장음표시 사용
261쪽
capessere , atque in ea cognoscenda multam magnamque curam habui non ita uti magistratum modo caperem , quem multi malis artibus adepti erant ; sed etiam uti rempublicam domi militiaeque , quantumque armis, Viris, opulentia posis et, cognitum haberem. Itaque mihi multa cum animo agitanti consilium fuit, mam modestiamque meam post tuam
dignitatem habere, e cujus rei lubet periculum facere , dum quid tibi ex eo glo-rhae accederet idque non temere aut ex
fortuna tua decrevi ; sed quia in te, praeter cetera , artem unam egregie mirabilem comperi , semper tibi majorem in adverssis quam in secundis rebus animum esse. Sed per ceteros mortale illa res clarior est, quod prius defessi sint homines laudando atque admirando munificentiam tuam, quam tu faciendo quae
gloria digna essent. II. Equidem mihi decretum est, nihil
tam ex alto reperiri posse, quod non cogitanti tibi in promtu sit. Neque ego qua visa sunt de republica tibi scripsi, quia mihi conssilium atque ingenium meum ampliti aequo probaretur sed inter bores militiae, interque praelia , Victorias, imperium , statui admonendum te de ne
262쪽
gotiis urbanis. amque tibi si id modo
in pectore consilii est, uti te ab inimicorum impetu vindices, quoque modo contra adversum consulem beneficia populi retineas cindigna Virtute tua cogites. Sinin te ille animus est qui jam a principio Nobilitatis factionem disturbavitri plebem
romanam ex gravi servitute in liberi tem restituit in praetura inimicorum arma inermis disiecit domi militiaeque tanta, tam praeclara facinora fecit uti ne inimici quidem queri quidquam audeant nisi de magnitudine tua quin accipe tu ea quae dicam de summa republica , Laa profecto aut tu Vera invenies aut certe haud procul a vero. III. Sed quoniam Cn. Pompe1u S, aut animi pravitate , aut quia nihil eo maluit quam quod tibi obesset , ita lapsus est ut hostibus tela in manus jaceret quibus ille rebus rempublicam conturbavit , issdem tibi restituenda est. Primum omnium , summam potestatem moderandide vectigalibus, sumtibus , judiciis , se-Datoribus paucis tradidit plebem romanam , cuju antea summa potestas erat, ne aequis quidem legibus in servi tute reliquit. Judicia tametsi , sicut antea, tribus ordinibus tradita sunt tamen
263쪽
iidem illi famos regunt , dant, adimunt
quae lubet , innocente circumveniunt suos ad honorem extollunt. IV. Non facinus , non probrum aut flagitium obstat quo minus magistratu capiantra quod commodum est , trahunt rapiunt; postremo , tanquam urbe Apta lubidine ac licentia sua pro legibus utuntur. Ac me quidem mediocris dolor angeret, si virtute partam Victoriam more suo per servitium exercerent sed homines inertissum , quorum omnis Vis virtusque in lingua sita est, forte atque alterius socordia dominationem oblatam insolentes agitant: nam quae seditio ac dissenssio civilis tot tamque illustres fami lias ab stirpe evertit 8 aut quorum unquam Victoria animu tam praecep tamque immoderatus fuit Lucius Sulla, cui omnia in victoria lege belli licuerant, tametsi supplicio hostium partes suas muniri intellegebat;
tamen , pauci interfectis, ceteros beneficio quam metu retinere maluit. At Hercule hinc cum Carbone, Lucio Domitio , ceterisque ejusdem factionis , quadraginta senatores , multi praeterea cum
spes bona indolescentes sicuti hostiae
264쪽
mactati sunt quum interea importunissuma genera hominum tot miserorum civium sanguine satiari nequiverunt non orbi liberi , non parente e XActa aetate , non gemitu Vhorum , luctus mulierum , immanem eorum animum infleXit, quin ,
acet hius in dies male faciendo ac dicundo , dignitate alios , alios civitate
V. Nam quid ego de te dicam, cujus
contumeliam homines ignavissumi vita sua commutare Volunt 8 scilicet neque illis tantae voluptati est tametsi insperantibus accidit' dominatio , quant moerori tua dignitas quin optatius habent ex tua calamitate periculum libertatis facere , quam per te populi romani im-Perium maxumum ex magno fieri. Quo magis tibi etiam atque etiam animo prospiciendum est , quonam modo rem sta bilia communiasque Mihi quidem quae mens suppetit eloqui non dubitabo ceterum tui erit ingenii probare, quae vera atque utilia factu putes. VI. In duas partes ego civitatem divisam arbitror , sicut a majoribus accepi , in Patres, plebem antea in patribus
summa auctoritas erat, i multo AXU-
265쪽
DE RE P. ORDINANDA . at Tma in plebe citaque saepius in civitate secessio fuit semperque Nobilitatis opes diminutae sunt, jus populi amplifica tum Sed plebes eo libere agitabat, quia nullius potentia super leges erat ; neque divitiis aut superbia , sed bona fama factisque fortibus nobilis ignobilem antei-hat humillimus quisque in arvis aut militia , nullius honestae rei egens , satis sibi satisque patriae erat. Sed , Ubi eo , paullatim expulsos agris , inertia atque inopia incertas domos habere subegit coepere aliena ope petere, libertatem suam cum republica venalem habere ita paullatim populus , qui dominus erat c cunctis
gentibus imperitabat, dilapsus est in , pro communi imperio , privatim sibi quisque
servitutem peperit. Haec igitur multitudo primum malis moribus imbuta, deinde in artes Vitasque Varias dispalata , nullo modo inter se congruens , parum mihi quidem idonea videtur ad capessendam rempublicam. VII. Ceterum , additis noVis civibus
magna me spe tenet fore ut Omnes X-
pergiscantur ad libertatem quippe quum illis libertatis retinendae , tum his servitutis amittendae cura orietur. Ho ego censeo , permixto cum Veteribu S OVOS,
266쪽
in coloniis constituas cita, cies militaris opulentior erit plebes, bonis negotiis impedita , malum publicum facere dessinet. Sed non inscius neque imprudens sui , quum ea re agetur , quae saevitia quaeve tempestate. hominum mobilium futurae sint quum indignabuntur omnia funditus hisceri , antiquis civibus hanc servitutem imponi, regnum denique X libera civitate futurum, ubi uniu munere multitudo ingens in civitatem pervenerit. Equidem ego sic apud lanimum meum statuo, malum facinus in se committere , qui incommodo reipublicae gratiam sibi conciliet : ubi honum publicum etiam privatim usui est, id vero dubit re adgredi socordiae atque ignaviae duco. Marco Livi, Drus, semperi consilium fuit , in tribunatu summa ope niti pro Nobilitate meque ullam rem in principio agere intendit , nisi illi auctores fierent. Sed homines factiosi quibus dolus ratque malitia fide cariora erant, ubi intellexerunt per unum hominem maxumum
beneficium multis mortalibus dari videlicet sibi 'uisque conscius malo atque infido animo esse, de Marco Livio Druso juxta aes de se existumaverunt
itaque metu ne per tantam gratiam solus Terum potiretur, contra eam nixi, sua
ipuus consilia disturbaverunt.
267쪽
VIII. Quo tibi, Imperator, majore cura fideque amici, multa praesidia paranda sunt. Hostem adversum opprimere strenuo homini haud diincile est occulta pericula neque facere neque Vitare bonis in promtu est. Igitur , ubi eos in
civitatem adduxeris , quoniam quidem revocata plebes erit , in ea re maXume animum exercitato , uti colantur boni mores , concordia inter Veteres, novos coalescat sed multo maxumum honum patriae , civibus , tibi, liberis , postremo humanae genti pepereris studium pecuniae aut sustuleris , aut, quoad res feret, minueris. Aliter , neque privata res neque publica , neque domi neque militiae, regi potest : nam ubi cupido divitiarum invasit neque disciplina neque arte bonae , neque ingenium Llum satis pollet quin animus, magi autiminus mature , postremo tamen succumbit.
α Saepe iam audivi , qui reges, quae
civitate sin nationes , per opulentiam magna imperia amiserint quae per Virtutem
inopes ceperant. Id ade haud mirandum est nam ubi bonus, deteriorem, divitiis magis clarum magisque acceptum videt ;
268쪽
Primo aestuat, multaque m pectore Volvit: sed ubi gloria honorem magis in dies , virtutem opulentia vincit animus ad voluptatem a Vero deficit. Quippe gloria industria alitur Pubi eam demseris, ipsa per se virtus amara atque aspera est. Postremo ubi divitiae clarae habentur ibi omnia bona vilia sunt , fides, probitas , pudor, pudicitia. am ad virtutem una, ardua via est: ad pecuniam qua cuique lubet nititur Sc malis . bonis rebus ea creatur. Ergo in primis auctoritatem pecuniae demito : neque de capite, neque de honore, ex copiis quisquam magis aut minus judicaverit 1
neque praetor neque consul ex opulentia, Verum e dignitate , creetur. edde magistratu facile populi judicium fit.
Judice a paucis probari , regnum est ex pecunia legi, inhonestum. Quare omnes primae classis iudicare placet , sed numero plures quam judicant. Neque rhodios neque alia civitate Unquam suorum judiciorum poenituit ubi promiscue dives e pauper , uti cuique fors tulit, de maxumis rebus juxta ac deminumis disceptat. Sed de magistratibus creandis, haud mihi quidem ablurde placet lex quam Caius Gracchus in tribunatu promulgaverat P ut ex confusi.
269쪽
quinque classibus sorte centuriae Vocarentur cita, coaequati dignitate, pecunia, virtute anteire alius alium properabit. Haec ego magna remedia contra divitias statuo. Nam perinde omne re laudantur atque appetuntur , ut earum re musus est malitia praemiis exercetur ubi ea demseris, nemo omnium gratuit malus est. X. Ceterum avaritia bellua fera, immanis , intoleranda est quo intendit, oppida , agros , fana, atque domo Vastat; divina cum humani permiscet neque
eXercitus neque moenia bitant , quo
miniis vi sua penetret fama , pudicitia, liberi , patria, atque parentibus cunctos mortales spoliat. Verum si pecuniae decus ademeris , magna illa Vis avaritiae facile honis moribus vincetur. Atque haeCita sese habere tametsi omne aequi atque iniqui memorent , tamen tibi cum factione Nobilitatis haud mediocriter certandum est cujus si dolum caveris, alia omnia in proclivi erunt. Nam hi, si virtute satis Valerent , magi aemuli honorum quam invidi essent : quia desidia, inertia in stupor eos , atque torpedo invasit strepunt , obtrectant , alienam famam bonam suum dedecus existumant.
270쪽
Sed quid ego plura , quasi de ignotis memore t Marci Bibuli fortitudo atque animi Vis in consulatum erupit hebes lingua , magis malus quam callidus ingenio : quid ille audeat, cui consulatus maxumum imperium maxumo de
decori fuit An Lucii Domitii magnavis est , cujus nullum membrum a flagitio aut facinore vacat lingua Vana ;manu cruentae pede fugaces quae honeste nominari nequeant, inhonestis uma. XI. Unius tamen Marci Catonis ingenium versutum , loquax, callidum , haud contemno. arantur haec disciplina graecorum sed virtus , Vigilantia , labos apud graecos nulla sunt quippe , qui domi libertatem suam per inertiam amiserunt, censesne eorum praeceptis imperium haberi posse Θ Reliqui de factione
sunt inertissumi nobiles ; in quibus , sicut in statua , praeter nomen , nihil est additamenti Lucius Postumius, Marcus a vonius, mihi Videntur quasi magnae navis supervacua onera esse : hi salvi pervenere , usui sunt si quid adversi coortum est , de illis potissimum actura sit emi pretii minum sunt. Nunc , quoniam, sicut mihi videor, de plebe renoVanda
corrigendaque disserui ; de Senatu quae tibi agenda videntur dicam.