장음표시 사용
21쪽
,s DE NECESSITΛTE OFFICII lactantiae accusat ANTON PicHAnnus, e) ICtus Hispanus, te pro huius iurisiurandi auctore venditasse, variis legibus Pandectarum d) demonstratum iuit, illud iam iure veteri obtinuisse, hoc tamen simul lubenter largitus, iure Codicis &Nouellarum ei certam formam certumque modum fuisse praescriptum e), qui deinde iure pon
tificio f) ipsisque imperii legibus publicis g) magis magisque fuit determinatus. Vnde quoque IvSTINIANvM vel eatenus ab arrogantiae nota posse liberari, reflasTlluxius D de GOEBELiὶ&HLFLoEllcxivsi existimarunti
d) Vid. inter alias l. I3. 3. de damna infecto l. 6. β. a. ff. de edendo l. 44. β. q. fam. ercisc. l. I . I. s. de Reb. auctarit. tu .nsia.
Plures congessit RETTLER cit. Dec. 42. n. T. Eiusdem quoque luminenti mentionem facit PAVLvs Recepi. sol. L. II. Tit. I.
dubium, an IVsTINIANVS primus huius iuramenti audior Iue rit, quod PAVLO TRIBONIANUM .i cit. l. 44. ff. famil. ercisc. ad scribere, CUI ACI Usla Parat. C. h. t. reseri, probe monet IANus δε Cos ΤΑ I. c. obserirandum esse, Uriam tantum oti in partem ad
illud praestanduitradactam fuisse, Iustinu muri autem id utrique,&β. VILactori & reo, dc quidem in omnibus litibus , non, ut ollio, in quibusdam solum iniunxisse. f) Tit. X. δε iuram. cal. &eod. in 6.gὶ Ordinat. cam. Part. I. Titis 63. & Reeeg. imper. de amo 16sq. g. 43. h) in Diis de Iuram. cal. re mis Cap. I. n. 8. seq.
usu. iuram. cap. a. f. not. a.
3 in Diss de iuram. cal. ἔ.V. ubi simul recte non solum ex legibus Pandatarum, sed etiam
exl. 9. C. de R. C. & l. pen. C. Quema m. restam. aper. Ostendit, iam DIOCLEUANI & ΜAXIII. A. A. temporibus atque sic longe ante iurisprudentiam Iustinianeam iuramentiun cal. in via suisse .. Disiligod by Cooste
22쪽
A IVRAMENTO CAL. NON LIBERANTE. 193. VII. QUID sIT IURAMENTUM CAL. ET QUARE ITΛVOCETUR Ex iis, quae de origine & progressu iurisiurandi calumniae hactenus diximus, lana facili definiri poterit negotio, quid per illud intelligatur, scilicet illa religiosa litigatorum allieueratio, delite non calumniandi animo
dolove malo, sed iuris sui opinione & fiducia suscepta bonaque fide prosequenda. Facile quoque hinc reddi
potest rat , cur hoc iuramentum Calumnis: adpelletur, nempe, ut bene STRAvcHius a), ad IOH. de A ONO ALBEnicvM c) aliosque prouocans, eXplicat, propter calumniam non committendam, sed vitandam; quamquam vitio seculi hominumve potius, in illo viventium, hoc saepius ita inuerti, haud sine ratione iam dudum viri cordati conquesti sunt d, ut magis de calumnia committenda, quam omittenda, iuratum esse videatur, adeoque periuria periuriis, calumniae Calumniis cumulentur e).
Sicuti autem talis calumnia non solum ab ipsis partibus sigilantibus, sed etiam ab earum administris metuenda
23쪽
DE NECESSITATE OFFICII est; ita sub litigatorum nomine non illas solum, actorem scilicet & reum, sed etiam hos, procuratores puta& aduocatos intelligi, tralatilium est. Nec minus ex definitione patet, non veritatis, aut scientiae hoc iuramentum esse, sed credulitatis & opinionis tantum, quae inter scientiam & nescientiam meaia esse censetur, neque adeo certis ac demonstratis, sed probabilibus nititur argumentis. Diserte hoc ait imp. IvsTiNi rura: fὶ Et licet verae caustae natura alia for ton est: tamen, quod quisque credit existimat, hoc est iurandum. Inde quoque inferunt interpretes, posse excusari a periurio, qui id tantum iurauerit, quod crediderit Q ainque vero capita, ad quae iuratam istam in genere bonam fidem, ad mentem ordinationis cam. h), speciatim Dd. reducunt,
in vulgus notis versibus rhythmicis comprehensa sunt, qui ita habent: a Illud iureiur, quod lis sibi iusta videtur,
Et si quaeretur, verum non insicietur, Nil promitietur, nec fassa probatio detin, n lis tardetur, dilatio nulla petetur. Paullo vero concinniora sunt disticha, quae cimsT PHostus cstvsivsis, patritius & ICtus olim apud Hanno. veranos meritis suis insignis,&M. vAL. WiNTHEstvst: adserunt: Iuro, meam litem mihi fultam iure videre,
Nec celaturum, siqua rogatus ero:
Nec promissurum, neque causae falsa leuandae
Dicere, nee litem ducere velle meam. Exfὶ In l. a. r. C. dae iurei. hὶ Part. I. Tit. 63. propter eat. i in Trach. de indiciis des, g) HvaER ad Tit. I. de poena ctorum Ρ. IV. cap. 23. 6. emere litu. n. a. PERLE ad Tit. o Parrbenis litigioso L. IL
24쪽
Α IvRAMENTO CΛL NON LIBERANTE. 21 Ex his omnibus cuique, iuramenta iudicialia secundum ordinem, quo in illis distinguendis TiTIVS l), WERNH nus m)aliique n) usi sunt, consideranti. perspicuum erit, iusiun cal. quod ceteroquin partim assertorium, partim promissorium est, ad lites neque aestimandas, neque de Ldendas, sed promouendas, atque, . Vt IUSTINIANUS, O qui illud pro maximo dirimendarum causarum remedio p) habuitq), eiusdem scopum exprimit, ad commi- sum litigantium instantiam compestendam minuendosque calumniatores r) pertinere.
DE DIVISIONE IURAMENTI CAL. IN GENER ΛLE ET SPECIALE Diuidi solet iuramentum calumniae in uniuersale &particulareo s. generale & speciale b). Illud, quodneris
v I In iure priuato L. II. c. 23.m 2 Pari. IV. Obs I I. n Vid. Consultissi WINCR-1ER in Diff. de Abusu suram. erv. noscribendo Sech. II. f. a. οθ in l. I. C. h. t. J Simile elogium generatim iuramentis tribuit Apostolus
PAVLvs Ebr. VI. I6. GAIVS Ioua l. I. T. de Iureiur. Et laudatur potitanuin hoc nomine Rhadamantus apud PLATONEΜde Leg. L. XII. quod simplici
isto & veloci iudiciorum peragendorum remedio sit usus. Iureiaran DPit, a partibus requisito, cito simul ac tuto iudicabat. q) I. λ g. 8. C. δε iurei. pro
iuramenti es. in iudiciale & e traiudiciale, quam adfert πE
SENBECivs Paratiti. C. h. t. n. IV. Ea vero, quam GIPHANIVs in Comment. ad Tit. C. h. n. 2 tra
dit in iuramentum calumniae C a vetus Disiligod by Cooste
25쪽
neris nomen retinet, nostratibusque der Od vor Gefa Nde vocatur, itatim a lite contestata super tota caussa ab utroque litigantium eorumque aduocatis praestatur, &ad omnes actus sequentes dirigitur. Hoc vero, quod plerumque iuramentum malitiae, in vernacula linguader Od der Boi deis, vel etiam dis Ε, Binheis rmei-
dene in adpellatur, in qualibet iudicii parte, quoties suspicio malitiae sese exserit, locum habet, & pro re nata modo parti utrique, modo alterutri decreto iudicis in
DE UTRIUSQUE USU ET NON USU STRICTI M. Iam obseruatum est aliis a), iuramentum calumniae generale originem suam debere imperatori ivsTiNIANO, quippe qui, sic sore, ut non lites solum b), sed etiam Calumniatores minuantur , & sic, pro iudiciis sese homines in sacrariis sisti, putent, pie persuasus,expresse sat xit e), ut illud statim in primordis hiu cum ab actore, non
vetus & nouum , iurispriidentiain anteiustinianeain & Iiisti nianeam tantiim respicit, de quarum utraque iam dicere oc- cupauimus.c 1 Ut habet ordinatio Dicast. Pom. P. II. Tit. I6. in Rubr. F.II. quam laudat PLTR. ΜAsCOVIVS in diis. de Drumento cal. The VIII. & Reformatio Francos. Ρ. I. Tit. 24. 3. I. ad quam pro vocat stipra laudatus rLoLRKIVs Dill. cit. β. VIII. Idena nomen inter sormulas iuramentorum in ordinat. cancell. Calenb. N. IX. praescriptas T. II. constit. promBr. pag. 3Φs. n. Ia. occurrit. at Conf. omnino FRANTE. ad Tit. D. de Iureiur. n. 58. seq.& Perili. BOEMΜraus in I. E. P.
L. II. Tit. T. f. I. seqq.bὶ Vt ipse caussas saneliotiis suae impulsitas pluribus enarrat
in cit. l. a.' 8. C. de Iureiuri propter cal. dando.
26쪽
Λ IvRAMENTO CAL. NON LIBERANTE. nealumniandi animo luem δε mouisse, sed existimando bonam caus-fam habere, tum a reo, quod putans, se bona instantia d)vii, ad reluctandum perueneriti iuraturo, tum etiam ab utrius. que partis aduocatis, iam per constitutionem praecedentem e) ad eius praestationem obligatis, debeat praestari. Gamuis enim hic de abolendo penitus calumniae s. malitiae iuramento speciali olim usitato, cui test quoque certis in casibus locum secit 13, nihil diserte dilaosuerit; hanc tamen iam tum eius mentem fuisse, ex sanctionibus deinde secutis & ratione introducti a se iuramenti calumniae generalis, in illis clarius indicata, colligere licet, ne scilicet saepius iisetur in cavis', m Mebro cogatur quisquam sacramentum subire, cum in initio iuret , nihil se columniose in toto negotio exigere. g) Quam Vero
Imperator hoc modo impedire voluerat frequentiam juramentorum, reuocauit deinde Pontifex R. Bonifacius vlli.
de poena temere litig. obseruant, vera inficiatione s. iusta contradictione more loquendi Grae- eis usitato, qui dopulsionem, aut inficiationem oppositam intentioni mτασιν, i. e. instantiam,
e) in l. 34. q. I. C. de Didic. secundum quam iurare debent patroni caulsariana, se omm quidem virtute sua omnique ope, quodierum ct iustum existimaueriηt, clientibus suis inferre procuraturos, nihil studii relinquentes, quod sibi ρ gibile estinou autem sciεntes prudentesque mala conmentia liti patrocinaruros, quin potius, s certamine procedente aliquid improbi, fessi fictive sibi cognitum fuerit, a caussa recessuros de sese ab huiusmodi cemmunione penitxs separaturos esse. 1 3 Vid. Nou. 3. c. . l. fin. C.
Nou. LEONIS 99. pro tuenda limramenti cal. specialis aiustoritate arguit Ill. FLogRCRE diff. cit. F.
VIII. g Vid. Nou. 4'. c. 3. dc inde sumta Autb. Hoc sacramentum, iuncta Auth: In isto, C. de
rurei. propter cal Diuitigeri by Cooste
27쪽
Vlli. dum edixit: ba In omnibus autem caussis nedum mist, sed etiam postquam lis fuerii contestata, siue de veritate, siue de columnia sit iuratum in ipsis: potes iudex a partibus exige- .re iuram nium malitiae, quoties viderit expedire. Quae
iuris pontificii constitutio ipsis legibus imperii i) deinde comprobata, in foris Proteitantium sere ubique adhuc obtinet quamuis iusiur. Cal. generale non solum in Saxonia II sed etiam in plerisque iudiciis aliis exoleu,rit min, qua de re passim queri audias viros cordatos, illud in usum reduci optanteS n).
DE ARBITRIO IUDICIS CIRCA UTRUMQUE. Nobamus hic repetere, quae de usu vel abusu viriusque iuramenti calumniae iam alibi a P dicta sunt, neque
Quid in his terris usu veniat, l-licite exposuit B. PVFENDOR FF, Introd. in procus civ. Hectoratus Brunsvico Luneb. P. III. C. 23. f. lli. seqq. De ducatu Magd. vid. averbisserte Proc. Or . P. II.
28쪽
A IURAMENTO CAL. NON LIBERANTE.que varias eiusdem species perlustrabimus, bin illud tantum notantes, sicuti iudicis prudentiae, in diuinanda, ita eius arbitrio in eiuranda calumnia plurimum esse relinquendum, atque adeo ab eiusdem cognitione ac deci .sione pendere, an & quando vel alterutri, vel utrique locus sit. Neque enim ibi una generale, sed etiam speciale iuramentum calumniae, utpote utrumque legale, a iudice, licet a partibus petitum, ex iustis causis posse remitti, & partibus licet remittentibus, pro re nata posse ex ossicio iniungi, nulli prorsus dubitamus e). . XL
ΜEs L NARIAE in Diss cit. cap. I. 8. seqq-b Fecit hoc ex instituto IOH. UL H. WAGNER in diss de Iuram. cal. thes II. seqq. ubi de iuramento appellationis, reuisionis, restitutionis in integr. agit. Ne que iuramenta dandorum & respondendorum aliud esse, quam
iuramenta cal. constat. Vid. Disi. cit. l. c. 36. & LYNCRER in Comment. ad ius .ctu. h. t. n. 6o.c vult hoe expresse RecessusImp. nouissint L 43. paulo ante
citatus, vi cui iuramentum cal. praestandiim, -enn es en e-
sciitientes, quoriuri magnam cohortem adduxit I. sAΜ. STRYCK.
refutauit idem solidissimis argumentis, disr de remisi iuram. g. c. III. per tot. Ex instituto quoque hunc locum tractauit
diis de arbitrio ac potestate iudicis
29쪽
DE EXCEPTIONIBUS A REGULA HIC OBSERVANDA
Neque vero longum hic personarum recensum it stilliemus, quibus vel ob dignitatem a) singularemue eis debitam reuerentiam bl iuramentum calumniae per ipsas leges remittitur, vel ob aetatis rationem e , iudicii imbecillitatem defectumue animi e), etiamsi illud praestare velint, neouidem permittitur. Nullus enim sere est scriptorum huius argumenti, quin, postquam regulam de iuramento calumniae tum a partibuS, Ut vocantur, principalibus, tum a minus principalibus, procuratoribus puta&aduocatis, praestando explicasset, simul exceptiones subiunxerit, quae hos illosue ab eo vel eximunt, vel plane repellunt. e
ΤRANSITUS AD ARGUMENTUM DE NECESSITATE FICU , QUAE DEFINITUR. Illam vero quaestionem, quamuis non noua, neque in lita, sed a priscis aequo,ac recentioribus iciis, in utram-
b Reseruntur huc praecipue parentes & patroni per l. 8 Qui satis1 cog. l. 16. in fine is
30쪽
A IURAMENTO CAL. NON LIBERANTE. Iartem disputa' nondum satis excussam depremus, utrum ii, qui non sponte sua, sed ex omcii
necessatate sitigant, ab eiusdem praestatione sint immu .nes, necne 3 Quare, operae pretium nos facturos esse. existimavimus, si argumenta utrimque allata paulo c. ratius & aequa lance expenderemus. Id dum nunc agere adgredimur, ante omnia generatim nobis explicandum est: quid per officii necessitatem intelligamus, quo . deinde per species eundo facilius determinare possimus, quid in unaquaque iuris esse videatur. Scilicet eo nomine illud obligationis vinculum nobis umit, quo quis officii sui rationem habiturus necessario litisim aenetur. . XII LDE NECESSITATE OFFICII, QUAE IUDICIBUS INCR,LBIT, NON SERMONEM ESSE, OSTENDITUR.
Quum igitur unice hic sermo sit de litigatoribus, facile patet, nihil nobis rei esse cum iudicibus, quippe qui non litigant, sed litem sententia sua definiunt, & se non nisi ex lege & animi sententia iudicaturos ac situm cuique iuste tributuros esse, semel tantum ab initio suscepti ossicii hodie jurare solcnt, quanniis, ab ipsis etiam omnium maximo calumniam abesse debere, haud abnuamus, neque hinc refragemur IOH. SAM. STuYΚIO
illud etiam iusiurandum iudiciale') iuramentum calumniae cum S ΕΤs Esto e) vocare neutiquam dubitanti, quod
a Diss cit. cap. I. n. 6i. seqq. Diff. de abusu iuram. Sech. II.