장음표시 사용
21쪽
maiestalderari, Malices cultus divinus et sane fleatis homis. duorum pri Im pertinet ad homines per comparationem ad Deum; secundam autem converso pertinet ad Deum per comparationem ad hominen Non autem pertinet ad aliquem delaminare illud quod est in potestate alterius, sed solii id quod est in sua potestate. Quia ergo sancuficatio hominis est in potestate Dei sanctificantis, non pertinet ad hominem suo judicio assumere res quibus sanctistoetur, sed hoc debet esse ex divina institutione determinatum. Et ideo, in sacramentis novae legis, quibus homines sanctisteantur, seeundum illud I. ad Cor. VI a Abluti estis, sanctificati estis, a portet uti rebus ex divina institutione determinatis. Ad primum ergo dicendum, Fbd, etsi idem potest per di- musa signa significari, determinare tamen quo signo sit uis dae ad significandum, pertinet ad sigintantem Deus autem es qui nobis significat spiritualia per res sensibiles in aeramentis, et per verba similitudinaria in Seripluris. Et ideo, sim judicio Spiritus sancti determinatum est quibus similit ius in certis Scripturae locis res spirituales signiMentur, ita etiam debet esse divina institutione determinatum, quae res ad significandum assumantur in hoc vel in illo sacramento. Ad secundum dicendum, quod res sensibiles habent natur liter sibi indita virtutes conserentes ad corporalem salutem, et ideo non refert si duae earum eamdem virtutem habeant, qa quis utatur. Sed ad sanctificationem non ordinantur ex aliqua virtute sibi naturaliter instita, sed solim ex institutionadisina. Et ideo oportuit divinitus sterminari quibus rebus sensibilibus sit in sacramentis utendum. Ad tertium dicendum, quod Mevi Augustinus dicit, XIX. Da Faustum cap. 16', diversa sacramenta diversis stuporibus congruunt; sicut etiam diversis significantur di- erga tempora, scilicet praesens, praeteritum et futurnae nidis, sicut in statu legis naturae homines nulla lege exterita data, sed solo interiori instinctu movebantur ad eum colendum, ita etiam ex interiori instinctu determinabatur eis bus rebus sensibilibus ad Dei cultam uterentur. Postmodum verbieeesse fuit etiam exterius legem dari, tum propter obscuritatem legis naturae, ex peceatis hominum, tum etiam ad
22쪽
expressiorem significationem gratiae christi, perquam humanum genus sanctificatur. Et ideo etiam Meesse fuit res deis minari, quibus homines ierentur in saeramentis. Nec propter hoc aretatur via salutis, quia res quarum usus est necessa rius in sacramentis, vel commulliter habentur, vel parvo studio
Utrum in igni atione aeramentorum requirantur verba.
Ad sextum sic proceditur ij. Videtur quod in significatione saeramentorum non requirantur verba. Dicit enim Augustinus, Contra ust. lib. XIX, e. 16 Quid sunt aliud quaeque corporalia sacramenta, nisi quasi quaedam verba visibilia igiste videtur qubd addere verba rebus sensibilibus in sacramem iis, sit addere verba verbis. Sed hoc es superstuum. Non ergo requiruntur verba cum rebus sensibilibus in sacramentis. 2. Praeterea, sacramentum est aliquid unum. Ex his autem quae sunt diversorum generum non videtur posse aliquid unum seri cum igitur res sensibiles et verba sint diversorum generum qui res sensibiles sunt . natura, verba autem Dratione), videtur quod in sacramentis non requirantur est cum rebus sensibilibus. 3. Praeterea, sacramenta novae legis successerunt sacramentis veteris legis, quia illis ablatis, ista sunt instituta, ut Augustinus dieit, XIX. Contra Faustum cap. 163. Sed in sacramentis veteris legis non requirebatur aliqua forma verborum. Ergo nec in sacramentis novae legis. Sedetontra est, quod Mostoliis dicit Ephes. V christus dilexit Ecclesiam, et tradidit semetipsum pro ea, ut illam sanctificaret, mundans eam lavacro aquae in verbo vitae. D Et Augustinus dicit super Ioan. Traci LXXX): si Aeeedit e hum ad elementum, et fit sacramentum. B
i Be his etiam IV, μι. dist. I, qu 1 art. 3; et diat. 13, M. i. ari 2 quaestiunc. 6, ad 2 et de verit. qu. 27 ari. 4, ad 10.
23쪽
concismo. - Ut sacramenta Verbi ineamati et hominis sanctistrati similitudinem quamdam ac proportionem habeant, persectiusque res sacras significent, convenientissimum est in sareamentis ad res sensibiles verba adhiberi.)Respondeo dicendum, quod sacramenta sient dieium est vi 2 ad 3 , adhibentur ad hominum sanetificationem, sicut quaedam signa Tripliciter ergo considerari possunt, et quomet do eongruit ei quod verba rebus sensibilibus adjungantur. Prim enim possunt considerari ex parte ausa sanctilicantis, qvie est Verbum incarnatum cui sacramentum quodammodo eonsormatur, in hoc quia rei sensibili verbum adhibetur, sicut in aerueri incarnationis cara sensibili est Verbum Dei nnbivin. Secundo, possunt considerari sacramenta ex parte hominis qui sanctificatur, qui componitur ex anima et corpore cui proportionatur saeramentalis medicina, quae per rem visibilem eorpus tangit, et per verbum ab anima creditur. Unde Augustinus Traia LXX in Joan.), diei super illud Ioan. XV clam vos mundi estis propter sermonem, ela. Unde est illa tanta virtus aquae, ut corpus tangat et cor abluat, nissaeiente verbo, non quia dicitur, sed quia creditur' Tertio, possunt considerari ex parte ipsius significationis sacramenialis. Diei autem Augustinus in lΙ. De Metrina christiana e 2ὶ quod Verba inter homines obtinuerunt principium signifieandi s quia verba diversimod formari possunt ad signifieados diversos conceptus mentis et propter hoc per verba magis distincte possumus exprimere quod mente concepimus. gi ideo, ad persectionem significationis sacramentalis, necesse illi ut significatio enim sensibilium per aliqua verba deterninaretur; aqua enim significare potest, et ablutionem, proptervam humiditatem, et refrigerium, propter suam trigiditatem; at elim dicitur u Ego te baptigo, o manifestatur quod aquallum in baptismo ad significandam emundationem spiri
Ad primum ergo dicendum, quod res visibiles saeramentorum dicuntur verba per quamdam similitudinem, in quantum sciliae participant quamdam vim significandi, quae principaliteres in ipsis verbis, ut dictum est in eorp.) Ε ideo non est superflua ingeminatio verborum, eum in sacramentis rebus vi-
24쪽
tibilibus verba adduntur, quia unum eorum determinatur per aliud, ut dicium est in corp. 3. Ad secundum dicendum, quod, quamvis verba et aliae res sensibiles sint in diverso genere, quantum pertinet ad naturam res, conveniunt lamen in ratione signissoandi, quae persectior est in verbis quam in aliis rebus. Et ideo ex vinis et rebus ii quodaminodo unum in sacramentis siout orae et materia, in quantum scilicet per verba perficitur significatio rerum, ut dictum est in corp. in . Sub rebus autem comprehenduntur etiam ipsi actus sensibiles, uis ablutio, inunctio et alia hujusmodi, quia in his est eadem ratio significandi et
Ad tertium dicendum, quia, sicut Augustinus dicit, Contra Faustum lib. XIX, cap. 16, ut jam supis, ut 5 ad s), alia debent esse sacramenta rei praesentis, et alia rei laureae. Sacramenta autem veteris legis praenuntia erant Christi ve turi. Et ideo non ita express significabant Christum sicut sacramenta novae legis, quae ab ipso Christo illuunt, ei quamdam sivissitudineae ipsius in se habent, ut dictum est in corp.).diebantur tamen in veteri lege aliquibus verbis, i liis quae ad cultum Dei pertinent, iam sacerdotes, qui erant satrame torum illorum ministri, secundum illud Numer. VI Sic benediectis filiis Israel, et dicetis eis: Benedicat tibi Dominus, etc., n quam etiam illi qui illis sacramentis labantur, secundum illud Deuter. XXII a Profiteor hodie coram Domino Deo tuo, quod, est.
Utrim requirantur determinata vere in aer meneis.
M septimum si proceditur. Videtur qud non requirantur determinata verba in sacramentis Ut enim Philosophus dicit,
De interpretat. I, s voces non sunt eaedem apud omnea n Sed salus, quae per sacramenia quaeritur, est eadem apud or nes. Ergo non requiruntur aliqua determinata verba in saera mentis.
2. Praeterea, verba requirunis in aeramentis in quantum
25쪽
mi aiae alae rignificantia, sicut dictum est ari. 3. Sed mistiarii per diversa verba idem significari. Ergo non requinata determinata verba in sacrameniis. 3. Praeterea, corrupti cujuslibet rei varia ejus spretem. sed quidam corrupi verba proserunt, nec tamen propter hoc ereditur aeramentorum effectus impediri alioquin illitterati ει ulti qui ista saeramenta conterunt, frequenter desectum in saerameatis inducerent. Ergo videtα quod non requiriniuria saeramentis determinata verba. Sed eontea est, quod Dominus determinata verba protulitia eonsecratione sacramenti uinaristiae, dicens, Matth. , IIII a Roc est corpus meum s Similiter etiam mandavit discipulis ut sub determinata sorma verborum baptizarent, di, eens, Natth. ult. Euntes docete omnes gentes, baptigantes eos in nomine Patris, e Filii, et Spiritus sancti. ns con umo. - Cum determinata sit sacramentorum Fieta, determinatae scilicet sensibiles res, multo magis oportet determinatam esse verborum in sacramentis opinam. Mapondeo dicendum, quod sient dictum est an 6, ad 2),hisa mentis verba se habent per modum sormae, res autem semitiles per modum materiae. In omnibus autem compositis ex materia et forma, principium determinationis est ex parte lamiae, quae est quodammodo finis et terminus materiae l). Et ideo principalitis requiritur axesae rei determinata sorma quam determinata materia materia enim determinata requiritur, ut si proportionata determinatae formae cum igitur in aer Maiis requirantur determinatae res sensibiles, quae se habent in sacramentis sicut materia, muli magis requiritur in eis
inminata forma verborum.1 primum ergo dicendum, quod, sicut Augustinus dicitae re Man. Trist. LXXX), a verbum operatur ill aor 3, non quia dicitur, v id est non secundum exteriorem vocis, a sed quia creditur, id est secundit gensumit misi quidem intentionis, quia materia est proptersorinam, non forma propter materiam larminus autem perseetionis, quia materia per formam pergettur et habet aresaeis, non ero inma spe materiam.
26쪽
verborum, qui fide tenetur. Et hic quidem sensus est ideae apud omnes, licht non eaedem voces sint quantum ad sonum. Et ideo cujuscumque linguae verbis proseratur talis sensus,
Ad secundum dicendum, ube lichi in qualibet lingua contingat diversis vocibus idem significari, semper tamen aliqua illarum vocum est qua principalius et communitis homines illius linguae utuntur ad hoc significandum, et talis vox assumi debet in significati0nem sacramenti. Sicut enim inter res se sibiles illa assumitur ad significationem sacramenti, cujus usus es communi0 ad actum per quem sacramenti effectus significatur; sicut aqua communius utuntur homines ad ablutionem eo oralem, per quam spiritualis ablutio significatur; et ideo aqua assumitur ut materia in baptismo. Ad tertium dicendum, quod ille qui corrupt proseri verba sacramentalia, si hoc ex industria laeti, non videtur intendere sacere quod dicit Ecclesia et ita non videtur perfici saeramentum. Si autem hoc lacia ex errore vel lapsu lingua, si sit tanta corruptio, quae omnino auserat sensum locutionis,n0 videtur perfici sacramentum; et hoc praecipu contingit quando fit corrupti ex parte principii dictionis; ut si loco ejus quod est In nomine Patris, dicat In nomine matris QSi ver totaliter non aufertur gensus locutionis per hujusmodi corruptelam, nihilominus perficitur sacramentum; et hoc praecipvh contingit, quand fit corruptio ex parte finis, puta si aliquis dicat ut nomine Patrias et Filias Ps quamvis enim hujusmodi verba corrupt prolata nihil significent ex virtute impositionis, accipiuntur tamen ut significantia ex accommodatione usus et ideo, licet mutetur sonus sensibilis, remanet tamen idem sensus. Quod autem dictum est de disserentia corruptionis circa principium vel finem dictionis, rationem habet quia apud nos, variatio dictionis ex parte principii mula significationem , variatio autem ex parte finis dictionis ut plurimtim non mutat significationem quae tamen apud Graecos variatur etiam secundum principium dictionis indeclinationibus verborum Magis tamen videtur attendenda quantitas corruptionis, quia ex utraque parte potest esse tam parva, quod non auserat sensum verborum, et tam magna,
27쪽
PM anserat; sed unum horum satilius accidit ex parte principii, et aliud ex parte finis.
Utrum liceat Miquid adde re verbis in quibus consistit forma
Ad oetavum si proeeditur lin. Videtur quod nihil lictai addere verbis in nibus consisti sorma avramentorum. Non enim minoris sunt necessitatis hujusmodi verba sacramentalia, quam verba sacrae Scripturae. Sed verbis saerae Scripturae nihil licti addere vel minuere dieitur enim Deuter. IV Non addetis ad verbum quod vobis loquor, nec auferetis ab eo; ne Apocal. . n. a Contestor omni audienti verba prophetiae libri hujus, si quis apposuerit ad haec, apponet super eum Deus plagas scriptas in libro isto; et si quis diminuerit, uteret seus partem ejus de libro vitae. Ergo videtur quod neque in laevia sacramentorum liceat aliquid addere vel minuere.' Praeterea, verba se habent in aeramentis per modum formae, ut dicium egi art. 7). Sed in formis quaelibet additio vel subtractio variat speciem, sicut et in numeris , ut dicitur Vm Metaphys. laxi 10). Ergo videtur Fb si aliquid addatur vel subtrahatur a sorma sacramenti, non erit idem
3. Praeterea, sicut ad formam sacramenti requiritur dete miliatus numerus dictionum, ita etiam requiritur determinatus ordo verborum, et etiam orationis continuitas. Si ergo additio vel subtractio non aufert sacramenti veritatem, videtur quod Iari ratione eo transpositio verborum, aut etiam interpolatio paenuntiationis. Sed contra est, quod in formis sacrameniorum quaedam apponuntur x quibusdam, quae ab aliis non apponuntur, sicut latini baptigant sub hac sorma uago te baptis in nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti s Graeci autem sub ista: ii Be his etiam IV, Ss . dist. 3, art. 2, quaestiunc a s
28쪽
Baptizatur servus Christi N. in nomine Patris, elo. . et tamen uirique verum conserunt sacramentum. Ergo in formis sacramentorum licet aliquid addere vel minuere. Cos usio. - Verbis in quibus sacramentorum forma consistit addere quidquam aut detrahere non licet , quo verus
Respondeo dicendum, quod circa omnes istas mutationes quae possunt in formis sacramentorum contingere, duo bdentur esse consideranda. Unum quidem ex parte ejus qui proseri verba, cujus intentio requiritur ad sacramentum, ut
insta dicetur qu. 64 art. 8 . Et ideo, si intendat per hujusmodi additionem vel diminutionem alium ritum inducere qui non sit ab Ecclesia receptus, non videtur perfici sacramentum, quia non videtur quod intendat lacere id quod facit Ecclesia.
Aliud tamen est considerandum ex parte significationis e horum cum enim verba operentur in sacramentis a quantum ad sensum que laciunt, ut supis dictum est sart. I ad 1 et ad 3), oportet considerare utrum per talem mutalionem tollatur debitus sensus verborum, quia si sic manifestum est quod tollitur veritas sacramenti Manuestum est autem quin sita, minuatur aliquid eorum quae sunt de substantia sormae sacramentalis, tollitur debitus sensus vectorem, et ideo non permcitur sacramentum. Unde Didymus dieit in lib. II. De Spiritu saneto a Si quis ita bapugare conetur, ut unum de praedictis nominibus praetermittat scilicet Patris, et Filii, et Spiritus ganeu), sine persectione baptigabit ora autem subtrahatur aliquid quod non sit de substantia formae, talis diminutio non
tollit debitum sensum verborum, et per consequens, nee Moraminu persectionem; sicut in forma Eueharistiae, quae est: a Hoc est enim corpus meum, ni enim sublatum non tollit debitum sensum verborum; et ideo non impedit persectionem sacra uli, quam is possit contingere quod ille qui praetermissit, peccet ex negligenua vel contemptu circa additionem
etiam conlingit aliquid apponi quod es eorrnptivum debiti sensus, ut, si aliquis dicat: a Ego te baptiro in nomina Patris majoris, et Filii minoris, s sicut Ariani baptigabant; et ideo talis additio tolli veritatem sacra in Si vero sit talis addisio quae non auferat debitum sensum, non tollitur aer
29쪽
aeau veritas Noe reser utrum talis addisio fiat in principio, vel in medio, vel in fine, ut si aliquis dicat uago is baptiroia nomine Dei Patris omnipotentis, et Filii ejus unigeniti, et Spiritus saneti Paracleti, n erit verum baptisma. Et similiter si quis dicat Ego te baptizo in nomine Puris, et Filii, et Spiritus sancti, et beata Virgo te adjuvet, n erit verum baptisma. Forte autem si diceret u Ego te bapita in homine Patris, et Filii, et Spiritus sancti , et beatae Virginis
Hariae, n non esset baptismus, quia dicitur I ad Coria I: e Numquid Paulas pro vobis emcifixus est, aut in nomine Pauli baptigati estis Sed hoc verum est, si sic intelligatur iummine beatae Virginis baptigari, sicut in nomine Trinitatis, quo baptismus consecratur talis enim sensus esset contrarius xene fidei, et per eonsequens, tolleret veritatem sacramenti. Si vero sic intelligatur quod additur, et in nomine beata Vidistis, s non quasi nomen beatae Virginis aliquid operetur in haptismo, sed ut ejus intercessio prosit baptigato ad conser--dam gratiam baptismalem, non tollitur persectio sacra
14 primum ergo dicendum, qud ad verba sacrae Scripturaestae licet aliquid apponere, quantum ad sensum; sed quantum ad expositionem sacrae Scripturae , multa verba eis a doctoribus apponuntur. Non tamen licet etiam verba sacrae Scripturae apponere, iis quod dicantur esse de integritate morae Scripiam, quia hoc esset vitium falsitatis. Et similiter si quis di- aerei aliquid esse de necessitate formae, quod n0n est. Ad secundum dicmdum, ube vecta pertinent ad larmam amenti ratione sensus signifieati ri ideo quaecumque nat iis vel subtractio verborum, quae non addat aliquid aut ita alia debito se ui non tollitur species sacramenti. id tertium dicendum, quod, si fit tanta interrupti verbonae quod intercipiatur intentio pronuntiantis, tollitur sensus satramenti, et per consequens, veritas ejus; non autem labluar quando es parva intorruptio, quae intentionem proserentis et intellectum verborum non auseri. Et idem est etiam dice iam de transpositione verborum, quia, si tollit sensum loc latis, non perficitur sacrauaentum, sim patet de Natione
praeposita vel postposita simo mavisae si talis transposuis
30쪽
I PAR III, QUAEST. LXI, ART. I.
quae sensum locutionis non variet, non tollitur vernas sacramenti, quia, secundum quod Philosophus dicit, monte pretat , I, 1, a nomina et verba transposita idem significant n
Deinde considerandum est de necessitate sacramentoriam. Et rea hoc quieruntur quatuor Utrum sacramenta sint necessaria ad salutem humanam 2 Utrum luerint necessaria in statu ante peccatum. 3 Utrum luerint necessaria in statu post peccatum, ante Christum. 4 Uirlim fuerint necessaria post Christi adventum.
Utrum ainamenta sint necessaria ad humanam αλιem.
Ad primum sic proceditur 1). Videtur qub saeramenta non sint neeessaria ad humanam salutem. Dicit enim Apostolus I. ad Timoth. IV is Corporalis exercitatio ad modicum utilis est Sed usus sacramentorum pertinet ad corporalem exercia lationem, eo ub sacramenta perficiuntur in signistratione sensibilium rerum et verborum, ut dictum est qu. 60, ari. 6, ad 2ὶ Ergo sacramenta non sunt necessaria ad humanam salutem. a. raeterea, II ad Cor. XII, Apostolo dicitur u Sullieii tibi gratia mea. v Non autem sussiceret, si saeramenta essent necessaria ad salutem. Non sunt ergo saeramenta saluti humanae necessaria. 1 De his etiam IV, Senι. dist. 1 qu. I art. 2, quaes uune. l et III contra se . eap. Ilo; et lib. IV, eap. 16.