장음표시 사용
161쪽
Urbes relinquam. Non ego pauperum Sangui parentum, non ego, quem Oeas, Dilecte, MaecenaS, Obibo, Nec Stygia, cohibebor unda. 236JJamjam residunt cruribus Sperae Pelles, et album mutor in alitem 10
Per digitos humerosque plUmae. Jam Daedaleo cyor caro Visam gementis littora Bosphori, SyrteSque Getulas, canorus 15 Ales HyperboreOSque Campo S. M Colchus, et qui dissimulat metuna f237JMarsae cohortis Dacus, et ultimi
Nequaquam in terris manebo diutiusci invidiaque
supellci deserum civitates. Ego prole majoriam inOPUm, go quem PPOllas, charissime, o, Maecenns, haud inoriar nec Stygia palude coercebor. En modo tibiis inere cunt Folles
dit in superiores partes; et Pluniae tenues Xori antiu in brachi s et scapulis. Nunc ad littus Bosphori 1 omentis, o Libycas Syrtes, regiones ille B VCBles per-gain, factus avis canens Suaviter, Velocior utem
Icaro Daedali filio. Moxolchus, Daciasque Itulum exercitum inuitans non timere, utque eXtrentimo jam ver cycnus: bina forma praeditus,
viiii i et di It Sol, in aralita supra volui emext. nfiniat uuibram dimit, aut certe parvam facit ita sunt in felicitas compriniit invidiana, quasi supra Ciaput ritas consistens. 5. Pauperunt Sanguis parentum. Obscuro loco natus, avo nempe liberio putre libertino. 6. item vocas, Dilecte. Si intc I punge Medulo id est, quem tibi di loci iam vocas, pro tua in me uni nil propensione, O, Maecenas, qua me ignobilem et D milem rc se trieris, exornas, beas Maecenatis in Horatium torte
sublatum naeniola Vnt. Lingens te, ne rita, nec . Unaragdos,
Beryllos neque, Uti rece, perni frates, δε ε mi an id margarit quc o, kC. S. Nec lygid cohibebor undia. Ι est, non moriar, nec proinde in Inseris detinebor aut cosercebor Ovid. it. Quoquepatet domitis Romana pote intire terris, Ore legar populi;perque omnia seculasanid, Si quid habent reri ras uni proesagia, it Ni. Vide supra Od. Iq. v. S. De fiNe dixi lib. i. Od. 3q. v. 10. 9. an om residunt eruribus, iac. Sontio
me transformari in cycnum; anaque meis tibiis, humana carne et Cute spoliatis, MCCΓCScim pelles asperae, quales sunt in cruribus
10. Album mutor in fuitem. Ex Pythagoraesententia loquitur Horatius. At bat illo Poe
tarum ni ima transire in canoras avos a Vi
cissim lusciniarum ac cycnorum animas Politis imanitti . Porro cycnos, ut et Politas, in tutola osse Apollinis creditum ost. Unde Cycni apponantur boni odiae, muli autem unsoribus Comparantur Cic. Tusc. i. Cynei non sine
eatis Apollini dicati sunt; sed quod ab eo divinatione in habere rideantur, quo providentes quid in morte boni sit eum cantu et tol lute
moriantur. Virg. Eclog. X. 27. Vare, tuum nomen
Confantes sublime ferent ad sidera cycni.
Iulia noster de Pindaro, Od. 2. lib. v. I tu a Direetum leves aura cycnum. 13. Dada eo cyor Icaro. Id est, non ego temere volarum tentabo, volui Ica his, ne ii perinus assumam fictilios et adscititias. Do Icaro ejusque patre et talo, lib. i. d. 3. sub
l q. Vistim gementis littora Bosphori, lac.J
Barbaris etiam populis, et regionibυς innotos-Cnmci meaque OeSis ad remotissimas orbis partes celebris erit. De LoSphoro, supra Od. 13. V. q.
Gementis Illic enim horrendum stridet ac
fremit mare, angusto Coarctat am spatio, et ad comprimentes ripas suctus alliduntur u ge
15. Syrtesque Getidas. Ad Africae littora. Vide lib. i. d. 22. v. 5. Getulia regio Libyae
circa Syrtes do ii in lib. i. d. 23. v. 10. Canorus ales. Cycni more, canens dulcitor Simo vero fabulosus iste cantus, disserui ad
16. Hyperboreosque campos. Ad polum Arcticum, ultimumque episeni rionem, quasi ultra Boreae satias et origi nom. Vide lib. i. Od. 12. ad penuli ininm strophen imOt.1 T. Me Colchus. Asiae populus ad oram Coxini Mari, Orientalem. a regi vocatur hodie Mi/ὶgralia. Qi et dissili ιu fit metum. Istu periphrasi videtur Horatius indicare Parthos, de quibus vid Annot. lib. i. d. 19 v. 12. Quidam tamen reserunt ad sequentem vocein Diacus.1 S. Marso cohortis. Vel per synechdochen Marsos pro Italis ponit vel potius illos praecaeteris nominat, tib in bello erant genus acre virum, ut vocat Virg. Georg. i. 167. Marsi Italiae populi fuere, ubi nunc est pars Abrutii ulterioris, juxta lacum Fucinum; Omenque regiuncula conservat adhuc Marsi ducatsi titulo insignita. Dacus. Gens vicinam Daniatii regionem incolens, Transylvani, Oldavi, C.
162쪽
celebrabunt Geloni. Me Cognoscet doctus Hispanus, et qui bibit aquas RiOdani. Apage calatus tu bres inutilibus exequiis, letuS-que indecoroS, et 1 PretnS. Comprime Hulmus, et Praetermitte Eata tumuli ornamenta.
Noscent Geloni me peritus Discet Iber, Rhodanique potor. Absint inani inere naeniae,
Luctusque turpes, et querimoniae :Compe Sce clamorem ac Sepulchri Mitte supervacuos honoreS. ANNOTATIONES.
19. Geloni J Scythiae populi ad fluvium Borysthenem, a Gelono Herciali tilio Comomi nati. De illis jam Rupris Od. . . Penuli Intelligi possunt etiam Scythae remotissimi, de quibus lib. i. d. I9. v. 10. Peritus Iber. Hi paniae populus ab Ibero, seu Re Ee, seu fluvio, dictu . Persiis. Liter in StudioS IS, Hri 'Me δε- structus doctrina. Alii referunt ud navigandi peritiam. 20. Rhodanique potor. Lugdunens Gallos innuit et designat, apud quo ΓλC nidi P Certamen erat cujus memiuit Iuvenulis Sat. i. M. Palleat, inquit, Ut Lugdunensem rhetor dicturus adiram. Rhodanus fluvius Galliae praecipuus, apud Hel
vetios scaturiens, per laCum ei anni na tam rapido fluens, ut sua non COInquinet ara Der-
miSCeat aquas. Genevam assuit; Gussiatii Sabaudia, Delphinatum a Bressia disco it; ad Lugduniun excipit Marii amnem ISaram autem ad Valentiam et Vivarium Occitiniam inter et Provinciam, ad Avenionem perlabitur: inde vero non proCul Druentia fluvio auctiis Λrelatum adit. Demum ostiis quinque Mare Modi serraneum in odit ir. Rhodani magnitudinem commendat M. Varro, nec inseriorem Istro praedicat Apud Aul Meli lib. X. cap. 7. 2 Absint inani funere noenia , LC. J Fu-
mortalisque futurus ; quibus expressit Ennii Epitaphium ita de se ominati Nemo me lachrymis de oret, nee funera fletu F it. Cur Molito inu' per ora virum. Vinnire. De his supra Od. I. ad finem. 23. Sepulchri Mitte superracuo honores.J
Plane loquitur ex mente ipsius Maecenatis, cujus haec apud Senec. pi St. D. resertur Sententia.
Nec tumuIum euro Sepetit Natum relictos.
Q. HORATI FLACCICARMINUM, SEU ODARUM,
Non opibus aut honoribus, sed med iocri fortuna, idque tranquilia constat felicitaS.
Imperitum vulgus ave sor atque amoVm.
ODI prosanum vulgus, et arceo.
Metrum idem quod Od. 0. Lib. i. 1. Odi profa m. Quod Persius sub finem
Satirae primae, hoc de hujus initio praestat Horatius. Nimirum quibus scribat, et quos Iectores velit, uterque imperiose statuit. At igitur prima strophe velut prooemium gravissimi carminis gravissime quidem tractati, documstiua Pleraque ad more pertinentia contiuentis. Cert in huius et sequentis libri carminibus potissimum enitescit illa, quam laudat Petronius, Horatii euriosa felicitas. Audiatur hic Scaliger hypercritic tertii libri de primam regni leo dicendi genere structa est. Et postea Sequuntur carmina plena sapientiae, Numerosa ardua Secunda de pariter altiloqua tertia gravissima quarta nec Pindaro cessit ac
163쪽
Favete lingui carmina non priUS Audita Musarum Sacerdos Virginibus puerisque Canto. Regum timendorum in proprio gregeS,
Reges in ipsos imperium est Iovis, Clari Gigantae triumpho,
Cuncta supercilio moventis. ANNOTATIONES.
riam ego antistes inauditos antea versus cano puellis ac juvenibus. Reges metu-yendi potestatem habent Su--ci uni o S 11 POPulos, ipsos autem
I J in regem potestatem habet Iupiter victis gigantibus in
De quinta quidem. Sexta altissime sonat, Ac. Haec ille. Profanum it iis. J Orphaeus; φθέγξομαι oli θεμις si θύρας δ' ἐαπιθεσθε βέβηλοις, Loquar quibus fas edt, at fores occludite profanis.
Arcet vulgus indoctum et rude, utpote Musarum sacris haud initiatum. Olennis erat sacrorum formula quam liabet Virgil. Eneid. vi. 25S. Procul, o prothi esse profani. Callimach. 'Eκὰς καρ, ετ βεβηλοι. In etro iiii Satvrico Eumolpus ita praecipit ugie=λdum est ab omni rerborum, fila dicam, vilitate ; et sumendae voces h plabe sit moloe, ut sat, Odi profam m ulgus, et arceo; quibus verbis explicari, quid voliterit Horatius per vulgus profanum, bene Ono Cruq. A. Geli ad finem lib. ut sic ait Commentariis his legendis dabo legem, ut ne eam attingat, neve adeat profestum et profauum vulgus h. ludo musico diversi m. Apud Macrob. in SOmn. Scip. lib. i. cap. 2. Philosophia ex fabulis quaedam ab se abdicat, ac vehit profana ab ipso restibulo sacrae disputationis eaecludit. 2. Farete linguis. Vox in sacris olim usitata, qua silentium imperabatur. Et cori nihil
est, quo reverentiam Numinis aptius aut ampli iis liccat declarare, quam profund illa tacituralitate atque attentione animi ad divina quasi stupentis. Hii facit Psal lxv. v. I. Interpretatio sancti Hieronymi ex Hebraeo Tibi silentium laus, Deus, in Sion Aristophanes, Linguis faveat omnis populus ore clauso, des
enim ingressu est Musarum coeluS. Senec de Vita Boat. Ap. X xvii. Hoc verbum, Favete linguis non, ut plerique eaeisliniunt, is favore trahitur; sed imperatur silentium, ut it peragi
sacrum possit, nulloro e malo obstrepente. Quae postrema verba favetit iis qui iii terpro tantur bene Precamini; cavete ne quidquam loquamini infaustum, et mali minia.
Cicer. l. De Divin. Non solum Deorum voces Pythagorae obsereaverunt, sed etiam hominum, quo vocant, omina. Quin majores nostri, quia valere censebant, idcirco omnibus
rebus agendis, quod bonum, faustum, fortunatumque sit, praefabantur rebusque divinis,sum publice ferent, ut farerent linguis, imperabatur. Festus Faventi bonam ominationem habet: nam proecones clamautes populum Sacrisciis favere jubebant. Farere est bonafari. Carmina non prius Audita. IVova Lyrica
scilicet a nomine Latio oriun hactenus saltem
exacth facta. In hujus libri ultima de pariter gloriatur. Princeps Eoliet an carmen ad Dulos deduxisse 9 S. 3. Musarum Saeerdos. Bonus omnia Poeta Musariun et Apollinis antistes et Sacerdos audit Virgil. aeneid. vi. 645. de Orpheo. Neenon Thre fetus lo=igo eum veste Sacerdo&Ovid. Amor. lib. iii Eleg. S. V. 23. Ille ego Musarum purus Phoebique Sacerdoῖ. Tibuli lib. ii Eleg. b.
Phoebe, fame, novus ingreditur tua templa
me age eum citha st carminibusque veni. q. Virginibus puerisque canto. J Velut castis et docilibus, proindeque idoneis tum ad Sucrta,
tiun ud praecepta morum capessenda. Sic et
in carmine speculari ait a Sibyllis moneri. Virgines lectas puerosque castos Diis dicere carmen. Et lib. i. d. l. V. 1. Dianam tenera dicite virgines:
Intonsum, pueri, dieite Cynthium. 5. Regum timendorum, iac. Docet in primis in quo non sit elicitas statuenda : et quam aberrent, qui suprema potestate praeditum censeant beatum, quod ab aliis timeatur; nullino vero timeat. Enim vero mortalium nemo quantumvis potens ejusmodi est cum supra se Deos hahtiat aequi et iniqui vindices, et regum perinde, ut hi populorum, cervicibus incubantes Plaut Casin. 25. 26. Quasi tu nescias repente, Ni emoriantur humani oves, clest Reges et Principes. In proprios greges. Sunt Reges quasi pastores po9ulorum Psal l XXVii. v. m. Deduxisti si ut res populum tuum in manu Moysis es Aaron. tigal. lxxviii .v. M. Abstulit sicut oves populi ni suum, etper Tite0Stunquam gregem.
6. Ileg s in ipsos imperium est Iovis. Sueton. Iul. Caesar, cap. i. st in genere et sanetitus Negon, qui plurimum inte hominespo lent; et eremonia Deorum, quorum ipsi in
tis quantum ii hominibus praevaleant cum Gigantes immani robore superbientes Iupiter
debellavit. Vide lib. i. O II et 19 et Od. q. hujus libri.
S. Cuiret sup&rcilio moventis. J Orbem universum nutu unico quatientis. Virg. En ix.
106. Atinuit et tofina nutu tremefecit Olympum. Egregia divinae Majestatis declaratio : ex Ho
perciliis annuit Saturnius, id est, Iupiter hinc
et concussis comis Coelum concussisse ibidem
dicitur. Quibus e versibus Phidias aiebat Jovis se Olympi simulachrum mira arte emnxisse Plin. lib. i. cap. 37. ita scribit: Supereiliis tegarnus, cinnuim νε toec muaeime Dotum in-
164쪽
Fit ut alius alio spatiosius Est ut viro vir latius ordinet clisponat albores ScrobibuS Arbusta sulcis clii generosior
Martium nobilior voniat, is UeSeendat a campum petitor te viriutibus et existima Moribus hic aeliorque famatione potior conceriet. Hu Contolidat cilli turba clientium
numerus a pari jui mal DI ID Or AEqua lege necessitas nos et parvos regit mors Sortitur insignes et imos;
pra sceleratum caput tris Di Strictus ensis cui super impiatus gladius impendit, ud Cervice pendet, non Siculae dapes
rabunt epulae Sieulae; - Dulcem ei aborabunt saporem,
soporem revocabit Olu Non avium cithariaeque nratus crum aut lyrae modul ti ' Somnum reducent. Somnii Sigre Stium
natur abjectas hominu iniens Virorum non humiles domos agrestium casus, ei liiii 'stidit umbrosamque ripam,
Cas. 26.9. st Ut viro tir, lac. Nec eos esse soli cohputaris, qui ingentibus praediis, a se tratilius, palatiis fruuntur. Nam sint quidem alii pulentiores aliis, nobiliores, potentiores, fama celebriores, ut Hemini propterea mor parcit omnes sequut, et Pariter Rufort. Quae sententia variis est locis apud Horatium varia ubique dictione expolita Lib. i. id. I. M. Lutilis ordiια Arbusta sulcis. J Vineta vel arbusta plantet agro ampliora spatiosiora. I 0. Hic generosior Descen dat lac.J Ille claritate generis 1 retia ambiat magistratum, proindeque veniat, , Campum Martium, quo adserenda sufragia Populus Romanus Conveniebat. Descendat. Ern campus ille inferior urbe in collit,iis aedificata Adde quod in odito colle Spectandam se populo praebebat candidatus antequam in Campum descenderet. Vide lex. ab Alex. lib. iv. cap. 3 ubi fuse de comitiis, ct de ratione creandorum apud Romanos magis
12. Moribus hie meliorquesumcl Contendat JAlius accedat mitius fortasse domi nobilis, sed
virtutum glorisi conspicuus et de eodem hOtiore et magistratu cupessendo adversus alterum contendat.
13. Illi turba elieturum Sit major. Alius
Potentiam Ofitentet numerosa clientium turba stipatus, ut ad munera publica evehatur. lq. AEqust lege necessitas, C. Numinis voluntas, aeternum decretum, fatum, sine delectu summos aeque ac infimos complectitur, movet, amovet, ab umit. Bene apud Suidam, eae
quidem similis est Tyrannidi terrore enim et et i eunet perscit.
16. anne capax nὶovet urna nomen. Omnium perinde Oritalium nomina satalis urnaeontinet, donec suo quaeque tempore eduCantur. atque ita cuncti Serius ocyu ultima necessituti mancipantur et traduntur Vide lib. iii Od. 3.l7. Districtus erisis eiri sit per lac. bd sile it ima dominatio non reddit sortimatum, ut initio assem it, mulio minus turnianica et per scolis occupata. Nam ex Tulli mox citando,
Cui Seni per aliquis terror impendeat, nihil ei
beatum nec epularum ' somni dulcedinem experitur. Quod sane Damocles impius ille Dionysii Syracusarum Tyranni assentulor intellexit, vel ab ipso Tyranno edoctus. Cumen in regium exseeriri fortunam bio potisset, laureo lecto, strato pulcherrimo textili stragulo, magat ilicis Oi oribus icto, Collocretus est: adei Anton cut et Coronae : Odores incen- debuiitUr mei sae conquisitis3 imis epulis extruebantur ad mensam eximia formu delectiministrabant pueri. Jamque oriunatus sibi Dumocles videbatur. In hoc autem inedio apparatu fulgentem gladium e la :unari sola equina appensum demitti jussit Tyrannus, ut impenderet illius beati cervicibus. Itaque nec PomPam, ne claP S, ne puero uspiciebat. Iam ipsae defluebant coronae. Denique Xoravit Tyrannum, ut sibi abire liceret. suo ljam beatus esse Osset. Haec CiCero Tusciat. b. I S. Siculae dapes. Harum ut lautissimarum meminit Plato 3 domos'. Tullius: de finibus, et Tuscul. 5. Athenaeus lib. i. cap. 59. CO- quos item Siculos velut Cthoriam Optime condiendorum artifices eximios laudat lib. xiv. cap. 23. 2I. Somnum reducent. Quem ubstulit mortis pavor imminentis. Somnus agrestium Lenis virorum, lac. Rusticis contra viris somnus adest ultro suavi et placidus, seu in agresti tugurio, seu ad fluminis ripam sub arboribus, frigus, umbram, et amoenitatem praetendentibus Virgil. Georgic.
ii 467. At secura quies Speluncin vivique lacus at frigida Tempe, . . . mollesque sub arbore somni Nonatiunt
165쪽
Desiderantena quod Sati eSt, neque Tumultuosum sollicitat nare, Nec saevus Arcturi cudentis Inipetus, aut orientis Hoedi: Non verberato grandine Vineae, Fundusque mendaς arbore Un RqURSCulpante, nunc torrentia agrOS Sidera, nunc hyeme iniquaS. Contracta pisces aequora senti Unt,
Jactis in altum molibus. Muc requens
quod susticit, hunc ne utigit mare procellosum, CC violentia occidentis Arctuti, vel Cuproruti surgentium neque vinea per grandinem ei cuSAR ei ger fallax, 30 alboribus Diod diluvius a Clisantibus, modo or,stella
do Digoris saevitiam Aquas r248a molibus in mare projectis, coarctatu sentiunt Pisces.
M. Tempe. Accusativus egi pluralis neutrius generis. Nomen erat vallis umi ni, imae in liu salia, Peneo irrigatur 1luvio montibuAOSSu, Polio, olbitipo circundatur. Pro locis quibuslibet amoenis usurpari solet. Vide lib. i. Od. 7. V. 4.
Zephyris agitata. Leniter aspirante eo ento, qui genitalis spiritus mundi appellatur a Plinio lib. xvi cap. 25. Flti ab Equii meliciti Occ u ver inchoat aperitque terras tenui frigore Saluber. Faronius Ι,utini uciavendo vel fovendo: Zephyrus Graecis no)ninatus, quasi ηροζος, sitam ferens, Id. Plin. lib. xviii. cap. 34. Agitutus Incerta Zephyris motantibus umbras, ut canit Virgil. Eclog. 5 Quae quidem
25. Derideruntem quod salis est lac. Qui
Par Contentus agit, et necessaria tantum de-Sidorat, is pecunias nugondi partiua lapidus, Ionginquam negotiationem minime sit scipit, adeoque maris pericida declinat nec ille angitur valde, si quando Calamitatem grando, aut agroruni sterilitus annonae penuriam invehat Senec. Si ad naturam vives, nunquam cris pauper Si ad opiniones, nunquam eris dii fis.
26 Tumultuosum more. In fine des 29. hujus libri: ceos tumuliuS, VOCat. 27. Sinuus Arcturi ea fervis Impetus. J rcturus sive Arctophylax, quod UrSum Sequatur ac velut custodiat dicta constellatio, mag- Das tempestates movet, praesertim cum occidit,
videlicet, Octobri inpunte. Vide Plaut. Rudent. Prolog. V. 69 ubi sic loquens inducitur illud si 'US. Increpui hybernum, et sucius mori mariti-
28. Orientis Haedi.' Pro haedorum. Sunt
enim duae Atella in sinistru manu Aurigae, quibus orientibus saevit mare tum scilicet cum
Sagittarium Sol docurrit. Virgil. Georg. i. 204. Proeterea tam sunt Arcturi sidera nobis
Hae dorumque dies servandi lac. 30. mulusque infridaT. Ager infructuosus, spemque et laborem gricolae deStituens, Spem mentita fges, ut ait Epist ad Maecen Petronius ait similiter, Funtios tenduce3. Et Sal. xxxiii. v. IT . Fallat equus ad salutem. ut bore nunc aquas Culpaute, Ec. Arbore
sterilitatem sitam quasi excusante, tres HGSuferente causas, Culpamque derivante vel intiqua et imbres nimios, quibus putrefactio ge noratur; vel in torrentia agroS sidera, aestu Di miruin et Culores imi noderatos, qui succum ei huna Orem tabsumunt omnem; nam calor qui ex humido et calido attemperatus est, fructum ac
scutum quemlibet producit et procreat vel in asperitatem denique hyemis, et inianodicum gelu, quod nimi ustringit, fruges adurit arbore que necat, dum vegetandi vim prorsus extinguit Lucret. v. 214.
Et lamen interdum magno quoesila labore, Cum jam per terras frondent, atque onmiκ florentu Aut nimiis torretferroribus reth reus sol, Aut subitiperini unt imbres, gelidinquepruinae
33. Contracta pisce in quo a Sentiunt, i C. JInvehitur modo insanas substructiones inque
stultam aedificandi in mari libi clinem, de quibus jam lib. i. d. I et S. Item postea Od. q. hujus libri Petronius in Satyrico,
AEdi licunt auro, sedesque ad sidera mittunt. Ea pellurituraquαSa. Lis; mare naScistir vir. L per nutati rerum statione rebellant. En etiam nea reguupetunt; persona dehiscit Molibus insanis tellus, jam montibus haustis infra gemunt, M. Sall. Boll. Cat. cap. X iii Nam quid ea memorem, quin et is his videre, nemini credibilia sunt ' Aprivatis compluribus subrersos monteS, maria constrata, alii legunt, constructa, iac Seuton. Caligi d cap. xxxvii. δει eaetructionibus Proetoriorum atque illarum, omni ratione posthabite, nihil tam ess cere conci iscebat, quam quod pone esse negaretur. Et jactae itaque moles infesto ac profundo mari eaecisae rupes durissimi sitieis; et campi montibu aggere Equati; et complanat fossuri montium juga incredibili quidem celeritate cuni mora culpta capite
166쪽
et formido eodem quo dominus ascendunt neque triremem aere munitam de
serit molesta solicitudo, imbequitanti assidet. Rub si male se habentem haud
subleva Phrygium RSum, nec vestis urpurea astris splendidior, neque vinum Falernum et unguentum Persicum quare, CeISMaedes Construam postibus invidiam cientibus, Ct ratione singulari Z Quare vallem Sabinam commutem
C sementa remittit redemptor Cum famulis, dominuSque terrae Fastidiosus. Sed timor et minae Scandunt eodem quo dominus neque Decedit aerata triremi, et
Quod si dolentem nec Phrygius lapis,
Nec purpurarum Sidere clarior Delenit usus, nec Falerna Vitis Achaemeniumque OStum;
Cur invidendis postibus, et nOVO Sublime ritu moliar atrium 8 Cur valle permutem Sabina Divitias operosiores t
Pueros ab ineunte cetate assuefaciendos esse rei militari et vitae laboriosae.
iis Pli ibi a Ioa ANGUSTAII, amici, pauperiem pati
Variam se rudi saxo lapidumque caesorum frustis et fragmentis materiam in mare dejecit, ut substratis molibus positoque fundamento aedificium superstruat ille abricae susceptor, εργο λά- , manceps apud Cicer. Item redemptor, qui nempe quodlibet opus suo peri- lo certa mercede faciendum assumit. 36. Dominiιsque terrae Fastidiosus. J Superbus et ambitiosus dominus fastidiens aedes hahere in terra, jamque novi quidpiam moliri volens, in mari aedificat. 37. Sed timor et minae Seundunt eodem lac.JUerum sive ille dives et luxuriosus habitet in aedibus ejusmodi maritimis; sive naves et triremes; sive equum inscendat, non estigiat usquam solicitudines et metus. Vide lib. i. Od. 16.41. Quod si dolentem nee lac. Qui id si magnifica palatia, si vestes molles et nitidae, si lautae dapes, Si odores et unguenta nihil prosunt ad levandam corporis aut animi aegritudinem, cur fortunam ego meam tenuem, sed tranquillam et elicem non anteferam opibus summis, quas magni perinde labores et curae nunquam DO Comitantur ZPhrygius lapis. J Innixa et exornatae basilicae columnis e marmore Phrygio rubris insper-
pretiosum et exquisitum e cost frutice, cujus rauiae g tu ferrens odore eaeimios proveniente in Persia; hi segnavit Achaemenes. Vide Plin. lib. xii ca'. 12 Dioscorid. SEC.
45 Invidεndis postibus. Invidiae expositis ob luxum et pompam. Sic lib. ii Od. 10. dixit aulam invidendam. Et Martiat. Spectae. Epigr. 2 invidiosa atria. 47. Cur valle pervitutem Sabinst M. Cur
prae majoribus possessionibus curarum feracibus, prae basilicis atque divitiis Regum, non amem et colam praediolium meum, in Sabinis, amoena situm valle, unde mihi quod satis est suppeditatur et quo valde contentus et quietus victito, Regibus proinde boatior 'Ode ΙΙ. Metrum idem quod supra Od. 9. lib. i. l. Angustam, amici, lac. Horatii mentem et propositum in hac de prae Caeteris XPiscatus est neod. Marcilius . tuus itaque non solum interpretandi rationem, sed ipsa verba libet asterre. Tria, inquit, Reipublicet quasi membra compleaeus est Posita artes belli, aries pacis, religionem : in tribus nempe hujus des partibus. In prima laudat disciplinam militarem in secunda virtutem, quam ad forum et campum refert in tertia donique silentium, quod ad religionem. Tribus istis sane tota
Respublica continoit r. iei. In quibusdam codici hus legitur,anu ce, in nonnullis etiam advortii aliter, amice; quod ita explicant: in libenter amanterque Colendum esse paupertatem, ut jam gravis non it, ut idontur toleratati. Pauperiem pati. Id est, ut milos Romanus fiat robustus a strenuus, assuescat puer militiae laboribus discatq; in primis ferre pssupcriem, qua prisci inclaruere tum Romani limGraeci Apuleius in Apolog. Paupertad, inquit, populo RonDino inperium a primordio furuia-τit. Et paulo ante, Hine in Aristide justa, in
167쪽
Condiscat, et Parthos feroces Vexet eques metuendus hasta :Vitamque sub dio, et trepidis agat In rebus cillitam ex moenibus hosticis Matrona bellantis tyranni Prospiciens, et adulta virgo Suspiret, Eheu ne rudis agminum
Sponsus lacessat regiu asperum Tactu leonem, quem cruenta Per medias rapit ira caedes. Dulce et decorum est pro putria mori. Mors et fugacem persequitur Virum ;
Nec parcit imbellis juveniae Poplitibus, timidoque tergo.
Virtus repulsae nescia sordidae
Parthos urgeat equitans, telo formidabilis sub ope
Nq6J to coelo degat etiam inte, 6 pericula. Illum o muris
hostium videtis uxor Regia praeliantis, et grandior uella, ingerna Heu ne maritus regulis certamintimi imperitus incura ut in istum
leonem conflictu saevum, quem furor Bnguinolenti Ragit in media strages. Jia Cundum atque gloriosi imest occumbere pro Patria Fugientem illam hominemam mors Consectatur nec indulget ignavis uiolescentibus genu treme tibiis et
turpem rePulsum ignorat puris honoribus decoratur
Phocione benigna, in Daminono strenua, in
Socrute sapietis, in Homero diserta. Vide Ualer Maxim lib. i. cap. 5 et T. lib. iii cap. 3. lib. v. cap. q. Plutarch in vita Phocionis; ubi Dux ille eximius Atheniensium reserturmidus semper fuisse pedibus cum ruri tum militiae, nisi ad calceos impulisset hyems atrocior. Unde jocantes milites asperum et Crudele frigus arguebant, ex eo quod Calceatus esset Phocion. Cicero iis M. Cretum leges . . . . . . . itemque Lycurgi, laboribus erit diuntjuventutem, Periando, currendo, Suniendo, Sitiendo, algendor σ3tuando Theocrit. Idyll. 22. init. Πενια μονοι τα τέ t να ἐγεις ει ἐυ et τουργιόχ θοιο διδάσκαλ . Pauperta Sola artes eae itat ipsa laboris magistra est. Menander
pfrta morum est magistra. Paupertatis Contrari incommoda, si vacat et libet, vide apud Iuvenal. Sat. iii 143. et Seq. 3. Parthos fero es δεχε eques mutuendus haato. Equitando aculandoq; se Vald exerceat, ut Par evadat propulsandis Romani nominis hostibus. Praecipue ver Parthis equitandi et sagittandi solertia pollontibus. iste lib. i. Od. 8. o Parthis autem jam ante saepiUS. 5. Sub dio. Sub ardoribus Solis, sub imbre, sub frigore, ut quamlibet aseris inclementium
aequo animo ferat, Obusto Corpore Perserat.
Lili. i. d. I. Sub ore frigido. Trepidis agat In rebus J inter belli tumultus,
perpetuamque trepidationern versetur, ut fiat intrepidus impavidusque; nam, ex Philosophis, asSuetis parum aut nihil movemur et asticimur.
unctatus perirOSOl OP Diam Iocus in quo virtutem Romanam facit exhibetque hosti admirabilem, quo eum Romanis juvonibus amabilem reddat Tam acer, inquit, inter dimicandum apparent, Ut una in acie deCertantem e muris aspicion Tyranni contra pugnantis uxor aut silia, cum gemitu Statim X clamet
Heu de viro eo, vel Sponso conclamatum St, si in talem incidat adversarium. Hic enim in praeliis exercitatus ille rudis agminum, scilicet instruendorum C ducendorum Romanua
iste quasi leo ferox et sinus quid iii id objicitur dejicit et vastat SponSu autem meus nihil par habet isti bellico ardori. 13. Dulce et decorum est pro patri niori .JAlartis pavorem et metum adimere etiam Poset soler conatur, gloriar Cerium generOsis, meticul Si autem nihilo secius instarct exitium asseverans Cic. I. Ostic. Pro patri quis bonus dubitet inrten oppetere, si ea sit profuturus Ad Attic. lib. viii Epist. 2. Pro
patrici mori praeclarum est. Quam sententiam Lyrtaeus Carm de virtute bellica non uno loco jactitat occumbere pro patria pulchrum est, inquit, καλον honorabile et splendidum
14. Mors, et fugacem persequitur iram .i Per prolepsin diluit quod objici posset saliua
esse fuga saluti consulere, quam Se praedam instanti morti dedero. Atque ingloria ui osse vitam protrahere, stultum S et unum, inquit; nam n ora apprehendit eum quoque qui pugnam refugit, ex Simonide Θα νατο εφῆκε και τον φυγOfiat αἱ χον. t Tyrtaeus modo cit ait:
Εuni qui praelio telisque Soepe elapsus est, domi a Diorte corripi.
15. Nec parcit imbellis juventet Poplitibus,
timidoque tergo. J Huc rex Curi pos uni et de bent pluros et varie fugacium et selinquentium in bello punitiones, quas sus refert AleX. ab Alex. lib. i. cap. 15.1 T. Virtus repulset nescia mi uidet, L c. J Haec secunda pars est da , in qua Stoice prorsus omnia. Virtus, inquit, puris solitur honoribus; proprios in spinet ipsa fulgores huhot, quos ei vel auferre vel obscurare nihil potest. Contra honores re populi arbitri pendentes, ambitionis, largitiouum corruptelae Sordibus contominantur; abiectarum prensationum adulationumque maculis cedantur, turpis etiam repulsa ignominia dehonestantiu . Quot et quam indecoris artibus hi creatur candidati Ad te,
168쪽
neque accipit vel seponit fasces ad voluntatem plebis aventis. Virius Olympum aperieus diguis inaniortalitate seimitas init ardu- uigi turbam despicit, ac terram humidam linquit, ala fugaci anurgem. Fidie
taciturnitati securum quoque ConStat Praemium. Qui revelari secreta mysteria Cereris, prothibebo ne sub
Nec uinit, aut ponit Secures Arbitrio populari Rurae. Virtus, recludens immeritis mori Coelum, negata tentat iter via Coetusque Vulgares, et udam Spernit humum fugiente penna.
Merces Velabo, qui Cereris sacrum Vulgarit arcane, sub iisdem
Sit trabibus, fragilemque mecum
beculae favorem Bucupandum, Vide apud Alex. ab Alex illi iv. RP. 3. Repulati nescire sordidae. Cato cum peteret magistratum, reseu lintus, populi judicium conten psit, utebat familiaritius perperam et incassum pudibundis, non sibi qui recte petiisset, sed populo, qui male judicasset, Diominiosum illud esse Vide Plutarch. Cicer. Use. 5.
Sic in virtute satis est praesidii ad en ritendum salis est fiam ad beate . . . . . Cum Sapiense bonus vir sus rugiis printeritur; popitius o bono Consuli politis, quom ille o iano populo repulsam fers.l9. δε et sumit, aut ponit se i res qrbitrio po- laris aurae. Insignia magistratus, fuscos et Secures Stitisse, et pro eo Sae Pius sui Pari, nemo qui vel primoribus labris litteras attig it aut delibavit, ignorat Crassus peten consulatum, populo blandiri et iapplicare nolitit, coram Ocero Suo Scaevola vir avissimo. Apud Graecos autona Phocioni minime plebem palpitanti, im ejus voluntatibus saepe acritero mordaciter reluct)to, comitiis etiam adesse recusante, honores delati sunt Phitar h. cit.
82c. Ado verum est quod canit Claudianus ;
Ipsa quidem virtus pretium sibi, solaque Iale Fortuno Secur nitet, neefaScibus ullis Erigitur, plausure petit clarescere vulgi; δε il opis aetern in cupiens, ii indiga laudis, Divitiis animosa suis, immotaque crinclis Casibus, ex alta mortalia despicit arce. Allamen invitam btundὰ restigiat, et ultro Ambit honor Docui toties Arure profectits
Uetor, et in med iis Consultu Esilus aratris. 20. 9pularia aurie. Favor Oseuli vento levioris bene sic uppellatur Virg. En VLst 5. Iactantior Ancus, Alane quoque jum nimium gaudens popularibus auris. 2 l. Virtus, recludens inim fritis mori cetum. Iis qui semper vivere digni soront, Cum
urgente fati necessitate cedunt hac vita, nominis inamortalitatem tornum tu doctis virtus conseri coelestes etiam honores tribuit lierΟΙ-bus inter eos relatis. Apud Senec. Trag. Herc. et v. 1943. Hercuies de se ita jactat: Virtus mihi In astra, et ipsosfeci ad Superos iter.
ad coelum per excelsa tacinora ignavis auaconcossa vel simpliciter, per liquidum aera subvolat, in terris non morando, ut est in deuit. lib. i. suae negata est hominibus via, quippe non volucribus, aut alis a natura donatis. Si lib. i. d. 3. v. 34. dicitur. Eaepertus unctium Daedalus Hera, Pennis ion homini datis. At virtus supra vulgM es sensus plebeios luctusectus assurgens, perino, id est alto spiritu et generoso, dum spernit et fugit humum, quasi coenosam et littosam, id est, cupiditates sordidas, in quibus viilgi mens demersa haerere
25. Est et fideli tuta sileailio Merces. Pars
haec est de tortia, tu qua silentii laudatio-Dem agnoscit, ii is Interpretuna. 'Dim non tam silentii religio, quam veligionis silentiunt et sanctitas hic commendatur Errant ergo qui Horatium ab instituto vel aberrare vel digredi existimant. Ini ui eorum cultum universe perfuredeat, Sacra Eleusinae Cereris religioso qui dena silenti peragi solita, velut SPQCiem Pro genere,. si uanit eorumq; violationem pro quolibet sacrilegio asseri. Quae quidem sagaciter observarunt tum Parthenius, tum Marcilius jam citatus. Vide apud Valer. Maxim initio lib. . emolumenta Observatae religionis, neglectae vero paenas et mula, e
tuli. polo et cap. T. Vel eae forni omnibus niysteriis Siletilii ides debetur. Et contra a. lentin cap. 1. lusinia Valentiniunt fecerunslerme nia sa=reta silentio. in agno sola taciturnitate coelestia. Vide S. August. de Civit. Dei,
lib. vii cap. 20. ob lib. v. D C. Fideli tuta silentio Imr es. Grande semper credidere piaculum, incenda eis itire, seu Reipublicae arcpna, seu privatae fidei commissa evulgando. Unde vindices perfidiae alit temeretia iis loquacitatis Deos semper jactarunt Seo ius in Georgic. i. sub sinetia scribit Trib Dum in Cruc in actum, quod urbis nomen,
κακου P deliram silentii coronam viri boni. Et ex Simonide, ii ulli uir quali tacuisse iocet, nocet esse loculum. Vide Plutarch. cle a rulitat '.
26. Velabo, qui Cereris sacrum, lac. Si
quis arcana sacrorum Eleusinonia mysteria
revelarit, adeoque Sancti Silentii religioneam vio-
169쪽
Solvat phaseluna Saepe Diespiter Neglectus incesto addidit integrum:
Itur antecedentem scelestum Deseruit pede poena claudo.
spretus innocenteni scΘlerato junxit et vix uncinam
sagitiosum fugientem dimi, sit punitio lento gressu in
Virum justum nihil ertimescere. Item de non reparand Trojd. JUSTUM et tenacem propositi Virum
Non civium ardor prava jubentium, Non vultus instantis tyranni Mente quatit Solida, neque Auster
. vehementia civium improba praescribenti uin, nec acies tyranni urgentis, Deque Λο-
laverit, ejusmodi homir, in qui tantum crimonadmisit procul arcello, ne, si coniti hernalis morim cum eo, loci Ar ah ultoribus violataeroligionis Diis. Itaque sub eodem tecto mansere, ut simul navigare, fugium. Proverb. est Cum viro scelesto ne viae comes fueris Κακὼ συν ανδρὶ μηδ' Αως 'οδοιπος ου. AEschyl in septem ad Thebas :
Ingrediens itarim pius quispiam, Nautis improbitale ferrentibus, cum hominum gente iis imisci perit. 29. Phaselim J Navis erat oblonga et velox,
quae tam velis, tuam remis agi Olerat, myoparoni non absimilis. Erat fluviale navigium. Virgil. Georgic iv. 289. Et circum pictis rehitur sua mira phaselis. Supe Diespiter, lac. Diei pater, scilicet Jupiter iratus Opertum cum OCente in Centem simul plectit, et quasi participes ejusdem improbitatis utrumque mulctat Hesiod II ολ
Soepe cinitas universa viri improbi poenas luit. In sacris etiam codicibus ob unius Peccata in omnes exarsisse divina ultio legitur, lib. i. Reg. cap. XXi Il. I 2. ita a feeit Manasscs Lex Iudin abominationes istas . . . ecce ego inducam mala super Ieri salem et Iudam, iec . 3l. Ir iro antecedfrilem, e c. Poena licoleluti do, id est, tardo pede gaudiens, Scele. tu, n sequitur tandem, nec inultum effris, cluanivis ille suga evadere Dialii In SPPret. HUC PΓ-tino quod ex adagio serinatur. Dii laneos habere pedes. Vide Phit rch de sera Dei vindicia Ualor Maxim lib. i. cap. I. Lento grossu is indictam sui divina procedit ira tarditutem rer supplicii grovisa e compensat. Quam Sententiam prior extulit Homerus Iliud. v. 160. Tibuli lib. i. Eleg. . V. 4 Sera tamen facitis poena veni pedibus. Iuvenal. at xiii. κ . Ut sit magna, tamen certe lenta ira Deor
Ode III. Motrum idem quod Od. . Lib. i. l. Iustum et tenacem, C. Non usitato prosectio te tenui pennu haec de Acripta est, inqui caeco velut impetu fertur vate ac certe
divino divino, inquam, Ubi graves prorsus na
sutili mos sunt clim res olim icti ; caeco iumen, ut vide Iur quando ii idem tona re quo
libet abripiti ir, atque a ciri justi laudatione subit digressus, longius lite evagatus ud cunenda Trojae fata prorum lat ipso propositi parum tonax, ac immemor sui ad Pisonos . 242. moniti, quod ibi praecipit - Tantum series uir furaque poliet Quid orgo navus Poeta ii id interi, restes m
rum plerique obiri certatim explicant, nexa vero et propositum des satis abstrusum,minim sonitati, quod praecipuum est, mittunt. onnulli do hanc nec inscriptione, D litoris a praecedenti sejunctam in antiquis codicibus logi duntaxat admonent. Quidam Apotheosim Romuli, alii raugusti laudation m esse volunt. Verum quo tam accurata illa Iunonis oratio Trojam rostitui vetantis ' Hoc in summa sui folicitate Romani tunc fortasse molie- halitur, inquit Georg. Fabritius. At 'abritio sagacior Faber, non in ara is eruditus vi acris quo judicii, menteti Horatii subodoratus, aut feliciter indagavit, aut Certe conjecturam omnin vero similem, Pul liram An protulit. Is ita Qui statuit. Ex Suetora. Iul. cap. 79 Caesar Ilium migrare, eoque Imperii OP Saraias seri e cogitaverat. Atque ne Augustus lilii haeres idem moliretrar, non ab re trepidatum est quo Roma dubio procul extincta foret. Itaque solerter quidem, oblique Et arto singulari, ut tale consilium discutic t Horatius, Uxhibet ac ni natur Junonis iram, quam jum tum a primordiis suis gravem experti fuerant Romani.
2. Prava jubentium. Velitis, jubeulis, Quirites ' orba Tributii solemnia, volvvms jubemusque, Populi erant legem sancientis. I. Vor ruit ira instantur tyranni. Ita Q. Scaevola truculentius sibi minitanti Syllae: Licet, inquit, mihi a tua militiciit, quibus Curiam
circunt sedisti, Si sulfS, licet noxiem miniteris, nunquam tamen oecies, ut propter exiguum senilemque an iriem meum, Marium, a qhiotiri S atque Italia conservata est, hostem judicem. Alia vides exempla apud eUnde ii Vuler. Mitim lib. iii CnP. S.
q. Auster Dux inquieti turbidus Hodiis . J
. . Nec timui praecipitem Uricurii,
170쪽
procellosi, nec otens de X-tra Iovis fulmen vibrantis Si ruat mundi Soluta conὶ-pages, intrepiduua opprimet C ras. Sta poli tis virtute Pollux, et errabundus Hercules, aedes ad ignitas ascendit inter quos umissus sedens ore roseo CCtar potat. Ista clumi in te, Liber Pater, traxere tuae ti-
pes indomita cervice ju- n serentes Per istam Romulus Murtis equis offugit inferos Iunone apud mos concilium habentes dicente rem ricundam funestus dixit et naetitiosus arbiter, et barbara foemina
Dux inquieti turbidus Hadriae,
Nec fulminantis magna Iovis manus Si fractus illabatur Orbis, Impavidum serient ruinae. Hac arte Pollux, et Vagus Hercules, Innixos arces attigit igneas :Ruos inter Augustus recumbens Purpureo bibit ore nectar. Hac te merentem, Bacche pater, tuae
V exere tigres, indocili jugum Collo trahentes hac Quirinus Martis equis Acheronta fugit;
Junon Divis Ilion, Ilion Fatalis incestusque jude X, Et mulier peregrina vertit
nec rabiem Noti, Quo non arbiter Adrim 'for, tollere seu ponere illi freta. . Si fractus illi batur orbis J Iludit ad
Veterum quorundam opinionem, coelum con
star lapidibus, tinti iriniad imi iurum. Vide Λristot Metaph. S. Diog. Laert. lib. ii in Anaxagora Celtae quaerenti Alexandro, quid potissimum formidarent, hoc responderiant, ne Cadente Caelo opprimerentur. Quint. Curi. Est Et proverb. apud Erasin. Quid si euelum ruat'9. me arte Pollux, c. Ε virtute, sequitate, et constantia heroes immortalitatem adepti, divinosque honores sunt Consecrati, Pollux,
Uercules, Bacchus Romulus, de quibus lib. i. Od. 2. Vagus Hercules. J Qui varias Orbis regiones
Peragravit, et multa assina, monstris Otium domitis, virtutis suae naonimenta reliquit. 10. . rces attigit igneas, .c. Adiit coelum sideribus micans et ardens. II. Quos inter Augustiis, L. . Deorum epillis accumbens nectar potat, jam tum cum interris degeret, factus Divus nimirum Post debellatum omnino Sext. Ompeium. De quo
vide Appian lib. v. de BQll. Civit antea tamen quoque, Sed per adulationem, in Virgilio appellatus, deus, Ecloga l. 6. Deus nobis hinc otia fecit. 12. Purpureo bibit ore. Deorum statuis osse vultus minio pingobatur. Quo respexi Sse Horatium non dubitaverim. Nectar. Vide quae mox annotabo ad eas voces, ducere nectaris succOS. 13. Hisc te merente in Nacche, L C. Ista Pariter virtute elarus, O Bacche, meruisti divinos honores, seram uo intra tabiles ad corriam tuum junxisti, ac numine tu douitras jugum ferre docuisti natura sua indocilos Tigres ebriosorum seritatem optime desimant: imile iis Bacchi currum trahi dixere seu qubdis ullum sit tam ferox ingenium, quod non in man
I 8 m Quirinus Martis equis Acheronta fisgit. Romulus etiam virtute bellica insignis,
veluti artis patris sui equis invectus ad Superos evasit, deoque insornales es igit lacus.
Vide Cic. de Leg. lib. i. Ovid. Fast ii. Fufuga Reae patriis astra petebat equis. Quirites Thura ferunt: plaeenique norum pia turb&
Templa Deosunt collissiιoque dictus ab illa
17. Gratum elocul eonsiliantibus aino
Distis. Iimone in Do rum consilio olo Ut rem Marti aliisque matam scilicet non prohibere se, quominus immortalibus accenseatur Romulus, ubi graves iras adversiis Trojanos eorumque posteros Paridis causa dudum Conceptas ipsa ex animo jam dePOSNerat.
Consiliantibus. Deliberantibus de recipi e do in coeliu Romulo, deque fato Imperii Romani. Cic. ad Atti c. lib. xv Epist. I0. Dissciliai comitiundum legatione Comet. Tacit. Histor. i. Rediere omnes Bononiam eo illaturi. 18. Ilion, Ilion. Motum animi gravem indicat geminatio vocis, vetereuique iram exprimit. Porro sicut a roseu ge Troja et Troas; si ab Ilo jus mio Ilium et Iliensos nomen
sortiti sunt cum hic eam ampliasset urbem, quam priores Condiderunt reges, ut eXori M
I9. Fatalis i=ὶ estusque rideae, c. Ilium, inquit Iuno, perdidit aris inter eas de pulchritudine Contendentes malo suo patriaeque
salo, jude electus, cum Iunone et Minervae posthabitis Venor primas detulit. Incestiis. Qui Helenam Menela conjugem, violata hospitii sanctitate, rapuit. Vide lib. i. O l. 15. 20. Et mulier peregrina erit Inpuli erem.JHelena Spartana, a Paride e Graecia in Phrygium abducta, causa fuit, cur Graeci injuriam ultur eonjurarint in Trojanos, Trojamque connali bello captam sera o flammaque devastari ut Vide Senec. Trag. Troad.