De necessitate officii a iuramento calumniae non liberante disputatio iuridica inauguralis quam ... praeside ... Georgio Henrico Ayrero ... colloquio cum eruditis publico defendet auctor Philippus Georgius de Hase Bremensis. A. d. 29. Aprilis A. C

2쪽

ANTIQUITATE FIDE AC LIBERTATE SVA SPECTATISSIMAS FLOREMTISSIMAEQUE REIPUBLICAE BREMENSIS SENATUI AMPLISSIMO

pERILL TRIBUS MAGNIFICIS EXCELLENTESPUIS CONSULTISSIME DOCTISSIMIS

PATRIAE PATRlBVS OPDME MERENTIBUS AVREAE LIBERTATIS VERAE VIRTVTIS SALUTIS PVBLlCM RERUM iTEM MCRARVM . DEFENSORIBVS PROPUGNATORISUS CURATO RIBUS IUS AE SACERDOTIBUS MUSARUM PRAESIDIBUS MAECENATIBUS

PATRONIS SUIS

3쪽

DISP ATIONEM HANC IURIDICAM INAUGURALEM LAETvs GRATVS LUBENS MERITO OFFERT SESE OMNI OBSEQUIO PAETATE STumo COMMENDAT VS

4쪽

DE NECESSITATE OFFICII

A IURAMENTO CALUMNIAE NON LIBERANTE PROOEMIUM.

am plena calumniarum, insidiarum, fraudum, fictionum ac malitiarum sunt omnia non in quotidiana solum hominum conuersatione, ubi semper mali audacter calumniari & honorum virorum nunciamae, nunc sertunis insidiari solent, sed etiam in iudiciis, locis illis sacrosanctis & veritati, aequitati ac iustitiae audiendae, cognoscendae, distribuendae tuendaeque destinatis unice, ut, quamuis ceteroquin satis sint multa, quae in iure dicuntur vacua. variis occupandi acquirendique modis demum extra statum vacuitatis ponenda a Vel hac tamen parte hocque respectu nullum dari vacuum a J Egregie id eriiditissime- plissi Consultissinoque, FRANC. lue per omnes iuris species osten- G-.. ROMANO,Lipsiae ITas. M um filii in elerantissima disseris bita, ibidemque I739. ob praestan'tatione , Praeside Illustri Gg. tiam suam recusa, de eo, quod BAVERO & Resp. Viro nunc m. in me diri potes vacuum.

5쪽

DE NECESSITATE OFFICII cuum iuridicum, vel potius iudiciale, tuto possit adfirmari. Neque hinc mirari subit, inter Deos, a gentili

bus cultos, Calumniae etiam & impudentiae suas fuisse aras b). Quamuis enim hoc recte illis exprobauerit non solum LACTANTius, CicLito ille Christianus e sed ipse quoque M. TvLLIus d), quod alios Deos Colerent, τι prodessent, alios vero, ne nocerent , vel ex hac ipsa tamen caussa, quod vitiorum aeque, ac virtutum, pra fides statuerent illosque non minus placare, quam hos sibi propitios reddere, cuperent, eorum Theologiae cultum calumniae quam maxime conuenisse, haud immcrito iudicauit HpNu. BRENcMANNVS e) Dubito enim, inquit, an ulla pestis aui tetra lues diris atque exitialibus phlege-ιhontis gurgitibus excita, funestius unquam horribiliusue Iac-vierit, quam calumniarum juriae. Alam cum aeris quiAem contagia omnes promisiue inficiant, hoe Jatote monstrum, haec

primicies, nisi optimos quosvis, nisi egregiso, boni publici amm res, pro lare solita. Tantam e contrario probitatis ac bonae fidei vacivitatem ubique deprehendimus, ut vi tutem, non a priuatae Blum conditiinais hominibus. sed etiam a principibus viris sanctissime colendam, penitus euanuisse, vetusque illa NAso Nis cantilena; f

Candor in Me aeuo res intermortua paene nostro seculo cum maxime congruere videatur. Dudum

hinc de explendis hisce vacuis . moralibus cogitarunt

suum elaooraclisumina, quem Fata calumniatoruin βιbtibus, inscripsit, apud Cel. OT TONEΜ, Syndicum reip. patriae meritissimum, in Thes. Iur. Rom.

. s.

6쪽

A IURAMENTO CAL. NON LIBERANTE. a mortales, probe intelligentes, sine fide, i. e. sine animiorisque harmonia illa vel praestabilita,vel praestabilienda, qua nihil potest esse praestibilius, omnem societateniciuilem, immo humanam consortionem omnem facile dis tui. Nullo illam autem vinculo sortiori contineri arctiusque constringi posse, merito crediderunt. quam sacro illo horrore, sui iuriiurando inest. Dum enim religiosa huiusmodi asseveratione vindictam divinam in sic prou'cant iurantes, nisi vera loquantur, optimum hoc dictis conuentisque maiorem fidem conciliandi mutuamque hominum dissidentiam g), si non tollendi penitus, saltem magna ex parte minuendi medium QR existimatum Sicuti vero variis & multi

plicibus

g) Hanc unice iuramentis O rigine n dedisse, pluribus osten

Last in Dissertati Iurisprudentiae consultatoriae speciminis loco, sub Vitriei sui, Illustris AYRERI, praesidio hic i741. habita, deab

usu iuramentorum e republica proscribendo. Secst. I. f. a.

h) Notum quidem est inter

argumenta , quae generatim contra iuramentorum usum prinlata sunt, illud dilemma satis speciosum: Si neque bono iniuratodi tendum , neque malo iurato credendam, iis consequens videtur, a nemine iusiurandola esse exigen

adsit fidem viro, sed vis iuramento. Sed apposite ad illud

ad Titi ff. de Iurei. c. a. apud Ill. OTTONEΜ, quem iterum honoris caussa adpello, l. c. p. 9Is. re s indit: metum Numinis impellere homines alioqui malos ad confessionem veritatis. Quod etiam gentiles agnoueriint. Hinc VIRGILIUs Aeneid. I. 646. Si genus humanum o mortalia temnitis arma, At sperate Deos memores fandi atque nefandi. Neque veritate destituitur illud effatum pulcherrimum, quod exsOPHOCLE adduxit sTORAEus: Ansto iureiurando cautior Odiligentior animus fit, a duobus enim

Λ et sibi

7쪽

4 DE NECESSI ΤΛ TE OFFICII plicibus negotiis, quae in vita communi occurrunt, &vel extra iudicium, vel coram iudice tractantur, illud adhiberi consueuit; ita non mirum est, tot diuersas iuramentorum species enataS esse, ut eas vix enumerare

possis. Hic ipse vero quotidianus corundem usus dicam, an abusus, tandem effecit, ut, proh dolori vilest re coeperit senstissimum illud vinculum, quo non nisi summa cum cautione & circumspectione utendum erat. Quare satis praegnantes subsunt causae, cur de restringendo potius & minuendo iuramentorum numero solliciti esse debeant Legumlatores & Rectores rerumpublicarum, quam illa praeter necessitatem multiplicari patiantur. Non adium hic agemus, longiorem eorum recensum instituendo examinandoque, quaenam retinenda sint, & quibus contra, tanquam superfluis& inutilibus, citra reipublicae detrimentum, Carere possimus i). Vnice hic subsistemus circa colebratiminam usuque freq ntissimam speciem, quae nomine iuramenti calumniae venit, disquishuri scilicet, an ab eius prae-ltatione ossicii necessitas, quippe quae omnem calumnicae & malitiae suspicionem remouere videtur, liberet, annoni' Hanc dubiam admodum & ancipitem quaestionem paulo nunc uberius excutere eo magiS Operae pretium visum fuit, quo frequentius insoris de illa in utramque partem solet disputari.

Ne vero quis neglectae methodi nos accusare queat, eum ordinem seruabimus, quem ipse rei natura nobis suppeditat. lubet haec, ut primum generatim quaedam de iuramento calumniae, eiusdem origine, usu & sp ciebus

mi rum cauet, O ne laedat ami- ample in Dissert. supra laudatae cor, o ne peccet in Deos. de alium Iuramentorum e repubL

i9 Praestitum hoc suu satis proseribendo , per tot -

8쪽

a IvRAMENTO CAL. NON LIBER ΛNTE. sciebus distinctis praemoneamus, ac deinde ad eos, qui ad illud praestandum obligati, quiue ab eo immunes stat, transgrediamur.

CALUMNIA UNDE DICATVRὶ uid sit iuramentum, ex iis iam adparet, quae in prooemio praefati sumus, neminique, nisi rerum quotidianarum plane imperito, potest esse ignotum. id vero sibi velit in negotio tam sancto calumnia, multo est obscurius, quam ut quisque statim intelligere possit. Ad tollendam itaque istam obscuritatem, huius vocacabuli significatus paullo est accuratius inuestigandus.

Nemo eius ἔτυμον melius explicat GAIO ICto a , oui a veteri verbo caluo, Guor i. e. frustrari ac decipere, derivat. Hoc ipsum autem a caluis mimis ideo tractum esse, nos docet Grammaticum No Ni I MARCELLI OPUS,

b) quod omnibus sint frustratui, qui eos per caseillos Capere voluerint. Elegans hinc est responsio, qua Chrysippus olim conuicium calui cuiusdam excepit apud

SI OBAEvM : Tibi, inquit, contumeliam non dico, sed capillos tuos laudo, quod impr um caput rejugerint. Nec nainus

festiuum est Epigramma MAaTIAias e , quod in his desinit versibus: Vis te simplicem senem fateri PH ιandem videaris unus esse: Tonsor iam reliquos metat caseiaos. Catao turpius est nihil comaso. Enatum a) in L. et33. E de R. I. caluitur. ι de proprietar. seraη. voce c) L. x D. M.

9쪽

DE NECESSITATE OFFICII Enatum inde tritum latino sermone prouerbium est, quo callium vellere dicitur is, qui fruitraneum suscc- perit laborem. Pertinet quoque huc illud Poetae :Eronte coimita est, posthaec ocemis calua. Ex cadem enim ratione, ut bene obseruat summi nominiS vir, io H. ST R A VCHI USctὶ, Veto es occusionem pinge Pant Deani pedibus alatam , rotae versatili gradu citatissimo circumactae insistenIem, in anteriore capitis prete capillis hirsutam, it facile primum oblata apprehendi posset, in occipitio vero caluam, quod praeterita poenitentia ductos f ustrareturae deciperet, nec amplius se apprehendi paterieur, adeo etiam τι nouuctila, qua dexira manu in tergum resem continuit. omnem omino moram praetereunti sibi iniectum praescinderet. Frequens verbi usus apud veteres comicos occurrit, equibus plura exempla huc spectantia supra laudatus

MAuCELLus attulit Ita PLAvTUs in Ouina: Nam uti domi sola sum, sopor manus caluitur, i. e. deludit atque frustratur. PACUVIVS in sentio, pater, te vocis calui, i. e. decisise Amisiiudine.sed quid conspicis p Num me lactans cal- vitarietas 3 Scin Dulores, I me caluitur suspicio. AC Cius in Eur socer sed memet caluor Vos stum. vi iussi, ocius ab irahite. TEnENTius in Adelph: propter suom impotentiam se semper credunt coluier. Omitto reliquos veterum locos, eo pertinentes, sed quin unicum adhuc adducam, temperare mihi nequeo, qui propius ad Juris prudentiam spectat Legem XlI Tabularum puto, quae ita habet:

legit,

10쪽

A IVRAMENTO CAL. NON LIBERANTE. legit, siue, ut alii ultimum verbum diuidunt, endo Facito, i. e. si quis in ius vocatus frustretur aut in fugam se dare studeat, in eum manus iniicito h). Idem quoque frag

rupte, adduxit NoMus MARCELLus. Initium vero huius legis, obseruante DYONISlo CoTHOFagno h), exhihuit c Mus, dum ita infit: Si caluitur, moretur 9 frustretur. Quod sTRAvcla ivs IJ ita explicat: qui caluituν, moram iniicit O aduerseriumstustratur. Inde, ut pergit GAIVS, qui haec verba studio coniunxit , ct columniatores adpellati sint, addita ratione, quia per fraudem O frustrationem alios vexarent Iitibus. Atque dum ulterius addit: Inde Oeauillatio dicto is, satis claro indicat, eandem calumnia toris & cauillatoris esse originem, & utrumque a Calvis nomen trahere, qui frustrantur ac decipiunt. Hinc ravLvs Ious m, Calumniosum vocat, qui sciens pruden

que per fraudem negotium alicui comparat.

II. QUINAM CALUMNIATORES ET ΥCOPHAM TAE VOCATI Hoc ipsum vero variis nrodis tam in criminalibus, quam ciuilibus causis, fieri potest. Et quidem pro- Prie Romanis calumniari disti sunt, qui talia crimina

Struere.

J not. e. ad cit. L. an. seqq. de R. I.