장음표시 사용
91쪽
LIBRI CIV. SUPPLEMENTUM. Mae in hostiana ra culatores e nais, militea inmon, quod in re inex elata metuebat hundina, castris continuit Prima deinde tuo misit, qui hostea moraretur, universum
equitatum eum Q. Pedio, L. Aurunculato Cotta legatis. Labictuum eum legionibus tribua subsequi jumit. Cum
hostium e ratio esset, ut novissimi se converterent, et impleationem Romanorum sustinerent, eis interim contento fugerint illas inparveniens Labienua disjecti, et fu-o-tibus immisma eque ingentem atragem didit. Nec moratus Caesar, quin postridis statim in Suessio a dueeret Ii amatatim, nequo multo post Bellovaci dediderunt. Caesar utriamu populum, Suemiona Remia, Bellovaeos Eduia duroeantibus, eo eritavit. o Ambianis re-oeptis, ad finea Nerviorum perventum. m. Hi neque misarant ad Caeaarem gatos, et serm aemi Belgarum omnium ha bantur, institutis virtutem robornutibus, eujus vigorem, prohibitis in fines ingredimerensoribus, vinoque esse rinis deliciis praeolum aditu,
tuebantur. Vetua genti adversu finitimorum incursionea praesidium in sylvarum munimEntia erat, qua arte quadam ita implicatis arboribus, bisque et Mntibus inter Bas a -dia densaverant, ut non modo pedibus inaccessae atque inmae, Bd ne visu quidem penetrabiles assint. . Ex his voluti lustris subito Nerviorum et Ver manduorum ac Atrebaetum, quibus adem Nervii pernu serunt, exaginta millia promaperunt, impetuquε in Caeaariano matra mesantes saeto, cruoniam ediderunt pugnam. Tanta enim sortitudo et celeritas hominum fuit, ut olae tum Caesaria equitatum momonto funderent, flumen inte positum Sabis erat, Sambram vocant hodie super rent, Et in adversum eouem, ubi eastra Caesaria rant, enitarentur. Ibi eum maximum discrimo esset, septimaeque et duodecimae legionum enturione propemodum -- -eidissent, Caesar, ut nutantem exercitum confirma FIor itLIO.ret, vis e manu militia muto, in primam aciem provolat, in M.
praeliumqua restituit dono duae logiones, quae impedi Piut. mentia relictae praesidio fuerant, et ab Labieno, qui castra ο-
92쪽
interim bostium os rat, missa ' decima, aueeur re laborantibus potuerunt. Horam superventu mutata fortunα est, hostiumque totus serme exercitus pumando deletua. M. Hoe praelio facto, majores natu Nerviorum, quo.
cum pueri atque multoribus in loca paludibus invia mi-rant, Caesari as dediderunt. Horum legati in exponenda civitatis ealamitato dixerunt, de sexaginta millibus armatorum non amplius quingentos superesse, et tres admodum senatores do quadringentia. Caesar miserina auia
oos finibus oppidisque jussit uti finitimisque imperavit ne quam facerent populi Romani dedititiis injuriam.
61. Atuatici, Cimbrorum Teutonorumque Progenies, ex iis orti qui a proporantibus in Italiam relicti eum impedimentis in Gallia fuerant, cum ad auxilium erviorum
serius moti essent, eorum cladia nuntio accepto retulerunt se domum, desertimus ceteris oppidis atque castellia omnibus, in unum, quod omnium natura munitissimum erat,so incluserunt: accedentesque Romano crebris excurat
nibus morati, ad vallum duodecim pedum, circuitu quindecim millium, crebraque Misssa excitanda Caesarem compulerunt. Postquam ea facta sunt, et procul aedificari turrim viderunt, ridicula res ignaris visa inemp runtque de muro quorsum homines inepti tanta oporamolirentur Anna pararent tantillia orporibus' nam prae magnitudine sua staturam Romanorum despiciebant Galli tantam molem in muros posso attolleret Sed ubi movin turrim, simulqua armato in ea stante videruiit, exterriti Velut miraculo, miserunt legatos, existimare so non nisi Deorum ope bellare Romanos, qui tantae altitudinis opera tam celeriter promoveant itaque se suaque illorum fidei permittere unum deprecari, ne arma tradere cogantur, in bis praedae vicinia populis futuri, quibus hactanus dominari consueviment.'
62. Caesar omnino tradi arma jubebat se, quod in Nerviis secissat, imperaturum finitimis, ut injuriam ac vim ab his abstineant.' His in oppidum nuntiatis, tanta via
armorum in fossam dejecta est, ut propemodum summam
Is Vox mi r abest ab edd. ante Crev.
93쪽
LIBRI cIV. UPPLEMENTUM. 036 muri atque aggeris altitudinem adaequaret portisque P is actis, Romani milites in oppidum recepti sunt. st ubi Caesar sub noctem milites egredi, portasque claudi jussit, ne quam injuriam oppidani acciperent illi de tertia vigilia correptis armis quae celaverant, aut subito compararunt, munitionea Romanoriam adorti sunt. Sed quia Caesar adversus omnem casum mature providerat, celeriter concureum e castellis, et post acrem pugnam Atuatici repulsi sunt, quatuor sermo amissis hominum millibus. Postridis rosmetia portis, nemino ultra defendente, eartum oppidum atque subhastatum es Quinquaginta tria millia capitum numerum sectorea ad Caesarem retule
m. Si omni pacata Gallia nam sub idem tempus legatus Caesaris P. Crassus, Venetos, Osimnios, Curi litas, ceterosque ad O anum populos in ditionem populi Romani redegerat tanta fuit Caesaria gloria, tantusque omnium circa terror, ut etiam a Transrhenanis gentibus legati mutarentur quibus illo ad initium gestatis proximae jussis occurrere, lωones in hy ma deduxit, ipso in Italiam ea prosectus His rebus in Urbem nuntiatis, decreto sonatus supplicatio in dies quindecim ob res re Caesare in cie. d. GaIlia gestas, fuit Qui numerus nulli antea deerotus ProV.Cinis. unquam fusint. Sed semotas se maximaeque genteficia.
erant domitae, ut honorem mereretur Caes- Praeterea Pluti ... summa ejus erat in senatu potentia, apud populum favor, ut res Per se amplissimae, quia ab hoc erant gestae, majores etiam gratioresque haberentur. 64. Eadem aestate qua haec sunt gesta, Ser. Galba cum Caes. de B
legione duodecima si parto equitatua inmantuates, e 'ἡragro. Sedunosque missus a Caesare, prosperis aliquot Caes. saetis Praeliis, pacem stantibus dedit Gontos illae a finibus Allobrogum, si lacu Lemano, Et flumine Rhodano, ad summas Alpes colebant eupiobatque pacatas Caesar, quo tutius per Alpe minusque sumtuosum mercatoribulliter sores, a quibus illi populi magna portoria exigebant. 65. Igitur Galba do sua legione duas cohortes in antuatibus, octo in vico Veragrorum Octoduro in hybomis noeat alteram oppidi partem, nam torrens medium Disj1jgsdi. OO le
94쪽
dividabat, suis cohortibua oecupat, in alterum commigrare
jubet oppidanos Ibi Veragri S unique collecti ad triginta histinum millia, subito quae Octoduri erant hybama oppugnam coeperant: donec nullo nisi in virtut reliquo praesidio, auctoribus Sextio primipilari, si Voluseno tribuno, emptio facta, at amplius tertia pars hostium concisaesti Galba, incenso viso, incolumem legionem per Nantuatis in Allobrogum fines deduxit, ibique reliquam partem hyomis exegit. Iav. it M. P. adom tempora, Cato, lego Clodia ad rodicidii gendam in provinciae formam Cyprum missus, reductis Plut Cat. Bygantinorum prius exulibus, in insulam venit, morte v.ii.ii 4s. I inlemaei Murem, qui neque paratus ad resistendum,
Simb. xiv neque regno amisso vivere sustinena, veneno Poto P
Pi. emi Pollicitus erat praemissus a Cainna Canidius, populum Romanum si, a Iubena Emisset, sacerdotium Vensria Paphiae concessuram eam verum ille morismVal. Μax potiorem eo ludibrio habuit, stulta tamen avaritia oonas vatis opibus. Cum snim aliquando, ut vicissim praedoni- Appian bus suis aegre faceret, omni pecunia in naves impossita,
provectus in altum esset, eo Consilio ut secum omni m-HLMax aeret, non sustinuit perdere propter quae se periturammo intelligebat Cypriis Cato promis aecaptu est, mitiorem sub jure Romano, quam in servituto regia habui Pluti sent, sortem sperantibus. Idcirco Catoni nihil sui reliquum, quam ut ordinaret Provinciam, et pecuniam regiam, et quod ejus ex instrumento Ptolomaei vendito redigi Plin. potuit, reportaret Vendidit enim omnia, una solummodo ii ,ο ea cePin Zenonis statua, non Propter aeria aut artis ex I- lentiam, sed in honorem philosophiae. Pluti Cati s . Haec eum ab illo integerrima fide acta essent, summa longe major, quam Uerare quisquam Potin et reducta est. Paulo minus septem millia taloninrum navibus impositum est: ita distribuento adversu naufragiorum pericula Caisne, ut singulis vasis, qualia ad condendam pecuniam multa magnitudine aequali paraverat, corticem
Septem minis alantorum Imarcae argenti nostrates 656260.
95쪽
-heris longo sinimalo Ilimret, ut, a ris mersum navigauin esset, locum amissae pecuniae oris indicaret. Ita praeter Asiam Cycladasque et Epirum vectus, tantum ubique ahatinentiae praestitit, ut indoeia amaenia imis, --niquo genere deliniarum iam is, tantarum opum compos, ab onusi non luero tantum, sed etiam Venero abatinaret. m. Cum primum Tibarim liburnia subiret, consules, senatus, tacerdotes, tota Arma civitas obviam effusa est turpi eon aione avaritiae, qua in si fuisset, ob unius tribuni plebis furiosa ima, vivus vidensque rex ini 2, neque uulua in rem Romanam injuriae reus, neque rebus ut solEt repetitia, causa ineognita, non esset eum bonis
omni a publicatus. Hui tanto dodeeor publico quiministerium, quanquam invitus, praebuerat Cato, tam duligena coniniim ouato suit ut ad oecursum senatu at inrorum nou ante exaeenderet, neque inhiberet cursum, quam n lactini perventum eat, ubi orat exponenda M.
nia Indo translata par forum admirationem exeitavita cinnitum : eo erat rea triumpho abaimilis, frequentia et gaudio celebrantium; et plus inferebat aerario, quam factum ex ullo triumpho fuerat. m. Actae ob haec Catoni in senatu gratiae, consulibu quo referentinua praetura illi, et jus vectandi ludo pra textato extra ordinem data. Ea cum decreta magnam Catoni gloriam consere viderentur, majorem spreta illi atque opudiata dederunt. Quippo Extraordinariis potestatibua Emper adoreus, quod in aliis non probabat, Hua in meo pici exemplum non patiebatur. Cum Clodio
mox eontentionem habuit ob servo rogios, quorum πιε num, Cypro numarum adduxorat. Eoa, quod ex sua
lege adducti mont Clodiano appellando illo dicebat.
Cato nec id concessit, aqua Porcio a auo nomine oestri,
quod nonnulli placebat, voluit Cyprii nominati sunt. το. Ab hoc initio Clodius aeta vellicare Catonia inati-
f. - - - δε-- afueraud si lia talentorum eodem teste Plu- quidem Florus, elato pro suo Meho In Pompell triumpho more. Et apud Plutarchum quo translata sunt. Vid supra, III. que Cato gloriatur ea plus in os Creo. tulim aerario, quam Pompeius
96쪽
tuit, Et ratione ac piae pecuniae postulam. eo erat ulla contra clarissimam viri notissimamque intomtatem Pluti Dio auspicio sod quia commentarii, quos diligentissime cons Erat nauseagio orant amissi, alumniae olor aliquis dabatur. Hanc ad instrusndam accusationem eonfine operas Caesar dicebatur, pistola ad Clodium a de remissitando. Inter alia criminabantur dimissam velut a recusante praeturam, cum ipse filiam relationis consulibus auctor deindo rem obtineri non posse sentiens, Ponte sta omissam simulasset.
Lis I. Priusquam in Cyprum Cato navigaret, rex AEgymi
Plat Cati Ptolomaeus, suorum injurias fugiens, Romam properabat. Cum Rhodum vanisset, ubi tum adhuc Cato agebat, misit ad illum, o uti ad misceodoro petiit Cato vicissim ad se venire jussit si vellet, in valetudine curauda oecupatus. Id cum sactum esset ab rege, nee prodiit obviam, nee -- surrexit venienti, sed translatitae salutatum conaidere jumit. Unde regem magnus invasit stupor in tanta vilitate cultus tantum supercilium admirantam. Sed ubi ille rvm-
hendere consilium coepit corta commutantia eum incertissimis, et omissa patria Romanorum principum a --tiae a permittontia, quos vix tota in argentum converea
satiar AEgyptus posset jussitque reverti, et odiis ingratiam cum avibus, comitem ad hoc et adjutorem asofferens libertat atque prudentia hominis perspecta, ut consilium jus sequeretur motu est deinde iterum revocatus a familiaribus Romam contendit. Sed, ubi primum ad unius e magistratibus domum accessit, intellecto iustu. Romano, recordatus a Catonis, deflevitque imprudontiam suam, per quam vinci se passus eam ad conteninendum non tam hominis apientis consilium, quam Dei cujusdam praedictionem. Plut.Pomp. 2. Impulsum a Theophanemitylenaeo Ptolomaeum, uti ob causa non maxima AEgyptum, Meret, Timagenes scripsit, novas quaerente imperiorum et opumico Dio. siones Pompeio suo: auxitque suspicionem Pompeius
Cis ad hospitio regem excipiens meque amici ejus ac familiaresti . voluntatem hominia obscuram esse passi sunt. Eterum causae propter quas discesserit ex Egypto Ptoletaeus, Disj1jgsdi. OO le
97쪽
LIBRI AEIV. SUPPLEMENTUM. 5089
non Irae traduntur, quam quod magna in Romanos P sima pecunia, ut socius et amicus appellaretur, eam exto quem a popularibus non poterat ultro rem ine antibus,
repetique jubentibus ab omni memoria subjectam AEgymtiis Cyprum, aut amicitiae illud inano nomen abjicem.
. Sane etiam ob morum infamiam exosus eoniam Stradix II. t M. Brat, super His indecora regibus tibiae ita studiosus,' ' 'ut palam in rogi eertamina institueret, et inter cinantes ipse, Et unda et nomen ei Aulet inteait Alexandrini Dio. nondum cognito regia itinere, cum morte sublatum existimarent, Berenicen regnare jumerunt, Ptolemaei filiam, de Porph. p. tribua natu maximam, et solam ex legitimo matrimonio sis. natam. Adorantis filii duo, as propter imbacillitatam Strabo. aetatis posthabebantur. 4. Igitur ut roginae maritum quaererent, enεlaum, Et Porph. v.
mPonem, et Callimandrum mittunt, Antiocho dolatu
rosionditionem, qui non ita pridem Syriae regno excidarat, B propter matrem Selenen AEgypti regnum ad se pu--- pertinere. Sed mora illius cum Vanam hane quidem te in Ba etat nem essecisset, tamon ex Eadem domo matrimo Im -3V-27. nium Mendum rati, Seleucum quendam arcessunt, qui se Dio Strab. stirpo Syriaeorum regum editum serebat. Sed cum esses moribus sordidis at illiberalibus, Cybiosactes quasi εὐ- samentarium dicer his Alexandrinis appellatus, paucos Casaisoria
intra dies periit eum Alexandri agni loculum aureum, et:
a stituto vitreo rapuisset, nequa quicquam ante studium xvIIΦ. M. cunis poneret jussu reginae, quae persone sordes Hu modi non poterat, summistius.
5. Comporto deinde Romae Ptolemaeum degere, to Dio..to et ipsi eantum Maorunt, qui ad crimina responderent is, et ultro ipsum accusarent. Sed ex o numero με- atque in itinere, pars in ipsa urbe Ptolomaei dolia occisi arant: cum ille, multis Romanorum pecunia eorruptis,
Se------ . . . -- Lacisis Cybla pro quodam avi-Mε e Syriae. in rerum avum tamenti genere usurpantur oris I videtur ille vias Da Plinio l. Ix. II. ἀπτ.ιν eat onuae. Antioehi Asiatiei, qui modo jumento imponere, ut saetunt memoratus eat. Ita eo et Gras meretum vectores et eamelitae. vina in not. ad Cie Verr. IV. m. ae sero Casau nua ad Stra-
98쪽
insiduus laesa uini a mauisset. Haec uini tam et aperis et i Rara eoumiitiobantur, uti, at Μ. Favonius Catonianae libertatis aemulua laeuumet, nemo relaturias de tanto colere fuerit. Illa ae sanis peregrinam temeristatem, domesticam avaritiam, species aliqua malini pu-ε--, doris, no a diuturna, in fiat, ut prino a legationis Dis,di' haud in labris academis sapientiae prosemor, meae lux in sanatum, de rebus illis interrogandus. e. Hoc adeo iano cura veri et honesti tactum, ut paulo post ipse etiam Dio oecideretur, tantumque pecunia regis Posset, ut, donee ipso Romae sitit, nulla sit instituta dotantia criminibus qu- Devorabundua tamen dem gotii eventu con aiat Ephinum, ut ibi velut in religi aissimo loco, tutius minusque contra dignitatem regiam degeret. Intor haec, ut magistratum tribuni inieriint, C.
Finestes Cato turbulentus ad dea na, et audax, nec imparatu ad
Qt Νω. ' dicendum, nolonibu Maiduis invidiam et Ptolemaeo, qui jam prosectu ex Urbe erat, et P. Lentulo oonauli paranti jam iter eoneitare, secundo quidem populi minore os t. Dio. Igitur Ptolomaeus, cum illo anno promovi et nihil aequenti, quo Cn. Comelius P. F. Lautuluama cellinus, L. arcius L. F. Philip a magistratum gensaerunt, per legatos atque litora enix instituit agere, uti eiu tandam reduearetur. Huio ejus de orio multa ohat otia Q. bant aemulatio maximo principum, quod idem negotium ' Cn. Pompsius, et P. Spinther, cui ex consulat Citieiarim. i. v. eum Cypro Pro ineia venerat, ambibant. Et utrimus Pilati mo adversabatur magna pars senatus, per togatos reduci r Fam. c. I. gem cononientius publicis an suis rationibus rata. Dio του Aee aerunt et aliae a religione tricae, quod obstatuam Iovis in Albano monte fulmina tactam docemviri adire libros jussi, Sibyllae carmen invenerant, cujus harumniantia suit: Mum ad vos rex AEgypti opem potens
venerit, neque denegate amicitiam, neque cum multitudine auxilium serim M vero labores vos et pericula manEnt.'
A. U. C. με. in C. St. videtur a Sylla illorum numero. ---J Immo quisl--- id quartam epist. Gali ad uti Tot enim tune temporia Clearonem, et ibi anulium. erant in saeerdotas, aueis, ut Creo.
99쪽
LIBRI cIV. SUPPLEMENTUM OMIHac de re cum eam a C. Cainna trib in plebis relatum, --- it congrarem praesentibus, tanquam sub adam tempor acriptum esset, admirati patrea, fecerunt sonatu consultum, ' Regem Alexandrinum eum exercitu reduci, Cle. ad Q. perieuisam reipublieae videri. Cum varia do Sibyllino J x eamnine Existimatio emes, neque de sent qui obtrectati mo Ciα ad et invidia aliquorum inductam suo metam religionam erederent, C. Cato veritus ne ea omnino supprimeretur, advocato in concionEm decemviros oraculum omit ex Diα ponere. Idque recusantibus summa eontontione populi extortum, eo cupidius instantia, quo magia Me non licere sacerdote testabantur. mam ad am diem Sibyllinum earma nullum populo recitari eo uevorat, nisi senatus Meravisset. v. His rebus intollectis, Ptolemaeus optavit a Pomo is ad peio duci, odicillosque sub nomine regis P. si Per Phta . forum Et in curia parsos populo A. Plautius tribunus meitavit. Die ant qua ab amicis Pompti similes in Di senatu sententiae. sed veriti patres ne potentia viri, hae odimposita curatione, in immensum augeretur, per honestam unam restiterunt, 'non esse Vitam hominia nee uariito Exponendam casibus, praesertim cum illius incolumitato rectois frumentaria niteretur. De eeteris quoquo hu eonvenit. P. Lantulo multi dabant negotium, sed is adian exercitu Craama tres lamina de motat, ita ut non axesudaretur Pompei Iebat enim etiam ex iis qui eum imperio essent. Id pluma abnuebant, o privatis nactuisa legi oportere. Unua consularium P. Servilius omnino negabat reducendum et in Bam sententiam, cum inter anum esset, perscripta est Mnatu auctoritas Paulo post tribuni plebis promulgarunt, Cato de imperio Leno Cis ad Q.
tuis abrogando Caninius Gallus des Ptolemaeo, Musi: Σ32
eum Cn. Pompei magnus eum duob is lictoribus ro
m. Cum his rebus nimium inlicitaretur Urbis quies, Clodii furiosis actionibus plane praecipitat et extincta civi sineat. Is aedilitate inita,milonem visissim do vi postula di ς- 44bat, turbam ab eo coactam gladiatoresque insimulana, et alia quae ipse prior, et proposito deteriore socerat. Haec Disj1jgsdi. OO le
100쪽
non m spe opprimendi Μilonia agebat, quam cupiditat exagitandi auo advereari , a quibus illa do&ndobatur. 81. In Pompeium principuo convicia et maledicta e-- gesturus, quibus illum sciebat acerrim pungi, sic Eum auaturba comparaverat, ut, quoties aliquo erimine aut probro prolato, ' quia eo oneretur interrogaret, Pompeius Cie. - acclamaretur Igitur a. m. VIII Idus Februari , . .do eum Pro ilone PomPeius per amet, surgensque ad di-F-r ra. s. oendum Clodius clamore advorsariorum impediretur, interrogabat auos in clamor ipso, quia esset, qui plebem fame necaret' Respondobant operae, Pompsi .' Quia
Alexandriam ire eupsisti spondebant, Pompeius. Hat Quam ire vellini P spondabant, ramum. amat Crassus aderat, haud satis aequus Μiloni Deniquo intorroganto Clodio, quia esset, qui vir virum quaereret Qui caput uno digito scalperet '' et si quae alia proterviaetae hominis oeeurrebant, Pompeius nominabatur. Et haec, eontumelia delectabantur Hus adversarii Caton-c- quo tribunum inimicum Pompeii suscitabant pecuniam Clodio dabant, quo osset ad vexandum illum instructior. Igitur in concion populi a Clodio, in aenatu a Catono acerbe jactabatura ingentemque percipiebat dolorem, qui
Plat nee sacer talia, nec ferre didicisset. mo. 82. Inter haec in Albano parvum templum Iunonis, Aet qualia ex argento aut alia materia fiebant, mensae impo-,to situm, ab orient ad septemtrionem conversum est lupua in Urbem intravit in coelo lax a meridie ad boream visa ferri: eives aliquot Romani. meorumque imulacra fulmine percussa et in agro Latiniensi strepitus cum hemitu armorum sub terra auditus est. Cie do M. Ob hae prodigia consulti haruspices, cum m
'te' lustrandam, Iovi, Satureo, Telluri Diis coelestibus p
uno verbo voeant raediculam obtineatur. id Gravium in Crev. nota ad hune Ciceronis locum. Jovi, Mumo ...poMutiuumes Crev. eme Iovem, Saturnum . . . li-