Quae exstant opera

21쪽

runt artes I anno enim . . DCCIV. I

coss. L. Emilio Paulo & C. Claudio Marcello, Appius Claudius Pulcher, censor , non repugnante collega L. Calpurnio P,

sone , Omnes libertinos, multos etiam homines nobili genere , atque inter eos Sallustium Crispum , qui scripsit historiam senatu ejecit ob adulteri : si quid enim veteribus et grammatici credimuS, tanto ardore Sallustius insanivit in libertinas

quanto madchus in matrona ς quod quum

illi in senatu a censoribus ofectum esset respondit se , non matronarum , sed liberti narum sectatorem esse. Quare ex senatu , inquiunt, ejectus est. Idem ei quoque exprobrat personatus ille 3 Cicero docetque, postquam censore Senatum, more majorum , legissent, nusquam conspectum esse Sallustium Romae suspicaturque tum se conjecisse in ea a fra quo omnis sentina reipublici consiuxerat hoc est , in Galliam ad Caesarem se contulisse. eque minoribus 4 conviciis eum insectatus est Lenaeus, Pompeii Magni libertus, eX amore erga patroni memoriam , quem Sallustius scripserat oris probi , animo inverecun ikAnte Christum natum L. et Schol in sal. II. libri I. Horatii.

22쪽

do fuisse. Ideoque Lenaeus postea histor

cum nostrum racerbissima. satira laceravit , astaurum lurconem Mnebulonem popinonemque appellans vita scriptisque monstrosum, praeterea prisco rum Catonisque verborum cineruditissimum furem. Cur autem Pompeium tam parum honorifice Sallustius appellaverit

conjicere quidem non possumus at certe constat eum a caesarianis e senatu expulia sum in quem , oppressa armis republica, a Caesare reductus est , anno sequente i V. C. DCCV, C. Claudio Marcello L. Corneli, Lentulo coss. quaestura. iterum accepta, ut in amplissimum ordinem honestius reciperetur Eum autem honorem , si qua fides prisco et declamatori , ita gessit , ut rhil in eo non venale habuerit cujus aliquis emtor fuit G nihil non adquum ac verum duxit quod ipsi facere

collibuisset. Censent quidam viri eruditi scriptas

tunc temporis ad Caesarem bina illas litteras , quae perperam orationes inscribuntur , de republic ἱ ordinania : alii vero hasce differri malunt in annum DCCVII a i rante Christum natum XLIX. α Cicer in Sallustium , cap. 6.

23쪽

aut certe ad isinem anni antecedentis, quum viiuis esset PompeIUS. Exeunte igitur anno I DCCVI, quum Caesar esset in Asia, ex litteris urbanis labiis qui Roma et venerant cognovit multa ibidem male administrari ; neque ullam partem reipublicae satis commode geri quod contentionibus tribunitiis perniciosa seditiones orirentur in ambitione atque indulgentia tribunorum militum, qui legionibus praeerant , multa

Contra morem consuetudinemque militarem fierent , quae dissolvendae disciplinae severitatisque essent. Unde data videtur occasio scribendi iterum ad Caesarem de Ordinanda republicari qua de re hic serio cogitare non potuit , nisi post devi-Hum ompeium Antea quidem Sallustius, Caesare nondum in Macedoniam profecto, flagrante bello , multa monuerat in ea epistola quae secunda oratio praeposter dicitur, ubi de M. Bibulo L. Domitio quasi viventibus loquitur quum Bibulus mortuus sit ante pugnam pharsalicam Domitius ex acie fugiens interfectus. Sed in altera epistola, in qua

1 Ante Christum natum XLVII. a minius de bello alexand cap. 6s.

24쪽

de bello quasi confecto loquitur , erraeamdem iterum aggreditur. Itaque priori epistolae posteriorem locum assignari oportet, quod ipsum ejus , quae vulgo posterior est, prooemium satis ostendit. Antequam autem Caesar contra Scipionem , Pompeii socerum , in Africam iret

anno V. C. DCCVII. quo Caesar iterum

dictator fuit . M. Antonius magister equitum P praetor adius est Sallustius ;qui honor, non tam monitorum de Opublica ordinanda, quam admistarum iis adulationum , praemium fuisse videtur. At Sallustio pene fuit exitio : quum enim esset i hin Campania apud caesarianos milites mox in Africam transmittendo mota ab iis seditione quam frustra compescere tentaVit tantum non interemtus est quin etiam quum Romam contenderet uti Caesarem hac de re certiorem faceret, insecuti complures militum obvium quemque contrucidarunt . ipsum adipisci potuissent, e medio sublaturi. Caesar, placatis suorum animis , sub brumam , cum parte exercitus , in Africamvrajecit, secumque duxit Sallustium, quem,ti Ex Dione, lib. XLII.

25쪽

paucis diebus postquam adpulisset , urgente annonae penuria, ad Ι Cercinam, quam adversarii tenebant , navigare jussit, quod ingentem frumenti vim in ea insula reconditam esse audiebat. 2 Ejus adventu, C. Decimius, quaestorius, qui ibi praeerat commeatui, quum se in scapham conjecisset, aufugit. Sallus ius interim a cercinatibus receptus , inventa ibi magna frumenti copia , naves onerarias satis multas in castra ad Caesarem misit. Quid aliud eo bello Sallustius gesserit, nusquam proditum legitur sed fidelem ac strenuam Operam Caesari navasse ex prooemio intelligere est. 3 Anno enim . . DCCVIII, 4 Caesar, fricano bello perfunctus , Sallu1tium, in Numidia recepta , verbo quidem administrandae provinciae AUSA , reipsa autem expilandae, pro praetore re

liquit. Hic itaque dona multa accepit, plura rapuit , Romamque deinde rever-1us o numidis repetundarum postulatus sestertio duodecies cum Caesare

pactus est ne causam liceret.

1 Hirtius de bello hic cap. 8. Σ Ibidem. cap. 34.

3 Ante Christum natum XLVI. Dion lib. XLIII. 1 Cicero in Sallust. cap. 8.

26쪽

Ceterum rapinis ditatus praedo i , qui

modo ne paternam quidem domum redimere poterat, repente tanquam somnio

heatUS, hortos pretiosissimos , qui sal lusiani ab ejus nomine dicti sunt , villam iburtinam , aliasque possessiones sibi

comparaVit.

De ejus oratione in Ciceronem Ciceronis in Sallustium, nemo jam dubitat quin eae, licet antiquae sint nec infra

aevum tiberianum rhetore quopiam animi causa fuerint confictae.

Diem supremum Sallustius obiit annos quinquaginta natus , 3 quadriennio ante bellum actiacum , hoc est anno CDUXIX, S. Pompeio S. Cornificio coss. Vir sane fuit memorabilis , si historias ejus spectes quae , si nimium anti- qtuoris styli studium excipias, nullis aliis

postponendae sunt, principemque locum Inter romano historicos , Vel ipso veterum judicio, ei pepererunt. Neque bre- i Id. Ibid. a De hortis fallustianis lege Fam Nardinum

3 Vide Eusebium , in Chron. Ante Chriulii natum XXXV.

27쪽

vitatem solum .essicaciam singularem dictionis laudant, sed etiam veritatis si diuin quod ita intelligendum, ut de aliis loquenti fides habeatur , de se ipsi nihil credatur nisi quod reipsa comprobatum est. Quivis autem facile credat, quum se reipublicae longum vale dixisse autumare , consilium ei non fuisse , ut ipse ait,

socordiae atque desidio bonum otium conterere ς neque vero, a m colendo ac venando servilibus inciis intentum , aetatem

egisse sed honestioribus studiis c cri.

ptionibus vacasse. Nunc quoniam de vita ac moribus scriptisque Sallustii satis dictum putamus cillud monendum superest , ut ejus historia utamur , quippe quae non gravia minus utilia praecepta exemplaque contineat, quam si scriptor sanctitate morum priscos omne romano superasset.

28쪽

SCRIPTORUM

D E SALLUSTIO

α QUE dubitas , Cimberne , Annius an Verianus Flaccus imitandi sint tibi λ ita ut verbis quae Crispus Sallustius excerpsit ex Originibus Catonis , utaris an potius salicorum oratorum inanibus sententiis , verborum Volubilitas in nostrum sermonem tranferenda λAugusius Casar Suetonius in ita August. Emulus Thucydidis Sallustius. Velleius Pateretilus , His lib. 2. Pene stulta est inhaerentium oculis ingeniorum enumeratiora inter quae maxime nostri aevi minent, princeps carminum Virgilius Rabiriusque , consecutus Sallustium Livius , Tibullusque Naso , perfectissimi in forma operis : nam Vivo rum ut magna admirati , ita censura difficilis ost Idem ib. Lisertinartim dico , Sallusius in quas Non miniis insanit quam qui moechatur. Horatius, Serm. lib. I. satiri.

29쪽

Fertur Sallustius tanto ardore insanivisse in libertinas, quanto moechus in matronasci quod quum illi in senatu a censoribus objectum esset, respondit se non matronarum sectatorem esse : quare

ex senatu ejectus est. Quod ipse excusat in Catilinae bello. eonius Pedianus. Hae eius Interpres Horatita orationes Sallustii in honorem historiarum legantur. Seneca rhetor, Deci lib. I. Sallustio vigente , amputatae sententiae, & ver ba ante exspectatum cadentia , obscura brevitas fuere pro cultu Arruntius , Vir rarae seu

galitatis , qui historias belli punici scripsit , fuit sallustianus Min illud genus nitens. Seneca philosophus, Di . t . Quae apud Sallustium rara fuerunt, apud Arruntium crebra sunt & pene continua nec sine caussa cille enim in haec incidebat , at hic illa quaerebat. Idem ibidem e Cum sit praecipua in Thucydide Virtus , brevitas hac eum Sallustius vicit,in in suis illum castris cecidit. Nam in sententia graeca , tam breViquam salvo sensu detrahas Vocem aliquam; constabit sensus , etiamsi non aeque comtu , ait me integer : at ex Sallustii sententia nihil demisine sensus detrimento potest. Titus autem Liviustam iniquus Sallustio fuit , ut hanc ipsam senten-vam tanquam transsatam . tanquam Orm

30쪽

ruptam , dum transferretur, objiceret Sallustiora nec amore Thucydidis facit, ut illum praeferat ;sed laudat quem non timet facilius putat

posse a se Sallustium vinci, si ante a Thucydide

vincatur. Idem lib. . decl. r. O contraxes. I. I. I. Hic erit, ut perhibent doctorum corda virorum scri pus Roman primus in soria. Martialis , lib. I 4. Livius a pueris magis legendus , quam Sallustius & hic historiae majoris est auctor , ad quem tamen intelligendum jam profectu opus sit. Qtiintilianus , lib. a. v. f.

Crispus Sallustius in bello jugurthino catia Iinario nihil ad historiam pertinentibus principiis

orsus est. Idem lib. I. cap. o. Vitanda illa sallustiana , quanquam in ipso Virtutis locum obtinet, brevitas, d abruptum se monis genus ; quod otiosum fortasse lectorem minus fallit, audientem transvolat , nec dum repetatur exspectat. Idem tib . cap. a. Nec minus noto Sallustius epigrammate inces-fitur. Et erba antiqui multum furate Catonis

crispe , jugurthinae conditor hi oria. Idem lib. I. cap. I. Ex graeco transsata Sallustii plurima. Idem tib 9.