Isagoge ad libros propheticos et apostolicos

71쪽

PROPHET ET A pos fit admodum celebris propter regem Salomoanem et Heliam Prophetam, qui non tantum in terrased etiam in coelo dominatus erit.

v ARTV liber Regum qui eri poena

du Meiachim Historias altorum Regululsrael,e Iuda post impium Regem Achab, conis tinei,' celebris est, propter utramq; transuritionem, Alteram ipsius prael in Ddirium caespite ire, Alteram Iude in Bab lonem capite ultimos Porro praeter Historias HELIAE O HELIT EI Prophetarum,usq; ad lo caput ordine

succes lanis inuicem sequuntur si Reges partimui Israel, artim in Iuda. Nunc p ,Πim impi , Nunc pisim ut o ius,ET hias, luc impisiis mi ut Ioas e viam pes etc.us adflnem Libri si quibus Regibus omnes Propheta ab Elia crdehiceps, qui puerunt ante captiumtem Babes Ionicam, prophetarulit , et pleris illorum , ut Esaias eremias, Amos,Zacharias,et caeteri Alari rio coronati sunt.

DE LIBRIS PARA

LIPOMENON.ARALI POMENON a relinquendo nomen habet quia tructa; quod in Libris Regura

72쪽

as Ao ooc AD LIBROS Regum it relictum heu missum P ἀ, id est

iuxm OH etnaeis relinqvo,omitto. Possent autem dici Libri chronicorum puIumbum quia continent Historias annales.Vnide titulus eri Ebraeis, Dibre Halamim, id est, uerba dierum, Quia in his duobus libris descri,

buntur hi attagest dissem Regum Israel.

Incertum est autem, an hi duo librisenti unus,de quos mentio in Libri Regum, cum diicitur. Nonne haec sunt scripta in libro Verba rum dierum Regum Iudas

HI DUO LIBRI

S IN DI VI DN N. T UR. Prioriqui triginet Capita habet. ontinet, fortis Saulis et Dauidis, praeter tribuum eno

merationem.

Posterior qui triginta ex capita habet, coli tinet historius Salomonis tr omnium allor et regum in Iuda cr Israe

73쪽

SUMMA PRIMI

libri haec est.

r. Ab iustio, ad duodecimum caput praeater historiam in decimo capite, de Sacerdotibus Levitis, in undecimo de morte Saulis, descibuntur numerationes Patrum ' Patriarcha, rum ab initio Mundi seorsim uer duodecim tria buum Israel. IL A duodecimo capite usos, Hi orta Dauidis,ut est in secundo libro Samuelis, inpli. Datur.

III. A uicesimo quarto capite, ad finem,

principum Dauidis catalogias ponitur. Item, Oblationes,,tandem Mors ultim sinea rei vivet Dauidem invadit.

SUMMA SECUNDI

Iibri Paralipomenon. t. Ab initio usq; ad decimum caput ampli,

cantur ea de Rege Salomone, quae in maior parte terti Libri Regum continetitur.

I. A decimo usis ad finem aliorum Regum gesta facta describuntur,quae infine teri erser tot inquarii Abrum Regumsunt scripta.

74쪽

isA OOSE AD LIBRO s

DE LIBRO

Esdrae

Duc libri Alter Esdrae primus, Alter Esdri secundus, qui et Nehemiae dicitur intinui libruin apud Ebrie coarctantur. Tertius uero Cr quartus liber Esdrae apud Ebraeos non sunt, etiamsi tertius pro natori parte ex libro Paralipomenon sit conflatus Libri Esdraedi Nehemiae iusto historiaruriordine libros Regum,et Paralipomeuon sequun)tur. Sicut enim libri Regum Cr Paraliporneuoueontinent hi tortis rerum Israeliticarum, qua gestae fuerunt ante captiuitatem Bab Ionicam: it, hi duo libri, Esdraeo Nehemiae tradunt ea quae gesta furit tu populo Iudaico pori captiuntatem Bab Ionicam. Nam Esdras 'Nehemias p. e qui scribae Ieremiae fuisse dicuntur reducunt et ij populum e Bubdilonica captiuirite, et instaurant ii ii raciuiritem Ierusalem Cretemplum, politica vide. stet, Ecclesiastica.Quibus adiutores et horatatores sunt Propheta Haggeus di Zacharias dii Haec autem reaedificatio facta in propter Chii sium,qui prope diem erat uetuirus, in Bethlehem in .m itum C in secundo isto Templo Hieroso rum i mimo

75쪽

PROPHET ET APOS I mimo praedicaturus, ac tandem extra Hierua

SUMMA LIBRI

Esdrae. pira sunt decem, quaesi diuiduntur. I. Ab initio iis ad quartum caput describitur libera,

tio populi sudaui per rum,Regem Persarum. Deinde populus duce Zorobabel numeratur Crcongregatur in Hierusalem, oblationes et festiuuitates repetens. Et hic obstruetur mirabile tuis dicium Dei, di beneficium erga Gentes per cauptiuiritem Iudaici populi Sicut enim Nabuchoadonosor re uilmerodach ante liberatiotiem opera Danielis conuersi sunt, Darius uero Rex Medorum, rus Rex Persarum post libearationem. Isti profuit Gentibus Iudaeorum cariptiuitas. quarto capite usis ad nonum, describitur reaedificatio Templi post impedimentum Qua, draginta duorum amiorum sub Dario tumoret, ad exhortationem Aggari et Zacharia Propheta dirum, Ut uideas inuidiam di astutiam Samiae; verum Dei cultum, quantum potest, impedienatis. Deinde Templum per Esdram orratur dea

riuo Dario pro flua pietate sumptu suppedimn te v abim reddente.

76쪽

is A et O GV AD LIBRO sAnoim capite ad finem des ibitur et e lus Esdrae inseparandis et dimouendis alienige.tiis mulieribus, ubi seorsim obstruandi sunt locide oratione ' de uera paenitentia. Et obstrudita dubi est in hoc toto libro, quomodo Deus nutic punit suos electos delinquentes,ut hic per captu uiritem Bab Ionicam: nunc recipit eos in graduum,ut hic per Esdram et Nehemiavi

SUMMA LIBRI NEHE.

iniae,quid secundus iber Esdrae dictus estur Ab initio libri usa ad octauum caput, post

Helem Nehemiae Iudaei orationem,cum agmtio. ne peccatorum suorum famin,impetrat ab Eth, nico Domino suo, ARTAXERXE Regec cuius mancem fuit in Persia leniam redeunis di ad suos in Iudaeam, ut facturi sequi De norationem uideamus. Deinbueniens Iero'. hnum incepit ciuitatem toti fide cruce, pers quutione C multis inpedimentis reaedilicare, ita ut populus non plum Hostibus iri molestatu A, ut altera nam gladium tenere, altera uero aedificares coactus. Sed etiam Vnta fame crannonae charitate presus, ut Nehemias, capite Plato,edicto mmdauerit, ut ossides qui ad usu.

rust

l. s.

77쪽

tum acceperant, totum ipsis pauperibui redde rent. Postrem),etiamsi non sui tutus ab in dijx iniquorum homaeum, tamen in opere proces it, donec excubias agi porra nocturvo tempore claudi iusit II. A secundo capite, ad undecimum, filuitur Religio recitatur Lex praedicatur mapulo, Sediri etiam renouatur. Namsine religi rie et uerbo Dei omnia replentur erroribus. III. Ab undecimo capite, ad finem libri primum distinguuntur habimiones populi Deamde numerantur Levitae. Postremo separantur alienigenae mulieres . Curatur pro Levitis, reo eruatio Sabbathi renouatur Tertius Liber Esdrae, qui se uocatur, stu lud coiit et, quam illorum amplificationem ouae sunt in libro Nehemiae comprehensa, praeis terea qtiae pruiro capite ex librii Paralip

mciron repetuntur.

Quartus liber Esdrae, qui non ipsius Esdrauidetur se collectu ex pluribu , O amplifica. tionem eorum, quae sunt in primo libro Esdrae sufficienter descripta, continet, ut nonsit uerilia mile,Esdra uel tertio eadem repetiuisse. Sed ut ut sese res habet,hi duo postrea ri ut nos uni. Ela in

78쪽

is Aetoo AD Lin Rosii Ebraeo, nec in Germano Lutheri, et nullia fere sunt utilimis. Igitur ad libros, quisequuntur, ut Tobiae.

m. Iudith.3. Hester, qui etiam inter Historiales compi, possunt, transeamus, ' quid ad aedis scationem sumnis coiit ineant, breviter pera currendo uideamus

DE LIBRO

Liber rob uest floria, iue alioquiem

caetratum quid, ut esse uideatur Comoedia, Dum habet utilitatem Indicat enim, quomodo fleat accidere pio rustico,aut alicui in coniugio uiuentiatimirum ut affligatur,ud exitus tradem estfoelix, discant hic coniuges habere patienatium infide oes aeternae uitae. En iris liber Tobiasseculumstatus coniugulis, et exemplum libri Iesu iracii pro patres milias. Sunt Quatuordecim capi quae sic diuidanis tur,postquam sciuerimus,Tobiam sub Salimitas fur Rege Asbriorum cum abrum Israelitis,ductum in Ase rium captiuum, di illic inter impios cura cruce inpersecutione uixisse.

minis

79쪽

PROPHET ET APOSTI. Religio.

t. coniugium. 3. Pietas.

. crux sub Sennaeherib. c. Officium pietatis in sepeliendis mortuiti su

Oratio. Ieiunium.

Aosor lac, hoc, si patrem; dismor ergas ium. ii Quinto decimuitertium deis scribitur Tobia iunioris. 5 Profectioin Rages, ciuitatem Medorum domum Gabelis et Libearatio per Angelum pisce L coniugium cum Sara Reguliflia. q. Cratio. c.Redit .c Saliaestio patris. F.Angeli discesio, etc. Quae omnia coniugii statum, qui per Angelos etiam admirinistratur,nobis commendant, uis inter nos holnorabile,Ebrata in III. A decimotertio capite usas adfinem de scribitur'nioris Tobia i Gratiarum actro. t. Propheratio de Hierusalem. 3. Anni. q. Obim. c. Sepultura, cum Historia de Nineuae perditio,

80쪽

is Acoo C AD LIBRos reditu ad suos, morte, etc. Si Deus ipse guberanae oeconomiam, ade fidelibus coniugibus in omnibus suis, ictionibus.

DE LIBRO

LUDITH.

Line iudithis ipsa IUDITH nomen

habet, di inter Apoc pha compumur. Dubicitur enim an fit Historia, an uero excogi, latum quid icuti habet tragoediae forniam. Vt ut autem sies res habet, est liber utilis, C in Niceam Duod confrin tu , ut inter sic Biblitarum numeretur libro . Depingit enim impio, rum, rannidem horrendum uero exitum D

inde piorum ducimo uictoriam, tametsi sub

Cruce exercentur.

Capita sunt sedecim, quae sic

diuiduntur.

Ab initio, ad octauum caput continet primum in genere uictoriam regis Nabuchodo,nosor,per Holofernem principem x.Deinde mi. naser indigmtionem Holofernis contra Israeliatas. 3. Postremo Israelitarum nunc resissentiarurrvnae trepidationem, ut fit in cruce Sanctorum propter infirmitat curare, Diabola per posnimiumsclitetit