Opera quae supersunt omnia

42쪽

Causa igitur dicendi, quod omnia ista attributa qua tin natura sunt, non nisi una sint substantia eo diversae quippe quas inter se distinguere ut distincte concipere OS- simus sunt Sequentes

i. quia jam prius invenimus existero de hero on infinitum et perfectum, per quod nihil aliud intelligi potest nisi tale de quo omnia in omnibus dici obent. Quid enim ' erit quod ossentiam aliquam habet, attributa poni dehent et quanto plus essentiae ei adscribitur . tanto plura attributa ei adscribi debent itaque ubi en est infinitum et attributa rius in sinita osse debent: et hoc ipsum est quod dicimus eris in sinitum.

2. Propter unitatem, quam ubique in natura videmias, inqua si existerent plura talia entia, unum cum altero omnino non uniri posset 3. Quia, ut jam vidimus quod una substantia alteram pro lueere nequeat, nee etiam, Si talis substantia non est possit esses incipere ) attamen si demus quod in

I I. o. Si diversae essent substantiae, quae non ad unicum 9uoddam ens referrentur, uni seri sequeret, quia clare videmus eas nullam habere interso communionem, uti cogitationem et extensionem e quibus tamen consistimuS. D I. c. Si nulla substantia nisi existens esse possit, nee tamen existentia ρο ejus essentia Sequatur, cum eorSim concipitur, sequitur eam nousesse aliquid per se, sed aliquid i. e. attributum aliuscujusdam osse debere i. e. entis unici vel universi. Vel etiam ita : Omnis substantia est existens, ne existentia ullius substantiae in se conceptae ex ejus essentia

44쪽

nulla substantia quam nihilominus scimus in natura esse Seorsim concepta, aliqua Sit necessita ut sor maliter existat propterea quod nulla exi Stentia ad ejus particularem essentiam pertineat hinc necessario equi debet, quod natura quae nullis de causis sit, ut quam tamen e SSe limus, en persectum debet esse ad quod existentia pertinet. Ex omnibus, quae huc usque diximus, patet nos extensionem habere Dei attributum quod vero in ente persecto nullo modo fieri posse videtur. Cum enim extensio divisibilis sit, en illud perfectum ex partibus consisteret, quod ad Deum quippe en Simplex referri nequit Praeterea extensio, quando dividitur, patiens est, quod etiam in Deum , quippe non a Ssivum, ne qui ab alio pati possit, cum Omnium

prima causa essiciens sit, cadere nequit. Ad quod respondemus: I. partem et totum non SSe eL-tia vera vel actualia, sed tantum entia rationis quamobrem in natura nec totum nee partes Sunt.

sequitur nulla igitur substantia existens per se concipi potest, sed ad aliud quid pertinere debet; i. e. intellectu nostro concipientes cogitationein et extenSionem SubSt. eam non concipimus nisi tu essentia ejus non in existentia; i. e. quod existentia ejus necessaria ad ejus naturam pertinet. Sed quia demonstramus eam attributum Dei esse, inde demonstramus a priori eam esse et a posteriori, quod ad extensionem solam , ex modis quippe qui necessari hoc tamquam subjectum habere debeant.1 In Natura . . in extensione substantiali, nam illa divisa, natura ejusque essentia omnino destruitur, quilipe quae solum consistit in eo quod sit extensio infinita vel, quod idem est, totum infinitum.

46쪽

2 4 es quae ex diversis partibus composita est, talis esse debet, ut parte ejus singula separati in concipi vel intelligi possint uti e gr. in i Orologio, quod ex diversis rotis et unibus cona positum est ubi quaeque rota et funis separatim concipi et intelligi potest, nec tamen totum , uti compositum est, adllibi nece Sse St. Eadem ratione in aqua, quae eon Stat particulis rectis et oblongis, et cujus Singulae parte Concipi et intelligi possunt absque toto Cum autem X tensio substantia Sit, dici nequit eam partes habere, quia nec major nec minor fieri potest, nec partes ejus Separatim intelligi possunt, cum natura Sua in sinita sit. Quod autem tali essu debeat, inde equitur, nempe quia, ni Si tali esset Sed ex partibu consisteret, matura sua infinita non esset:

At, inquis, nonne pars in extensione ante omnes modos omnino non , dico. At, dicis, si motus est in materia, in hujus parte esse debet; cum enim totum infinitum sit, ubinam moveretur, cum extra eam nillil existat 3 Ad quod respondeo non est motus solus, Sed motu et quies simul, et quidem in toto , inque eo esse debet, non enim par in extensione. Quod si negas, dicas mihi igitur, si totam extensionem dividis, partem quam intellectu tuo ab ea scindis etiam natura Omnium partium ab ea seindere potes; quo facto igitur rogo Quidnam est inter partem illam abscissam et reliquum Dicas, necesse est, vel vacuum vel aliud corpus, vel illud extensionis ipsius quartum non datur. Primum non, nam aeuum non ESt quod positivum nec corpus Sit Nec alterum, nam tum egi Steret moduS, qui existere nequit, cum extensio, tamquam extensio, Sine omnibus

modis et ante illos est. Igitur tertium, et sic nulla pars extensionis existit, sed extensio una et indivisibilis.

48쪽

ut vero in infinita natura partes concipiantur, si eri nequit, partes enim omnes illae natura sua infinitae esse deberent. Adde, si ex diverSi partibus consisteret, intelligi non OS se, quod, quibusdam ejus partibus destructi , extensio tamen maneret, nec cum partibus illis destructis simul destrueretur quod clare Secum pugnat in tali re, quae propria sua natura in sinita est, nec unquam terminata vel sinita esse vel concipi potest. Porro, quod attinet ad divisionem in natura, ea, ut jam dictum est, non sit in Substantia, sed semper et Solum in modo Substantiae aquam igitur dividens, non substantiam divido, sed tantum modum sub Stantiae quae Substantia, quanquam diversimode modi si-cata, Semper tamen eadem est.

Divisio itaque vel passio in modo tantum sit uti si dicimus hominem perire vel de Strui, hoc tantum do homine intelligitur, prout tale compo Si tum et modus sub Stantiae non vero ipsa substantia sit. De quoad Substantiam , a qua pendet. Porro jam posuimus , uti et postea fiet, nihil extra Deum ex Sistere eumque S Se eaUSam immanentem. Sed passio . cum agen et patiens di Stincti Sint aperta est impersectio patiens enim necessario ab eo pendere debet, quod extrinsecus passionem in eo causaverit quod in Deo quippe perfecto, nullo modo fit. Porro de tali agente . qui per Semperatur . dici nequit eum imperseetionem patientis hahere . cum ab alio non patiatur, uti intellectus qui, uti et philosophi dicunt, ejus dearum ausa est eum vero Sit causa immanens quis dicere audebit eum imperfectum esse quamdiu a Se

50쪽

ipse patiaturi Tandem substantia cum Sit principium Omnium ejus modorum, jure majore gens quam patieus dici pote,t Quo dicto ad milia Satis responSum SSe putum uS.

Hic vero objicitur necessario SSe debere primum au Sam quae corpuS hoc move ut eum Se pSum , ubi quiescit. nullo modo movere OSSit et qui clare putet in u- tura motum et quietem SS , putant eo neceSSurio ab extertia causa debere nasci. Sed iacile ad hoc respondere pOSSumus: Oncedimu enim . quod Si corpuS re esset pitrse existens, nec aliud attributum haberet quam quod esset longum, latum, et profundum, tum in eo ea ubam non SSemovendi sed quia antea naturam ens diximus ad quod omnia attributa pertinent, nil ei deesse potest ad producendum Omne quod produci potest. Cum igitur hucusque de Deo, quid sit, locuti sumus de attributis ejus verbo tantum dicemus, ea quae nobis cognita

duobus tantum constare, nempe exten Sion et cogitatione.

Dicimus enim hic tantum de talibus attributis, quae vere Dei attributa dici possunt, per quae eum in Se ipso, nee

tanquam extra Se perantem concipimus. Omnia igitur quae homines praeter duo Sta attributa Deo adscribunt. si omnino ad eum pertinent vel nominati erunt externa uti quod Sit Sui onStan S unieuS. aeternu S. et immutabilis vel quod ad operatione ejus, uti quod Sit causa, praedestinator, et rector omnium rerum quae omnia Deo propria Sunt me vero quid sit patefaciant quomodo vero