Prima principia scientiarum seu philosophia catholica ...

11쪽

LECTORI.

menlaria in tertiam partum Summae Theologicae D. Thomae, primam disputationem inchoavit dieens multos in pertractando incarnationis mysterio suisso prolapsos, quia infideli et arroganti animo perscru- tali sunt divina. Ipse autem latuit indesinenter premere eStigia Patrum, qui regulam fidei expurgatam erroribus iam lueuienter et sapiunter radiderunt, si ut nisi in meridiana luee Velimus eaeeutire, atque a Vera doctrina quasi ponte deflectere quae de tanto mysteri Seire nos convenit, consequi seliciter, uVante Deo, ejusque Matre Sanelissima inlercedente, dissicile non sit . uod eo saei lius atque Seeurius me in hoc per assecuturum confido, quo magis Angelici Doctoris placitis et sententiis inhaerere, HUS IU SonSa omni indu Stria, Summaque diliguntia rimari in animo est. Quippe ea St apud me ejus auctoritas, ut illius vestigiis insistens, nullos aut itineris errores, aut dissicultatum nodos, Vel demum inextricabiles argumentorum laqueo Ρ Γ-

Haec verba et Senientiae, Si liceat parVa componere magniS, merito applicari possunt philosophiae prout s liabet hodie; atque mentem meam penitu ap riunt. Moderni non pauci turpiter erraverunt in rebus philosophicis, quia pruritu noVitulum abrepti, atque sibi nimium sidentes, viam a Patribus et octoribus Ecelesiae perlustralam dereliquerunt, et apud eos D. Thomae dogmata contabuere. Inde fe-

12쪽

pdriuit pullulare imi institutio systemata inter supugnantia, ut ludibrium in ii ii severo os ulcherrima verae ,hilosophiae scientis. xl ui ultor, jam redii melior eius utque multi peram ut vani,

ut philsophia ad tristinum morum residuatur quod maximo troesiat iustos ilutis, I munii Ecclesia, Sive per Pontificiarum Congrugalionum decreta, Sive potissimum per Litteras Apostolidas Pii Papo IX. Summus hic Pontifex, splendor et decus Eeclesiae Christi, philosophiae amplitudinum ei limiles simul declarando, eam iterum captiva vi in obsequium sidui, Vivificavit atque gloria et honore coronavit. Ut mihi germana innotesceret philosophia, meas Xplanationes ad illius Litteras anquam ad lapidum lydium adduxi atque in delectu doctrinarum necnon opinionum, Semper ad Sequentem

normam confugi uamvis naturales discipliniae Suis principiis alion cognitis nituntur, alliolidi tamen earum ullores divinam revelationem veluti reelrteem stellam prae oculi habeant oportet, qua praelucente Sibi a syrtibus et erroribu caveant, ubi in suis investigalionibus ot commentationibus animadvertant, OSSe Se illis adduci, Ut Saepissime aecidit, ad ea proserenda, quae tu minUSVe dVerSentur insallibili rorum veritali quae a Deo revelatae fuere. Sane, si et si fide Sit Supra alionem, nulla tamen Vera dissensio, nullum dissidium inter ipsas inveniri unquam OleSt eum ambae ab uno eodemque immutabili oris alis sonio De Optim maXimo OriInlur, ita sibi mutuam opem erant. 4

Epistola Apostolio a d Archiepiscopum Monachii die 2 decembris 863. Unde in Syllabo damnavi hanc proposi

tionum Philosophia tractanda est, nulla Supernaturali re velationis habita ratione.

13쪽

Philosophia uliquo procedit a principiis ratione cognitis, non autem a Veritatibus revelatis; at nihilominus debet in suo inceSSi ad theologiam, siqui ancilla oculos ad manum dominae uae, Obtutum habere, ut nihil contra eam moliatur, sed in omnibus cum ipsa conjuret amice. Praeterea multae Veritates ordinis naturalis remansissent sero imperviae rationi humanae, si revelati divina non illuXisset unde, Si penitus abstrahas ab hac revelatione benignissima, forsan quasdam detruncatas Veritate erroribus permixtas meSSueris, Verae autem philosophiae systema completum nunquam habebis. Hac Vera philosophia Patres Ecclesiae Sua Scripta reSpei Sere, theologiamque adumbravere Sed Varias ejus partesi Thomas collegit, atque in tam mirifico SyStemate conteXit, ut, Iiesit principiis naturalibus innitatur, Hu tamen conclusiones videantur quasi naturales doctrina sidei germinationes. Ex hoc uberrimo Saluberrimoque fonte hausi doctrinam qua institutiones meas locupletare conatu Sum. Quam Ver angit architecta qui ad aedisiciolum erigendum ita adigitur, ut columna marmoraque Superbi alicujus templi truncet frangatquo Coactus brevitate operis these Angelici Doctoris, quae sunt veluti tot Superba atque splendidissima monumenta, eodem ferme aegro animo particulatim tran8Sess. 3, cap. 4 ila habet si Verum etsi ides sit supra rationem nulla tamen unquam inter idem et rationem vera dissensio esse potest cum idem Deus, qui mysteria revelat et idem infundit, animo humano ali0nis lumen indiderit Deus autem

cere. Inanis aulem hujus contradictionis species inde potissimum oritur, quod vel fidei dogmala ad mentem Ecclesiae intellecta et exposita n0n suerint, vel Opinionum commenta pro rationis stati habeantur. Omnem igitur assertionem veritati illuminutae fidei contrariam omnino salsam esse desi-

14쪽

cripsi. At salium, ut plurimum. illus de nenias purius accurui pi rex illibilius, ut limpidum purae intelligentide sermonem hiabeunt inimi uium. Erisibmavi hoc gruis uter esse, mentem relicere, utque ad laniarum divitiarum indagati tuum aduere. Utinam

blus il la solitudo; voici volet quelque hos de Olennel, de grand de alme, 'immuabie, de pro On- dement simple ce sonides pyramides . Illa condigna laus non est ideo impossibilis adelesiae Dei et juvat audire aliqua Sallem praeconia, quibus D. hOmpes doctrinam extulerit. lemon VIII ita hab0 ciuioquinae D. Thomae lestis est ingens librorum numerus, quos ille brevissimo tempore in omni fere disciplinarum genere, Singulari Ordine, ae mira perSpicuitate, Sine ullo prorSUS errore OnScripsit in quibus conscribendis interdum Sanctos Apostolos Petrum et Paulum colloquentes Hoeosque illi quosdam Dei jussu enarrante habuit; et quo deinde conseriplos expressa Domini Oee comprobatos audivit. Innocentius VI Thomae doctrina prae eaeleri S, excepta Canonica. habet proprietalem Verborum, modum dicendorum, verilalem Sententiarum, ita ut

15쪽

nunquam, qui eam tenuit, inveniatur a Veritatis ramite deviasse, et qui eam impugnaVerit, Semper Uerit de Veritate suspeetus h Urbanus V Tolosanam Academiam his verbis alloquitur Olumus, et tenore praesentium Vobis injungimus ut D. Thomae doctrinam lanquam Veridieam et alliolistam Sestiemini, eamque ludeatis lolis viribus ampliare η Unde merito Baronius ViX utSquam enarrare OSSet quot Vir sanctissimus atque eruditissimus theologorum praeconii celebretur, quantumque illius illibatae doctrinae a sanetis Patribus in Sacrosanet incumenico Concilio Tridentino considentibus fuerit eclama

tum.

Teneo igitur Galliam non habituram esse eram philosophiam, donec ad inconcussa et tutissima D. Thomae Gymata se redoperit. Scientiae phySicae rogredi poSSunt, et reapse progrediuntur incrementaque Suscipiunt: a Vero D. Thomas, quantum saS Sthumanae rationi sussultae lumine revelationis, philosophiae apicem alligit. Invenia modernorum, nedum illius principia Vertant, ut aliqui jaclitant, potiuS OVUmeis indunt nitorem atque iterum robusliSSimam O-rum sirmitatem patefaciunt. Ideire progressu in phil0Sophia nullus esse polost, nisi ad D. Thomam fiat regressus. Jam indeptum esse hunc regreSSUm multa non dubia indicia suadent : quamobrem manum Operi admovi, juvante Deo, atque intercedent illa beatissima Matre, quam inVOcImUSSedem Sapiensiae. Meis viribus dissidens, D. Thomae interpretalorum auxilium magilavi : Semper habui prae oculis ludulentum Sua resium, cui in Sui locupletalissimis seriplis genuinam . Thomae

doctrinam acuto expendit magno Obleelament eamdem inveni rutilantem lepidissim in scriptis nostri Salesii, maxime in opere cui titulus 'Imour de

16쪽

Dieu. iuuilam d mmpsi ex opere eximio, quod non satis diffunditur in Gullia, nimirum se Antonii i Oudin philosophia. Intur eoae s mihi dux fuit in aliquibus P. Ongiorgi, sed prassertim P. Liberatore, qui

faustissime . Thomam interprolatus St, atque ad disrundendam ejus doctrinam summopere nil itur. PrimUm latueram Opus conficere, nihil praeben de meo, eligendo scilicet in citatis et aliis auctoribus loco qui exactius clariusque D. Thomae philosophiam perhibent; sed hunc modum non passa est brevitaSOperiS; attamen non omnia instauravi integre atque ideo interdum occurrunt in meis institutionibu praefatorum auetorum Verba, quibus alia Subrogare non tentaVi, quia nec lucidus ordo, neque major utilitas lectoriS, quam Solam promovere molitus iam, id

postulabat. Iam habes rationem tituli operis, atque illius inscriptionis : Mea doctrina non est mea. AH Scopum attigerim, alterius est judicium. Caeterum hoc opus judicio sanctae Romanae Ecclesiae Submitto, cujus decretis et judicatis humillime in omnibus

obtemperRbo. BreVitatem, quantum permisit claritas, prOSeculUSSUm; nam Semper verior mihi videtur Horatii en- lentia : Brevis esse laboro, obscurus o. uapr0pter Si qui me existimet prolixum ratio in promptu St: meminerit intellectum adolescentis non OSSe denSam tam doctrinam portare. Experientia testisteatur nec leVioreS, neque pauciores haustus satis esse ad phil0SOphiam discendam. Quaestiones cosmologicas SiV in

0ntologia, sive in Thelogia naturali persolvi, quia Sat opportune ibi sedem suam obtinent atque ingratiam Seminariorum in quibus philosophiae UrSUS

mitti possunt, usquedum liceat postea incumbere illis; et ita philos0phiae cursus erit completuS. Mora-

17쪽

lem generalem untaxat raelavi, quia Moralis specialis quaestiones lare Omne saeilius pleniusque in theologia XpeIuluntUr. Elsi philosophia non respuat poesim, sed potius eam expostulet interdum veluti foetam , didendi copiam et Ornatus, utpote magisterio adVersa, reui; sic BOSSuelius ne eodem lylo, neque eodem sublimi Sermone Suam Loqicam Seripsit, quo in suis rationibus es0quitur Methodum syllogistieam caeleris prae-Ρ0Sui, quia maXime consert ut diseipulus vigorem inlelleelus aequirat 'art syllogistique, inquit Cousin est Ou au moin uno Serim pulSSante, quidonii a l'osprit 'habitudo decla preeisioni docia vigueur C est a cette male cole que o son sormes nos peres ilis' a quo de 'a Vantago relenirquetque empila eun0SSemel uello. ReVera lardior est Hii incessus, Sed eo ipso juvenum debilitati ae- commodalior, allentionemque ad Sensum cujuSque voeis dos leelit. Est ollam perutilis ad Veritalem demon Strandam, atque Olentissima erroris inimica: nam legumen Sub quo serpit sophisma dilacerat. Hi

quo doctrinas detrudere debent totis viribus philosophiae inhaerere quippe haec scientia nonnisi impenso ac diuturno labore comparatur Candidati philosophiae Semper in mento habeant sequentia D. homae. i iii xul philosophari oportet se tolum tradere philosophiae per eontinuum studium et laborem. Nam sicut una hirundo adveniens Sola non facit Ver nec

Nata est enim poesis ad venuste ornandum et exprimendumqu0d philos0phia in scientiis, artibus et moribus, Vel Um, Ulchrum et honestum declarat. Unde Boetius, in libro, Consolatione philosophise, selici exitu pr0sam et Oesim permiSeet, ita ut D. Thomas sutus suerit Boelius nec ulli in pr0Sa, ne Virgili in metro min0 reputatur n

18쪽

una dies inlida saeti aestulam, sic nec una speculatio philosophica sueti phili,sophum. 0ia quod impiis opportunum ad phil ,sophandum os tempus adole conliae, quod timueris Boetius dicii, in cuius labor,bus ab adolescentia suorum obversalus. Nam di hominis aSSimilatur cora/, qud si nimis est mollis vel dura nimis, sormam sigilli non recipitio relinoi si autem est emporale molli vel dura, figuram recipit et relinet Sic aulas nimis onera sicut insatilia non recipit oeli inum philosophicam nec aetas nimium dura sicut destrepitudo Sed stlas temperata, qualiSest adoleseentia, quae saeiliter intelligit ut intolluela memoriae commendat

M. ROSSET. EPISΤOL AUCTORIS AD PIUM PAPAM IX

Beatissime Pater, Primitias laborum meorum ad pedes Sanelitatis

Suae deserre Vehementer Xoplabam; Sed pro Xilitate mea, Verebar Sedis Apostolies majestatem adire, atque haerens anceps OnSilium meum prostraSiiDRVeram. Odie Vero amor, quo cuncta cupide quaerunt

ad suum redire prineipium, devicit, timoremque cohibuit; nam hujus operis origo et prineipium fuere Litterae Apostolico Sanctitatis suae, quas vetuli rectrieem Stellam prae oculis Semper habui. Ipsis mihi praelucentibus, sollicito versavi institutiones philophicas in Galliis evulgatas : at sero in omnibus desideravi Veram philosophiam, quae Videlicet praeambula side Suppeditet Fretus miris eneomiis quibus Romana Ecclesia

In Boetium, de consolαtione philosophiae, lib. I, pr0Sa3.

19쪽

Semper D. Thomae doctrinam prosecuta St, ad eum confugi. Tunc seMeram et piilcherrimam verae et sanae

philosophiae scientiam inveni, quam, ut mei di Scipulis lae et me doctrinae alliolieae impertirer, germanam hoc libello compingor studiose eniXUS SUm. ΑΠ- gelidi Boeloris Vestigia in omnibus portustravi; nec

non pauci ultra modum extollunt tanto enim inconcussiora mihi Visa sunt ejus principia, quanto maturius ea consideravi. Libollum diluvi sunt unliis nostri SaleSii, qui, ut nolum est, velut apis argumentOSaSua Opera D. Thoma philosophia reseretvit . uamobrem, Si in meam doctrinam respieiat anesitas Sua, Sub umbra alarum S. Thomae et Francisci ulus lateo : Si vero modum dicendi et omne quod de meo Praebui, in Stimet, eunelatior quidem ieri iterum incipio. Sed illido mo recreat ac rosicit valde palerna benignitas qua sua ancillas intelligit super egenum et pauperem, atque eum magna siducia ad illius pe-

deSΡI OVolutus, Supplex postulo ut mihi Benedictionem Apostolidam largire dignetur.

EPISTOLA SUMMI PONTIFICIS AD AUCTOREM DIRECTA

Cum invoeli ab haeresi errores, quorum acerbOS0Xitialesque ructus sentimus, a perVersa ludiorum ratione inanibusque et impiis philosophorum commentis soli suserint, obductique specioso Scientiae

suco propinali populo; Smo Domino Pio I aeeoplissima accidit illorum opera, qui ad Sanae SeVerae IUD philosophiae disciplinam revoeare nituntur juVenum mentes, alque ila, radiei malorum admola Securi, laetiorem parare spem Ecclesiae ac civili societati. Cum lavi tu in sch0larum Sum traducere recen-I. 1

20쪽

tiorique molliodo accommodaro euraveris illius philosophiam, qui morito scholarum angelus sui appellatus, gratissimum habuit laborem a lo SuSeeptum Oblataque Olumina. Cumque tu non tuas, Sed Sancti Doctoris sententia iis digessisso profitearis in ipsa illorum fronto, gratulatur tibi, licet opus, ut di Stentu curis, nondum VerSare Oluerit, eique Propagationem amplissimam ominatur uberrimumque Duetum Auspicem ero divini favoris gratique animi Sui et paternae benevolentiae pignus Apostolicam tibi Benedictionem peramanter impertit.

Romae diu 26 Maii 1866.

Franeiseus MERCULEI LISSmiini ustri ab epist0lis latinis.

MONITUM IN SECUNDAM EDITIOXEMBeneVolo ieetor, dum te monitum volo de mulationibus quas propria experientia et potissimum OnSiliis peritorum magistrorum sussultus, judicaVi Oppor-lunius introducere, liceat una mentem meam tibi aperire. In primis nihil fuit immutatum quoad operis Substantiam: doctrina fuit quidem concilii Vaticani decretis confirmata, sed in omnibus, absque Vel le-Vioris unguiculi mulatione, eadem permanSit. Udddam addidi, maximo in Theologia naturali et Ethica. In Galliarum seminariis, professores aerae Theologiae temporis angustiis coarctati, raelatum De Deo uno communiter praetermittunt; quapropter ut minus truncatum illum habeant clerici, non pauca circa Dei natUram, ideas, providentiam subjunxi. uippe hic tractatus Iundamentalis atque omnium momentOSiSSi-