장음표시 사용
11쪽
mati antii lin, qui soluerint regulam vigni Nicaeni concilii de sancta, & salutari festivitate Paschali Saluatoris D. I. N.
Christi. Audiat. is quoque verporum calumnias in Paschae nostra obteruatiosus ignorantiam exrorquentiu , vulgi quoque blacterationes, lunam modo quintam, modo sextam cornuta facie conspiciςntis, cum primam Ecclesia , atque exinde qu rtamdecimana post dies totidem ex auiei numeri decem nouenalis cycli exoibitatione pronuntiat, cum decimanona sive visesima vere magis fuerit computanda. Ex quo eadem vigesimaquinta, siue etiam vigesima sexta ccidorum lumine dintiniata perspecta quo inquam dierum numero paschg nostrum per decreta Ecclesiae vetitum sit omnino cς lubrari , vulgaris e pactae computus pr senti usuali Ecclesiae obseruationi, voducrumque cani vecti is temporis agnitio, nostri primi me ins indagationi praesert ur, dum ex Romani
Calendari j exorbitatione non modo lumine plenam indeficientem pede Lunam, sed ipsum etiam vernale tempus inaestiuum seru commutemus, secundo perperam mense Sole
videlicet Tartari dimidium sere possidente ) Pascha nostra,
celeb ny . Quo fit ud tum ex temporis ipsius incertitudine, tum exaestiui caloris exuperantia, ultra cibariorum sal- sed inςm ieiunAntium corpora plurimum admodum ex fic- cantium: non tamen excusabili penitus ratione) ipsum quadragesimale ieiunium plurimi ei fiagiant . inarum quidem exorbitationum stabilis, & firma aequinoctii sedes vigesimo primo Mariij, siue diui Benedicti die, ab anno Domini. 3 2 3.
tempore Nicsnae si nodi,ad haec usque tempora nostra ibidem custodita, ureus quoque decein nouenalis cycli numerus in m quidem constitutionis tempore Lunam primam, modo autem quintam indicans, erroris huiusce ansam nobis hactenus non modo praebuit,verum etiam in futurum maiorem in dies exibebit, ut sic pascha nostrum non secundo taritali mense,verum ipso etiam noviluni j die celubretur, quod quidem sessum a quintadecima Luna ad vigesimam primam tantum ne sorte solaris ecclypsis in ipso pas ionis, ac noui lu- nil die concurrat) per antiquos Ecclesiae canones vetitum renitus exhibemus. Ea propter quae dudum cura Pio. i. Pont. Max. tum Aniceto.Elutherio, atque Victori in hac recta Paschae celebratione iugiter incubuit,quaeq: olim Aegypti js mathemati cultoribus, Alexandrino praestitim Pontifici ab
12쪽
tis in unum collegimus, tum aliqua etiam ex officinae nostrae latebris nouiter excerpta quae uestro nunc exanimi trutiananda post Pont. Max. consensum committimus in medium uestri reuerenter adducamus . Quae omnia & singula tum exactissimo EccIesiae, tum omnium uestrum iudicio, qui de membrorum & capitis illius, qui in cita est vicem geritis, non minus terminanda quam corrigenda , mendanda,atque
etiam abolenda, ubi visum fuerit, humiliter exponimus. Hic sunt quae circa paschaIis diei celebrationem examinanis
da, pertractandaq; summatim proponimus,quaeque sum-
. bni i Pontificis iussi, sacrique eiusdem collegii consensu si modo illi visum suerit siue et iam generalis concilii authoritate firmand stabiliendaq; extant. Propositio Ι-
ET si Pontificis Max arbitrio, siue etiam orcumenica cocilii aut horitate paschalis diei solennitas stato die firad mari siue id solari posthabito lunari mense fiat, ut quinto Aprilis, siue dominico huic proximiori die quo vere
L hristum D. a mortuis siurexisse,& rationabiliter credimus,ti affirmamus siue id alio postit quoquo magis Iibuerit, stabiliri die ; Ueruntamen quia non tam lex uetus, quam Ur ea & Latina Ecclesia , Caldaei quoque, Arabes , & AEgiptii lunares annos solaribus, ut plurimum , insertos custodiunt,& nos pro paschali.,cκterisque mobilibus sestiuitatibus luis nares quoq; menses & annos P decemnouennaIis cycIi numeros Romano caIendario per Dionysium Ro. Abbatem descriptos tum ab apostolis, urna sacris synodalibus constitutis haud. secus admoniti, a primaeua Ecclesia hactenus obseruauimus ; Propterea id nobis minime immutandum uidetur, quod nobis a praedecetaribus haud irrationabiliter traditu, aliis adhuc commodum sore existimamus, si quando christianae fidei insessi ad veri Dei custum ipso met rubente, reuΟ- centur; Eo maxime etiam, ut quemadmodum quintadeciaina Iuna solaris desectio misi miracuIose tantum sub lege costitutis haudquaqua in contingere potuit, ita nobis passionIs, ac mortis christi D. memoriam recolantibus Quod antiqui partes summopae euitarunt ii Iud idem neutiquam .eueniata
quod contingere posse si stato die solaris mensis alicuius id fieret, naioime dubitam .i Proposito
13쪽
ri Est vi Noc Tir'Sedes, prima paschalis solenn Italis me-- thodus quod uere dies noctibus a quat non tam a verearibus antiqua: legis, quam a patribus noui testamenti, Bea da praesertyn, Anatolio Episcopo Laodicensi, di aliis pluri bustam accurate obseruari praecipitur, proprio calendaruloco, quo ad fieri possit, collocanda 'consulitur; Tum a nua usualis anni quantitas corrigenda , atque emendanda proponitur, Secus his duobus. neglectis & vernglis temporis qualitas ad Februarium, ac Ianuarium deuoluetur, septuagesima quoque ad Decembrem seruaris etiam Ecclesiae, veterumque patrum N imi mensis sanctionibus Mec non quadragesistia ad Ianuarium transferetur ; ob quaeplures extrane in exorbitationis huiusce resuinionem sornutis, quarum cqteris omissis, quas alias pertractauimus una hare est,ut dies uatuordecm in annis duobus . septem videlicet ab uno quoque detrahantur , Ita ut cum semptem sint in anno Romano menses dierum 3 r. videlicet Ianua rius, Martias, Maius, Iulius, Augustus October, atque December, hi dierum triaginta annis duobus tantumm5do fiant; Atq; exinde primus. cudus, ac tertius intesimus qui': Christi D. annus, qui secus bisextilis esse debuisset, communis modo pertranseat, quartusq; de Ithac post terceo te nos Deluti in annis quatuor communes
tres intercalaris qui'; subsequitur bise κήν li tilis haud secus quotusqui': centesimus iit 8'-l quartus connines terce tenos tres exordiane subsequ t. Sic naq; a quingetesimo post biss. mille Christi D. transactos qui bisextilis. dudii est luxit γ inchoantlla, subsequetes ad
quartu usq; nrallesimum non ingentesinium, tres scilicet. I 6. I7 . 18oo. comunes efficiantur anni millesimus vero vingentesimus intercalaris ex ordine permaneatalide. aco Neroo. Σ2on. Christi D. anni comunes aeque sant,atq;.23o
haud secus quam, a se . atq; a 7 . seruata in reliquis de quarto m quartu usq; ad centesimu queq; prisca intercalandi serie) bisextilis aeque pertranseat,ut firma, stabilisq; aequinoctii verni sedes . 23. communi, atque. 24. Martii die bissex-
14쪽
etili anno Romano calendario tandem statuatur. Cum nam annis quibuslibet centum triginta quatuor usualibus see me, penes Alpilosi tabulas, coeteiliu motuit planetaru i, sertiin aequilibrium,aequinoctia die uno usq; modo, in diebus anni priueniant, sic diebus tribus , in annis quadringentis
.deductis , vera solaris anni quantitas per nouam quoquet obseruatione in celeberrimo Tubinge gymnasio anno. 1 3
in meridie decimae Martii teste Hieronymo Cardano mathematico, ac philosopho insigni in suo astronomico supplemento examinata,ac minor tantum trigintaquatuor secundis, ac tertiis undecim horet unius , quam Al 'honsi annua conuersio, reperta cui & Abraam Za ut dudum , nec mi
nus ex neotericis coelestium motuum obseruatoribus Nicolaus Copernicus, atq; Erasinus Rei noldus in media & aequali annua solatis , atq; aequinoctii restitutione, si non penitus, tere tamen assentiunt propterea non aliam, quam praediximus intercalandi formam suscipiens, ut scilicet cum
.dierum trium numero usualium annoru summa excreucrit,
sic a quibuslibet reuolutionibus annoru. 4e,o. diebus tribus surreptis,ea de annoru quatitas, ipsi reuolutionii solariu numero, atq; in si q-q; teporis spatio adaequetur, Superextantibus titu seclidis. ατ . ex minutiis hors unius,vitra dies tres
sedictos vix post multa saeculoru mi lia ad die integrii ascederibus. Qua uis etenim solaris ani qualitas penes neotericorii obseruationes , ti ab aliquo eccetrici pilicto iuxta vetustiores, qua etia ab itersectionibus aequinoctialis , di ecclipticet octaui orbis quas Ptolemaeus imobiles arbitratus est inaequalis quoquo modo vepiat, cu pucta haec utraq; iter sectio- nu pdictaria,& alia qusq; cycloru ipsorsi octauae motu agitetur difficili miiq;, acipossibile pene sit illa in primo mobili assignare in pterea aequinoctia, sollim introitus i Arietis pu-ctii fixorus ignoru diuersificetur, qu immo gradus aliquot,ac minuta cotra modo dicta Ptolemaei sententiam in inter se
fere semper distent,ita ut cum unus prevaeniat, alter subs quatur; quod in planetarum theoricis,&'octauae aeque clare patet; verutamen posito ad huc trepidationis motu que nonnulli, nec iniuria forsitan redargu ut cum sic parui ci culi Arietis, de librae capita, siue etiam intersection in praedi Harii puncta, octauior bis motu a capitibus signoru fixoruarietis di Librae elongentur, est tamen inter elongationes: - u ipsas
15쪽
ipsas medium qu cddoν, ad quod do nito limite, ae fempore deserantur,ci ad quod deuenire oporteat, ut quantum de tei n inato annorum numero. 3soo. penes Alphon si regis tabulas ) idiplum Arictis caput octaui inquamoibis, a primi mobilis puncto capitis causilcm clongitur. eantundem itidem temporis spatio ad primum capitis ipsius reuertatur initiir, unde aequalitas quaeda exultet, quemadmodum in mediis planetarum motibus, ac luminari vim
coniunctionibus de oppositionibus feri perspicimus. Extat tamen certa aequa di anni ratio per restitutione solis ad eundem eclipticae fixae punctu, tam in longitudine, quam in i titudine per arcum orbis magni a polis eccilpticae fixae per centrum solis in punctum eundem, in quo Sol fuerat, nullam statuendo diis crentiam quod sol sub mobili ecclipticae in utramuis partem deferatur. Sed quoniam eccles a in di-Din is mysteriis notam stricte mathematicam certitudinem requirit, veluti astronomus in plan piarum motibus accuratillime, quoad fieri possit, obseruat, verum eadem, ueris , ct inaequalibus neglectis, medios, & squales luminari ii motus quod & hebraei itidem a Mose & Noaicitra, graeci quoque&latini patres fecerunt obseruat. Ideo praemisiam solaris anni quantitatem ut proposuimus ab ecclesia
Romana amplectendam eonsulimus, quae media inter Pto-
Iemaei,atq; Alba tegat metas, praecipuos rei huiusce obseruatores iccdit, ypterea minus quide a scopo aberrare poterit. donec inqua,& quousq; peracta octaui orbis reuolutione integra annoru septenu militu, quq a Christi tepore,vel prope
exordita e st,ide, qui nunc, vel alius coelorii motus certior nobis exinde appareat. Ex pira ista interim dieru qnatu ei decim I anis duobus a putatione,atq; dier si trium an is quibus liber. 6 o. surreptione, aequinoctium no lige a prisca eiusde sede. a s . vel . et q. Martii die, quo Iulii Caesaris, ac Christi D. terripe state serebatur, occurret, ileologius quide paschales quom termini ab usualibus tunc prim uae ecclesiae limitibus statuentur. Quod dierum septe tantum in anno uno facta su tractio si icci alias Basiliensis synodi patribus nec minus nobis aliquando arriserit non est cit. Adde ouod dierum qua
16쪽
ei praesertim vel minus saltem offendat. sie neque aequiis
noctii locus ad Februarium, propterea neque septuagesi via ad Epiphaniam , vel quadragesimia ad Ianuarium deuoluetur; oo quε diuinas laudes, alleluia praesertim, vel omittere, vel in aliud saltem tempus transferre necessum quippe foret, mutatis etiam paschalibus limitibus, seruataque, ut nunc . Romani anni, atque usualis calendarii forma: iAccedit adlinc, quod ex praemissa dierum quatuordecim in annis duobus ampntatione, summi PontIsrcis nutu concessa , nullus tamen lunaris, vel solaris ecclesiae cyclus adhibita tantum reformationis formula , de qua insta nec bissexti locus , nisi trecentenno quoq; varietur . Quem secus anfractus centennum annorum numerus, siue annis sinthus libet. ios . penes Alba tegnum, sitie. iro . penes Si fieri sententiam, vel . ε 3 q. siue, etiam anni S quibuS libet. ε 3 ι.
absque tertia anni unius parte, pluribus idiotis , ac vulgaribus praesertim,ob variam,& ritabilem intercalandi seriem, incertum saepius redigeret.
Propositio. I ἹAVreus lunaris siue decenouenalis cycli numerus Romano calendario ascriptus , qui luminarium coniunctionε qualibet tempore institutionis ipsius, ac Nicenae Synodi, propterea luna prima proprio dierum numero, instar calendarii graeci, demonstrarat, quiq; modo ex pollergatione,
dieru quatuor fere a uero coiuctionis die iuxta amborum luminaritim motum et Ogat,ut sic pascha nostrum ad viges maruinta,ac vigesima sexta lunam, nec raro quide, tras feratur. ii quartadecima scilicet ex iueterata aurei numeri positione, dominica concurrens , ad subiequentem domini es dimitrer dies septe completos ex ecclesiae usu obseruatur, idem aureus lunaris cycli numerus in erroris huiusce emendatio ne, absq; vlla cycli ipsius imulatione cum numero horarum C minutorum e regione diei illius,cuius post meridie Romanae Urbis, tana totius eeclesiae capitis, coniunctio quaelibet luminarium fieri contigerit, ex integro cal2ndario nostro ascribendus censetur, siue modo annis quibuslibet. io . maioris , siue mauis minoris lunaris cycli ipsius annis singulis decetionem in nouetur , quod tutius exi stimamus, quodq; praeteritis ante Christum. P. teporibus, nedum postea iud
17쪽
quoq: nostri temporis obseruant, dum per cyclum eorum
Uecennouennalem, qui nostrum ternario numero subsequit.
coiunctiones medias lumi uariu magis s per cyclu magnum Paschale annorii. r4 .examinat. Cuius quide in ostri inqua lunaris cycli reformationem cu libro nostro paschalium c nonum affatim, tum hic inferius breuiuscule, nec din anui. eamvn, ut nobis visum fuit, tradidimus. rrus paschalis solennitatis canon i Gratiano decor .secratione distini'. . nobis traditus minime immutandus, quin exponendus magis hic extat. Quod est,ut a quartadecima luna primi lunaris mensis ad vigesima prima eius de mensis die , ea de celebretur sestiuitas . Lunatio naq; illa, cuius quartadecima teste Beda,& Anatolio Epo. la dicensi) post ipsa proxime cadit vernale quinoctia, cuisue coitionis hora siue antea, siue postea,propinquior fuerit 6
Iis sup remi inqua orbis in Ariete introitu, lunatio ude illa verus,certusq; erit paschalis sole nitatis index. Cuius quide opposition Is hora si sabbati die post meridie, ante videlicet subsequentis diates meridiem, sue qua uis alia hebdomadae ipsius die contigerit tunc subsequenti dominica, iuxta antia
quos , verosq; ecclesiae canones,pascha nostrum obseruetur.
secus naq; p Ienilunio post meridie dilice diei coicidenti ne,ppterea quartadecima haud plenὰ transacta , cu iudaeis die eodemet phase celebremus ad octauam diei illitis, subsequente videlicet dominicae die, iuxta Teophili Alexandrini
praesulis, Cyrilli quoq; , nec non Romanae, totiusq; ecci saevini trasserendia festu istud cestinus; qua de re capi. 1 paschaliti canonu nostrorsi plurima in doctorii aliquoru c cordantia disseruimus. Veru hoc unu adnionendia duximus, ut pascalis diei obseruantia non ex innovatione aurei numeri tira, itq; aequin istii verni, in calendarii collocatione
si qn in s dictis dubium aliquod versetur, vel de imprest
rum incuria dubitetur quam per astronomica suppurationem , de certius quidem libretur; quod de ab antiquis occia de talis ecclesiae patribus obseruatii traditur,ut si non veros, di inaequales planetarum motus in quarta de cimae limae exquisitione custodimus, medios iii & aequales quod graeca Ges, atq; latini hactenus feceruut in corruptos seruemus.
18쪽
CA LINDARII No v I , Atque coniunctionu mediaru Iuminarium , quarum quaelibet dies continet. a s. horas duodecim, minuta quadraginta quatuor, pro his, quae mobilia sesta dicuntur, canonumq; ipsarum iuxta usualium annorum obseruationem, a Martio, ob bissexti, aequationumque variationem, incohantium. Expositio.
SCiendum est imprimis quod coniunctiones mediae ab anno Domini. is ro. per annos Necem nouem inclusiuae sequentes , calendario huic nostro descriptae, nulla indigent aequationis ope, nam quibus mensium diebus, horis, atque minutis post Vrbis Romae meridiem praeterierint , per
aureum numerum vertentis tunc anni singulariter adnotantur. Verum elapsis annis decem nouem postilicet completum. rs 32. ineunte postmodum alio lunari cyclo, tali tunc opus est aequationis norma, quae propria coniunctionia atq;
oppositionum tabula cuiuslibet decenouenalis cycli per alinos. 3 ο . inferius describetur. Hoc in prius ut diximus animaduerso, quod anni exordiu sita bifextili varietate exigenti Martio pro aequationum ipsarum distributione sumatur , Prster Ianuarium, ac Februarium menses in cycii cuiusuis initio , qui quidem aequationes proprias sigillatinxexquirunt, qui'; siue Romanorum more a nate, sime etiam ab incarnationis mense Martio inchoentur, eande in utro-uis pacto aequationem asciscunt, in reliquis annorum ipsoruit initium c ut praedixinius) a calendis Martii pro aequationibus tin auspicandum , Donii nicali in litera, atq; aureo numero a cal. Ianuarii per anni reliqum Romanorum more inseruientibus. sic etenim in Ianuario primit, ac Februario anni. ssis. in propria praedictarum aequationum tabula inferius exponenda , sub unitate aurei numeri e regione d fil-eelis literae horet r. minuta ibidem ascripta, iuxta notam Mi. minuantur; a Martio vero . nni ipsius i ς s. & ultra petanni reliquum, ac subsequentis ianni menses Ianuarium. ac Februarium, alio licet currente aureo numero s duo hus videlicet horae . Is . minuta. 3 a. e directo aurei name ri ani prioris, ac mensis Martii. a s s . acceptis, addantur. Mensibus his duobus exactis, a Martio sequentis exinde an . ni. Is o, subseqnentium instar, statuente primordium, hor με .mi. a 8.e regione niensis ipsius,atq; duobus ex aureo nu
19쪽
mero per annos tres lut tabulae ascribitur ad Mart Ium Vs. que anni. 3 3 4 3. exclusue minuantur. Agnita tabulae diaspositione cum tu aliquam ex Iuminarium coniunctionibus post annum completum. a s 3 8 . v v ad annum. I say. quibus mensium diebus, horis,ac minutis, non secus ac per astronomicas tabulas, occurrat, venandam Proposueris; tunc cum aureo numero propositi, ac uertentis anni, quein tabula aequationum, modo Iam dicto, vel alio , acceperinmensim, inquam , cuius tu lunationem cluaeris, in calendario nouo inferius positam exquiret; Ioi enim e regione aurei numeri vertentis tunc anni, triensis diem , horas , &m inluta,inuentis , quibus horas, de minuta aequationis iam dictae anni propositi, ut supra , propria aequationis tabula inuentae accommoda, s enim aequationem ipsam Adde titulum inueneris , ipsas aequationis horas, & minuta, hora' rum numero, ac minutorum, quae tu in calendario cum aureo numero excerpsisti,accumulabis, sin autem Mi. nota a Dfuerit, tunc aequationem a diebus , ubi opus fuerit, horis& minutis eisdem minuito. Sic enim Quaestum coniunctionis propositae tempus elicies, cui si modo dies . t 4. minuta. a 2. addideris lunationis eiusdem oppostionem, cnm qaueta decima completa , atque exacta constabis . Coniunctionem ergo pro exemplo accipio anno primo calendarii nostri. asa O. Ianuario mense. 39. diei eiusdem. horis . a in is minutis so. post meridiem transactam , calendario novo, e regione unius aurei numeri descriptam; ex ac enim coniunctiones omnes annorum quorumcunq; sub unitate aurei numeri in Ianuario concurrentes ad annum usq; cycli vitiami. a sos. hoc pacto adaequandas insinuo . quarum hanc tu primam experiere. Habito, ut d iximus , an. Ian. die cim
hor. 3 3. mi. so. aequationem anni. Igos. vltimo decem no-uennali cyclo pro orta ut praediximus aequationum tabula
acceptam, quae est dierum. a. hor. et s. mi. a. hanc tu a diebus coniunctionis primae pro radice habitae, iuxta notam ML subducito, sic nanq; dies residua bis . a . hor. a r. mi. η'. tempus inquam , coniunctionis mediae Ianuario mense an ni. r 8os. aureo numero eodemet, quo prius, anno. a ao. vno scilicet decurrente. I n Martio aute ani praedicta. r so s. horas. t G mi. i. quemadmodum tabulae cycli eiusde
20쪽
eso calendario nostro ascribitur, educes , sic nanq; coniun.ctionis diem. ετ . hor. 2 3. mi. 17. pro coniunctione Martii mensis anni eiusdem. ε8os . exhibebis.. Nec minus subsequenti Romanorum anno . a s o S. Ianuario mense inchoato, duobusq; ex aureo numero.decurrentibus , si modo a diu bias. r. hor. I x. mi. 38. in calendario e regione aurei numeri ipsius duo biis scilicet, mense eodem et repertis , aequationem praemissam. hor. mi. e. subduxeris cu a Martio subsequenti, non a Ianuario praecedenti, nisi inchoante quolibet aecem- nouennali cyclo aequationum ratio, ut diximus, assumatur se tu eoniunctionis diem . . hor. 6. mi. 3 1. pro anno Romano. go 6. in Ianuario elicies. Haud secus annis . lso T. t 858. in Ianuario, ac Februario, taeterisq; dehinc amborum annorum istorum mensibus , usq; ad Martium, anni in qua huiuscet gog. efficies; qui eandem horarum. t 6. mi. r. arquationem minuendam exhibent . Vnde ex ciusdem subtractione ά
diebus .as. hor. 2 o. mi. tr. ex cal Cndario iuxta ternarium numerum aureum anni. 38o . Ianuario mense excerptis,atq; a diebus. is hor. s. mi. o.z regione aurci numeri quatuor .f. ani
8ωῖ. eodemer, quo prius, calendarii mense exhibitis , sie
dies. x s. hor. 11. mi. 39 anni huius.'t 8O3. atq; dies . a s. hor. 4.
mi. t o. anni illius, praecedentis inquam , pro ambabus coniunctionibus utrolibet Ianuario messe futuris exhibeo. Martio autem ineunte , aliaq; aequationis subeunte norma. die uno ad aucto, sic lunationem mensis huius, quae anno. x say. in diem. I 6. hor. s. mi. as, sub quarto aurei nn meri euenerat,ano pdicto. I m8.ex a Quatione diei unius hor. 14. mi. tin. . . ad eiusdem Martii diem, horas a q. atque mi. 2τ.
retrocessisse videre poterunt Rculi illius viri. Demum ne mireris lector, si modo citra veterum patrum aurei numeri annotationem e regione diei unius binos decenouennalis cycli numeros calendario nostro descriptos inueneris, quandoquidem astronomicae supputationi illud, atque coelesti si mul motui congruat; Nec in coniunctiones amborum numerorum die eodem et artificiali siue ab ortu , siue ab oc eam inchoes, occurrent, quin priori una, ac. subsequentidie altera artificiali scilicet nec minus horarum. ao. fere spatio distanter continget; quod paulo minus est natura bi; diei interstitio, qui ourdum naturalis dies horas. a 4. continet. Hoc autem, quod diximus, in annis. is .unius lunaris