Opera quae supersunt omnia

11쪽

Novem circiter anni sunt, ex quo Ed Boelime , vir doctissimus, Halae ad Salam lineamenta edidit ractatus Spinogant de Deo et Homine, quae autumno prae Cedente, Ostra perambulans provincias, Amstelodami apud

literatum illum bibliopolam, Fredericum Mulierum, vitae philosophi Colerianae exemplar adjunota sibi acquisiverat. Non diu post idem ille bibliopola, in auctione publica,

manuscriptum quendam librum inveniebat, versioni Belgicae rincipiorum philosophiae Cartesianae additum, quem, accuratius inspectum, Belgicam versionem continere videbat ejusdem Spinogae Tractatus, seculo anteriore medio praeterlapSO, manu nitissidime Scriptam, cuique philosophi vita, ab eadem manu profecta piisque compilatoris Observationibus munita, praemissa erat. Brevi post idem

vir literatus in Orphanotropheo eleiobaptistarum Amstellodamen si de Oran Θ-a et inscripto antea eorum qui Collegiante audiunt, de quorum cum Spinora familiaritate cf. Colle l. manum injecit in nonnullas philosophi amicorumque epiStolas autographas ibidem servatas. Duplicis hujus inventi ab eo certior factus, chartasque et librum

evolvens quae mihi, ut inspicerem, miserat, epistolas illas partem SSe earum vidi, quae operum Spinogae posthumorum editoribus ad manum fuere, ab iis vero nec Omnes nec plerumque integrae editae sunt. Quod ad ractatus versionem rem se habere intellexi, uti Mulier videbatur, eamque eadem nobis de Deo homineque integra exhibere capita, quorum Boetimerus lineamenta in lucem produxe-

12쪽

rat. Jam et integrum Spinogae Tractatum publici juris

lacere admodum optabile visum est. Quamvis enim luod in raesutione operum posthumorum de absconditis philosophi scriptis existimabatur, nil in iis inventum iri, quod saepius in editis ejus scriptis dictum non sit , e toribus sorte videbitur etiam de nostro valere Tractatu, operae pretium tamen habebunt varios modo cognoscere, quibus Spin0Za thicae suae principia, etsi indoctrina praesertim de passionibus, minus adhuc elaborata profeSSUS St. In eodem autem Tractatu capitulum quoque illud de Diabolo exta cujus a Mylio in Bibliotheca nonymorum mentio sit ' Quod vero ibidem additur Spinogam primum Belgice Ethicam conscripsisse

minus recte dicitur, cum disertis verbis in annotatione ad Tractatum nostrum legatur illum Latine primum cono scriptum, deinde vero Belgice redditum esse, cui assertioni nec quam plurimi contradicunt versionis Belgicae Latinismi Tractatum editur , cumque apud exteros Belgica sere non legantur, curae mihi esse debuit Latine eum vertere; quod e lacilius sacere potui, quia alterum deinde mihi Belgicae versionis exemplar, a viro ampliS-simo amicissimo , elegantissim poeta nostrate, Adriano

Bogaer exhibitum est, quo hic illic, ubi ulterianum

minus clare Se haberet, usus sum, cujusque et illa benevolae Omnino manus annotatio est, de qua dicebam

quamque ipsi ractatus adscripsi titulo.

Ethica, quae ab auctore primum Baianorum ermone con3cripta, postea ab eodem in linguam Latinam traducta et methodo mathematica est disposita, omisso tamen quod in exemplari ollandico manuscripto adhuc extare dicitur capite de Diabolo.' Bibl. non p. 91I, 6.

13쪽

Quod ad alterum in Supplemento hocce Spinogae puSculum, Tractatulum de Iride attinet, mirabuntur sorte lectores librum de quo postremus operum editor affirmavit Ruetorem eum , Se mensibus ante bitum in ignem conjecisse' hic salamandrae instar, intactum e sammi procedere animadvertant autem, velim, combustionem illam, de qua hodie nullus dubitare videtur, ipsos philosophi amicoS, OSthum ejus opera edentes, multo incertiorem habuisse. Scripserunt enim: tractatulus de Iride, quem ante aliquot annos, ut quibuSdam notum , composuit, ni8i eum igni tradiderit, ut probabile est, alioubi delitescit VQuod vero ipsi probabilius tantum habuere, ab aliis autem - uti Colero ortholioque, tanquam re facti propositum fuit, locum non habuisse patet, tractatulumque econtra alicubi delituisse. Nec vero ineditum. Decimo enim anno ex quo ultima obierat auctor sata, Hagae-Comitum apud Lev. an sic sine nomine auctoris Belgice in lucem prodiit, illius fortasse cura cui SpinoZa antea perlegendum dederat, quique mortuo philosopho retinuerat opusculum . Unicum hucusque cognitum exemplar redi iterum

Mulieri diligentiae debemus, cui aliquo jam ante unOS acquisitum fuit. Quod etsi Belgice procul dubio a philosopho conscriptum, Xte4'Orum praesertim caUSa, cum

versione Latina hic edendum putavi. Rogo autem lectores benevolos, ut unum alterumque perleetur opusculum corrigenda inspiciant sub calcem annexa. Quod ad Collectanea quae sequuntur, ad vitam et epiStolaS, Seiant, quaeSO,

illam, de riua I J et seq. legitur inscriptionem

1 Idem tuti ille I. o. M. cui Spinoga in epistola sua ,3 quaestionem solvit arithmetieam.

14쪽

etiam itum extare, etsi culmen domus periit; ibidem porrol. 8 et g 3. l. 6. ipsius Spinogae in Grammatica Hebraea)exemplo pro Portu uti et Portu en8i legant Luhiliani rumet Lusilunae in eadem I, in anatii ematis versione Latina p. 29 l. . in superfluum deleant eju8, et corrigant denique l. G, vitium typographicum Colletiante in

Collegionteu. De variis rebus ex ineditis epistolis vitaque manu scripta nobis innotescentibus. pluribus ii agere non pia erit,

cum iisdem in Collectaneis speciatim tractentur. Ne ipsa very Spinogaes philosophia ejusque uti videtur nondum satis perspecta indole genuina , cum principii praesertim philosophicis hodiernis tollata, fu8ius omnin eg libres me, Baruor es' pinoa si in deven eu christen, in verband me abnen en ingen bd simul cum Supplemento hocces in ducem prodeunte Quare verbo hic tantum addendum ripiuogam, me judice, qui jam ducentos seres antes annos meum qui dicitur personalem

causasque quae dicuntur finale abrogavit, ab is nimis parvi aestimari, qui cum Dogmaticis ante-Κantiant Ipsum confundere soleant. Dogmatici speciem prae se ferre fortasses videtur, meo vero fuit Nomen Dei retinendo, dum ipsius mei personam et charaeterem aboleret. 1alsam philosophiae suae ideam superficialibus suis lector1bus dare debuit Qui vero ad rem pSam penetrare, eccum rebus nomina confundere soliti, seram philosophi usque doctrinae indolem cognoScere Studeant, suo jam tempore eum illuc pervenisse videbunt, quo nostra demum

1 Eo imprimis, quod viro cujus universum motu vitaque infinitis gaudet,

mortuam quasi quietem obtrudere solent ipsorum tantum Opin1Om abortum.

15쪽

aetate philosopli post-Hegellani et philosophiae scientiaeque naturalium cultore pervenerunt. Quod in physicis Cartesii vestigia premerit , in eo sui omnino fuit temporis in metaphysici autem, quae dicuntur, et ethicis nostri ne dicam futuri Seculi ducem Se praebet. Qu0d enim Leibniigius tanquam malum de eo profeSSus est omen is Spinoa incipit, ubi Cartesius desinit, in Naturalismo V hoe Summam potius ipsi laudem ducamus, quippe qui e ipso artesiana non solum et Leibniigiana sed et antiana Hegelianaque principia duo sere ante

secula jam Superaverit. O vero Leibniigium non cepisse ne miremur, cui nimi in partem necessitatis Spinoga inclinare' visus est, cuique metuendum' Videbatur, ne ita Deum aut tollerent aut instar potentiae brutae considerarent, sublato principi convenientiae Seu finalibus causis. VI ipsis enim illis causis eoque tollendis verum nobis philosophus pretium Suum exhibet. Scripsi Daventriae, ipsis Spinogae natalibus MDCCCLXI. I. AN LOTEN.

Summo tamen illo discrimine quod in ipsam extensionem motum illum assumserit, apud Cartesium nonnisi a Deo e machina procedentem.

16쪽

DEO ET HOMINE EJUSQUE VALETUDINE.

Primum Latine conscriptus a B. . . in usum discipulorum qui verae philosophiae c. thicae studio se tradere cupiebant; nunc vero Belgice redditus veritatem virtutemque amantium in usum ut aliquando eorum obteratur os, qui tantopere de hisce jactare oleant Stercusque suum et immunditias simplicibus tanquam preciosa obtrudere, atque etium ut calumniari desinant quod nondum capiunt Deum c. Semetipsos et mutuam suam valetudinem curare, et ut iis qui intellecta deficiunt benignitatis et tolerantiae spiritu, secundum Christi Optimi noStri magistri exemplum, medeantur.)

18쪽

Pars Prina. De Deo. Cap. I. Quod Deus sit. II. Quid sit Deus.

III. Quod Deus sit omnium causa. IV Do petitius Dei necessarii8. V. De aroviduntia Dei. VI. De Praedes linatione. VII. De proprietatibus ad Deum non pertinentibus.

VIII. De natura naturante. IX. De natura naturata.

X. Quid sit bonuit et natum. Par Secunda. De Homine ejuδque valetudine. I. I e opinione, de et cognitione. II. Quid sit pinio, fides, et cognitione clara. III. assionis origo passio ex opinione. IV. Quid oriatur ex de et de homini bono et malo.

V. De amore.

VI. De odio. VII. De laetitia et tristitia. VIII. Existimatio et contemptuS. IX. Spes et metuS. X. De conscientiae morsu et pol nitentia. XI. D irrisione et joco. XII. De honore, pudicitia, et impudentia. XIII. De favore, gratitudine et ingratitudine. XIV. De commiseratione. XV De vero et falso. XVI. De voluntate. XVII. D discrimine inter voluntatem et cupiditatem. XVIII. De recedentium utilitate. XIX. De nostra beatitudine. XX. recedentium confirmatio. XXI. De ratione. XXII. De vera cognitione, regeneratione eug.

XXIII. De animi immortalitate. XXIV. De Dei erga hominem amore. XXV. De Diabolis. XXVI. De vera libertate.

19쪽

VI. VII. VIII. 1X.

Van de naturende natuur. Van de genatuurde natuur.

20쪽

QUOD DEUS SIT.

Quod ad id, quod Deus sit, hoc dicimus demonstrari p0SSe I A priori: I. Omne quod clare et distincte intelligimus ad naturam alicujus rei pertinere, hoc etiam vere ea de re assirmare possumus. Quod autem essentia ad Dei naturam pertineat, clare et distincte intelligere possumus. Ergo 2. Rerum essentiae sunt ab omni aeternitate et manebunt immutabiles in aeternum mei existentia Si essentia. Ergo:

1 Ι. e. naturam definitam, qua res est id quod est, et quod nullo modo, nisi re ipsa destructa, ab ea avelli potest, uti quod ad naturam montis pertineat vallis, quae nempe vere aeterna et immutab1lis est et Semper esse debet in montis idea, etsi mons ipsa nunquam fuerit vel sit.