Statuta capitularia Ecclesiae Cathedralis Cracov - iensis: Mandato et ...

161쪽

Caeterum ne iii posterum ad futura tempora super his et similibus dubiis aliqua emergat dubitatio, ad eum modum declarationem desuper faciendam esse Domini Reverendi putaverunt ut quilibet Dominorum epulatorem profectionis suae e racovia iotrcoriam vel Lublinum Versus, unius septimanae in eundo, alterius Vero in redeundo, distributiones integras habere debeat. Similiter et per totum tempua Judioiorum etiam si ibidem fuerit infirmus, excepto, quod si eontigerit limitati aliqua Judiciorum eiusmodi extraordinaria propter casus et eventus aliquos fortuitos, tum in eo casu talis quilibet Dominorum Constatrum, qui Volet distributionum eiusmodi esse particeps, regredi ad Ecclesiam suam debebit.

Distributiones quotidianae deputatis ad ludleia Tribunalitia tempore limitationis adrundem luditiorum, quibus et quando dandae. Anno l586. Dis 20 nati.

Cum de praesentia Ecclesiae huius, hoc est de distributionis quotidianis his Dominis dari solitis, qui ad Judicia Tribunalia Regni deputari solent, dubitatione quaedam exoriantur, Reverendi Domini in hoo generali Capitulo congregati ad eum modum exnuno et in posterum observandum statuerunt et decreverunt ut limitationes Tribunalis Petricoriensis, quae ordinariae fieri solent a vigilia S. Thomae Apostoli ad festum Epiphaniarem, et deinde a Sabbato Dominicae Laetare usque ad feriam secundam aschae censeri debent ordinariae et necessario introductae, in quibus iidem Domini Deputati praesentia celesiae gaudere debent. Secus tamen est in limitationibus et extraordinarii et casualibus, in quibus praesentia colesiae carent, neque illud residuum stipendii simul O praesentiam ΕΟ-olesiae bona conscientia pro se usurpari talis quilibet poterit, imo teneri debet ad restitutionem et in Capitulo repositionem in alios posthac Tribunalista ooi1Vertendum.

162쪽

CLIII

nariam eorrectio fraterna servanda. Anno Domini l58s. Die ldinati.

Correetio staterna quamvis omnibus in universum Christianis lege Evangelio ait demandata, eius tamen observatio inter personas apirituales lues et soli a Domino comparata eo studiosiua observari debet, quo arctiori charitatis et pietatis nexu in unam fraternitatem

coniunctae sunt. Cum igitur in isto Capitulari Collegio illius modus

hucusque utcunque observatus, non tam correctionis morum sormulam saperet, quam inquisitionis uiusdam de Catholicae Religionis

integritate, quae nunc per generalem fidei professionem caro institutionem et receptionem ad eandem Ecclesiam multo commodius perfidi solet ideo Reverendi Domini Capitulares de unanimi consensu vigore praesentis generalis Capituli, eam correctionis normam perpetuo deinceps duraturam innovant et reformant in hune qui aequitur modum. Singulis Annis in Capitulo S. Sinnista in Maio generali concordibus suffragiis Dominorum Capitularium debent eligi duo ex gremio eiusdem Capituli raelati vel Canonici, doctrina, pietate

et prudentia praestantes, qui vicem quasi Censorum vel onitorum nomine totius generali Capituli toto illo anno sustinebunt. Cum ergo oontigerit aliquem ex Fratribus de alterius Fratris vita, moribus etoonversatione aliquid sinistri cognoscere, non ex levi et an aliquo rumore, suspieione Vel maligna obtrectatione, quae potius in lingua detractorum et in auribus prurientibus statim est extinguendum, sed ex firmis et probabilibus rationibus et evidentibus, testimonioque authorum, quos nominare tute possit, illud totum quod audivit, debet alteri ex praedictis deputatis fideliter exponere, qui Vicissim nacta opportunitate et aervata charitate et suavitate, eadem qua coepit fide, illud ipsum Fratri, quem talis fama tangit, reserret. Qui quidem si est conscius facti, non debet illud in maiorem sui perniciem negare, sed humiliter fateri, atque admonitionem, correctionem et instruouonem fraternam ad emendationem grato animo suscipiat. Quod si innocenter delatus est, tenebit tam falsam illam opinionem ex animis illorum, per quos diffamatus est, prudenter, caute et placide amovere. Si vero Monitori rebelli ho faeere contempserit vel neglexerit, adhibebit ille alterum Collegam suum, ut denuo ab utroque

163쪽

simul efficacius moneatur. Ubi autem ambo non profecerint, facta ibidem protestatione et comminatione, illum Fratrem rebellem umilla tota ausa deferrent ad Capitulum generale proximum Sententia autem Capituli talis inobediens vel rebelli poenis Statutorum, consuetudinis vel etiam arbitratibus, ad officium et emendationem adigatur. Quod etiam fieri debet, si aliqua iniuria Moerit Onitorea ipso officio suo perfungentes, qui nec ipsi excipiuntur, quin ubi opus sit, alter ab altero ordine suprascripto corrigatur. Ad hoc itaquestaternae correctionis officium in annum praesentem de unanimi oonsensu, hos duos Reverendos Dominos Stanislaum Masinini Mohidiaconum et Hieronymum. o odoWahi Canonicum, quamVis se --cusantes. Reverendi Domini Capitulares elegerunt et nominaverunt.

Ratio de distributionibus quotidianis qualibet septimana facienda. Anno 590. Die 6 Februarii.

Decretum de ratione Viceprocuratoris ex distributionibus quotidianis et panibus tam siliginaceis, quam triticeis in praesentia Reverendorum Dominorum in consessu cuiuslibet particularis Capituli singulis septimanis per unum ex Dominis Capitularibus per senium facienda, Anno Domini 1558, die 10 mensis Maii in Capitulo generali promulgatum, Reverendi Domini in hoc Capitulo congregati in suo ο-bore conservandum dixerunt, prout conservant Decret praesenti mediante, hoc solummodo immutato ut contentatio illa quatuor grossorum ibidem adscripta a calculo proVeniens, cum X aequo quemque Reverendorum Dominorum in loco suo hoo quidquid est oneris tangat, penitus aboleatur, prout abolent et cassant in praesenti consessu generalis Capituli.

nodus onsolationis in generali capitulo distribuendae, ultra quinquaginta florenos polonicales monetae currentis non exsedendo.

Reverendi Domini Capitulares inter caeteras ensae suae oapitularis impensas ac distributas ordinarias illi, quae in consolatio-

164쪽

nem post rationem factam fieri consuevit modum praescribere Volentes, statuerunt perpetuo observandum de unanimi suffragiorum consensu ne praedicta consolatio a ratione generali dari solita, vitra quinquaonis florenos in moneta usque in posterum augeatur, quRequidem consolatio una cum Maro capitulari, non nisi lectis prius Aetia et Decretis generalis Capituli, singulis Reverendis Dominis per Ρrocuratorem generalem capitularem semper postea dabuntur.

Reverendissimus Dominus Episeopus Deputatos ad granities providere tenetur. Anno 590 Dieras nati.

Ad omplananda et debito fine teminandas granitierum controversias inter illas ensae generalis enthonio et Biadosin ex una et BogumitoWio Nobilis cuiusdam BokosοWa dictae, partibus ex altera, in lave Radioviens consistenteη, ad Reverendissimi Domini Loes Ordinarii per literas aetam requisitionem, hi Reverendi Domini Mathias lodginsh et Bartholomaeus aWachi ex turno ordinario sunt deputati offerentes se Reverendi Domini Capitulares, imo potius caventes isdem Dominis Deputatis, quod acturi sunt perquam diligenter cum Reverendissim Domino in dies, ut fertur,

Cracoriam liuo venturo, ut omnes huius itineris expensae in equos et viaticum per Reverendissimum Dominum illis compensentur et restituantur. Quod quidem si ab eodem obtentum non fuerit, e pecunia Mensae suae Capitulari se id totum reddituros obtulerunt. ο-ram eodem Reverendissimo Domino solenniter protestatur, neminem in posterum ad huiusmodi granitierum negotium sine provisione pi' scopi ex gremio sui esse missuros. Harum autem granitierum terminatio pro turn illis computabitur ordinario.

In termino hodierno ex dispositione literarum, quas Vocantur Cridae, debite, ut a,parebat, executarum, contra omne Reverendos

165쪽

- rara

Dominos, Vioario proprios et Procuratores, ad divina officia deo-tanda et quaevia munia ipso conoernentia in absentia eorum per ipsos obeunda, oirca hanc colesiam non habentes, in diem pra sentem incidente, Reverendi Domini Capitulares considerantea, quod quidem inprimis attinet Vicarios, quod exquisitus admodum deleotua per Universitatem ae Communitatem huius celesiae Vicariorum in novis recipiendia Moariis adhiberi soleat, a eam ob causam fieri, ut nunquam integer numerus eorum compleatur, et divina ossicia non sine multorum scandalo a paucis admodum Vicariis interdum decantentur: proinde negligentiae et deformitati huic Ecclesiae istius tamquam primariae occurrere olentes Ordinationis huiusmodi de leariis Domino Decano praesentantibus semper in posterum observandam, de unanimi omnium consensu in hoo generali Capitulo statuerunt et concluserunt: nt quilibet Reverendorum Dominorum non habens Vicarium, Sacerdotem bene moratum et ad divina mota decantanda atque expedienda idoneum, pro more et consuetudine veteri Statutia firmata, Domino Decano pro tempore existenti praesentet ad ingu- tuendum. Quod si examine facto aut etham ante, quod plerumque accidere solet, a Vieariorum Communitate reiectus fuerit, Venerabili Capitulo per Canonicum praesentantem ea res exponatur: qui Sacerdos praesentatus iudicio capitulari si ad divina mei in hae Ecclesia decantanda et absolvenda idoneus repertus fuerit, iam talia Canonicus huiusmodi pracsentans Sacerdotem iudicio capitulari idoneum, poenis non habentibus et non praesentantibus Moarios in Sta tutis descriptis non subiacebit, quinimmo liber ab iisdem Decreto praesenti pronuntiatur, ea re vero ad Illustrissimum Dominum Loes ordinarium pro tempore existentem per Capitulum semper deseretur. Item statuerunt Reverendi Domini hoc eodem praesenti Decreto mediante perpetuo observandum, ut Vicariis, qui aut fundum non habent proprium, aut si habent, tamen ob non solutionem nihil perripiunt, eorum anonici tametsi exiguum etiam habeant fundum aut dotem, octo arcas pecuniae pro annuo salario semper dare teneantur, sintque adstricti, tempus peremptorium, infra quod Domini non habente Vicarios ad eum, ut praemissum est, modum eos praesentare et habere omnino debent, festum S. Μichaelis proxime venturum alias generale Capitulum tune celebrari consuetum, praefigentes. Alioquin nisi interea temporia dicto habuerint Vicarios, citra ulteriorem iam

166쪽

toties factam prorogationem prooedetur contra eos ad poenas in Statutis descriptas Itidem et de roenratoribus ab omnibus Dominis in eventum absentiae circa hano celesiam haberi solitis, Reverendi Domini intelligi voluerunt, totum S. Michaelis tempua, infra quod ut omnino illos constituant, assignantes et praefigentes.

LVIII.

conditiones in villis assignatae non immutandae. Anno 590. Diel nati.

Quoniam ad hoc usque tempus redemptionibus, mutationibus, dimissionibus conditionum circa eorum provisionem imponi et assignari solitarum, loco meliorationis villarum et domorum eorundem, deterioratio potius sequebatur, gravitati praeterea et conglantiae huius Venerabilis Collegii exinde non parum decedere Videbatur proinde Reverendi Domini in hoo Capitulo generali congregati, partim dignitati huius Collegii sui, partim indemnitati illarum praestimonialium et Domorum canonicalium mature prospicere olentes, concordibus sententiis statuerunt perpetuo et inviolabiliter obaervandum: ne in posterum unquam conditionum in Villis praestimonialibus et Domibus canonicalibus omnibus et singulis Reverendorum Dominorum circa provisionem earundem impositarum redemptiones aut mutationes et dimissiones quovis quaesito colore per Venerabile Capitulum admittantur, quinimmo conditiones semel imp0sitae vel assignatae, per quemque Dominorum infra tempus praescriptum impleantur et perficiantur, idque sub poenis in Statutis contentis.

De censibus reemptionalibus huius Ecclesiae seu potius ensae suae capitularis Reverendi Domini in hodierno consessu capitulari inter se mutuo consultantes, quum animadverterent e quorundam Dominorem Capitularium huius Collegii per privatas cointelligentias

167쪽

in emptione huiusmodi censuum comptionalium fieri solitas apud personas parum tutas, nec omnino munda et libera bona habentes, aliquot huiusmodi censu reemptionales per Venerabile Capitulum iam esse emptos; idcirco ne simile quidpiam in posterum, quod in detrimentum, imo potius damnum suae capitularis Mensae vergeret, in iis emendi eveniat Reverendi Domini Capitulares tempestive praecaventes et talibus cointelligentiis seu privatis practicis obviare ο-

lentes, statuerunt et decreverunt perpetuo deinceps semper observandum ut non nisi omnium et singulorum Reverendorum Dominorum inno in Capitulo praesentium accedente consenAu, census huiuamodi

reemptionalis apud quasvis personas et in quibusvis bonis deincepsematur, uniusque Fratris de gremio Capituli pretestantis contradictione interveniente, ad emptionem census eiusmodi Venerabile Capitulum procedere nullo modo poterit; quod si non obstante dicta contradictione ad emptionem dicti census processerit, liberam ait Fratri contradicenti eo nomine Venerabile Capitulum in foro competenti

iure conVenire.

in negotiis Eeelesias deputatis rassentia datur. Anno 590. Disi nati.

Veteri consuetudini Statutis firmatae inhaerentes Reverendi Domini in hoo generali Capitulo congregati statuerunt insuper temporibus perpetuis observandum ne in posterum praesentia Ecclesiae tam refectione videlicet seu quotidianae distributiones, quam optio Villarum praestimonialium et Domorum canonicalium cuique Dominorum concedatur et permittatur, nisi illi vel illis, qui in negotiis o-clesiae ex Capitulo fuerint aliquo deputati, idque quam diu haeo eadem negotia ex dicta deputatione sustinuerint, temporis profectioniae reditus habita ratione.

168쪽

auibus asperis praelati interesse debent Anno 59. . Dic setobris.

Decretum de primis et secundis Vesperis in festis ad populum celebribus, in proxime praeterito S. Stanista in Maio generali Capitulo factum, ad eum modum Reverendi Domini vigore praesentia generalis Capituli declarandum duxerunt, prout declarant actu praesenti mediante decernentes ut Reverendi Domini omnes et singuli in his, quae sequuntur, festis solennibus tam primis, quam secundis intersint Vesperis. In festo Nativitatis Domini cum duobus aliis festis sequontibus, Sancti scilicet Stephani et Joannis Evangelistae, Circumcisionis Domini, piphaniarum, aschatis cum tribus praecedentibus et duobus diebus sequentibus, AscenAionis, entecostes cum duobus diebus sequentibus, Sanctissimae Trinitatis, Corporis Christi, Natalis 8. Joannis Baptistae, Sanctorem eui et Ρauli Apostolorum S. Michaelis alias Sanctorum omnium Angelorum, Omnium Sanctorum, Dedicationis colesiae, atronorum Ecclesiae, festis S. Crucis duobus, festis Beatissimae Virginis et Matris Dei, urificationis, n- nuntiationis, Visitationis Assumptionis, Nativitatis et Conceptionis. In festis autem quae sequuntur, tum primi Reverendi Domini interesse teneantur Vesperis, S Apostolorum Mathiae, hilippi et Jacobi, Jacobi Maioris, Bartholomaei, athaei, Simoni et Judae, Andreae et S. Thomae S. Laurentii, S. Martini, S. Nicolai, S. Mariae Magdalenae S. argarethae et S. Catharinae, idque sub poena pri-Vationis refectionum et panum illius aut sequentis diei, in priori De

creto contenta.

Literae donationis Advoeatiarum quomodo sigillandae. Anno l589. Dis 6 etobris.

metsi ad hoo usque tempus a neutra partium, tam illa, quae Reverendissimum Dominum Loci ordinarium in bonis alicuius Advocatis aut Scutietiae certam ob causam, praesertim Ver eorundem bonorum deteriorationem, eximitur, quam etiam altera, cui bona AdVο- eatiae si exempta conferuntur, aut ad eximendum a Reverendissimo

169쪽

Domino saeuitas coiiceditur, quidpiam difficultatum aut molestiarum ratioti sui consensu in huiusmodi Scultetiarum donationem hoc Venerabile habuerit, Reverendi Domini Capitulares tamen verit in tanta praesertim iniquitate et perversitate temporis, ne aliquando in poηwrum coasione harum donationum et exemptionum per Reverendiscimum Dominum cum suo consensu dari solitarum, aliquid dimovitatum oboriatur, statuerunt votis concordibus, in huiusmodi Advocatiarum seu Scultetiarum donationibus et exemptionibus perpetuo observandum ut nullae in posterum literae super bona Advocatiarum Heusae spiritualis per Reverendissimum Dominum cuipiam concessae, ad sigillandum in Capitulis generalibus admittantur, aut sigillatae ex- tradantur, nisi prius exemptionis aut cessionis de iure suo in iisdem bonis habito, per illam partem, quae eximitur, ad ota Capitanealia Castrensia perpetua, praesertim vero Cracoviae factae, quitiati Venerabili Capitulo authentice fuerit praesentata; nec non etiam recognitio illius partia, cui talis bonorum alicuius Advocatiae fit cessio et rivilegii super eadem bona per Reverendissimum Dominum donatio, ad eadem Acta Castrensia facta authentio fuerit quoque --hibita, quod videlicet Advocatiam sibi concessam, non alio iure, nisi ex donatione Reverendissimi Domini piscopi Cracoriensis ac tui Venerabilis Capituli obtineat et Oagideat.

CLXIII.

De quinque Missis septimanatim absolvendis. Anno l5st. Diario nati.

Cum exorta esset inter Reverendos Dominos quaestio, an arca quinque magis cuique Reverendorum Dominorum in turno suo ordinari expletis, solvi solita, in negotiis colesiae Domini missi et occupati, per aliquem tamen ex Constatribus easdemmissas quinque explentem, gaudere debeant nec ne tandem praemissa mutua inter se deliberatione, statuerunt praesenti Decreto mediante perpetuo Observandum ut omnes et singuli Dominorum in negotiis oesesiae ex loco praesentis residentiae aliquo missi, nihilominus tamen per suum ex hoo Collegis movi atorem, aut quempiam alium Frauem diuina quinque Missa in tum ordinari explentes, si quidem pro praesentibus habentur, aequissimumque videtur, ut omnes obventiones api-

170쪽

tutare atque aeteris praesenti a illis debeantur, area ab eisdem solvi consueta omnino gaudeant, eamque percipiant.

Lilia expensae exiensibus ansae apitularis nemini dimittendae. Annora592. Dis 4 nati.

Quoniam hucusque fere facilitate quadam Reverendorum Dominoriun seu Verius benignitate, quibusvis ex causis et actionibus turbdicia bona ensae capitularia concernentibus, etiam iure obtentia, damna inius, quam aliqua commoda ex e potissimum sequebantur, quod ad intercessionem non1ndam agnatum adversarii iure victi ex toto causae processu atque noris et perlucris, ne non etiam litis expensis liberi dimittebantur Reverendi Domini damnis huiuE- modi occurrere in posterum volentes, concordibus suffragiis perpetuo postea et immutabiliter observandum statuerunt et deorMerunt: ut nemini iure victo lucra atque perlucra, in quavis sive magna aiVepam causa, in posterum dimittantur, nisi salvis omnibus eiusdem causae litis expensis et ho non nisi in generali Capitulo, idque nemine contradicente atque repugnante alioquin deliberatio illa, hiae videliset Constitutioni contraria, unius ex Dominis Capitularibu contradiotione irrita est futura.

turno iuramenti nonnisi in generali sapitulo liberi pronuntiari dabant. Anno l593. Die sabbati et setobris.

Quia in deputationibus ad granities et causa iuramentorum, licet negotia sive per viam iuris per iuramentum, sive per concordiam absolvebantur, nihilominus tamen multae contentiones et variae opini ne hae de re exoriebantur, et nonnulli ex Confratribus a turno ordinario quocunque tempore, etiam in Capitulis ordinariis liberi pronuntiabantur, alii vero ab iisdem turnia se non fore libero conquerebruitur ideo talibus querelis obviam ire volentes, deinceps et posteris temporibus non nisi in Capitulo generali ad huiusmodi lim a