Statuta capitularia Ecclesiae Cathedralis Cracov - iensis: Mandato et ...

201쪽

conditions tam in villis praestimonialibus quam in Domibus implem das et non adimandas Anno lsis. Die nereurii la mensis nati.

Cum tittae desolatione et deteriorationes subsequi aciem Praestimoniorum et Domorum ob rediatones conditionum Dominis Regentibus circa provisionem impositarum et tempore regiminia non adimpletarum pecunia factas iis, itaque degolationibus et deteriorationibus atque indemnitati raestimoniorum et Doniorum Reverendi Domini prospicere olentes, concordi voto statuerunt ut amodo et deiticeps conditiones in raestimoniis et Domibus Dominis egentibus circa illorum collationem impositae, a nemine Reverendorum Dominorum in ascensum et meliorem Domum aut Ρraestimoniorum pecunia refundantur et redimantur alias si quia Dominorum illis non satisfecerit,

ascensu omnino carent.

Daelaratio statuti de Proeessionibus tempore uuadragesimae. Anno Domini sis. Die Nereurii 2 nati.

Statutum Venerabilis Capituli antiquum, iii Anno 1554 dies Februarii latum, ni diebus quadragesimalibus, quibus arctius ieiunium

observatur, videlicet Feria secunda, quarta et sexta, Processioni cum Litaniis et Coneioni Verbi Divini non interessentes grossi quindecim punirentur, Reverendi Domini renovandum et extendendum decreverent ut qui praedicta consolatione gaudere Voluerit, non solum moeessioni, ne etiam issae Summae et Concioni interesse teneatur, absentes Vero poena privationis dictorum quindecim grossorum puniantur.

in literis donationum Advoeatiarum, stultetiarum, nolendinorum, Tabernarum etc. omnia exprimantur, ne aliter eas venerabile dapitulum approbet. Anno isto. Die Mercurii 2 Maii.

Cum frequentes controversiae in Capitulo circa consensum pro Advocatiis, Soaltetiis Officinis minerariis et id genus aliis a Mensa

202쪽

epiaeopali ad vitam concedi solitis fundis exoriri soleant, quae etiam inde nascuntur, quod in literis Reverendorum Dominorum ordinationeu fundi, censu adeoque omnia in dicta Advointia et Soestetias pertinentia generalibus interdum clausulis deseribi soleant, ex quibus non potest constare quantitas et modus beneficii concedendi, occaesoque datur tenuiariis bonorum episcopalium in eisdem Advocatiis, Sonlteriisve aliquid augendi vel minuendi; quibus omnibus ac indemnitati bonorum episcopalium Reverendi Domini consulere volentes decreverunt firmiter in posterum observandum ut hoc Venerabile Capitulum similibus Reverendorum Dominorum literis non aliter con- Ben8um suum praebeat, nisi in ipsis literia summari et spetialiter omnia exprimantur, videlicet quod lanei Advocatiae Scultetiae, Officinae minerariae adscriptae sint, quot tabernas habeat, et an illis agri adiuncti sint in tres campos distincti, similiter an et quot habeant methones, quot hortulanos, quis census ex Advocati solvatur, quae item onera dicti beneficiarii teneantur, et quod inessione lignorum moderata iuxta terminos sibi assignatos uti debeant, quae omnia cum Revisorum a Venerabili Capitulo deputatorum oculis perlustrata et Venerabili Capitulo relata fuerint, remque ita se habere, prout in Privilegi narratur, conglabit, tum demum Venerabile Capitulum tali Privilegio consensum suum dabit, sigillandumque decernet.

CCXVIII.

De exeeutione statutorum et Decretorum episcopalium Anno Do

mini isto. Die ovis 3 ensis nati.

De executione Deoretorum capitularium et Statutorum, quae plerumque per Procuratorem sui Capituli negligitur, Reverendi Domini conferentes, statuendum duxerunt et statuerunt ut quilibet Dominus rocurator sui Capituli Decreta et Statuta Reverendorum Dominorum authoritate capitulari, ipsi ratione officii competente, praesertim in Ordinariis et minoribus ausi exequatur, in maioribus vero et gravioribus negotiis congena unanimi Reverendorum Dominorum seu ex pluralitate suffragiorum promulgata executioni sine quavis dilatione et excusatione demandet sub poena refusionis damni.

203쪽

Privilegia donationum quomodo extradanda et antiqua restituenda. Anno Domini isto. Die ovis 3 mansis nati.

Reverendi Domini statuerunt ut omnes qui consensum et sigiblationem literarum super bonis colesiae ipsis per Reverendissimos Dominos piscopos concessis, a suis donationibus Reverendis praestanda petunt, antiqua rivileia Originalia ex parte dictorum bonorum confecta, una cum cessione et quietatione producant, et in eventu vero amissionis huiusmodi Ρrivilegiorum antiquorum iurent, quod taliariivilegia penes se non detinent, nec habent, et qui ea haberet, nesciunt; et a fuerint Nobiles, congensumque capitularem obtinuerint, sese ad Acta castrensia capitanealia raooviensia iuxta conanetudinem iam a multo tempore servatam, obligent et inscribant, quod intuitu bonorum obtentorum iurisdictioni Domini Episcopi et Venerabilis Capituli parebunt, eosque pro dominis eris suis agnoscent, citatique comparebunt, respondebunt et decretis eorum acquiescenti

reparatione librorum Ecelesiae ex paeunia fabrieae solutio sat Anno Domini isto Dia veneris 23 ulli.

Venerabilis Stantianus Rucghi Moecustos colesiae Cathedralia Craooviensis librum huius Ecclesiae per intreligatorem reparatum et novo corio coopertum attulit, et ut huic intreligatori ab illius reparatione Reverendi Domini solvere iubeant, postulavit. Et Reverendi Domini attento eo, quod Dominus piscopus libros pro Vis riis et inistris colesiae comparare debeat et ad hoc onus ipse

et non Venerabile Capitulum teneatur, concordibus suffragiis concluserunt observandum ut amodo et deinceps a reparatione librorum, argenti et aliarum rerum ecclesiasticarum, Fabricator colesiae huius pecunia fabricae, pro qua idem Venerabile Capitulum una cum Domino piscopo contribuit, solvet cui quidem Domino Fabricatori emunc mandaverunt, ut a dicti libri reparatione praelato intreligatori solvat.

204쪽

Declaratio Reverendissimi Domini Spiscopi craeoviensis de lagitima absantia ab Eeelesia Anno Domini sis. Die veneris l5 mensis selabris.

Declarationem Reverendissimi Domini eri yliori piscopi

Cracorionsis, super ultimo impedimento, quo quisquam Dominorum Ρraelatorum et Canonicorum detentus, Dominicis, Festisque diebus a rocessione, issa et Concione in Ecclesia Cathedrali racoviensi esse oasit, factam et in praesenti Capitulo sub eiusdem sigillo et manus inscriptione exhibitam Reverendi Domini Capitulum ad Aota praesentia ingrOssandam, inscribendamque mandaverunt, Reverendo Domino Joanne rasinshi Cantore racoriensi protestante, quod non ita scripta sit eiusmodi declaratio, quemadmodum a praedicto Domino piscopo in praesentia Dominoriam epulatorum fuit facta, et ideo in eam non consentiente et iterum protestante. Cuius quidem Declarationis tenor de verbo ad Verbum talis est ut sequitur.

Ρetrus yliori Dei gratia piscopus racoriensis, Dux SeVeriae, notum facimus, quod cum Reverendi Domini raelati et Canonio Capituli Ecclesiae nostra Cathedralis Craooviensis in generali Capitulo pro festo Translationi S. Stanista Anno praesenti congregati, unanimi consensu os appellassent, quod censendum ait legitimum impedimentum, quo quisquam raelatorum et Canonicorum detentus, Dominicis, Festisque diebus a rocessione, issa et Con-oione in Eoelesia Cathedrali abesse possit; os ipsis hoc a Nobis postulantibus, hanc eius legitimi impedimenti declarationem secimus, facimusque ut ille legitime esse impeditus quoad praemissa censeatur, qui morbo e domo egredi prohibetur, et qui in alia quapiam Ecclesia issam decantat aut ipsemet concionatur de qua tamen Missae elebratione et Verbi Dioni praedicatione significet roouratori Capituli et Seniori raelato, qui tunc pene Ecclesiam fuerit.

Quam declarationem nostram in fidem evidentiorem manu nostra subscriptam, sigillo nostro muniri itissimus. Datum racoviae, die

11 Octobris, Anno 1610.

Petrus Episcopus Cragoriensis.

205쪽

De Administrationa bonorum episcopalium sede vaeante piae patus racuviansis Anno sit. Die sabbati l .ansis nati.

Licet Statutis provincialibus et Decretia capitularibus provisum sit, ut Sede Vacante, electoque Administratore, per Venerabile Capitulum procedatur ad distributionem bonorum piscopatus racoriensis, isque cui ex gremio Capituli datur gnbernatio Castri et Tenuino bonorum episcopalium, illa fideliter administraret et teneret tamdiu, quamdiu electus seu nominatus piscopus per Sedem Apostolicam

confirmatus non fuerit; nihilominus tamen nonnulli Reverendorum Dominorum temporibus retroactis reperti sunt, qui praedictis Statutis et Decretis contraveniendo, Castra et enutas ipgis in regimen concessas, nominat et per Sedem Apostolicam nondum confirmato Episcopo, quodam paci inito tradiderunt et dimiserunt non sine magna conscientiae laesione; unde ne talia in posterum fiant, Reverendi Domini in hoc Capitulo congregati obviare Volentes, concordibus suffragii statuerunt et ordinaverunt temporibus perpetuis irrelaagabiliter observandum ut nullus Reverendorum Dominorum bona temporalia Sede vacante in regimen et administrationem a Vonerabili Capitulo sibi ommissa. Reverendissimo Domino nominato seu electo et nondum per Sedem Apostolicam confirmat Episcopo, sive eius rocuratoribus, audeat et praesumat dimittere et tradere sub poena exclusionis a Capitulo et privationis refectionum uniua anni. Quod Decretum et Statutum Reverendi Domini tui eiurando Aeservaturos promiserunt et Nigaverunt.

CCXXIII.

Remo habet faeultatem erigendi Epitaphia in Eeclesia frateriensi, nisi accedente consensu fleverendissimi Domini Episeopi fraeoviensis et venerabilis sapituli. Anno lsit. Die sabbati l Maii.

Considerantes Reverendi Domini Capitulares, quod ex frequenti novorum pitaphiorum positione et antiqua Epitaphia fundatorum huius eclesia beneficiorem et officiorum divinorum tollentur, mu-

206쪽

rique illius labefactantur; ideo praemiAsis briare volentes, statueB- dum decreverunt et statuerunt in perpetuum servandum ut amodo

et deinceps omnis, qui ius sepulturae habet in hac Ecclesia, non habeat ius erigendi pitaphii sine Illustrissimi a Reverendissimi Domini Episcopi Craeoviensis et totius Venerabilis Capituli unanimi

Poena contra proponentes in sapitulo et exire nolentes item de votis secretis per eductionem pallarum ex pixide dandarum. Anno ista. Die sabbati Februarii. Approbatum per Reverendissimum Dominum Lue ordinarium.

Reverendi Domini in hoc generali Capitulo congregati, considerantes interdum oriri frequentes in Capitulo clamores, iurgia et diacordias, cum aliqui factum aliquod suo Vel alieno nomine proponentes, Vel ab aliquo mota contra eos querela, locum deliberationi dare et extra Capitulum exire nolunt, contra laudabilem consuetudinem antiquitus receptam, et contra ipsius dictamen rationis, unde et disciplina capitularis enervatur, et leges ac Statuta debitae executioni non demandantur his itaque malis et incommodis obviare volentes, concordibus suffragiis statuerunt perpetui temporibus observandum ut quilibet raelatus vel Canonicus factum aliquod suo Vel alieno nomine proponens teneatur Capitulum exire, similiter ratione verborum iniuriosorum seu iurgii inter duo vel plures exorti, nec non cum contra aliquem querela ad iudicium Capituli pertinens proponitur, sive etiam ratione consanguinitatis, prout in Statuto per Illustrissimum Cardinalem acielowski confirmato, continetur, in his et aliis similibus casibus, quando maior para Capituli consenserit, ut aliquis exire teneatur, idque per secreta suffragia, quae ad declinanda odia, inhaerendo reformationi Illustrissimi olim Cardiualis adgl-Wili, in hoc casu introducimus extunc sine mora pallis per PraeSidentem ex pixide publice eductis et numeratis, tenetur raesidens ex pluralitate concludere et nomine Capituli decernere, ut illo vel illi exeant, super quorum exitu suffragia dabuntur. Quod si exire noluerit, tanquam contumax et transgressor legis et consuetudinis,

incapax et inhabilis ad distributiones quotidiana et ingressum Oa-

207쪽

pituli reputari debebit ipso facto, aec ullo modo rocurator subsimili in eum extendenda poena distributione quotidiana ei dare aut asservare debet, sed illae praesentibus accrescere debent, quamdiu decretis et disciplinae capitulari satisfecerit; quae poena etiam in raesidentem extendi debet, si praesen Statutum quovis colore executioni mandare neglexerit, vel ipse ex causis supra dicti exire noluerit, quo casu sequens raelatus vel Canonicus raesidentis officium suscipiet et u poena superius expressa Decretum hoc exequi tenebitur. Quod Statutum ut firmius servetur, tactis vangeliis Reverendi Domini illud se observaturos promiqerunt et subscripserunt, atque ut ab Illustrissimo et Reverendissimo Domino piscopo

confirmetur, e quam primum curaturos statuerunt Actum in Generali Capitulo pro festo urificationis . . . celebrato Anno in mini illesimo Sexcentesimo duodecimo Hieronymus Rocgaystii, dichidiaconus m. p. consentio. aulus Dembski, Suffraganeu m. p. Petrus Gorciniua Canonicus racoriensis consentit, manu sua Subscripsit. etrus Gniadowski, Adam gypοWAhi, Canon. Cracorien. , Thomas Oborshi, Martinus arnkoW8ki, D. G. C. CrR '. m. p. Cais par Herbur C. Crain Joannes Foxius, an Crao m. p. Nicolaus Taranowski, C. , Joannes Frydiicho Ahi, C. G, Luca Doctorius, M, Joannes OolianoWAhi, Georgius BoguAg, Canonici racovien. m. p. Caspar NieWiaro Ahi Jacobus AtroWski, Joannes Goatomshi, Joauites Ogyk racovien. m. p. X Ρrotocollo Actorum Venerabilis Capituli colesia Cathedralis racoriensis sub sigillo eiusdem extractum. aptinus Volbi amensis publicus Actorum Venerabilia Capituli racoviensis Notariu m. p. Petrus Tytichi, Dei gratia piscopus racoviensis, Dux Severtensis, notum facimus, suprascriptum Statutum oblatum obia nomine Venerabilis Capituli colesiae nostra Cathedralis racoviensis. Quod cum recensuissemus, animadvertissemusque illud esse rationabile ordinaria nostra approbatione confimandum illud duximus, prout approbamus et confirmamus. In quorum fidem praesentes manu nostra subscripta sigillo nostro muniri fecimus. Datum Cra-

208쪽

in domibus eanonicalibus nihil extruendum sine eonsensu et revi-aiona venerabilis sapituli Anna ista Die Veneris 5 etobris.

Cum nonnulli Reverendorum Dominorum in domibus canonicalibus soleant aedificia minus necessaria extruere, quibus potius parietes et muri domorum labefactantur, quam firmantur; ideo Reverendi Domini statuerunt ut modo nullus Reverendorum Dominorum in domibus Canonicorum audeat quidquam de nox aedificareaine requisitione capitulari a consen8u.

CCXXVI

Do solvenda quota a Privilegiis Anna ista Die artis 2 mensis nati.

Cum labores et impensas circa revisione Scultetiarum, Advo-oatiarum, Tabernarum, Molendinorum et aliarum Advitalitatum per Dominos Loes Ordinarios personis saecularibus concessarum, Saepe fa-olunt Reverendi Domini et inde nullum commodum sentiunt; ideo inhaerendo iuri communi, quod disponit, ut qui sentit onus, sentiat et ommodum aliorum quoque Capitulorum exemplum sequuti, in hoc generali Capitulo intuendum duxerunt, et ut intuitu praemissorum et consensus capitularis in sigillationem huiusmodi literarum dati, certam quotam per Reverendos Dominos decernendam, quilibet rivilegium super cultetiis, Advocatiis et aliis bonis episcopalibus, quocunque nomine nuncupatis, ad extrema vitae tempora obtinens, auis Reverendis Dominis solvat, salvo nihilominus salario Notarii

consueto permanente.

De claudenda plata eanonieali Anno l6l4. Die Martis la mensis nati.

Animadvertentes Reverendi Domini quantum damnum et deteriorationem platea et domi canoniciae ex assidua arborum, lapidum et aliarum materiarum gravium vectura excipiunt, tranquillitasque in ea prout decet, a personis saecularibus non servatur, onoordi voto 24

209쪽

statuerunt, Decretis et consuetudini antiquae innitendo ut eluamodi platea canonicalis per portulanum seu custodem domus eorum Reverendorum Dominorum, qui ad illius clausionem Decreto superiorum Capitulorum promulgato sunt Obstricti, sumptu ipsorum et non capitulari conductum, et ad quorum domus catenae sunt affixae, catenis claudatur, ita tamen, ut Reverendi Dominis et alii Ρersonis illustribus ac honestioribus liber pateat transgressus et sine tarda mora aperiatur.

De salario vicariis dando statutum. Anno lsl4. Die artis lxm sis nati.

Reverendi Domini in hoc Capitulo generali congregati Statutorum et Deoretorum capitularium de Vicariis huius Ecclesiae editorum, declarationem facere et deformitati, negligentiis ac difficultatibus, quae frequenter ob illorum perplexitatem et defectum integri numeri Vicarioriam Divina officia decantantium in hac Ecclesia Cathedrali moοviensi oriri

soleant, prospicere olentes, conformibus sententiis ac votis decreverunt amodo et deincepa futuris et perpetuis temporibu firmiter observandum ut quilibet Reverendorum Dominorum ad hanc Ecclesiam receptus, et Vicarium non habens, post receptionem suam Sacerdotem vel alias in sacris constitutum et intra annum promovendum, ad ioartam auae collationis per cessum vel decessum, seu alio quovis modo Vacantem, intra spatium trium mensium Reverendo Domino Decano pro tempore existenti, aut eo absente ipsius locum tenenti, praemiRaa probatione et examinatione iuxta Statuta Collegii Vicariorum, ad inati- tuendum praesentet. Quod si praesens Sacerdos a Domino Canonico praesentatus, in probatione et examinatione a Collegio Vicariorum reiectus fuerit, ut plerumque accidit, extunc Dominus praesentan eam rem Venerabili Capitulo deferret, atque eundem Sacerdotem in persona praesentabit, quod de illius idoneitate cognoscet et decidet, eoque idone reperto, ipsum ad praesentationem eiusdem praesentantis Dominu Decanus seu illius locum tenens ad eiusmodi Vicariam instituet vigore iuris sui, et Collegium Vicarior a praedictorum eundem praenominatum sic institutum pro Vicari et Confratre suo recipere sub censuris ecclesiasticis in eos per memoratum Decanum se ipsius locum tenentem in desectu receptionis promulgan-

210쪽

dia debebit. In eventu vero non praesentationis infra tempus praefixum, aut de reiectione certificationis, talis quilibet Dominorum ascensu ad illam praestimonialem et Domum anonicalem tanquam inhabilis iuxta Statuta apitularia habebitur, et insuper refectionibus pro eo tempore, quo Vicarium lapsis mensibus tribus non foverit, privabitur. xtendente quoque praesens Decretum ad eos Dominos, qui et tunc Vicarios non habent, et qui ipsos post provisionem Villae aut Domus dimittunt, et causam illis deserendi Vicariam praebent et quia qui onus Hentit, debet etiam sentire et commodum, ideo memorati Reverendi Domini Decretum Anno 1603, die 10 Octobris in generali Capitulo, de Salario triginta marcarum per quemlibet Dominorum suo Vicari solvendo, illis praesertim, qui ex fundo suo provisiones non habent, tum de denuntiatione et abductione Vicariorum latum, in suo robore conservaverunt et authoritate praesentia Capituli approbarunt. raeterea statuerunt Reverendi Domini ut in posterum diotum Collegium Vioariorum nemini ex Confratribus suis licentiam et facultatem absentiae a sua Vicaria et Ecclesia ad annum conoedat, sed saltem ad trimestre, idque ex licentia Loci ordinarii, non autem Collegi Vicariorum, fundusque seu proVentus X eis proVenientes, ac poena absentium Vicariorum, non in suum usum, sed iuxta ordinationem Illustrissimi et Reverendissimi lim Georgii a dinalis adgiwili piscopi Craooviengis in Visitatione eorum onstitutum, convertat. Quod Statutum sine quavis relaxatione, sub iuramentis circa receptionem praestitis, iidem Reverendi Domini perpe

tuo et in aevum obserVandum et manutenendum esse, sese mutuo Ob

strinxerunt sub approbatione lustrissimi et Reverendissimi Domini Loo Ordinarii.

De pecoribus, pseudibus, supellectili domestiea in praestimoniis ae Domibus canonicalibus relinquenda. Anno 6l4. Dis Martisi nati.

Reveretidi Domini in hoc Capitulo generali congregati plane eompertum habentes, quantae desertationes aut qualia damna in pra diis illarum praestimonialium et Domibus canonicalibus, circa mu-