장음표시 사용
21쪽
C tur inter alia. Esto haec pars medicinae ut maxime necessaria, ita certe annis quissima. SI ob hoc primu celebrata ato illustrata. Siquidem uerum est, Antiquos herbis 8c radicibus eorum corporis uitia curas Ic: quod etiam tunc genus mortalium inter initia non sac1le se secro committcbat. Et rursum a fine. Dabimus operam, ut simplicia primum ponamus. Interdum enim haec efficaciora sunt. Φ ex pluribus composita medicamenta. Lubens & uolens multa praetereo: ne Sc tedium pariat oratio.&alios interim omittere cogamur:ex quibus est Hesiodus, & Poeta, & medi scus cui nihil tam dolet. Φ quod ignorant homines, quantum boni insit in malua 8c album, dum sic inquit.
Homerua. Homerus praeterea, ubi subinde expatiari ad herbas datur. Dij boni. Φ lepide illas pingit quantu philosephatur: uidelicet dum Calipsus hortos describit, hortos Alcinoi. dum Moly suum celebrat,&Nepentheia, Cedrum Loton, SI id genus plantas alias: ut prorsus uera dixerit de illo quidam . nihil non uidisseca cum illum. Quan* quid illos tam supersti tiose cominiscor. quos aduersarii nostri naso suspendunt si io, uel potius ut abrogatos, condemnant 8c naucifaciunt. Quicquid enim illi uel non assequuntur, uel non proxime quaestum olet, illud ipsis abrogatum est. Arnoldus. uel gramaticum medicam aute minime. Audiantigitur u Arnoldum, hominem quidem barbarum, sed plane sita seculi minime obscurs notae. D Huius etiam aphorismus est & artis quoddam principium, ubi in promptu habentur simplicia dolum esses quis composius nitatur.
Auicenna. Et Avicennalib. a. cap.s. Medicinae inquit, simplices, habent opera . tiones uniuersales. 8c operationes preticulares. Nolo multis haec perse
qui . Equidem nolui a testibus penὰere iudicium solum: nam id oratorii est potius Φ hominis apud que in precio sit ipsa ueritas. Cstei u quando illi confugiunt ad testiu multitudine ad suos uidelicet Avicennas. & Razes,8c Serapiones, ut hinc roborent institutu suum, coactii sumus & nos obisscere testes eorum ueteres. 8c eos aliquando in summo precio habi φtos: ne hic quidem se esse nobis putent superiores. Iam ad institutum redeamus.& quod simplex ΜΦ herbaria medicina salubrior sit, etiam rationibus aliquot confirmare nitemur. Hae cum multae assignari possent, tame illa uel praecipua est, quod domi nobis nascuntur & ut Plinius inquit) optimus quis coenat: pedibus has ignotas calcamus. Contra eXotica quantis cum periculi S ad Lichuntur, per maria uasta, ratibus arci nauigiis. in litibuS Omnium instar ibi sunt homo tantum &audacia.&ea tamen interdum adulterata antiquata Obs Iera, reiecsticia nothain. Sunt enim infinita adulteria quibus ea gens Barbarorum imponit nobis: nisi non uera simi quae multis retro seculis Plinius
8c Dioscorides de iis prodiderunt.
22쪽
D est de quod nec cognoscimus etiam . probatasntiae. uel adulterata Αquae eminus aduehuntur. Qiuod inde maxime palam fit Quotus enim quis est nostratium,qui unquam crescere uidit solium Indum, Nucem Indicam, Iuncum odoratum, Gypirum, Cardamomu, Cinnamomum, Calamum odoratum Balsamu Apollochum, Canchamon. Cyphi, Helentum Deni omnia illa quae hodie praecipua in officinis habetur. Praesertim si in ea re iudices constituatur & sipeculatores homines, qui in sinplicibus uestigandis nu iam unquam bonam horam collocauerunt: qui interdum adeo sine literis sunt, ut conuinci ualeant, nunquam decem Paginas in Plinio uel Dioscoride legisse.immo quorum id aliqui palam fagientur. Qui si mihi Messiuen suu citabunt, qui huiusnodi suis nolis pin gat, Turbissi uidelicet album .gummostim. etc. sic enim illi loquutur, crinde id mihi facit quemadmodum Plinius. uel Strabo Indiam mihi spe
citatam proponunt: quam cum numiuam oculis contuitus sum, Interim tamen ex Ptolomeo per spacia & miliaria demetior,quantu sit illo milia. id p per gradus us p ad minutissima minuta quam tamen si casu continegat uidere, non agnosceremus. Verum id somniare est potius, non rei ex aliam noticias a tenere. Nemine nominatim perstringam, sed nouitam m. qui cum se rerum naturas sormas texaetissime callere gloriaretur.
ubi flaue fuerant, nihil cognouisse. Sunt qui ne Petroselinum probe per speetu habeant: cum id tamen nouerint omnes ex popina coci, SI coquis nariae epularum structrices. Experti aut e medici est non cx nomine tanquum tenere herbam, uel quod libet indem est illud simplex, uerumetiam contre stasse, uidisse, gustasse, olfecisse oportuit. Hinc enim est, quod Betiam Dioscorides,non ex aliorum narratione, scripssse se historiam sit am iacti a sed omnia suis locis uidisse. tetigisse . &tentasse. Postremo, quod est omniu maximum magno redimuntur quae transmarina sunt. At nos Croesi uel Midae non sumus. Proinde stultum ieeri illic impestas sacere in rebus longe petitis libidomi habeas quod non
selum minoris redimas, interdum etiam gratis, uerum fiam quod natuqm Sc temperamento conueniat plus. Ad haec magna pars, Sc omnis orgdinis homines exotica illa pharmaca abhorret. 8c quo quis P salutis suae studiosior est,immo quo quis sanior incorruptior uiuit . eo amplius nauseat ac detestatur. Vidi qui cum maximis egretudinibus laborassent. pharmaca omnia deprecabantur . Vidi qui citius effam perierunt, lulas, aut electuarium uellent glutire. Quibus f herbam aliquam uel ras dice propinasses non detrecitassent Quoes dico, notius est, ψ ut demona stratione meat: cum sint hodie eorum multa milia qui mecum sentiant. Contra simplices herbae. radices, semina, flores, arborum laudius,&λα lia.&si quae sint alia nostrae terrear, dia,assa frixa, macerata in lata, tu sa expresia idci3 melle quod in terra Germanica copiosum prouenit: fa cham,quod ipsum quo non fit magno costat, & cx proxima Hispania Petit: aceto mulis, aqua,non ta homini sunt cibus, o salutaris medicina.
23쪽
C Et ut m ime donemus, acriores uires habere, quis cm id inficiatur tamen suas culin terrae herbas, ad hominum naturas conlcmperauit Oeus Opt. Max. Nec minus spica illa, quam nos Nardinam vocamus osperabitur, si probe adhibeatur. in Sticas illas remotissime ex Arabia alolata. Possem enim huiusinodi multa. quae k, te o. . . illi uocant, Oarer a Gre. Proinde maiores uires habent, sed in sui climatis hominibus, quibus
Quod autem obiiciut nihil nos proserre posse ex nostris toris, quod Garaophilis, Cinnamomo, Piperi, Galangio, Nuci musicatae aequalitercon rtet ac calefaciat. Id respondemus nostra culpa fieri qui hoc ignoramus. Deinde contemptam aliqUam herbam, uel non adeo odoriferam, idem ualere atq; pi aestare si non tam delicati essemus. Verti id palatu nostrum non seri quia non titillat, quod non ex Calo cus asportatur. Ergo damnas tu sortasse ob aciet ex illis aliquis, magistrales illas com Positiones, esi uar, Avicenns. Serapionis. Item duo illa Luminaria apost ariorum maius S minus. Subinde illud Copiaecornu, quod Thessaurum uocant, ex quo ad omnes morbos promuntur medicaminar Bona uerba. Scriptores non danarao, nisi quantum inepte latine nobis
reciditi sunt: & periculum est ob hanc rem, quod in multis cum pcri oculo eos imitemur. Sed iacin ullius quoin mercem damno,id quod mitio praeoccupaui, sed aio, suis sicculis scripsisse, suae etiam genti. Arabcs Hra D bibus, Barbaros Barbaris. id p in suo etiam coeli climate. Cum enim illi mihi idem in Dioscoride S Plinio opprobrent , &propterea minUS etiam probant Cur mihi quo non simile liceat causiari, si ad locorum distantias tantopere os et respicienda. Quan* aliud longe res cum Gio φscoride habet, qui Simplicibus tantum agit: quae tametsi locis aliquibus
acriores uires habent, in quolibet tamen climate pro suo tria peramento idem operatur. Nec minus Urtica urit, siccat, ac Pellit in nostro climate,
in apud Sabeos et remotissimos Asianos. Si leo quod aIta secilla sunt. D einde quod in Germania agimus, Dori in Asia, non in India, quas natio snes constat alia temperiem, aliud coelum, aliam item influentia habere. Postremo uel ob hoc non necetiaria, quod succidanea multa habe, mus. Quis enim neget, S nostris herbis este vim, ut predixi nisi quis plane detrahere ausit Opifici, praesertim. cum id pleno consensu confirment magni etiam scriptores 8c em perici. praeterea ut mea non magnope interest, o sumptuose quis coenet, si uel totam etiam Arabia ut Heliogabalusi heluetur& abliguriat : ita nihil moramur, mo nobis permittant ac donent,idem praestare posse Dose strae terrae Simplicia quae illorii ulm,marina. Habeant qui ditiores sunt sua aromata.suis Moschis, Sandesos Been Rhaponticu & Rhabarbaria. quin si uolent uniones etia vorent& gemas ut Cleopatra. qus multis aureoru milibus consterit,mo non inuideant pauperibus sua vindemia, id est, Marrubiu, Scolopendria. Inula, Hyse,pum, Elelispha n,Bυglos Ibn,
24쪽
Μ st D l C r N Ap. 3 Plantagmem.&uel Quercum etiam. S uilissima camporu gramina. Atqui inquiunt illi rursum, talia scribunt doctores medici, illi inprimis, qui antesignani habentur. Tum comuni Squo Praxis quam fac uocant ita habet. Belle prorsus. Et hos optarim aliud didicisse. &uel sero sapere, cum is suae etiam ipserum conscientiae testentur. Id scptii chre efficient. si non tantum ad seplasarios . ucrum ad se quoque herba rum cognitionem speetare putauerint. Deniques in compositis& sint plicibus immodice miscendis, non toti sint. aαν adeo consenescant, scd herbarum quo P uires quid ualeant.& in quibus gradibus, ueluti in ars quilibrio praeponderauerint. Quod Dioscor docebit comprimis inde
Plinius. x Theophrastus. Avicennam & Serapionem quo si quis ac
tersiat, nihil repugno, modo as sentes semper adspiret. Comperi enim dum sectulo in Dioscoride & Plinio uer r. nihil aliud habere Avicensnam Φ quod in ueterum quoin libris seriptum habetur:habeam mihi male propitios Omnes Mus as Sc Medicos . ni stingula simplicium Aui φeennae ex uno Plinio 8c Dioscoride demonstrem,u quis curiose a mero
quirat. Alioqui quale, ac quantum est illud artificium scribere myroposlς Recipe pitularum aurearum, chiarum ana se p. I F. et Acuant cudiagridi, gr. s. fiant pilular. V. cum sympo desticade . Vel sic Recipe Electuarii de si icco Rosarum drach. 3. diaphiniconis, Electita. Indi ana drach i sachari quantum sussicit. & fiat bolus. 8 c. Quae omnia rudissi φ Binusquis barbitonsor in uno & altero mense facile perdiscet, quando sic omnia etia acupicta habentur &constituta, ut nisi quis plane Thessa Iius asinus si n5 possit aberrare. Pollicebatur olim Thessalus quida ut inquit Gale huiusmodi quanda nimirusex mensu spacio, at ob id ab omni medicom schola explodebatur. Atqui dispina .s ad triuialem illa medicitia spectes, ni ita habeat,&oino uerum dixerit Thessalus. Sed quando ita in aromata incidimus , libet obiter reserre, quod tape . ex ore nobilissimi ac doctissimi equitis Hulterii audiuimus. 8c quod ille vir Hueten etiam Guaiaco sto inseruit Aui mes, inquit, Laurem Hurioni seugalitas magno nobis ad gloriar ambitum incitamento esse debet. Is cum locuplete esset censu. ac in magnis etiam Principum nostrorum negocris domi pariter ac militiae uetiaretur in sitam domum piper crocum,TinTiberi et
id genus peregrina condimenta nunquam admist nec alio ipse, b ex nostra lana uestimento uti solitus est. cum ob bene gestam rem precios, it Ii quandocpuestes donarentur. Id non tantum faciebat ipse, sed magno etiam apud aequales sisos conuicio mores hominum inscitabatur. Quasi non apud nos linquiens nascatur quo si gulae obiee ametitis oblectari pus si condiri nostra posisint. At* hactenus quidem ille auari in quid hunc tantum cominiscor cum id prisci etia testenturhistoriam sesqptores. non nisi tenuissimo uicitia, Sc paucissimis pharmacis uidi itasse maiores nostros: Sc tamen cum sic uiuerent frugalitcr.bene somatis corporibus iste, contra famem sitim frigus,plane duratos SP adab a
25쪽
nus ac pedes cotrahamus, et quo plurib alienis pharmacis utamur, O magis ac uehementius ab morbis urgemur. Quotus enim qui scp est, ex desilicatulis illis qui cum statim ad retentum bombum, uel crepitum, haurit potionem, non stomacho, hepate, podagra, hydrope, morbo regio, uel gallico crucietur Quos inΦ magis diuexant haec mala. Φ qui eκ myropoli is uiuunsi qui omne simplicem uic tu contemnunt: Rursum quos magis incolumes cernimus, Φ qui simplici contenti uictu, 8c procul ab officinis, pulte miscet caseo &ouo, quemadmodu de Catone dicit . di onerat quidem nostru institutu, eo Us progredi sed qUadocum bonis ara quiso haec agimus, libertate nostra confisa, simulat de animis illo im eraganos arciuis magis ignauia nostra & lubricitate lametari Q alicuius da innare merce,si no dolo S usura nimia linc dis es auerint Neq; sic quoq;
contenimus transnarina, ut no eadem etia in magno Precio habcamus, si pro tempore adhibeantur cum deleeiu , BC qui haec redimere ualeant.
Deinde si frequenti lectioile. & sedulo scrutinio, herbaru nostrati in eo
promouerint Dod res, ne primo loco haberent exotica: cu tot, tantacpilippeditentetia domi nostrae domestica et inquilina. Alioqui nisi id plurimum referret male cum Hippocrate adium fuisset SI cum aliis, qui illi successerunt ueteribus medicis, qui tanto dispendio bonorii S corpusculti in siquis.montibus oberrariit. herbis inuestigandis & qua rimandis: o male illi tot iblitudines, exterascp nationes peragrassen t, id φ alijs S aliis diebus 8c temporibus anni, id quod de se testatur Dioscorides privstitis se, isi diuinum plane ede duxistent cum herbis philosophari: sed ut hos die nostrates faciunt in scholis, sedissent. 8c potius de rebus nullius ad uitam momenti disputassent, fita hominu non sua sed aliena fiducia gu bernassent. At quanto prudentius quondam inerunt Aegyptii, quibus tanta cura fuit in adhibendis medios ut inquit Herodotus ut sinatiIis etia morbis singulos medicos presecerint. AI 1i em sunt apud eos Ocularum edici alii delitibus alii alui partibus 8c interaneis medicantur: adeo ut medicis reserta sint omnia. Rati impossibila esse, ut quis omnium mons horum. 8c causas & remedia quaeat in promptu habere. Caeterum unde irrepserit talis ilicitantus herbarum neglectius:dein de tam crassa 8c supina illarum cognitio, nemo disertius tradidit Plinio Huius haec fere uerba sunt natura histo. lib. s. in praefatione. Illud satis
mirari non queo, interis equarundam herbarum memoriam, at etiam nomii u quae authores prodidere nouciam. Qitis enim non comunicato orbe terrarum aiestare Roma. Impe profeciste uitam putet comer αcio rem ac secietate festae pacis omnia* etiam quae Occulta ante fuerant,
in promiscuo usu factas' At Hercle, non reperi tur qui norint mutata ab antiquis prodit artantum pris Orum cura fertilior aut indus aselli cior fuit, ante milia annorum , inter principialiterarum Hesiodo pi aere pia agricolis pandere orso, subsecutisq3 no paucis hanc curam eius . U
26쪽
de nobis creuit labor. Qilippe cum inquirenda sint. non solum postea in Auenta,ue uinctiam ea qua ii uenea antprisci, desidia internitione rerum,
mei noriar indueta. Cuius somni caussas quis alias, . publicas mundi iii uenerit 'Nitrairum alii subiere ritus, circa alia mentes hominium detinetur, &auariciae tantum artes coluntur , antea inclusis gentium imperiis intra ipsas. Ideo &ingenus quadam sterilitate fortuitae, necesie erat animi bona eXercere. Reges innumeri honore artium colebatur, di in ostetatione has praeferebant, opem imortalitatem sibi per illas prorogari arbitrates. Quare abundabat,&prςmia 5 opacitae: posteris laxitas madi.&rerum amplitudo damno fuit post senator censu legi riptus, ita stdex fieri censu, Magistratum. Ducemin nihil magis exornare Φ census, posi* coepere Orbitas in autoritate ima & potetia esse, captatio in quso stu fertissis amo ac sola gaudia in possidendo petium iere uits pcia Omnes
a maximo bono liberales didiae artes in contraria cecidere, ac seruitute sola profici Aptu. Alius hanc alio mo de in alqs adorare eodem habedi quo eat spes holm tendente uolo. In eandem sententiam Gale. in Therapeu. lib.t. Nemo nostra aetate
ueritatis inquisitioni est deditus, sed pecuniam S ciuilem potentiam . 8c inexplebiles uoluptatum delicias omnes eous suspiciunt, uis quis sapientiae quodvis studium sectetur, pro insano hunc habeant. Et cstera, qus Brequire eodem loco citato. CONCLYSIO. Sed haec omnia tam longo repetita plincipio, quorsumnam spe stant, aut quo tande consilio a nobis dissita sunte Nimirum ut obsoletis haestensato obscuratis diuinis herbis,& omnis generis plantis, deni quicquid uel capi uel silue gignia rursum in uim reuocemus, antiquitate&sartate sta, quod dicitur Instauremus, collapisin herbarie medicitis manu ut porrigamus. Desiade ne inter paucos esset illam peritia & cognitio, sed totus m actus agnosiceret magnalia D ei quς nu Mcliuius est uidere, Φin ipsis herbis, in festiuiter. tot 8c tam uari js coloribus picitis, cu tot flori sibus. seminibus ornatis,& quod Moim maxima, tot etia uiribus pestis Postremo, qd me uidet urgere, posterioris seculi δί neoterici medici, id ipsi multo uehemetius maiori in opera*sequant. Quod si me quo G Itorem audiant Medici, ca uideant illi hodie alia secula inolescere, me mores illius quo Comici lisc res aliam uita, alia etiam dietam postulat
relictis tot ueteribus ambagibus,& barbarorum nen's, tot incertis tradimentis, immo nugacissimis nugis pro his genuinar ac purae illae medici nar se mancipent. Puram uoco, quae ex Hypocrate, Galeno. Theophrase
. Plinio. Dio coride. Oribasio.& id genus priscis rei Medicae scripto
ribus. &artis ipsius primis principibus petitur, agnoscet w λαπανῶν discedant ab his, quos hactenus, S quasi diuos admiratis hiat, S i 11 precio habuerunt: discent inde salubrius ac praesentius mederi, minus ali Goqui grauatam satis miseram plebeculam exigere dc compilare , minori
27쪽
Diorum clegantiam .splendorciri rerum cognitioncita admirabia tur bar
haros detekabun . dum uidebunt quicqvul usqua est in Auiccna. in Ra Ee in Serapione et Messue idem quoq; in H1ppocrate Galeno, Ccisis .& aliis multo luculentius haberi plane 'ae piri cornicuis pennas esse. quicquid in uniuersum laetant hodie omnes barbamiram scholae t quae praeter quod ascilicia N alienum furtum sunt. pristinum etiam splen δdorem suum amiserunt insulsiain uerborum m ibi ligine conspiti cata: ut interim omittam, quod multo laudatius est, sontibus potari, turbidis lacunis.& ex magistris artis sapere, in ex ineptis S obstreperis cornicus lis. Accedunt linguae quas nullo uti tempore licuit discere felicius. Aecedunt secula,quae reuolato suco, dete fiam impostura meliorem institustionem requirunt & moliuntur. Postremo A Optimi libri quos nunΦ licuit parare promptiu S. minori pro pecunia. Nec tam facile parabilesun fuere Germanis. Rertrucri. Siliani, Gordon'. Avicennae,&id gestnus ath Φ nunc sunt integri Galeni. Graeci ci Latini Celsi. Oribasii. Hippocrates & Plin 3. Simul bonos quoin & studiosos medicos item mysxopolas mihi uelim ignoscere, quos ness docere uolui, ne* pstringere. Dieam enim & illud Christi. qui pro nobis est. nobiscum sentit . Verum de stolidis ineptis et impostoribus nobis sermo fhit. Absit autem quod
hominu uicium, in artis calumniam uolueramus detorquere. Cum nulla