Statuta capitularia Ecclesiae Cathedralis Cracov - iensis: Mandato et ...

191쪽

dissensionum et discordiarum seminaria fomentaque esse inter aliquos perspeximus, penitus sublatis et restrictis, mores ampliemus. Considerantes itaque, Venerabile Capitulum Eoolesiae nostrae eathedralis Craooviensis Decretum dudum de non interessentia corum, quorum aut consanguineorum illorum negotium capitulariter tractatur, sus aliorum sancitum, in praesenti generali Capitulo utiliter ad praemissa innovasae, illud de unanimi consensu et ad postulationem illius approbantes, statuimus et Ordinamus secundum praescripta illius quatenus dum et quotiescunque de caetero negotium aliquod pertinens ad aliquem ex raelatis seu Canonicis, aut atrem, Fratrem, SororemVe germanos seu Nepotem eius, ex illis etiam si tales extra Capitulum et saeculares sint, in Capitulo disceptando proponitur, is dicta sententia et voto suo dato, illico e Capitulo exeat, nec caeteri, antequam exiverit, sententias suas proferant; sic enim unumquemque sententiam ouam in negotiis huiusmodi libere et prout ratio ipsis diotaverit, redditurum et dissensionibus, simultatibusque, qua Ginteressentia talium ut plurimum quoque oriri iudicamus, iam praecludi arbitramur Aotum Nona mensis Octobris, in generali Capitulo pro festo S. ichaelis Arctangeli celebrato, Anno Domini illesimo Sexcentesim quarto.

Deelaratio a moderatio statuti de earantiis tempore vindemiarum. Anno Domini 604. Dia venaris 22 setobris.

Cum de arentiis Revendorum Dominorum tempore Vindemiarum ad Capitula ordinaria, ad Dominicas et Festa ad populum e lebria venire negligentium, in praesenti Capitulo generali ventilaretur, Reverendi Domini matura praehabita deliberatione, unanimi consen8u, consuetudinem super his hactenus observatam innitendo Statutis antiquis, ita declarandum et moderandum duxerunt ut videlicet quotiescunque aliquis Reverendorum Dominorum ad Capitulum ordinarisimVenerit, refectiones et panes sequentis diei, usque ad Dominicam eo ipso habeat. Quod si die Dominio futuro in Ecclesiam Venerit, omnium dierum sequentium usque ad Capitulum Ordinarium panes et

192쪽

roseotiones habeat. Si autem die Dominio non venerit quispiam ad Ecclesiam, neque panes, neque refectiones habebit, doneo in colesiam veniendo praesentiam suam rocuratori manifestaverit. Similiter de Capitulo ordinario intelligendum, si quis ad illud non venerit, neque panes, neque refectiones percipiat, donec ad Ecclesiam veniendo praesentiam suam manifestaverit. De esus autem diebus inter Dominicam et Capitulum occurrentibus, laeuit omnibus, ut qui ad Festum eiusmodi non venerit, quod illius tantummodo diei distributionibus et panibus privetur; neque pro Vesperis eorum Festorum neglecus, panibus privetur, exceptis estis Assumptionis et auritatis Beatissimae aria Virginis.

auomodo sunt puniendi negligentas, non adimplentes conditiones in villis et Domibus Anno 605. Die sabbati 5 mensis Februarii.

Animadvertentes Reverendi Domini Capitulares desolationes nonnullorum praestimoniorum et Domorum frequenter inde evenire, quia aliqui Dominorum in Curia Regia Reipublicae servitiis occupati, praestimonio et DOm Obtentis, in illis conditiones impositas non adimplent; quibus itaque in posterum prospicere et occurrere cupientes, in praesenti generali Capitulo concordibus suffragiis statuerunt et sanxerunt observandum ut libera facultas sit penes suas Reverendas Dominationes decernendi, quo hi Domini, qui negotiis Reipublicae impediti conditiones in Villis praestimonialibus et Domibus canonicalibus ommode adimplere non valent, huiusmodi conditiones circa distributionem parata pecunia iuxta arbitrium Dominorum refundant et redimant. Hi autem qui troa huiusmodi Ecclesiam reaedent personaliter, et de quibus praesumitur hasce conditiones adimplere posse, ut easdem iuxta antiqua Decreta et consuetudinem adimpleant. 22

193쪽

duomodo sunt puniendi hi, qui negotia Eeelesiae et capituli negligunt. Anno 605. Die Mercurii l mensis Mail.

Animadvertentes Reverendi Domini suprascripti multas negligentias per nonnullos ex Capitulo deputatos, in negotiis coleatae et sui Capituli beundis committi, et exinde magnum damnum et detrimentum dictam Ecclesiam et Capitulum pati; quare ne id in posterum committatur, in praesenti Capitulo generali occurrendum putaverunt, concordibus suffragiis statuentes ut quicunque Dominorum epulatorum repertus fuerit negotia colesiae huius et sui C pituli negligenter obire, poena privationis resectionum unius sepumanae ii remissibiliter puniatur, causa tamen prius per Capitulum cognita quod Decretum ipse Dominus Procurator Venerabilia Capituli sub supra scripta poena, sine quavis mora et excusatione, nubioque respectu habito, exequi erit obstrictus.

stuando summum aerum ponti'ealiter celebratur, natura nissaeelebranda est per eum sanonicum, quem hebdomada tangit Anno l605. Dis i mensis Maii.

Placuit Reverendis Dominis uniformiter id concludentibus, ut quilibet raelatus et Canonicus huius uolesiae, quem ex ordine septimana concernit, dum et quando Sacrosanotum issae Saomesum pontificaliter in estis maioribus et solennioribus in hac Eoolesia celebratur, Missam dictam atura per semet ipsum, non autemper suum Vicarium cantet, idque sub poena domissis septimanaum per Domino absolvi solitia statuta.

194쪽

auilibet Praelatus negligens absolvere suas Missas ad maius Altars, tribus areis pro qualibet uissa neglecta puniendus. Anno 605. Dis 4 mensis octobris.

Reverendi Domini raelati et Canonici supra scripti in hoo generali Capitulo concluserunt et decreverunt ut modo et deinceps quilibet raelatus et Canonicus eclesiae Cathedralis racο-viensia hebdomadam suam ex ordine iuxta vicem hebdomadarum contingentem inmissis suis ad maius Altare decantandis, per se vel per alium Constatrem in sua absentia adimpleat; qui autem eam adimplere neglexerit, vel non curaverit, talia in tribus marcis puniatur a qualibet Missa neglecta irremisibiliter solvendis, quae ex ista capitulari raelato vel Canonio tales negligontias expleuti et exequenti dabuntur, et per Procuratorem capitularem ex refectionibus seu proventibus absentis, seu talos issas adimplere negligentis, dum residebit, desalcabuntur et percipientur.

sapitulum ordinarium feriis sextis post naturam Missam elebrandum. Anno Domini 606. Die ovis mensis Februarii.

Cum saepe contingat, nonnullos Dominorum feriis sexus propter negotia capitularia et Eoolesiae tractanda, tarde Capitulum ingredi et negotia huiusmodi negligi, Reverendi Domini in hoc generali Capitulo congregati, inhaerendo Statuto capitulari, decreverunt: quod post matutinam issam teneantur singuli raelati et Canonici intrare Capitulum quod si quis antequam Summa issa incepta saerit, ingredi Capitulum neglexerit, talis omnibus distributionibus illo die provenientibus iuxta Statuta sit privatus, in quo consolentia rocuratoris, si id exequi neglexerit, oneratur.

195쪽

statutum da sapulturis in toto servandum. Anno lsos. Die ovis Februarii.

Stainium de sepullaris huius Ecclesiae, quod incipit: Ne foetor' etc. Reverendi Domini concluserunt in toto servandum et Moecustodes admonendum, ne eiusmodi sepulturas permittant.

De praeeminentia Administratoris vaeante sede Episcopatus Ormeoviensis Anno 606. Die sabbati ultima septembris.

Reverendo Domino Ρaulo Dembahi Dei et Apostolicae Sedis gratia Episcopo Laodicensi, Sufriganeo, Canonic et Sede vacante Episcopatu Crauoviensis Administratore, in hodierno conAesa capitulari suarum Dominationum Reverendarum de praeeminentia et loco Administratoris, qui semper, ut ex Actis capitularibus apparet, praesidebat et priorem locum in Capitulo iuxta antiquam consuetudinem habebat, habereque debet, proponente, seque superioribus annis, dum fuisset Administrator, praesidere suis Reverendis Dominationibus inmemoriam reducente, cui Administrationi maluisset renuntiare, quam aliquam diminutionem in ea pati, et Successoribus suis ius praesidendi amittere, simulque circa ius praesidendi antiquum se conservari postulante, Reverendi Domini raelati et Canonici suprascripti in praesenti generali Capitulo congregati, innitentes iuri communi, tum quoque eo attento, quod quemadmodum officialis su Episcopo priorem locum habere non potest, ita et Administrator Sede vacante suo Capitulo, cum eorum sit Vicariu ex pluralitate suffragiorum, concluserunt et statuerunt quatenus Administrator Sede vacante Episcopatus racoviensis electit et in posteriam eligendus, in loco et ordine Senii sui in Capitulo sedeat, ut non ipse, sed Praelatus, Vel in absentia raelatorum anonicus Senior vota colligat et concludat, non obstante consuetudine tanquam iuri communi contraria. Et quoniam Reverendus Dominus Hieronymus Rocgiaski Archidiaconus Cra-coriensis, modernus Praesidens, iuri suo pro hac vice ad petitionem

196쪽

Reverendorum Dominorum, tum aliis certis de causis cessit, ideo citra tamen derogationem praesentia Decreti, eundem Dominum Admin, stratorem modernum in loco primario et eminentiori per totum tempus illius Administrationis relinquendum duxerunt et relinquerunt, in posterum autem hoc Decretum ad eum effectum promulgatum, quod non Administrator, sed 'aelatus, aut in abaentiairaelatorum Senior Canonicus Sede vacante in Capitulo praesidebit, inviolabiliter servari decreverunt et voluerunt, oin praesentis generalis Capituli mediante.

CCVIII

uinerarum et metallorum sede vacante erutorum dispositio Anno

Cum dispositi de ineris Sede vacante erutis, a die Vacationis piscopatus, usque ad diem publicatae in Capitulo confirmationis per sedem Apostolicam novi piscopi, ex concessione bonae memoriae Cardinalis RadgiWit piscopi Cmooviensis et in approbatione Sedis Apostolicae pleno iure ad Venerabile Capitulum pertineat cumque eiusmodi inerae argenti, aeris, plumbi, nec non aliorum metallorum tam in antiquis, quam in novismontibus iescensibus a die prima Octobris in Anno illesimo excentesimo sexto, usque ad aedecimam mensis Februarii anni praesentis diem, quo Reverendissimi Domini moderni piscopi confirmatio in Capitnio publicata est, collectae et per epulato Venerabilis Capituli conscriptae

fuissent, ne quid in praeiudicium absentiae illo tempore raelatorum et Canonicorum esse videatur factum, deliberationem de eisdem ineris, in quem potissimum usum converti deberent, ad praesens generale Capitulum, cui omnes et singuli interesse tenentur, Reverendi Domini distulerunt. In hoc igitur generali Capitulo Reverendi Domini considerantes horum temporum calamitatem et abscissos ensae suae proVentus tum quia multae decimae non solvuntur, tum quia Variae vexationes in tanta militum licentia bonis et subditis Verendorum Dominorum inferuntur), volentes etiam eos, qui circa Ecclesiam resident, neraque et servitia illius maiora, quam absentes, Perserunt, digno esse praemio remuneratos, talem de eiusmodi inneria collectis ordinationem concordibus votis et suffragiis fecerunt:

197쪽

ut praediotae inerae inter praesente in hoo generali Capitulo tantum, ne non inter illos, qui ad negotia colesiae a Venerabili Capitulo deputati pro praesentibus haberi debent, primo quoque tempore, quo divendi et conflari poterunt, non expectat alio generali Capitulo, aequaliter distribuantur. eo audiri debebit, si qui ex Reverendis Dominia interim absentibus contra orditiationem eiusmodi aliquid inferre voluerit, cum celebratio generalis Capituli, citatione non praemissa, quemlibet merit afficiat iuxta Statuta huius celesiae

et antiquitus observatam consuetudinem.

Poena contra eos, qui Episcopo pontifealiter celebranti non ministraverint secundum ordinem. Anno 608. Die Veneris is nati.

De poena eorum Dominorum, qui per ordinem piscopo ministrare, pistolam aut Evangelium cantare neglexerint, Reverendi Dο- mini in hoo Capitulo generali congregati conserentes, duxerunt RAestatuendum et statuerunt deinceps firmiter servandum ut quilibet Reverendorum Dominorum raelatorum et Canonicorum huius Εο-olesiae residens Reverendissim Domin Episcopo racoviensi, suo Ρraelato, Sacrum Missa officium ad maius Altare eiusdem colesiae Cathedralis pontificaliter in solennitatibus estis ac Dominicis celebranti, per ordinem et senium nainistret, pistolam et vagelium cantet, iis tamen raelati exceptis, qui pracfato Oniin Episcopo assisient, suntque officium uno temporis exercebunt; nam taleAneque per se, neque per alios ad pistolam et Evangelium decantandum erunt adstricti, quiliimmo vigore praesentis Decreti ab eis liberi et immunes. Si autem aliquis ex Praelatis non aηiaten et suum officium non exercens, similiter ex attonicis, ministrare, dictamque pistolam et Evangelium, sine iusto et legitimo impediment in suo ordine, locoque senii, cantare noluerit, i unius septimanae refectionibus ensae capitulari applicandis, per Reverendum Dominum Ρrocuratorem capitularem autoritate praesentia Decreti omnino erit privandus.

198쪽

super molendina in praestimoniis existentia, Privilegia, possessoribus eorum ad vitam non oncedenda. Anno 608. Die Veneris is nati.

Cum frequenter multis dissicultatibus ac incommodis Venerabile Capitulum assiciatur a possessoribus molendinorum in Villis praesti' monialibus consiΗtentibus, quae ipsi vigore Privilegiorum capitularium ad Vitam concessorum tenent; ideo eiusmodi incommodis et dissicultatibus prospicere cupientes, Reverendi Domini in hoo generali Capitulo congregati concordibus suffragiis duxerunt statuendum et statuerunt ut deinceps Privilegia ad vitam super molendina in praestimoniis non concedantur.

Daelaratio Deerat de primis et secundis vesperis Festorum celebrandis. Anno sos. Die ovis 5 mensis Februarii.

Decreto de primis et secundis Vesperis in estis ad populum celebribus, Anno Domini illesimo Quingentesimo nono die tertia Octobris, in generali Capitulo, pro est Sancti Michaelis Archangeli celebrato lato, Reverendi Domini in hoc Capitulo generali

congregati, lecto et e ausuultato, ipsum ex pluralitate suffragiorum insu robore conservandum Ase decreverunt et conservaverunt cum ea tamen moderatione et declaratione ut quicunque Reverendorum Dominorum deinceps primis et secundis Vesperis in estis solennibus, in dicto Decret specificatis, non interfuerit, tantum illius diei pauibus privetur eo etiam adiecto, quod i aliquis Dominorum vocatus a rogatus, in prandi apud Dominum Nuntium Apostolicum aut piscopum Cracoviensem fuerit, facileque et non sine molestia a scandalo aliquo aliorum convivarum ad mensam sedentium exire potuerit, talis quilibet Dominorum antea certificat de praemissis per suum famulum Domino Ρrocuratori vel Viceprocuratori Capituli, prae-Aentia Ecclesiae merito gaudere et eam habere debebit.

199쪽

D distributionibus Tribunalistarum Oeeurrente limitatione ordinaria iudieiorum. Anno sis. Die Veneris 5 Februarii.

De distribuuonibus Reverendi Domini Andreae Lipari Canonici

Cracoriensis, ex dioecesi racoriensi ad iudicia Tribunalis Remi exercenda deputati, pro duabus septimanis retentis propterea, quia ipse post ordinariam limitationem Judiciorum Tribunaliuorum eω- coviae ante festa Nativitatis Domini proxime praeterita factam, non Cracoriam, sed ad Reverendissimum Dominum Episcopum Cracoriensem tum temporis Meloti commorantem sese contulerat, Reverendi Domini raelati et Canonici supra scripti in hoo generali Capitulo congregati, mature conferentes, amoremque fraternum ampliare et controversiis ac litibus, quae interdum levi ex causa exoriuntur, iam praecludere cupientes, huiusmodi distributione retenta praefato Reverendo Domin Andreae Lipari Confratri suo concordibus suffragiis extradendas decreverant, et in posterum statuerunt ut Reverendi Domini ex hoc Collegi su ad eiusmodi Judicia deputati Ordinaria limitatione dictorum Judiciorum Petricoviae facta, praesentiam Ecclesiae, hoc est distributione omnos, etiamsi racoviam non fuerint reverat, ibidemque in iotrho aut in alio quocunque loco durante hae limitatione ordinaria manserint, habeant, nisi forte contigerit aliqua limitatio Judiciorum eiusmodi extraordinaria propter pestem Vel alios casus et eventus fortuitos, tunc in eo casu ut quilibet Reverendorum Dominorum epulatorum, qui obierit distributionum esse particeps, iuxta Decretum per Reverendos Dominos de praesentia Dominorum Tribunalistarum Anno illesimo Quingentesimo octuageaimo sexto, die Lunae 19 ait in generali Capitulo latum, ad hanc Ecclesiam Cathedralem Cracoviensem omnino regrediatur.

pro strena Procurator venerabilis capituli decem aureos euilibet Reverendorum Dominorum numeret Anno sis sis veneris 5 Februarii.

Quantitatem strenae certam in iis annis habere volentes Reverendi Domini in hoc Capitulo generali congregati, conformibus

200쪽

sententiis concluden dum duxerunt et concluserunt ut in primis Reverendus Dominus Albertus gydlowski uatos racoriensis, suus rocurator generalis, Reverendis Domini rescindat ad valorem decem aureorum hungaricalium strenae pro anno praesenti, et in posterum quilibet Dominus rocurator cuilibet Reverendorum Dominorum singuli annis decem aureos hungaricales boni a veri ponderis pro strena iumeret et persolVat.

confirmatio et extensio status, ut diebus Dominieis et Festis sanonici Processionibus nissis et sonetonibus sub poena intersint. Anno sis. Die nereuriira nati.

Reverendi Domini Capitulum cultum divinum non minuere imo augere olentes, Decretum antiquitus in generali Capitulo editum, videlicet Anno Domini 1543, die 17 Maii, in toto executioni demandandum mandaverunt, uiua tenor sequitur et est talis Domini obviare volentes disordinationibus et negligentiis a etiam insolentiis, quae per nonnullos Dominos in Divinis officiis in Ecclesia hac insigni non sine dedecore et gravi Christi fidelium scandalo persaepius committuntur, inhaerentes Statutis suis, vigore huius generalis Capituli concorditer decreverunt tenendum et inviolabiliter observandum ut de caetero quilibet raelatus et Canonicus impedimento legitimo non impeditus, omni die Dominico et Festo celebri per totam Summaminissam in hac Ecclesia in loco et stati suo decenter, non murmurando ne tractatu aliquos faciendo, perseveret. Quicunque autem Dominorum in legitima necessitate die Dominico vel Festo in Processione vel Missa praesens non fuerit, vel per totam issam non duraverit, vel etiam aliquam scandalogam insolentiam commiserit, illo die refectionibus vel quotidianis distributionibus per rocuratorem puniatur. Similiter et in Vigiliis si aliquam negligentiam aut insolentiam scandalosam admiserit, etiam in iusta parte vel in toto illo Anniversari ipsum concernente puniatur. Quae punitio conscientiae et iudicio Dominorum rocuratorum relicta et commissa. Addente insuper eandem poenam, qua puniri debent, qui non intersunt Hoeessioni et Summae Missae Dominicis et Festis diebus, extendi debere ad eos, qui Concioni iisdem diebus non interfuerint.