Iteratæ vindiciæ, iuris coronandi reges romanorum pro Archidiœcesi Coloniensi

71쪽

Imperatoris, oe commans statuum Imperiν ea ense, fuerunt constituta,alia autem, qua longa consiuetudine , o Huturno Uu,m Imperio fumant introducta , non tamen communi adhuc omnium consiensu, c firmata bac publica. lege fuerunt incertiorem ordinem redacta cisabilita.quae vero in Aurea Bulla de iure coronandi ad Colonientem Archiepistyun ectare legimus, ea ad neutram clusem referripossunt, ni enim tantum narrativa attes tat Pataris, quo d Anienses, diuturno sibi Pseu acquisexerunt. Ita ille,ex sua tripode, sed bona eius pace, frigide, si unquam alias; quo enim auctore, qua lege hoc

dicit,aut cui tandem, hanc suam interpretationem contra diserta legis verba,authenticam faciet e Ergone Regalc coronandi munuS,ritusq; , quo viroque nullum illustrius, vel ipso Advocato teste, ita eviluit,vi de eo,sapientissimo Legislatori nuspiam cura fuerit aut providentia e Et solus Elector Coloniensis eandem suam regalem praerogativam, nulla certa lege firmatum ot saeculis ab Hill Oricorum dissidiis suspensam, Advocatorum cavillis castigatam,traductamque hactenus habuit, habebitque imposterum , dubiam nempe semper i litigiosam e si enim verba ex Aurea Bulla adducta vim praecipiendi non habent,sed sunt tantum attestati

l . va & narrativa,vti vult Advocatus,certum est,nihil in toto Imperiali jure,de coronandi ritu & mune-: restatutum reperiri.

Verum dispiciamus, quaenam sint illa verbas vim praecipiendi non habentia , sintq; solumnari rativa&attestativa. Et imprimis c. dureae Builae.

72쪽

scripto Coloniensi visum observant autem Iuris iaconsulti,per eiusmodi veaba, statuimus decentimus si in Constitutionibus ponarum , ius aliquod no .vum indicari,ut docet Mor. p.alma.cal. idque ex toto contextu istius capitis, in omnibus omnino membris quaePlurima sunt , apparet ; solum Ar-i hiepiscopum Coloniensem ex legem facit Advocatus Moguntinus. lubet Verba pragmaticae repetere.cui competit dignitas oficium : sine dubio,

de verbo competit potissima debet esse quaestio.

At quis Scriptorum de Grammaticorum hoc verbum inter narrativa unquana recensuit studiosius inquirenti triplex potissimum illius vocis notio Occurri primo enim,competere, est honores, officiaque cum, vel contra alium petere. hinc Competitores, id est, Candidati honorum. a. Com- pctere, idem est, ac conveniens, idoneum legitumum: hinc competens iudex. 3. apud Iurisperitos in Materia legum,competere, significat, deberii Scaediola in L qui habe S. scriptis de Manum: testamento competere libertates, id est deberi liber tates s Et ecce, quam apte, quam dextere omnis haec significatio, Coloniensium juri contra Advocatis omnia subservire reperitur. Non pigeat, verba etiamnum repetere. coloniensi in Hiepiscopo competit di vitas ex ossicium grai Romanorum primum diadema regrum imponendi. id est Coloniensi Archie. Piscopo convenit x debetur dignitas 5 officium

73쪽

eoronandi Reges. quid clarius e quid apertius'

debebat sane istis verbis tota haec controversa deia cisa, sopitaque videri,scut omnibus hactenus visaeli 'Ad haec imn quid advertere poterat Advocatus,

Eandem vocem c competit in linea immediate

praecede lati,& causa Trevirensii, non narrative, sed omninodecretive sumi e Sic enim loquitur smperator Cui Trevirensi primam diocem competere deis claramuri sicut in enimus hactenus competisse. quaergo licentia,inlinea proxime sequenti, de causa Coloniensi, silmillimaque plane materia ad alium se usum violentum detorquetur s Addat Advoc,

tuS cap. 2J. . I. Aureae Bullae , ubi Imperator eidem voci parem omnino vim tribuit. Primο-

geuitus filivsuccedat eis, sibique Ioli pus cir dominium competat .id eit ibi oli debeatur.

Eit autem regula Iurisconsultorum , in legum interpretatione a communi usu verborum

Eon tecedendum , & ubi est identitas verbo rum , non debet esse , fingique diversitas rerum&sensuum. Imole sex legibus optimam interpretationem accipiunt, Acor. pag. I. bb. cap. t F. 'Cutiaque ergo in pluribus locis Aureae Bullae Vox 'bonipetat 9 ponatur a Legislatore, assertive , imo nullibi aliter , cui persuadebit Moguntinus Advocatus,in 1ola causa Colonie si eum tanto eiusdem praeiudicio,narrative sumendam ' Alia quoque in eodem textu gravis notatur

74쪽

Moguntinus Iu Ir Imperatorem dum de Coloniensi loquitur, respexisse ad morem priorum tem porum,quo idem Coloniensis videri poterat ius aliquod intra Dioecesim suam longo usu acquisivisse, Moguntinus vero extra illarmn reliquo Imperio.Ita enim intelligi debet eiusdem distinctio,

in qua sibi tantopere complacet, Sc totius controversiae robur constituita Verum imperator,non in

Coloniensi, sed in Trevirensi causa, antiqui temporis v sum allegat ;sic enim loquitur , primam γο-cem Tre irensi competere declaramus', sicut hactenus competitist invenimus: de Colonienti absolute,sine temporum locorumque respectu & limitatione asi erit : Cui competit dignitas Er Uficium,circ. Et qua tandem spongia hos omnes naevo S,coram Principe suo absterget Advocatus Moguntinus.79. Quod ergo ipse agnoscit loc. supra citato, Quaecumque in Aurea Bulla continentur,vim legis pragmaticae de perpetuo valiturae obtineres id universaliter,aeque omnibus, etiam Coloniensi fixum firmumque manere parest. Cumque sagacissimus Imperator controversiis longe minoribus providentiam suam impenderit, quis pl ae Imaiyllis

Ium in re tanta, tot saeculis litigiosa, a scopo suo,&aseipso degenerasse: dissimulare hic vixi possum, delicatum M infirmum Advocati stomachum, qui minutias quasdam concoquere non potest. dixerat Scriptor Coloniensis in priori scripto 32. Imperatorem quasdam minutias, exempli gratia, de benefiictione mensae imperialis, de porrectione llyri

75쪽

libri Euangelii,non neglexisse, multo minus maiora neglecturum. hic insurgit Advocatus Mo-guntinusp.J6. & primo quidem exempla istarum minutiarum in scripto Coloniensi posita, satis vafre in alia commutat ; mox ut coeptum ex musca

sua Elephantum perficiat, per duas fere paginaS, Operam strenue perdit. Nunquid enim benedicere mensae,porrigere osculandum librum Euangelii, quod saepe ad inferiorem ministrum spectat, minus est, S m ulto minus, quam ungere &consecrare Christum Domini ' sit ergo multo minus est, tantumne piaculum,tamque crudo stomacho dignum eiusmodi respective vocare minutiaS.8o. Ex his postquam satis constat,uerba g. a. Aureae Bullae Archidioecesim Coloniensem con cernentia, non esse tantum narrativa,sed decreti va; quaeritur modo,quid per illa cautum, decretumq; censeatur e facile videt amicus lector, quaestionem non esse dubitantis, sed instantis N urgentis; quod

subinde opus est, quando adversarium difficiliorem nacti sumuS. Equidem cuilibet,sapientissimi Legislatoris recon om iam in Aurea Bulla servatam, exactius expendenti, is unicus tam operosae Constitutionis Scopus statim occurrat necesse est, ut aequa fieret, tum inter omnes , tum maxime Hectores Principes, honorum munerumque distributio; quaeque inde consequi solet, sincera propublico Im- .perii bono, animorum concordia: quam suam intentionem Imperator magna & anxia so-

76쪽

licitudine,statimin imo Aureae Bullae exordio, palam omnibus facit,illique insistens pomum Eridis e medio amoturus, Et ectoribus prae omnibus aliis, suas singulis regales aerogativas,in dupliat, sole-niq; potissimum actu, Electionis Sc coronati . nis administrandas perpetua valituralege parti

tuta

8 I. Et Mogutino quidem Archiep. ipsius Electio.

nisin dictione cnovocationem, suffragiorumq; icuram & totius machinae illiisi directionemaelect. , Trevir. primam eligendi voeem, peculiaremq; reproprium prae aliis sessionis honorem assignat. Cum autem in actu electionis Archiepita Colomi aliqua simili praerogativa,honorare pro meritis no posset num babere secundam vocem non tam est bonoris, quam Ordinis c rosci,) in altero nempe coronationis in actu primam illi dignitatem, diadema regio impo- 'n endi contulit,eademqI A. B ulla firmavit:de hae e i nim fuerat,a tempote Ottonis I. inter Mogontia qnum & C oloniensem controversia, ab Historicis'

rerum germanicarum frequenter commemorata,

quae proinde sapientissimi imperatoris, eiusmodi litigia exstirpare volantis providentiam etagere, llatemque nequaqua potuit, nam tametsi plures sub- . inde Pontifices Romani,suum de ea re sen sum,tatis declarassent,&Fridericus I. sicut & Henricus 3. illam coronandi praerogativam Archiepisc.Coloniensi adscripsissent & vindicassent,ut sup. visum,

tamen Fibrae distensionum, tot annorum decursu roboratae penitus evulsae nodum erant; ut dubitari

77쪽

non possit butus eontroversiae componendae cu-iiram, potissimam providentiae Imperialis partem lextitisse. Cuius rationis vim, quam omnes facile notan , cum adgersarius retuDdere non posset, .lerter declinare nititur. i I Q82. Nam p. q. n. qq. astute iugerit nullam diu fuisse Moguntinum inter&Coloniensem de jure .coronandi contentionem, a trecentis nempd annis, & tempore Henrici tertii. Ideoque cum A.B. promulgata fuerit, ad dissensiones inter Principes Electores tollendas, non fuisse admodum opus eius rei meminisse, de qua non esset amplius conitroversa; ita Advocatus,si non vere, profecto Op portune sibi di ingemol Etenim quod i loguntinum inter &Colonien semde Jure coronandi non fuerit eo tempore cotroversia, id ipse Viderit, qu modo p. .Fq.ssine rubore asserat,cumpa. q 9.& alias mon tantum inFridericia .sed etiam in Ludoicim Vari coronationem, Moguntinum se ingessisse fateri cogatur. Et quidem huius posterioris coronatio,non si ne gravi certamine, nec uno solo peracta est.Cum Trevirensis absente Coloniensi., se Mo-guntino opposuerit , & Colon ien sis reclamaverit. teste Bra ero. additque Alberi. Monachus iuci uic. Ludovicum coronatum Aquilarant in

loco, ubi debuit , sed non a quo debuit. Cui consentit ManuscripAoc. apud Sirar. lib. I. in Petra dicens. Alter c LudovicusQ a quo non

.consueverat, eo tempore coronatio peragi cor

natus est , id eli, ab Archiepiscopo Moguntino.

78쪽

Quomodo ergo,tempere Caroli quarti, iam dio non fuerat controversia inter Coloniensem &Moguntinum , cum Ludovicus Ba varus Carolo. Coaevus immediate praecessisset in Imperio,exstarentque eiusdem disceptationis de Imperio interutrumque Ludovicum & Fridericum latis funesta vestigia. Atq; ex his docemur hanc legem de praerogativa coronandi ad quietum tranquillumque Imperii statum inducendum, conservandumque omnino necessarium fuisse quam proinde li-rator brevibus, sed perspicuis verbis, quaeque legenti, nihil deinceps dubium relinquerent,conia tensu omnium Principum tulit,pro tu ctoritate S M testate Imperatoria pronunciando; Archiepisco ho Coloniensi competit,dignitas nec nou ossiciumRomano-

rum Rei primum diadema regium imponendi; eaque promulgatio factu eiHoco proprio , quo reliquis

omnibus Electoribus suae singulis praeeminentiae decretae fuerunt. Advertat autem amicus Lechor, verba diluitas nec non officium haec enim personam in timeam ciunt, & individuo cum quocumque altero honore,comitantur. Advertat 2.verba pri- .inum diadema triplici enim corona a tempore C roli Magni Imperatores Occidentis redimiri sole bant,primam sumebant Aqui rant,alteram Mo- doetiae vel Mediolani in Italia. tertiam Romae. adtollendum autem omne dubium primae coronae in Germania imponendae dignitat*m Im perator attribuit Archiepiscopo Coloniensi: po terat enim quis Maitimare Italicae coronae honore,

79쪽

illi debitum,eum in Italla,non inGermaniinrclaris

cancellarius esset. Idque benὸ observet Advocatus Moguntinus , officium coronandi nonsemper Archi cancellariatui cohaerere. prudenter autem Tauteque Imperator, dum legem praesentem san-ovit, nec litigantis alterius partis, nec ipsius conctroversiae mentionem ullam fecit, ut suo exemplo omnem litis illius imposterum memoriam ex ani. mis hominum prorsus evulsam, se velle, ostende ret. quod similiter in quibusdam aliis controve sis per auream Bullam sopitis observare Iicet. at que ita sentiunt,quoscumque in A.B. Commemetatores, videre contigit,infra citandos, inter quos

qui asserere ausus erat, in coronatione Caroli V. Archiepiscopum Moguntinum una cum Colmniensi, in partem istius muneris venisset de quo

83. Quaestio tertia et virum exstet aliqua lex, aut -- consuetudo post Auream Bullam lata,aut usurpa uaeriti' ta, qua Archiepiscopo Moguntino lus coronandi Reges Romanorum extra Dioecesim Colonien- T. 'sem conferatur. Dm. Quaestio movetur de Iege aut consuetudine post aurem Bullam : nam quidquid ante controversi aut juris, aut facti fuisse dici posset, id per auream Bullam decisum desinitumque manet,quamvis ius,ia usus etiam ante Aur. Buss. Omninh COlominensibus faveam ut infra visum. ergo neq; in

mea Bulli, neque iis toto jure Impetrali, incia

80쪽

aut novo apic e in urn reperiri elassiodp Iem vesconsuetudinis testem ; sed nec firmum vestia zium aliquod similis moris ab Advocato, qua

vis sedulo allatum est: Hsia,esaurimi nostramvro inumam abiit de satis erati Nun id distributiGa

perientia probaK i ii , .

84. Neque defuitImperatori Carolo,inter aliari duplex urgentistima causa,ob quas Archiepiscopo Coloniens; neglecto Moguntino,praerogativam coronandi deferret : Etenim in abu Electionis, omnes fere prae eminentiae soli Electori Moguntino collatae erant,praeterito Coloniens; aliisque sita militer Electoribus suae singulis dignitates ic osticia assignata,nulla Coloniensit,ut supra visum. At vero, quomodo Iustitiae distributivae , quae in limnorum partitione bilancem tenet,quornodo con .cordiaeinteirincipes tantopere optatae securitati, consuli uni erat, si talis,tantusque Princeps, quantus semperArchiqpiscopus Coloniensis in Imperio habitus est, in ritu coronationis se neglectum vidisset; quemadmodum in praedicto factum viderat nullus sane tam vivax,potensque eis, addiscordi .m inter viros Principes concitandam, sen-

ΩΑ,&stimulus, quam neglecti, denesatique honin