quam ullum aliud Qαι νομενον nam ubi magnitudo non est, ibi pulsum non observari, etiam raeticorum scholis frequentatum. Quid quod de propulsione aut motu in longitudinem, digiti nihil decernere pol
sint, cum latitudinem tantum sentiant, c humor eidem inhaere scere spatio, sed dilatationis capaci, videatiar. Postquam autem oculorum de rationis fide ostensum est, motum esse sanguinis etiam progressivum, e pulsuum maturatione progrestis quoque
ipsius rationem dijudicare tandem incepimus. Artic. XIX. Pulsus ille sanguinis a Cordis sinistro Uentriculo in Arteriam,
illam caeterarum dominam matrem, transmissus, vehementissimus est prope Cor, ita ut digitum quoque fortius insistentem surgeat, qui tamen sensim, divisione in tot numero ramos, majore minoresque, imminuitur vel absorbetur. Si rectilineus esset, atque indivisus Aortae truncus, procul dubio majorem haberemus, in plures moras duraturum pulsum , nunc autem,dum in lateralia dirimitur vasa magnitudo multum motus per tot angulos infringuntur neque vero incredibile est, omnes illas imagnitudines motusque simul sumtos, nisus arterio si circa Cor proportionem implere. Sed tandem etiam1 in minimis Arteriarum, propter continuo istos labyrinthos ramorum divaricationes, in quas pulsus sunt absumti , in viscerum habitusque minimis fiunt insensiles, nempe illi ad magnitudinem ; ut vel hoc uno discamus, magnitudinem rarefactionis , seu, quod idem
353쪽
est,mas olae, magis exprimere formam pulsus, quam Systolen. Progressivus vero motus non deficit in illo corporis circulo quia sele urget sanguis in longitudinem emissius e ad leviorem
quietem, partium 1 olidarum de nausculosarum comprestione, promovendiis. Ad hunc tamen etiam minum, respirationem , per
Diaphragmatis maximi musculi, depressionem, plurimum conferre, Xperimentis, Ut puto, debemus. Non injucundo spe-ectaculo , in cadaveribus quoque, notare licet , quomodo ad singulas Diaphragmatis per manum detrusiones sanguis ex apertis pedum aliarumque partium arteriis exsiliat copiolus ut inde constet, qua ratione te praebere debeant respirando, quibus arteria vulnerata. Tussem perniciosam esse δί saepe leuasem, in vulnere mediocris arteriae, nonnulli damno suo experti sunt. Ut adeo alteram quoque e niversi Corporis circulationem, Diaphragmas adjuvare nonnihil videatur, c tantum non absque injuria, motuS sanguinis progressivus, vel musculorum aut solidorum compressione ex parte dependere. Artu. XX. Quae vero sit pulsus S progressivi illius motus necessitas, nunc declarabo. Naturae quodam consilio factum est ut corpus nostrum in majorem quotidie ambitum sese extenderet, , quia particulae illae extendentes, non foris ad habitum accedere, aut per juxta positionem agglomerari debeant, necellam fuit, principium aliquod internum constituere, unde tanquam a centro in circumserentiam extensionis prorueret materia. Hoc ipsum Coreste, coagulum istud permaticum, quod futuri foetus complectitur deam, facile monstraveritu, ibi enim manifeste in limbum S superficiem excrescere centri humorena vel spiritum, proferreque partes extra partes, documentum est insigne vivoruni Anatomia. Sed nec illud adeo sui potens vel foetum, ut ex sese promspicere tot partium necessitatibus possit pusillus enim est centri ad illam pcripheriam respectum aliunde ergo transferri debuit, dc ex obliquioribus ductibus, venis primum nabilicalibus , deinde ductibus hylis eris, quod in longius dictitarum partium cederet nutrimentum. Sed quona o transeat in peripheriae limi Tom. I. Vis tim
354쪽
bilin, nisi excurrentibus in eam lineiss ilippe, uti centri nulla est amnitas cum ambitu, nisi per lineas aut radios, ita Nordinullum intercedere commercium cum superficie corporis nostri potest, nisi inde per arteriarum deferentium, hinc per venarum referentium molem, quo appareat. debere aliquid sibi mutuoeentrum lambitum, cor in superficiem habitu extremam.
Non alio profecto sensu ista Hippocratis intelligi possunt, quae 3
libro de alimento definit , η Lρχη λεγαλη inquit, Es σχροιτον μερο αφιγχν ται, εξ ἐσχατε ριρρεος 4σ αρχην μεγαλην α' φιχνεετα ι. Nempe , nec e X equi nec absumi uno omnia excursu poterant, ipsa quies sanguinis damno futura redeundi imposuit necessitatem. Atque adeo, dum humor a circumferentia rufa nutritionis redundat, sanguinisque arteriosi premitur pulsu , per mollem adhuc obsequentem massam cuniculos agit, seque per varios flexusin obstacula penetrat, relicta passim coeticula, qua tanquam indumento, venae conditae sunt, primum capillares , deinde ex capillarium unitione, nam ita non poterant Vagari, rami, ex ramis, errorem compescentibu musculorum membranarumque spatiis trunci enati sunt arteriartim comiteS; nam, ne in arterias sese perrumperent, quod alias fieri potuit, prohibuit contrarius ille humorum in utrisque nisus. Ut jam mirari satis nequeam, quomodo sanguinis illa circulatio, quam ipsa de ratio deducit, experimenta commonstrant, denique Hippocrates, sive divinitus seu conjectura, descripserat, tot decurrentibus seculis latere potuerit, sero nimis, e non nisi ab Illustri Harvaeo, illo Anglla Tam rarissimo deposito, vindicata
Artis XXILNecessario ergo humores aliunde acceperlint motum, Umque a centro radiativum: , cum omnis viscerum labor ad habitus e stiperficiei figuram consummandam pedi et facile patet,
nullam esse mutuam connexionem cum X ternis posse, nil intemvenientibus lineis istis seu cancellis arteriarum , hisce autem, cum stubstantiae tum motus ratione praeest Cor , visceruin ille sine 4Dntroversia Rex. Ab hoc uno sanguinis propemodum singulis parti-
355쪽
ET USU CORDIS. γ', particulis motus inprimitur, ii sussiciat vibrandis arteriis, usque ad habitum corporis, donec in capillaria desinant. Nec dubitem aliunde esse, quod plerumque in demortuis plus sanguinis reperiatur in venis, quam in arteriis , quam quod motus iste novismi a corde impressus, toto decursu aliquantum duret, invenis, post tot capillarium sexuosos maeandros in totum deficiens accedit, quod arteriarum tunicae taeniae 3 naturaliter contractae, superficiem stringant sanguinis, atque sic motum illum comprestione vel potius subsidentia augeant. Esse nihilominus Cor, praecipuum circulationis pulsus arterios auctorem
inde conc idere licet, quod extra isto eo, vel impedito motu, omnes continuo functiones collabascant, sive vitales seu animales. Non inficior accidere polle, ut etianinum momentis aliquot facta a Corde, antequana extraheretur impressito continuetur insanguine, adeo δί circulatio&1piritu uindistributio per nervos rite peragantur: veruntamen hoc exiguum est δί umbraticum, atque a
residuis in musculis spiritibus mechanice motis,oriundum,potiusquam ullo Animae aut Cordis ordinato impulsu. Vidit nostra aetas, Homines exsecto Corde sensibus suis, etiam voce usos, elisis per miserabilem cruciatum in vocis organa spiritibus quamdiu scilicet sanguis suppetebat calidus δ volatilis , nam sine utrius que concursu functionem edi antinalem posse omnino dubito Galenus quoque in suo, de dogmatis Hippocratis Platonis, libro de victimis narrat eas saepe extracto subito Corde, dum adhuc sanguis in arteriis errabat ab ipse impressionem nactus, procurrisse multum, atque vehementius mugit se, profluente demum cruoris rivo extincto calore, concidisse. 39 Unde con)icio, sanguinem a Corde impetiun accipere, qui aliquan- diuin ad extremas usque arterias duret, cum se tandem per compressivum solidorum motum proripuit in venas, e Vulnere
inibi facto totum sese exhauriat quemadmodum id experimenta in vivis fideliter evincunt. Quae frigidioris sunt temperamenti, etiam diutius, post Cordis extractionem , supersunt, speciose 1atis vitae illam mobilitatem tuentur, sive quod tardius in eis circuletur sanguis, sive ipsi spiritus coagulo immersi lentius dissipenturi Piscibus hoc accidit atque Amphibiis, imprimis Testudini,
356쪽
3lo PECUL IN DE FABRICA quae ad aliquot 1iora amisso corde vitalitatis commonstrat signff.
ad nervorum vellicationes saepius cule iterata. Iam aliis notatum, S milii crebro experimento , nec sine stupore, visum, Ranas
post excisum Cor, non supervixisse tantum, sed saltasse, libras esse, non aliter ac si nihil Corporis illi figurae deesset , idque ad plures horae minutas. Est in illis sanguis frigidior, neque Amphibiorum vita, tuemadmodum haec nossra, calore constat amguineo, sed aeris maxime nitrosisque Maviis inter musculorum libras intertextis fovetur. Unde citius in ejusmodi animalculis vitae tollas indicta , si spinalis medullae principium aut incideris vel vinculo obligaveris, quam si sanguinem dissecta vena proliti Queris, quippe qui omnis exhauriri vix potest sive paucitas hoc
faciat aut tarditas, sive etiam corin iventia vasorum deficiunto men etiam, sanguinis spirituumque coagulo superata. Igitiir,dubium non est, quin Cordi primae debeantur in negotio Circulationis , caetera duntaxat accidentaliter concurrant, d auXilientur fatiscenti nonnihil motui , in vasorum cum minimiis tum an fructuosis tubulis, subsidentia nimirum .compressio solidorum. Certe, venae ligatae, postquam Cordis defecit motus, sed tamen calor ad huc est residuus, qui vasculorum tenuissimorum poros Q praestet apertos, lymphani Tanguinem avide hauriunt, liquoris arteriosi progressivo mota , c solidorum compressione rem perficientibus Arnc. XXII. Existimo praemis1 satis constare, quis usus esse pulsus Cordis seu circulationis tam operose ad superficiem enitentis possit
Primum enim, si supponimus omnem illum Viscerum vasorumque apparatam spectare ad sanguinis nutricii spirituumque conservandam essentiam, motus hic pro praecipuo vitae nostrae munimento indubitato auctore habendus est: licet alter ille rarefactionis, qualitatem magis determ me sanguinis, tamen per hunc quoque multam variari ejus naturam experimenta docent. Atintenuetur sanguis sitque fui lus per motum rarefactionis intestinum, sed tamen pulsu feriante statim imminuitur, intercidit Obvium est, salvo illo pulsu seu progressivo motu, tenuem esse sanguinem, divisum, calidum, aequaliter unitum sufflaminat eo, alia in nrui sieri, coagularii frigescere, atque in parte abire diver
357쪽
ΕΤ USU CORDIS. 34ILg. sanguis humor est miscellaneus, specie magis quam nulla severiore copulatini diis, ut facilius in tot numero partes secederet. Sunt
ibi cras a,teretia Selainosa filamenta; unt liquida,singula istis propo
tionata obiectis, quorum potentias in se complectunt. Haec debebant in unam formam mistili vel ideo redigi, ut, quae alias bnimos vasculorum tubulos trajiceres silamenta non poterant,
ex vehiculo subtiliori. liquidi spirituosi seri trajicerentur, Scim quantumvis exiguarum partium augmentum secederent.
Hoc ergo est beneficium progressivi motus, qui est concussionis instar, dum ast arteriarum latera impellit sanguinem, solidi vel allisti aut compressa versat per omnes partes. suidas, diquidas, viscosas, d sic invicem permiscet, ut specie tenus unum illum esse homogeneumque liquorem omnino putes At deinde, cum remittit pulsus, concussonis motus, alia rerum apparet facies; sit primum secessio partium fibrosarum a liquidis , adeoque uniod hamnonia sanguinis solvitur; color qui communi misturaeerat propius, vivax floridus, sit decolor, iuus singulis partibus peculiaris Q Quemadmodum , si quis varios liquores aut solida invicem permiscuerit, quassationis motu omnia videbuntur similia, indistinctas postquam autem vortex ille subsedit, e singula suis accedunt speciebus, tranquilla jam pristinam repetim figuram, reflectuntque lumei longe aliter, quam in illo vortice. Calor, qui in sanguine est, sine dubio plurimum confert ad tuendum illam elementorum unitionem, sed tamen ille quoque vires suas impressionemque a motu mutuatur concussionis Tenuitas, λεπιομερία oritur a particulis fluidisi minutissime divisis, subinde etiam oleosis, quae inter sanguinis poros sese immiscent, cm singulis punctis abire a centro ad peripheriam se conantur, Viquadam elastica turgidae hae sane facile sphaeram suam relinquerent, nisi Marteriarum finibus, volubilique humoris flumine coercerentur, c in amillarum locum, nam plurimae abeunt,continuo aliae e potentia materiae per fermentationem emergerent. Ut quasi tertius hinc produci usus videatur, conservatio 1 cilicet caloris in sanguine atque distributio, quarum haec ad raritatem 4onum partituri perennandum valde est necessaria. . Sunt animalia
358쪽
habent nullo coagulo temeratum, quia spiritu forte nitros sunt perfusa, qui idem attenuet atque refrigeret Sed inperfectio 4aribus reperire semper licet fibrosas sanguinis partes , sed per calorem desiluidum motumque concussionis in speciem liquid exalta
Haec omnia fiunt nutritionis causa, quae in ultimis tantum& minimis vasorum finibus absolvitur, tam necessaria facultas. ut vel propter imam istam ceterae omnes repertae videantur: quomodo autem fiat, hic multis se contentionibus nostri lacerant. Sunt qui voltuat, immediate sanguinem ex arteriis transmitti in venas secreto rore nutricio aliis per anastomosin sive intermedia tabulata corpora, nonnulli etiam per carnes simpliciter.Verum ut decerni hic aliquid pos1t, attendenda es corporis nutriendi conditio Primo quidem certum est, ni illam esse, vel minimam corporis nostri particulam, quae non egeat alimento secundo, oculorum constat testimonio, ad partes omnes sanguineas fere indivisibilia earum momenta, sanguinem transire, ita ut nec Cerebrum,
quod pro parte permatica olim habitum est, in minimis spatiolis sanguinis careat assiuxu uti hoc non illepido coloris lusu in vivis animalibus .fanguine adhuc dum plenis demonstrari potest tertio, sanguinem illum esse integrum, miscellaneum , qualisque vel in venis aut arteriis reperiatur : quarto, non tamen o
nanem sanguinem, qui ad partium appellit texturam , nutritioni impendi, sed partem longe exiguiorem , sed delibatissimam&optimam quinto, este proportionem illam fere universalem aequam, ita ut omnes pro se partes in naturali statu aliquid sibi vindicent, velut magnetice ex communi rivo trahant. EX hisce iam concessis decernere licet, omnia illa vascula, quae sanguinem continent jamjam in partis abiturum substantiam, esse iii 4 3 definitae parvitatis, quia ipse sanguis, etiam integer vel redux a partibus, aut eo vehendus, tenuissimis tantum fere araneatis tubulis continetur, ut minus bene agere videantur, qui in re tam obscura genio se frui tur Mnescio quid sieni a praeiudiciis hauriunt, maturae matri astingunt. Si quid audendum
in re dissicili putent hanc adferri nutritionis rationem posse; qu0d
359쪽
se sanguis, em enim Nuppono nutricium, per minimas arteriOlas quaquaversum dispergani , dc cum ad minima, quibus partem sui debet, pervenit, ab ipso objecto ejusque dispositione, respectu superficiei, modificetur. Arbitror etiam non in levi pretio habendam, illam arteriae in minimis texturam nimirum, quando in capillaria finditur , imam deponit tunicam , fitque seipsa rarior, nihil jam fere a Venarum illa tenuitate disian : unde, si te XV arae ineas rationem, pulcre iam tum disposita est arteria, ad transmittenduin volatiliorem succum , invitante ultro raritate. hi id vero b quantum ii pulsio ista arteriosa, seu motus Cordis progressi' us conferat minimorum illi angulosi se flexuosi ambitus liquido ostenderinta, nam moram utcunque hic patitur δ leviculam quietem, angustiis coercitus, unde, cum proportione pellentis sanguinis tam subito se extricare non possit, quod in longitudinem nequit, in latera demittit, arteriarum OroS, cum sponte sua, tum rorulenta subtilitate secci nutricii, albi ut plurimum, magis rarefactos. Ubi notari velim, nae non putare, ultima illa capillamenta multum a partis substantia differre, Tquae est vel spatii aut figurae differentia, eam in tenui, plusqtiam araneato Sc porosissimo membranae sive septo seu eribro, stamo esse deinde, venarum capillaria valde ab arteriolarum canaliculis diversa esse, cum proportione membranae utraeque perinde tenues, caespectu divisionis minima minimis ex aequo respondeant,stu duntaxat motusque terminis quodammodo contrariis tertio Arteriolarum duntaxat minima sudare rorem nutricium, sed idem quoque a Venis , quae pari proportione partium implicantur extremis, proficisci posse est enim Sanguis necdum orbus particulis nutriciis, quando venas intravit capillares, cum etiam in majore truncos multam referat ejusmodi substantiam, iterum venti-Iandam. Non infrequens es partes chylosas, quae praeterlabuntur Tenuium oscula , in Colo tandem hauriri a Venis, tu tamen
aliquid ubique si perstes ab alvo secedere, quod mora potuisset attrahi. Sed in determinandis istis avitatum flexibus; gnandoque itinere frustra quis laboret , cum haec tam Xiguis sint , ut Omnem praetereant aciem coniecturae relicta. In
infinitum fere dividi arteriolas venulasque parenchymatum saltem
360쪽
tem ostendtim exenterationes, ubi etsi mininaalineamenta curio- servin repraesentet industria, tamen infinito plura esse cminora, inter illas operas nemo non didicit paulo curiosior.
Quare, si ipsae arteriolae sine suscipione anastomosis in infinitam
cedant parvitatem, quis erit modus , quae mensura canalium
mediorum certe inexplicabilis. Tandem, ut definiatur, quando venae ingressus est capillamenta sanguis, partim a motu humoris, partim crescente lineamentorum magnitudine, repetendum est: probabile videtur , sanguinem in minimis variisque errare maeandris, tam venae, quam arteriae propaginibus quippe, qui certo principio vindicari nequeant, propter naturam utriusque similem, motum humoris pene insensilem , illos tandem, cum magnitudinem juxta augentur, mobiliorem hauriunt sanguinem, velut ab officio reducem, venarum induere nomen, quia 4 3 superficiei ultimis referunt ad trunco centrum, ubi contra arteriae a centro ad circumferentiam sanguinem passim differebant; ianc est nutritionis veram formam, pulsini etiam illi motui sanguinis arterioso, quem Cor impresserat, ante Omnia debitain.
Sed pro illa corporis necessitate vastoque apparatu, On unus debuit esse unius humoris neque ad unum usum circuliis Ilares Tequirebantur singulares operae cum ipsius sanguinis, tum spirituum humorum inde secretorum. Hinc natae tot asseu lorum species, tot circuli peculiares, quot erant succi Non di-Bribuitur tantum sanguis, illa caeterorum nutricula, ad nutritionem, Verum etiam ad secretionem : primum fluidi spirituos aeque exaltati corporis, partim in organa animalia, partim genita' lia, ibi in summa digniore, hic in infima damnataque regi OΠe,
Ut totum hoc vile, carneum est . υsιχον intelligas , secun-
dum liquid seros .fluori conciliando nati, in glandulas glandulosaque corpora, quidquid est humorum usui ulli, sive primario seu secundari , inservientium. Sed ut haec obiter tantum attingam, est enim cur ad finem properem, Spiritus in Ce- Tebrum, di 1tam 1Onge partem, non ebullirent, nisi arteriBrum Cordisque conciliaturai pultis, haberent motum a centro ad pe