Summa theologica

11쪽

T REOLOGICA

'a eonsiderationem eorum quae pertinent ad mysteria tot aramali, considerandum est de Ecclesia sacramentis, ab ipso Verbo incarnaio dicaciam habent. Et prima con-vientio erit de sacramentis in communi secunda de unoquo-ilde saeramentorum in speciali. Urea primum quinque consideranda sunt 1 duid si satinaellium. 2 De necessitate sacramentorum. 3 ' De effectibus verameniorum 4 De causa eorum. ' De numero. Urea primum quaerentur octo Ἀφ Virum sacramentum sit. pellere simi. . Utrum omne signum rei sacrae sit sacra-VII. 1

12쪽

s PAR III, QUAEST. LX, ART. I.

mentum. 3 Utrum sacramentum si signum unius reicia vim vel plurium. 4 Utrum sacramentum sit signum quod egres sensibilis. 5 Utrum ad sacramentum requirantur determinatae res sensibiles. 6 Utrum ad sacramenium requiratur significati quae est per verba hirum requirantur determinata verba. 8 Utritae illis verbis possit aliquid addi vel subtrahi.

ARTICULUS I.

Ut-m sacramentum si in genere signi.

Ad primum sic proceditur 1ὶ Videtur quod sacramentum non sit in genere signi Videtur enim sacramentum dicio sacrando, sicut medicamentum a medicando. Sed hoc magis videtur pertinere ad rationem ausae quam ad rationem signi. Ergo sacramentum magis est in genere causae quam in genere signi. a. Praeterea, sacramentum videtur aliquid occultum signi- Mare Aecundum illud Tob. XII a Sacramentum regis abscondere bonum est; n ei Ephes. III Quuae sit dispensatio sa-erimenti absconditiis saeeulis in eo. Sed illud quod est absconditum videtur esse contra rationem signi; nam signum est, quod praeter speciem quam ingerit sensibus, facit aΙiquid aliud in cognitionem venire, ut patet per Augustinum in II. De doctrina Christi cap. l). Ergo videtur quod sacramentum non sit in genere signi. 3. Praeterea, juramentum quandoque sacramentum nomi-s Mitur dicitur enim in meret. XXII, qu. 5 2 Parvuli qui sine aetate rationabili sunt, non cogantur jurare et qui semel periuratus fuerit, nec testis si post hoc, nec ad -- eramentum id est juramentum accedat o Sed juramentum non pertinet ad rationem signi. Ergo videtur quod sacramentum non sit in genere signi. 11 De his etiam IV, Ssnι. dist. 1, qu i art. , quaestiuno 1 et allt 3 ad 1 et art. 4, quaestrino x ad h. in me textus, qui haberi dicitur is mersιia, causa Traiecta. I. Copia. caroli Magni, east ea sumitiari

13쪽

sed emira egi, quod Augustinus dicit, X. De Civit mi tap. 15 Du Sacrifieium visibile invisibilis saerificii saer

Reaistin, id est sacrum signum est v lasadsio. -- Cum a theologis sacramentum usurpetur nis a quassidam denotet habitudinem, perspicuum est saera- Resiluae in genere signi esse.)3espondeo dicendum, quod omnia quae habent ordinem ad astussi aliquid, licht diversimodh, ab illo denominari possunt; iusti innitate, quae est in animali, denominatur sanum, non soluae antas, qu0d est sanitatis objectum, sed dicitur meditissa sana, in quantum est sanitatis effectiva diaeta verb, in Fadium est conservativa ejusdem, et urina, in quantum est significativa ipsius. Sic igitur sacramentum p0test aliquid niti, vel quia in se habet aliquam sanctitatem ecultam, et se- aediliae h0 sacramentum ideae est quod sacrum secretum yel quia habet aliquem ordineae ad hanc sanctitatem, vel eausae Relsigdi; vel secundum quamcumque aliam habitudinem S tuliter auleae nunc loquimur de sacramentis, secundili quodissiportavi habitudinem signi; et secundum hoc suemmentum ditur in genere igni. ad primum ergo dicendum, quod quia medicina se habes ututa essecliva sanitatis, inde est ud omnia denominata a aedicina, dicuntur per ordinem ad unum primum agens ei ympier hoc medicamentum importa causalitatem quamdam. sed suetitas, a qua denominatur saeramentum, non signifi- ιο per modum causae efficientis, sed magis per modum neve larinalis vel finalis. Et ideo non oportet quod sacra- tum semper importet causalitatem. ad secundum dicendum, quod ratio illa procedit secundum lilia saeramentum idem est quod sacrum secretum. Dicitur taleae non solum Dei secretum, sed etiam regis esse sacrum

'aeramentum, quia, secundum antiquos, Sancta vel sa-

meta dicebantur quaecumque violari non licebat, sicut mae uri civitatis et personae tu dignitatibus constitutae;

ad imperatorum epistolae appellabantur vulgo acros, sive ister imperatoris pro epistola imperatori ponebatur, ut

. reliquis conciliis, ubi aliquae reseruntur, alet, mylar Udllae quae miliebat reverentiam et inviolabilem duntatem.

14쪽

Et ideo illa secreta, sive divina sive humana, quae n0n licet violari, quibuslibet publicando, dicuntur sac='a vel 3aeramenta Ad tertium dicendum, quod etiam juramentum habet quamdam habitudinem ad res sacras, in quantum scilicet est quaedam contestatio facta per aliquid sacrum. Et secundum hoc dicitur

juramentum esse sacramentum, non eadem ratione qua nunc

loquimur de sacramentis, non tamen aequivoc sumpt0 nomine Sacramenti, sed analogies, scilicet secundum diversam habitudinem ad aliquid unum, qu0d est res sacra.

ARTICULUS II.

Utrum Omne signum rei saera sit sacramentum.

Ad secundum sic proceditur lin. Videtur quod non omne

signum rei sacrae sit sacramentum omnes enim creaturae se sibiles sunt signa rerum sacrarum, secundum illud Rom. Ι u In igibilia Dei, per ea quae acta sunt intellecta, conspiciun- tum n me tamen omnes res gensibiles possunt dici sacramenta. Non ergo omne signum rei sacrae est sacramentum. 2. Praeterea, omnia quae in veteri lege fiebant Christum figurabant, qui est Sanctus sanctorum, secundum illud I Gr., u omnia in figura contingebant illis; n et Coloss. II a Quae sunt umbra futurorum, corpus autem Christi. mectamen omnia gesta patrum veteris Testamenti, vel etiam omnesceremoniae legis sunt sacramentum, sed quaedam specialiter, sicut in II pari habitum est 1, 2 qu. 101 art. Ergo videtur quod non omne signum rei sacrae sit sacramentum. 3. Praeterea, etiam in novo Testamenis multa geruntur in signum alicujus rei sacrae, quae tamen n0 dicuntur aer menta sicut aspersi aquae benedictae, consecratio altaris et similia. Non ergo omne signum rei sacrae est sacramentum.

Sed contra est, Fb definitio convertitur cum definito. Sed quidam definiunt sacramentum per hoc Fbd est a sacrae rei si Be his etiam infra, qu . . art. 2 et 1, 2 qu. 10 ,

art. 4 et qu. 102, art. b et IV, Senι. dist. 1 qu. 1, art. I, quaestiuno. 1.

15쪽

ham, et hoe etiam videtur ex auctoritate Augustini supra iureia in an praeeed. argum Sed contra . Ergo videtur geh Oaene signum rei sacrae sit sacramentum. 60-Πsio. cum signa propri hominibus dentur, non Fod is rei sacrae signum sacramentum est, sed illud tantiimqοα signum est rei sacrae quatenus homines sanctificat. Respondeo dicendum, quod signa propri dantur hominibus, omisi est per nota ad ignota pervenire. Et ideo propri didid saeramentum, quod est signum alicujus rei sacrae ad ho- Rides pertinentis, ut scilice propri dicatur meramentum, ellineum quod nunc de sacramentis loquimur, qu0d est a si- Deae rei sacrae, in quantum est sanctificans homines n, primum ergo dicendum, qubd creaturae sensibiles signi- ltu aliquid sacrum, scilicet sapientiam et bonitatem diu

fassi, in quantum sunt in seipsis sacra, non autem in quantum pri per ea sanetificamur. Et ideo non possunt dici sacra-Rmia, secundum quod nunc loquimur de sacramentis; ut nec Meramentum stellarum septem n Apocat. I, quod Richadiis e S. Victore, lib. I. super hoc. cap. IV, a Siserum reiuras appellat.

ιι secundum dicendum, quod quaedam ad eius Testame ira pertinentia signifieabani sanctitatem Christi, secundum ita illae sanctus est uuaedam vero signifieabani sanctitatem ire idqllantum per ea nos sanctificamur, sicut immolatio agni paschalis significabat immolationem Christi, qua sanctificatimas et talia dicuntur propri veteris legis acramenta. , senium dicendum, quod res denominatur hine et com- Reais. Dispositio autem non est finis neque persectio. Et in quae signifieant dispositionem ad sanctitatem, nou di- uia sacramenta de quibus procedit objectio , sed solum 'geae significant persectionem sanctitatis humanae.

16쪽

ARTICULUS III.

Ut-m sacramentum sit signum unius rei tantum.

Ad tertium sic proceditur 1ὶ Videtur quod sacramentum non sit signum nisi unius rei. Id enim quo multa significantur, est signum ambiguum, et per consequens, fallendi oecasio, sicut patet de nominibus aequivocis. Sed omnis fallacia debet removeri h christiana religione, secundum ilhidies s. II a Videte ne quis vos seducat per philosophiam et inanem fallaciam. Ergo videtur quod sacramentum non sit signum pri-rium rerum.

2. Praeterea, sicut dictum est ari praeced.), sacramentum significat rem sacram in quantum est humanae sanctificationis causa. Sed una sola est causa humanae sanctifieationis, scilicet sanguis Christi, secundum illud Hebr. ult. Iesus, ut sanctificaret per suum sanguinem populum, extra portam assus est. Rrgo videtur qudd sacramentum non significet plura. 3. Praetterea, dictum est art. praeced. ad 33, Fb sacramentum propri significat ipsum finem sanctificationis. Sed finis sanctificationis est vita aeterna, secundit illud Rom. , Habetis fructum vestrum in sanctificationeis), finem ver vitam aetemam n Ergo videtur quodis eramentum non significet nisi unam rem, scilicet vitam aeternam. Sed contra est, qud in sacramento altaris est duplex res significata, scilicet corpus Christi verum et mysticum, ut Augustinus dicit in lib. Sentent. Prosperi. CONCLUsin. - Sacramentum est signum rememorativum passionis Christi, et divinae gratiae oemonstratinum ae futurae gloriae prognosticum.)Respondeo dicendum, quod sicut dictum est ari praeced. , sacramentum propri dicitur quod ordinatur ad significandam

17쪽

instam sanctificatimem. In qua tria possunt considerari: Ndelire ipsa ansa sanctificationis nostrae, Tae est passis sit; et sorma nostrae sanctificationis, quae consistit in gratiae virtutibus et ultimus finis sanctificationis nostrae, qui est vitii aeterea. Et haec omnia per sacramenta significantur. Unda saeramentum est signum rememorativum ejus quod praecessit, seisieet passionis Christi; et demonstrativum ejus quod in actis emitur per Christi passionem, scilicet gratiae; et prognosti eum, id est praenuntiativum suturae gloriae. Ad primum ergo dicendum, qud tunc est signum a seruum praebens occasionem sallendi, quando significat multa, Foriam num non ordinatur ad aliud. Sed quando significat multa ineundisinubd ex eis quodam ordine effieitur unum, illae non est signum ambiguum, sed certum, sicut hoc nomen homo significat animam et .corpus, prout ex eis constituiturhamna natura. Et hoc modo sacramentum gignificat tria praedicta, secundum ubd quodam ordine sua unum.

Ad secundum dicendum, quia saeramenιuae, in hoc quod si lea rem sanctificantem, oportet quod significe effectum ci luius in ipsa causa sanctificante, prout est sanctim

1 tertii 4laeadum, quod sulficii ad rationem meramentiqvi signitae persectionem quae est forma, nec oportet quod sola significet perlectionem quae est finis.

Utriuis saeramesuum o semper aliqua res enisuis.

id quartum si proceditur 13. Videtur quod sacramentum

an semper sit aliqua res sensibilis. Quia, secundum Philas pliam in lib. Priorum lib. II versus finem), a omnis effectus se causae signum est. n Sed, sicut sunt quidam effectus sen-stiles, ita etiam sunt quidam effectus intelligibiles, sicut

18쪽

8 PAR III, QUAEST. x, ART. IV.

scientia est effectus demonstrationis. Ergo non omne signum est sensibile. Suffcit autem ad rationem sacramenti Ῥbd sit signum alicujus rei sacrae, in quantum per eam homo sanctificatur u dictum est art. 2). Non ergo requiritur ad sacramentum quod sit aliqua res sensibilis. 2. Praeterea, sacramenta pertinent ad cultum vel regnum Dei. Sed res sensibiles non videntur pertinere ad cultum Dei l); dicitur enim Dan. IV is Spiritus est Deus, et eos qui adorant eum in spiritu et veritate oportet adorare; n et Rom. XIV: Non est regnum Dei egea et potus. AErgo res sensibiles non

requiruntur ad sacramentum.

3. Praeterea, Augustinus dicit in lib. De libero arbit. lib. II, cap. 19), quod si res sensibiles sunt minima bona, sine quibus homo rect vivere potest. Sed sacramenta sunt de necessitate salutis humanae, ut insta patebit qu. 61 art. 1ὶ, et ita sine eis homo recla vivere non potest. Non ergo res sensibiles

requiruntur ad sacramenta.

Sed contra est, quod Augustinus dicit super Dan. Traei. LXXX Aecedit verbum ad elementum, et fit sacramentum. Et loquitur ibi de elemento sensibili, quod est aqua. Ergo res sensibiles requiruntur ad sacramenta. C cmsio. - cum naturale sit homini per sensibilia ad intelligibilium cognitionem pervenire, sacramentum, quod spiritualia et intelligibilia bona homini significat, res esse sen

sibilis debet.

Respondeo dicendum, quM sapientia divina unicuique rei

providet secundum suum m0dum; et propter hoc dicitur, Sap., 1 Ad cultum quidem ei, quia propter honorem ei per

illorum susceptionem exhibendum instituta sunt ad regnum autem Dei, quia propter gloriam et salutem adipiscendam homini data. Hinc in Enehirid. cap. 66, Augustinus ιυμ quod saιυιaribu agiιvir saeramenus, magis ad spem μι--rum bonorum quam ad reιenιionem τε ad ι -- -- aenumι μνιinει sive magis adversativ accipiat, quia non propter bonum praesens instituta sunt, sed laturum sive comparativo quodammodo, quia illoriam quaedam temporales ellectus habent, spiritualibus tamen subordinatos et ad mnum spirituale ordinatos, ut in matrimonio et in extrema unctione suo loe patebit.

19쪽

m, Fbd a suaviter disponit omnia; unde ei Natra. XXV, dicitur quod dedit umcuique secundum propriam virtutem. BD aniem homini connaturale ut per sensibilia perveniat iaeomitionem intelligibilium Signum autem est per quod aliquis devenit in cognitionem alterius. Unde clim res sacrae, quae per sacramenta significantur, sint quaedam spiritualia et intelligibilia bona, quibus homo sanctificatur, consequens est ut per aliquas res sensibiles signisseatio sacramenti impleatur, si eat etiam per similitudinem sensibilium rerum iu divina Scriptura, res spirituales nobis describuntur. Et inde est qubdad meramenta requiruntur res sensibiles, ut etiam Dionrsius probat in I. cap. Coel hierarch. Ad primum ergo dicendum, quod unumquodque praecipvh denominatur et diffinitur secundum id quod convenit ei primo ei per se, non autem secundum id quod convenit ei per aliud. Enetus autem sensibilis per se habet quod dueat in cognitionem alterius, quasi primo et per se homini innotescens, quia nis nostra cognitio a sensu oritur; ericius autem intelli-tibile non habent qud possint ducere in cognitionem alterius, ais in quantum sunt per aliud manifestati, id est per aliqua sensibilia. Et inde es quod primo et principaliter dicunturrim quae sensibus offeruntur, sicut Augustinus dicit in II De Metrina christ. ubi dieii cap. sin, quod a signum est quod, praeter speciem quam ingerit sensibus, facit aliquid aliud ineognitionem venire. Effectus autem intelligibiles non habent rationem signi, nisi secundum gubd sunt manifestali per aliqua signa. Et per hunc etiam modum quaedam quae non sunt sensibilia, dicuntur quodammodo sacramenta, in quantum sani aegnificata per aliqua sensibilia de quibus intra agetur 1 . Ad secundum dicendum, quod res sensibilas, ut in suam tua considerantur, non pertinent ad cultum vel regnum Dei, sed solum secundum qub sunt signa vi itualium rerum in quibus regnum Dei consistit.

Ad tertium diuendum, Fbd Augustinus ibi loquii Is rebus

si uuaest. 63 art. 1, ubi de haraetere, qui est aliquodiagnum distinetivum quo saeramenta quaedam recipientes a non recipientibus distinguuntur.

20쪽

sensibilibus, secundlim quod sunt in sua natura, non aulam secundiim quod assumuntur ad significandum spiritualia, quae sunt maxima bona.

ARTICULUS V.

Utrum requiruntur determinatos res ad sacramenta.

Ad quintum si proceditur. Videtur ub non requirantur determinatae res ad sacramenta. Res enim sensibiles assumuntur in sacramentum ad siguificandum, ut dictum est art. 33. Sed nihil prohibet diversis rebus sensibilibus idem significari, sicut in sacra Scriptura Deus aliquando metaphorie significatur per lapidem, quandoque per leonem, quandoque per solem, aut aliquid aliud hujusmodi. Ergo videtur Obd diversae

res possint congruere eidem sacramento; non ergo deterini- natae res in sacramentis requiruntur. 2. Praeterest, magis est necessaria salus animae quam salus

eorporis. Sed in medicinis corporalibus, q- ad salutem o poris ordinantur, potest ima res pro alia poni in ejus defectu. Ergo multo magis in sacramentis, quae sunt medicinae spirituales ad salutem animae ordinatae, poterit una res assumi pro alla, quando illa desuerit. 3. Praeterea, non est conveniens ut hominis salus arctetur per legem divinam e praecipue per legem Christit, qui venit omnes salvare. Sed in statu legis naturae, non requirebantur in sacramentis aliquae res determinatae, sed ex votis assumebantur, ut patet Genes. XXVIlI, ubi Iacob vovit se Deo, cimas et hostias Messitas oblaturum. Ergo videtur quod non debuerit arctari homo, et praecipu in nova lege, ad alicujus rei determinaiae usum in sacraminiis. Sed contra est, quod Dominus dicit, Dan. III a Nisi quis renaius fuerit ex aqua et Spiritu sancto, non potest introire in regnum Dei ni concLΠMo. - cum ad homines non pertineat res quihus sanctificentur assumere, perspicuum es in novae legis sacramentis, quibus homines sanctisicantur, rebus divina institutionsideterminatis utendum esse. in Respondeo dicendum, quod in usu micrimentorum duo P -