장음표시 사용
11쪽
DEPROMTA: colligente Condinante STEPH. ANDR.
PHILIPPE. I qui1 viris bonis admissum legimus
aut audimus , indignum moribus, an teactae Vitae minus consentaneum eorum imprudentiae vel levitati vix ignoscimus. At quanto magis bilem nobis movent graves ac bene morati quorumdam impro- horum hominum sermones, quOS, ut cer
12쪽
titis noceant, quas Vela nequitiae suae ob tendunt. Nihil enim sceleratius quam Virtutis ipsius armis abuti, quibus flagitia quaelibet ac scelera tuearis. Atque illud est in confesso apud aequissimos rerum pessimatore S praVae istius simulationis artificem extitiine callidiorem prorsu neminem quam florentinimum illum rerum romanarum scriptorem, Caium Sallustium Crisiapum; qui quidem , elegantissimus pariter acerrimus alienorum vitiorum Obju gator censor, dissolutimmi vixit moribus. Quod ne dictum temere aut invidiose videatur, collectam e veterum scriptis ejus vitam hic repraesentare operae pretium duXimuS.C. Sallustius Crispus natus est i inmiterni , in sabinis , anno ab urbe condita et DCLXiX. L. Cornelio Cinna tertium , Cn. Papirio Carbone coss. qui Sullae infens civile bellum, quod triennio post
Sulla rerum potito , fuit extinctum, concitarunt. Grassante interim ubique scelerum lue Sallustius incidit in miserrimum illud ac pestiferum tempus , quo multo plura quae Vitaret quam quae sequeretur Eusebius in Chronico ad an MDCCCCXXXI.
13쪽
occurrebant. Hunc tamen parentibus inculpatae Vitae ortum esse, ex eo quivis
facile judicet, quod priscus ille declam tor qui Ciceronis nomine in Sallustium invectus est , quaecumque in eum dici posissent, oculis emissiliis rimatus , nihil omnino deprehenderit in quo eo carperet Patrem certe Sallu si praeterire se ait, qui si , inquit , nunquam in D viici peccasset , tamen mavorem inviariam reipublico facere non potuisset , quam quod eum talem stium gentierat. Idem Millud subjicit, se non exsequi quo in pueritid peccasset Sallustius, ne parentem ejus accusare videretur , qui eo tempore summam ejus potestatem habuit. Ex quibus verbis liquet nulla tunc temporis acta in historici nostri parentes probra , quae profecit non neglexisset declamator , ut e domesticis sordibus filii nequi iam credibiliorem fa
Plebe1 autem , non patrici genere,
eum fuisse nonnulli volunt quod tribunatum plebis gesserit , viros nobiles ubique exagitet, praesertim in historia belli jugurthini ac priore epistola ad C. Caesarem de republic ordinania. Excultam a Sallustio admodum adoles ip
14쪽
cente eloquentiam , operamque diligentem bonis artibus datam , satis probant ejus scriptara neque enim ita scribunt qui serius sese contulerunt ad litterarum studia. Fidem ideo ei detractam nolim Hrmanti epistola I ad Caesarem, postquam sibi aetas ingeniumque adolevisset , se haud
ferme armis atque equis corpus exercuisse
sed animum in litteris agitasse ; O, quod natur firmius erat , ingenium laboribus habuisse. Diserte etiam 1 Suetonius testatur Sallustium usum esse praeceptore t-te1 Praetextato , nobili grammatico latino , qui se Philologum Vocavit quique alumnum suum familiarissime coluit. Ceterum hic genus eloquentiae secutus est minus aptum foro , historiae aptissimum.
Unde et Quintilianus Vitandam censet in causis agendis illam allustianam quanquam in ipso virtutis locum obtinet' brevitatem, labruptum sermonis genus, quod otiosum fortasse lectorem minus fallit audientem transvolat. De moribus autem Sallustii , turpiss-mam adolescentiam huic Xprobrat supra laudatus 3 declamator , nefandarumque
1 In libro de illustribus grammaticiS, C. O. a Lib. V. cap. 2.
15쪽
voluptatum amorem objicit. Quin etiam, eodem teste . accusatore, domum paternam, vivo patre , turpissime venalem habuit ac vendidit morique coegit prae moerore Patrem , quo nondum mortuo jam pro herede omnia gerebat neque factus moderatior progrediente aetate
abiit in sodalitium sacrilegi nescio cujus Nigidian hisque in judicium Vocatu ,
his ita absolutus 1t ut , reu non culpa
vacare, sed pejerasse judices viderentur. 1 M. autem Varro , scriptor graVim1mUS, in libro quem inscripserat Pius aut de Pace , C. Sallustium in adulterio deprehensum cum Fausta Sullae filia, Milone e)us viro loris bene caesum, quum pecuniam dedissset, dimissum fuisse, prodidit.
Attamen anno V. C. DCCII. et tribunatum plebis adeptus est , adeo turbata republica, ut Cn. Pompeius Magnus Onsul sine collega crearetur. Quum autem
paullo ante T. Annius Milo P. Clodium occidiset, Pompeiusque legem de vi tulisset qua instituebatur quaestio de ea
caede , oblatam ultionis explenda nactus 1 rapud Aul. Gellium , lib. XVII. c. I 8. Videi Veterem scholiasten Horati , ad sat II. lib. I.
16쪽
occasionem, Sallustius sibi non defuit adjutus enim ab aliis duobus tribunis plebis , inimicissimas , ut scribit 1 Asconius Pedianus, conciones de Milone habuit, nec non invidiosas de Cicerone , quippe qui Milonem omni contentione defenderet neque Miloni solum, sed ipsi etiam
oratori propter inVisum patrocinium pars maXima multitudinis erat infensa. Postea tamen Sallustio multum remittente de accusandi studio , eum rediisse ingratiam cum Milone micerone suspicio fuit. Catilinaria conjurationis historiam tum
scriptam fuisse Vero proximum est, quum Sallustius , exacto tribunatu , priVatUS ageret essetque in Ciceronem aequiore
animo ; rem enim ita narrat, ut ea per-Jecta histori , nemo non acta Ciceronis sit probaturus. Atque haud scio an , hellum jugurthinum , civilia quae subsecuta sunt, aliaque cum ii conneXa, Ο-dem illo tempore aut aliquanto posteritis conscripserit ; neque certe ea sunt scripta hominis adolescentis , quandoquidem ipse testatur initio conjurationis catilinariae se tum demum historiam aggressi sum scribere, et tibi animus ex multis mis 1 In Ciceronis mitonianam. α Cop. a.
17쪽
feriis atque periculis requievit, O sibi rei
quam talem a repti blic procul habendam decrepitri quod vix ante tribunatum , quem anno aetatis XLI. gessit, fieri potuit. Tum vero statuit res gestas populi
romani carptim sic ipse loquitur' , ut
quaeque memori digna viderentur , perscribere reo magis quod ita spe , metu, pamtibus reipublici animus liber erat : quae quidem verba hominem indicant qui honores nullos amplius speret , aut honorum cupiditatem egregie dissimulet. Itaque catilinariam coniurationem quae contigerat anno ejus Vita XXX ac proinde cujus testis fuerat, scribere aggressus est undecim circiter post annis , si calculo recte Ionimus. Tum jugurthinum hellum, diu antequam nasceretur XOrtum,in civile , eo puero gestum , conscripsit. quod postremum opus periit, si fragmenta quaedam excipia quae satis ampla ad nos pervenerum, ut e iis intelligere possimus non minu accurate ac cetera elucubratum fuisse. AD quorum
temporum historiam scripumet Sallustius in iis libris qui perierunt , videtur posse colligi ex Ausonii idyllio XXxu ad Nepotem , ubi docet puerum quos libros legere eum oporteat, . quos ipse m
18쪽
ejusdem gratiam in manus iterum tamere sit paratuS. Itaque memorato Terentio,
sic loquitur de Sallustii operibus
Iam facinus, Catilina, tuum; Lepidique tumultum, Ab Lepido o Catulori jam res O tempora Romae Orsus , bis senos feriem connecto Per annos. Iam lego ciνili mi iam Mavorte duellum ,-νit quod socio Sertorius exsul Ibero.
Quibus in versiculis recensentur omnia Sallustii opera , praeter bellum Jugurthinum ; quod cur omiserit Ausonius , intelligere non licet, nisi Versus aliquot vetu-ctate intercidusse suspicemur. I Q. Occurrit bellum Catilinarium de quo nihil attinet dicere. R. Historia tumultiis excitati a Marco Emilio Lepido anno urbis conditae DCLXXXVII: qui quidem tumultus a Pompeio matulo oppressus est eodem anno. 3'. Inde Sallustius scripserat historiam rerum in romana republica per duodecim annos gestarum , ante Lepidi tumultum quorum duodecim annorum initium fecerim circiter ab anno V. C. DCLXIII , quo bellum marsicut inchoatum ab eo enim tem
Pore, arsque ad X tremam Sullae dictatu.
19쪽
ram, duodecim fere pnni fluxerunt multa autem inveniuntur Sallustii fragmenta, ex quibus liquido patet eum res a Sulla gestas litteris mandasse , quae ea temporis intercapedine continentur. 49. Bellum scripserat sertorianum , quod sub finem vitae Sullae coeperat, memoratosque duodecim annos proxime consequebatur; Metellus enim missus est in Hispaniam contra Sertorium anno V. C. DCLXXIV , qui duodecim illorum annorum ultimus fuit: si ea historia usque ad receptas Hispanias perteXta es , quod quidem videtur credibile, pertinuit ad annum CLXXXIGnam e demum anno , occisis Sertorio
.Perpenna, pacatae sunt Hispaniae. Atque hinc conjicere est , quamvis Sallustius carptim scripsisset historiam
romanam, nec continua temporum serie
lucubrationes suas edidisset , ex tribus postremo memoratis operibus contexi potuisse annorum circiter duodeviginti historiam , cujus fragmenta mirum quantum palatis eruditi salivam movent. Hi autem libri, licet ab ipso austore editi eo quem secutus est Ausonius ordine videntur postea a grammaticis in ordinem quemdam ita redacti , ut ex tribus
20쪽
libri a primo ad ultimum decurrentes ad testimonium commodius citarentur Asinius Pollio, in eo libro quo Sallustii scripta reprehenderat ut nimia priscorum verborum affectatione oblita, tradebat, in eam rem adiutorium ei fecisse maxime quemdam Atteium ratextatum , nobilem grammaticum latinum , declamantium deinde adjutorem atque pMceptorem. Ab
eodem aiebat Sallustium , historiam scribere aurufum , breviario rerum Omnium mania iam , ex quIbus quas vellet elige
ret, instructum fuisse ; antiquaque ei verba O figuras solitum eum esse colligere. Qua in re Videtur grammaticus non ignobilis ingenio ac voluntati Sallustii magis gratiricatus esse , quam suopte judicio obsecutu in praeceptis enim rhetoricis ad Asinium Pollionem , ei nihil aliud suadebat , ut Suetonius memoris prodidit quam ut noto civilique, proprio sermone
uteretur , vitaretque maxime Obscuritatem O audaciam in translationibus. eque e
ro incredibile illud est , Sallustium styli
gravitatem ideo captasse , priscorumque Tomanortim , quorum moribus erat dissimillimus , sermonem imitatum ut iis ciuibus satis notus non erat sucum faceret.