Isagoge ad libros propheticos et apostolicos

101쪽

PROPHET ET APOST reputam, uocatur proprio nomine IESUS IRA CH, ab autore ut indicat Prcatio uixit post omnes fere Prophetas in ultima parate,paulo ante chri li aduentum in carnem, Vir admodum pius et doctus,nimirum ex Schola re Bibliotheca voeptiorum in lucem pro sim, id tr hunc librum ex multorum dcctorum hominum scriptis concinnavit

i et Est autem Liber insegnis, is in cuni uulgi

vim conuenient tam mutius imus, unde ciuis aut Paterfamilias discat Pietatem, Probitatem, 'Prudentiam, Qualiter se gerat, Primum erga i Deum. Erga uerbum Dei. s. Erga Mini iros: et Viverbi. Erga Parentes. c. Erga Vxorem tr inmi. .Erga proprium corpus. .Erga serar .Erga Possi dem ' Erga uicetnc s. o. Eras mico et inimicos n. Erga Magis, tum, ' ultimo, Erga omnes homines, ut merito liber de

domestica disciplina uocari positu

ta cum autem non post commode per capita ted Aperni, qui ita est liber ordiae partium com

scriptus, sed ex multorum doctorum ubi is colle, tum uari congestus, queniadmo iuvet

102쪽

is A IOVE AD LIBAE Osr. Primum prouerbiales sententias aenigrim Osimilitudines continet, ut hoc nomine Iesus Sirach imitator Salonaenis spe uideatur. II. Deinde peculiares quasdam antiquus diuinas, te uim Deo probatis,hi larid continet. III. Praeterea pias aliquot orationes et hinnos egregios Deo fundit e canit.

IIII. reo remo quibae benefici' Deu popolum suum it dignatus, qui uis malis inimices

suos cumularit,indicat.

V. In fluminui liber est diuina sipientia refer, ii tau .

DE LIBRIS PRO

PHETARUM.

SEquuntur libri PROPHETALES,Dies

autem Prophetae Sedecim. Quatuor mio:

resipet duodecim, mores,de quibus supra. Sumiam doctrinae Prophetarum haec est, pri mo quod docent de futuro regno Christi m P inde multi exemplis tr hi or sexponunt pismum praeceptum consolantur dirum cera scientis, et securis minantur. q.Damnanti Iolatriam Iudaeorum, quam fornicationem

cadi.

si ma

103쪽

Est autem IDOLOLATRI Astu Spiritu Ii Fornicatio, quando populus colitterem, uearum imi secundum Verbum mandatum Dei. sed secundum suum Bonam quam uocant,opiritionem,Vide Iudicum Septimo. Item*.Reagum Lem Ofieae, Num illa opinio prohibita

est Delit. do

DE LIBRO ESAIAE

post Dauidem extant, iure ta merito pri. imas tenet . Primum enim comuncius est Christo

non solum fide, sed etiam propinquirite sanguis eg ZI; nis vocat enita Christum Patruelem suum, aispite . Putant autem Amos patrem suta, suis bfratrem Regis madiae, e cuia linea Christus natus est. Deinde scripsit de chrisso, O regno eius non solum plures conciones, quam ali Prouphetae, ed etiam clariores fere ac illussiriores, quam Euangelistae. Ideo magis Euangelistra quam Propheta dicendus eset. Vixit autem Vitis tempore tranfimigrat . nis Decem Tribuum Fubscia et Edecora Reagibus I

104쪽

s o OG AD LIBRos ibitis Iuda, cum ea, Ioe Amis et Michea hi fecundo centenario quarti Misseirari uni runMundi Prophetauiis ultra centum alii Aconfine autem liber Esaia Propheta, prum in Prophetias Legaleso Euangelicas. n. Ei. florias, ut Edechiae Regis. . Exhortationes a Iudaeos O Gentes'.consolationes. Orationes.c.Gratiarum actiones. Sunt autem in Libro Esaiae Sex ginta se Capita,quae sic dividantiar

I Ab initio usi adis caput agit cum Iudae

nunc acriter eos reprehendendo, nunc contra eos, nunc pro ei Prophetando. Pertinacibus

enim horrenda imitaminatur. Resipiscentibus uero praeciam de christo promisiones eos consolando proponit Q num partim claudit Gratu

rum actione.

II. De decimotertio capite usi ad x . transiit ad Gentes, O contra eas concionatur ilicii iratur ibi ominatim perstringit. l. Bab Ionius, i. Philhiaos III. Moabicis. IIII. Dam ce nos. V. si melitas. I. Egulios. V I.T Hos Ull I. Sidonios, ut pote malos Iudaeoru avicinos,ido trafer Populo Dei semper in ep

105쪽

PROPHET ET APOSTFos,quibus devastationem Cruita horrenda nita ala uaticinatur Nec interim negligit promisi.oneffata Gentibus adsidem conuertendis. III. A uicesimo quarto uis ad redit ad Didaeos,quibis iterum dura concionatur propter illorum credulintem Minatur enim superbae Mnagog x et imprum Iudaeis captiuitatem Ceata infortunia, quodq; penitus a Diu defierentur. Pios uero et probos consolatur, quod Deus fit reliquis C pu istum suum gregem seruaturus. Interim non omittit gratiarum actiones pro Euangelio reuelando in nouo Testamento. illi. A Tricesimo fiexto uis ad Quadrage. simum Caput,recitat Historiam Edechiae, Rem Iuda, quem utpote pium et ardenter orantem Deus, contra impium Regem Udiriorum Senmherib,c morbo periculos Fimo laborantem, exaudiuit. V. Quadragesimo Capite usi adfinem frarum agit cum Iudaeis, nunc illorum incredulita, tem et idololatriam acriter reprehendedo iunceos ut captiuos in Bahlone futuros consolando. Interim multa egregia Prophetia ex promisi.

ones de regno chri hct Ecclesia copreanda,et

106쪽

Is Ao oo AD aBROS uocatione Gentium in medium proponit Leti subiungens Euangelium reprehensioni con oti,tionem per Euageliuit uerius Euagelista quam Propheta,dici posset antum de libro Esaiae.

DE LIBRO HI ERE.

MIAE PROPHETAE.

Hi EREM A filius Helchne sacerdotis

coepit prophetare. Decimo tertio anno recigni Iosiae, quando Rex, Sacerdotes et Popllis Iu perdit ime uiuebant onec inuentus fuit luber Legis diuinae in domo D O MI I ab Helichia,patre Hieremiae. Tunc rex pia induens ui. sicera cultum Dei restaurauit, et idololatriam exterminauit,ut posterior liber Regum cap. iniectatur. Prophetauit uero Hieremias a Decimoterito aim io De u ad captiuitatem ab Ionicam, annis fere f. Prophenuit autem de Bahlonica captiuitate et uastitate urbis Ierosol mae,adeo.que tempus captiuitati fore septuaginta annos pi dixit. Vbi nobis obseruandum est, quod quanto propius acceleratpoem, to peiores cro inutioressunt in q,quod apparet ex se. remi pariter,et ex hoc vostro tempore,uerum

107쪽

ue licet c

PROPHET, VT APOsT: Quanquam autem in Prophetarum libris non potest ordo Capitum obseruari,qui permorines ex ore Prophetarum collecti magis, qui, ab ipsis Prophetis scripti es e uidentur tamen est quodam prodire tenvisi non datur ultra Hiis

eremias igitur tria praecipue tractat, agi non ordinesed crebris repetitionibus inter se coma

mixta

Primum concionatur,et obiurgat uehemenister impios Iudaeos. Deinde praedicit poenam, nempe uastationem urbis Ieros obmitra . Postreismo uaticinatur etiam ut alis Prophetae, de chris o et regno de nouo Testamento.

L Ab initio usq; ad uicesimum Caput praeter historium,qua uocatus est a Deo per uilionem,et fgm,nimirum uirgam uigilantem,et ollam ebullientem, quibus Deus ostendit iram suam subita.

Neam,et vehementem,co tra populum suu perriuersium ac rebellem,per Regem Bub Iovis, uiris gam et ultorem Dei Praeter inquam n Hris storiam,reprehendit Ieremias Iudaeorum impleratemidololatriam aridula vitia, crudelitatem in Prophetas,ut omnes fere conciones sint poenitentiales, seu ad poenitentiam grauisimae adhortationes,praeter Prophetias de captiuirite Bahlonica,C praeter consolationes, quibus Crin via Prophetam contra tentationes , Cr a Prophe a

108쪽

snoo G AD LIBRO se Propheta populum e captiuitate liberandari

consolatur. II. A uicesimo usq; ad Quadragesimum pro ter historiam de crucem calamitate Prophete,' praeter egregia promisiones , de reditu ex captiuitate,de christo et c. populo Iudaico crpraecipue Principibus matur extrema,nempe captiuitatem et omnia maia,quae per hoc exagis

gerantur,quod DEUS ipse lignificat, puclle stare a parte Chaldaeorum contra suum popu)ium,et una cum Chaldaei hystere populum A. um,quod omnium est horribilisimum, scilicet, Deum non es cum suo populo, sed contra suum populum. Deinde minatur etiam false Prophetis et Praedicatoribus,qui dixerunt Principibus 'so. pulo placenti et non secundum uerbum Dei. Postremo recitat historiam de Zedechiae Re, ge,quόdsecuti contempto uerbo Dei confugiebat ad huntaria praesidia sic etiam accidit ei cum fuisis miseria e calamitates,quae est merces T ram

norum.

III. Quadragesimo capiteli' ad Demlibri,praeter exempla uaria, quod scilicet D E. S Prophetam liberat et eruat, Quod Deus uerus insito verbo, Et quod uerb sui conis

temtores

b steti

109쪽

PROPHET ET APOST.temtores punit Deinde praeter admonitiones ad Iudaeos in I dipto, O conflationem,qua Baaruch Scribam suum Hieremias conflatur, uatiscinatur contra uicinas Gentes, Enptios, Phi/I laeos,Moabitas 'alia Regna. Deinde conistra Regnum Bab Ionis, per Medos et Persas destruendum. Postremo claudit librum historia devastatio nis Ierusalem,oe populi in Bahlonem abductio. ne,ut uideat unusquisq; Dei consuetudinem qua solet punire eos , qui contemto uerbo Dei non emendant uitam suam, nec agunt poenitentiam. Tantum breuiter de Hieremiae libro.

DE THRENIS SEU LA.

MENTATIONIBUS HIERE.MIAE PROPHETAE.

IN hoc libello quem inscribunt THRENOS,

id est,Lamentationes ieremiae,deflet Propheis et uastationem Ierofobmae et Regni Iuda crpopuli miseerum captiuitatem,quam nec commia nationibus nec promisionibus potuit auertere propter populi incredulitatem di uerbi DEI contemtumet Subinde uero promisionibus Deis de consolatur et populum, ais precibus suis committit hunc causam Deo. 3 Scria

110쪽

3sAGO OR AD LIBROS Scribuntur autem hi Threni hoc ordiu in Ebraeo,ut primus uersis incipiat ab Aleph, e. cundus a Beth,Tertius a Cime et sic consequenter seruata literarum Alphabet fierie, propter memoriam hoc modo iuuandam , scut hodie a quibusdam idem obstruatur. Porro secuti fiunt quatuor Capita per orati nem, Hieremiae in quinto cupite, sic sunt etiam qitatuor carmina iuxta repetitionem Alphabetim iugulis capitibus.

I. De infortunio populi

regni Iudaici. II. De negligentia Proephetarum.

Inca ILL Demisericordia Dei. Cum tin site. LIIII. De destructione Tem a coque plifanae,et alijs paenis ritur. populi Iudaici,serjecitatum commeritis.

Liberi AR H ab Autore immen habet. quicunq; is fuerit. Nam non estueri mile, fuisse Baruch sicribam Hieremia,cuius fit mentio Hieremiae p. sed ausim quendum eiusdem nominismum ae die

sim e