Numismata Romanorum pontificum praestantiora : a Martino V. ad Benedictum XIV.

11쪽

Eminentissimo, ac Reverendissimo Principi

SILVIO

CARDINALI VALENTI

Sanctioris Consillii a Secretis. RODULPHINUS UEN UTI

AETERNAM FELICITATEM PRECATUR.

A es hujusce Libri, qui in

lucem prodit , di nitas, Nargumentum, ut, nedum auctoritate, sit Neruditione conspicuum Patronum jure meritb

ibi poscat. Numismata Romanorum Pontif-

a acum

12쪽

E PISTOLA cum liber exhibet, eaque notis quibusdam, hi-

soricis potistatim, illus i. Qua parte Nu

mismata proponit , magnum quid contiuet, quodque Summos Ecclesae Pontifices habet Auctores; qua verb adnotationes subjicit, multa,

quae animum inseruant, ac eruditum deceant Virum, attexit. Ex utroque capite, CARDINALis AMPLIssIME, opus Tibi nuncupandum, tuoque nomine dignum. I 1ulta polles auctoritate, qua opuS tueariS; multa praesus eruditione, qua illud exornes. Quid valeas, fatis docet praecipuum in Ecclesae negotiis gerendis miniserium . Rerum summa Tibi credita , nec ejus, quod Tibi summo jure delatum es, muneris , partem aliquam fortuna, vel favor Ibi vendicat. Qui Te novit, ille Te elegit,

Deo planu3, humanarum rerum Scientia instructi us POMTiphx BENEDicTUs , ac lo

solicae solicitudinis consortem designavit. Quiduci δ novcris, praecipua illa, ac dysscilia, quα

13쪽

nedum in Belgio, sed est in Hisspaniis summa

cum laude in Ecclesie commodum obissi munia , satis declarant. Accedit ingularis ille, quo literas, ac bonas arres, nedum prosύqucris, scd tueris, ac sorvas, amor, S solicitudo; quod enim jam tenta , in aliis probaS. Neque Ter b, vel auctoritate extolleris, vel doctrina intumescis. Vilioris animi es in extrema desectere; at contra, ingenuus, N ad magna comparatus animus, eam norit scrvare

modoliam, quae Christiani Nominis praecipua

dos es. Et haec quidem animi Tui moderatio, nc plura addam jam monet, ac silentium iniicit ; praefat enim optimum esst, quam SLderi . Quare, hoc unum subjiciam, ut me, ac mea omnia validis o Tuo Patrocinio foveas, ac complectaria; Teque Deus Optimus A 1aximus, in eo, quem Tibi contulit, Dicndore, ac dignitate, diu fruet incolumem.

14쪽

Si videbitur Reverendissimo Patri Magistro Sacri Palatii Apostolici. F. M. De Rubeis Archiepiscopus Tar fi Vices gerens.

R Everendissimi Patris Aloysii Nicolai Ridolfi Sacri Palatii Ap

stolici Magistri mandatis obsequens Librum, cui titulus est: diu uti nata Romanorum Pontis Dum Pracscutiora Summa animi jucunditate legi, & perlustravi , neque in eo quidquam offendi, quod bonis moribus, & Catholicae doctrinae adversetur . Quinimo cum erum ditissimus Auctor, Sc de Nummaria facultate sitim mopere meritus identidem ea sppleat, & illustret, quae in idem argumentum alii scripserunt , plura hactenus inedita Nusinimata, summaque sedulitate conquisita proserat, ac demum plura edisserat caeteris incomperta , iccirco utillimum fore duco, si ad illustrandam Romanorum Pontificum , & Urbis historiam publici juris fiant. Hac die X vi. Junii

Lucas Nicolaus Recchus.

IMPRIMATUR.

Fr. Aloyssius Nicolaus Ridolsi ordinis Praedicatorum Sacri Palatii Apostolici Magister.

15쪽

LLUD cum primis Lector benevolus norit oportet, quod ad Operis cujusque rationem, methodum, ac institutionem conferre potest , ut Auctoris mentem , ae Libri sensum penitus assequatur. Hinc non semel universo operi Prole gomena , ac Praefationes praemitti solent, eo quidem consilio, ut vel prima facie, Operis oeconomia innotescat, eaque , quae forte in libri contextu aut omis a sunt, aut non satis elucidata, no-Vo ordine, &nova luce donentur. Nil mirum igitur, si nonnulla, quae Lectorem paulisper detineant, hic primum edisseramus, quoniam rei dignitas, atque utilitas ita postulant. Rei quidem utilitas; alioquin actum agere videri pos

sumus , si novam operis rationem, ac methodum non ape

riamus : Rei dignitas ; quum enim Romanorum Pontificum Numismata susceperimus illustranda, argumenti dignitati haud satis consulimus, si eos, qui de re Nummaria optime meriti, qua arte, qua labore ac ingenio, conflandis, Cudendisve Numismatibus insudarunt , ingrato silentio praetereamus . Duo igitur hujusce praefationis sunt capita : alterum , Operis ratio: alterum, rei Nummariae Artificum series hi

storica .

Operis ratio sic habet. Numismata Romanorum Pontificum exhibemus, ac illustramus. Rem hanc primo velut impetu aggredimur, nec ad ea, quae de Nummorum, sive Numismatum institutione, usu, antiquitate proferri solent,

16쪽

UI H

sermonem convertimus. Μulta de hoc argumento scripsere Spanhemius, Valliantius, Palinus, ac Norisius; illos adeat quisquis vetustati studet, & rem ab OVo, ut Munt, amat repetere . Nec nobis curae est, quorsum Numismatibus illustrium Virorum nomina , ac imagines fuerint impressae, pluribus investigare ; jam enim hanc provinciam sibi praeoccuparunt post Ducangium , atque Bandurium , Le Blanchus, Vignotius, ac Floravantes. Non enim vetustissima Imperatorum Numismata, sed Pontificia duntaxat, eaque, ut videbimus, recentioris aevi, proponimus , ac illustramus. Unum tamen adnotare juvat, ea potissimum ratione investum fuisse Numismatum usum, ut eorum, qui, aut dignitate , aut rebus praeclare gestis caeteris praestabant,

memoria numquam excideret. Hinc eorum nomina, imagines , egregia facta auro , argento, Vel aere pingebantur, ut, duriori metallo credita, diutiuς superesient, & ad 1eram usque posteritatem pervenirent. Et, quoniam illud cum primis in votis est, ut grata apud suos, di amicos vigeat recordatio, solemne fuit ejusmodi monumenta amicis praecipue , ac domesticis servanda tradere, ut eorum aspee tu , di jucunda identidem excitaretur memoria, & perenne

Μajorum extaret testimonium .

Verum, neC dum ambitiosum perennis apud posteros gloriae studium acquievit. Etsi insculpta metallis,minus tuta videbatur famae custodia ; Ilinc, ut veluti aeternitatis aem iam sibi constituerent firmitatem, nobilioribus, ac numquam perituris aedificiis Numismata recondebant, ut, tamquam duplici aggere muniti, ad propulsandam temporum injuriam pares essent. Mos iste ne dum apud antiquos obtinuit , sed etiam apud posteros invaluit, & nostra item artate fere communis est. Quanta hac in re fuerit antiquorum cura , ac sollicitudo, ex Taciti loco colligitur, quem , quia

17쪽

luculentus est,juvat exscribere: Curam, inquit Historicus',

peHituendi Capitolii Vespasianus in L. Vectinium confert,

Equeuris ordinis mirum,sed auctoritate, famaque inter Proceres; ab eo contracti Haruspices monuere , ut reliquiae prioris Delubri in paludes aveherentur. Templum iisdem meHigiis si Heretur; nolle Deos mutari veterem formam. XI. ΚaI. Pul. serena luce , sp tium omne, quod Templo dicabatur evinctum mittis, coroniseque; ingressi milites, quibus u D nominaineficibus ramis; de in Virgines

Hes Zales cum pueris, puellisque patrimis , matrimisue, aquamvis, o fontibus , amnibusque haum perpluere . Tum Helvidius Priscus Praetor praeeunte Plauto Eliano Pont. LIIrata suometaurilibus area, o super cespitem redditis extis Powem , Punonem , Minermam Praefidesque Imperii DeoC precatus , uti coepta prosperarent , sedesque suas , pietate hominum inchoatas , Dimina ope attollerent ; mittas , quis ligatus Iapi: , innexique funes erant, contigit: Simul caeteri Magismatus, o Sacerdotes, o Senatus, o Eques, o magna para Populi, Atario, laetitiaque connixi, Iaxum ingens traxere; passimque injectae fundameutis argenti, aurique Hipes , o metaltarum primitiae nullis forna Abus victae, sed ut gignuntur . Praedixere Haruspices , ne temer retur opus faxo , aurome in aliud destinato . Altitudo AEdibus adfecta . Id solum Religio annuere , prioris Templi magnificentie defuisse creditum , quo tanta vis hominum retinendu

erat.

Hunc morem fortasse sequutus, Leonis X. aetate, JO. Baptista Branconius, Numisma excudi curavit, quod, ut eTepigraphe licet conjicere, in AEdisicio aliquo recens extrudio esset collocandum . Antica pars habet: b LE .

a Lib. . . ma

18쪽

Postica vero:

Qua parte Numisma beneficentiae Leonis meminit, sertas-s1s indicat Leonem conficiendo operi sumptus praebuisse :Qua vero Branconium nominat, eum forte indigitat, qui, ut extrueretur AEdificium , curavit, vel praefuit extruendo. Sed hic solis agimus conjesturis. Extat Numisma apud CL Baronem Stoschium. In Numismatibus Romanorum Pontificum recensendis, antiqua a recentibus , genuina a spuriis a Ccurate secernenda . Quae damus Numismata, a seculo Ecclesiae X1v. , & ΜRrtino V. Pontifice, primum incipiunt. Qtiae igitur vetustiora proferuntur, posteriora sunt, & vetustatem novo opere repraesentant. His accensetur duplex Numismatum series, quae a D. Petro Ortum ducit, de ad recentes usque Pontifices extenditur . Prior series crassiori opere excusa, Jo. Baptistam PoZZi novit auctorem; posterior , quae ad postremum usque Pontificem BENED1CΤvM XIV procedit, prodiit Norimbergae. Sunt & alia , quae Μartini V. aetate antiqtaiOra videntur, Numismata; quippe duodecim ante Martinum

Pontifices exhibent, & a Johanne XXI. primum incipiunt;

19쪽

dierunt auctore Ferdinando Salat Urbain, qui sub Clememte XI., annuente Cardinati Francisco Barberino , huic operimatium adjecit. Multa etiam spuria, & apocrypha circumferuntur.

Huc pertinet Numisma illud, quod Johannis XII. essigiem

barbatam exhibet. Quis austor fuerit, ignoratur. In re obscura nihil certi proferre licet. Hoc opus Andreae Lan-zanio tribuit Μandosius , cui ultro subscribimus, quoniam nulla, quae secus suadeat, urget ratio, Vel movet audio

Non malo animo, sed improvido consilio prodiit sub

Paulo ΙΙΙ. Numisma quoddam , a Bonannio sub num. XII. relatum, quod temporum rationi nequaquam congruit, ideoque spuriis accensendum. Rarum quidem est, ac elegantissimum,&, si rei Nummariae peritis audiamus, celebe rimum Bonarrotium habuit inventorem. Pauli III. eTgiem refert, hac posita epigraphe : PAVLVS. I I I. PONT. MAX. AN. X vi. In pluviali, minutioribus lineis Porta Aurea, quae quovis Jubilari anno a Romano Pontifice reseratur, exprimitur , additis litteris: ANNO. I vBILAEI. Verum, nec lubilari annum attigit Paulus , nec , morte praereptuS , Sacratioris Januae fores aperuit. Quare triennio ante Jubilarum, Paulo adhuc superstite , fusum Numisma credere par est. Paulo vita functo, ex primaeva forma nonnihil immutata, nimirum sublata epigraphe , ac imaginibus, quae Jubilaei annum demonstrabant, alia prodierunt Numismata , genuina annorum supputatione signata, nec jam Pontificatus anno xvI., sed veriori calculo, anno xui. Pontificatus apposito . Non spuria duntaxat, sed impia ac sacrilega censenda sunt ea Numismata , quae in odium Romanae Ecclesiae , ac Pontificiae Dignitatis ab Haereticis conficta, ac vulgatab a sunt.

20쪽

sunt. Ex horum numero ill ad profecto est, quod olim inmus eo Commendatarii de Puteo, nunc apud Dominum Fa-ghel, qui in dominio Provinciarum Belgii unitarum a Secr tis est, Julii ΙI. effgiem exhibet hac epigraphe : IvLIvs. CAESAR. PONT. II., perinde ac si ne dum Pontificis, sed Oc Cassaris nomen Julius sibi arrogaverit. Rem ab Haereticis confictam, & dolo malo excogitatam, Legatus quidam

Aloysii XII. Galliae Regis, datis Ianuar literis ad Regem detulit, si fidem habeamus Valesio, qui hanc epis Olam in collectione quadam Litterarum, quas Legati ad Galliae Reges Aloysium XII., Franciscum I., & Henricum ΙΙ. scripsere, se legisse te statur .

Aliud Numisma superiori assine, servat memoratus D. Faghel, Pauli ΙΙΙ. aetate procusum. Est autem ejusmodi: Superior pars Pontificem camaleucio, ac breviori pallio indutum refert, hac epigraphe: DIVUS. PAVLVS. III. PONT. OPT. MAX. Pars altera , Pontificis essigiem pluviali ornatam exhibet, hisce litteris; PAVLVS. III. PONT. OPT.

M A X. Eodem pertinet Namisma Julii III. essigie signatam,

ac inscriptione distinctum 1 REX. AC. PATER. HOC autem Numisma adulterinum esse, nedum res ipsa probat, sed ex alio genuino ac germano apud Baronem Stoschium aperte colligimus, in quo, RE Gis nomine expuneto, le

Ad operis rationem pertinet, quibus de caussis potissimum id consilii ceperimus, aperire . Duo, ut Vera fateamur , nos impulerunt: primum, quod de Pontificum Numisma tibus nemo ha ctenus satis accuratδ tractaverit: Alterum , quod longe accuratiori methodo , ac studio, Romanorum Imperatorum Numismata prodierint illustrata. Utrumque animos ac stimulos addidit: Quibus olim accessere clarissimi, ac multa mihi familiaritate conjuncti Francisci Va

lesii