Pomponii Melae De situ orbis libri tres, : accuratissime emendati

51쪽

LIBER II. 4 adhuc morem suum teneat. Inter eam ct Rhodanum maritima Auaticorum filagno asside ossa Mariana. Partem eius amnis nauigabili alveo est undisi alioquin littω ignobile est Lapideum ut uocant in quo Herculem contra Albionem, oe Bergiona Neptuni liberos dimicatem, cum tela defecisent ab inuocato Ioue adiutum imbre lapiduserunt: credaspius Gadeo multipassim, late iacent. Rhodanus

no longe ab I ira Rhenique fontibus sergit: deinde Lema

no lacu acceptus, tenet impetum,steque per medium integer agens, quantus uenit egreditur. Inde contra in occidentem

ablatus,aliquadiu Gallias dirimit post cusu in meridiem abdufis, hac intrat,accessuque aliorum amnium iamgra dis, o subinde gradior, inter Volcas oe Cauarag emittitur. Ultra sunt Inagna Volcarum , Ledum flumen, castellum Latara, Mesea collis, incinctius mari pene undique, ac nisi quod angusto aggere continenti anne litur, instula. Tum ex Gebennis demissus Arauraris iuxta Agathan, secundum Bl teras Obrisfuit. Atax ex PIrenaeo monte di gressus, qua sevi fontis aquis uenit, exiguus, uadusique est, ingentis alioquin aluei tenens, nisi ubi Narbonem attingit,n quam nauigabilis sed cum Obernis intumuit imbribus, que eo solitus insiurgere, ut se ipse non capiat. La μου accipit eum Rubresus nomine, stacisus admodumsed

qua mare admittit, tenuis aditu. Ultra est Leucata littoris

nomen, oe Sa Uefons,no dulcibus,sed saporib/u quam

marinon aquis defluens. Iuxta camputa minuta arun

dine fractisque peruiridu, caeterum flagno subeunte se pessus id manipestat media pars eius, quae asilla proximiquelut instula natat, pelliquest atque attrahi patitur:

52쪽

46 POMP. MELAE DE SITU ORBquin m ex ijs quae ad imum perso sesunt ,suffusium mare

ostendituri. unde Grai s, nostrisis etiam authoribus uersne ignoranti anprudentibus etiam metari, libidine , uisum est traderepseris, in ea regione pissem e terra penituΥ erui,qui ubi ex alto huc quepenetrauit,per ea foraminai Tu captantium interse ias extrahitur. Inde est ora Sardonum, σparua mina Thetis, m Thici ubi accreue retersaeua colonia Rufiino,uicru Euberri magnae quondaurbis , m magnarum opum tenue uestigium . Tum inter

renaeipromontoria portus Veners si is apo , O Ceruaria locus nis Galliae. Histania Caput VI.

'rocurrit oceanu

tum in terras fonte conuersus,Histania irrumpit , σminore ei, parte ad dextram exclusa , trabit perpetua latera cotinum,done per omnem prouincia longo limite immissus,in ea littor quae occident sunt aduersa ,perueniat Ipsa Hi ania,n qua Gallias tangit, pelago undis

incin D est ubi illis adhaeret, maxime angusta ,paulatim se in nostrum mare oceanum extendit, magis , magris latior ad occidente abit,acsit ibi latissima.Viri equi ferro lumbo,aere,argento auros tam abundas, adeo sertius,ut cubi ob penuria aquarum e foeta , oesui di mi

sis est inum tamen avispartum alat. Tribus autem est distin Za nominibus, parsique eius Tarraco nepsis ara Baeti tio pars Lusitania uocatur. Tarraconensis altero capite Galba altero Baeticam Lusitaniam; continges, mari latera ob cit nostro, qua meridie: qua 'eptentrionen peritat, oceano. Illis uius Ana eparat, . ideo Diaca maria atraque

53쪽

LIB. II. 47 utras prosticit , ad occidente Atlantic ad meridiem no stia. Lusitania oceano tantum odo obiectia est, sed latere ad septentrione onte ad occasium.Vrbium de mediterraneis in Terraconensi clarissimae fuerunt Pallantia oe Numatia, nunc est Caesaraugusta. In Lusitama, Emerita: in Baeti- ω,Asti , I abs, Corduba. Alsibitora legas, a Ceruaria proxima est rupes, quae in altum P renaeum extrudit dein Thicis flumen,ad Rhodam Clodianum, ad Emporia: tum mons Iouis, cuius partem occidenti aduersam , eminentia cauti quae inter exiguastaria ut gradussubinde conser gunt, Scalas Annibalis appellat. Inde ad Tarracone parua sunt oppida, Blanda,Issuro,Betullo, Barchino, Subur,Tholobi. Parua flumina,Betullo iuxta Iouis montem Rubricatsi in Barchinonis littore inter Subur Tholobin maius. Tarraco urbs est in iis oris maritimarum opulentissima. Tulcis eam modicus amni Ver,inges Iberus deorsum at tingit. Indest in terras pelagus insinuat, o primsi magno impetu admissum,mox in duossinuspromotorio, quod Ferrariam uocant sinditur: prior Sucronensis dicitur , maior m magno satis ore pelagus accipies, oe quo magis penetratur,angustio erabin m Duria, oe Sucronem, non magna excipit umina. Vrbes complexus m alias quide, Ied notissimas Valentiam, oe Sagri tum, illabide oe aerum niue inchra. Seques Illicitanus Alonem habet, σLucetiam, unde ei nomen est Isticen. H c iam terra magis in altum eunt, latioremque quam fuerat Histaniam ciunt. Verum ab ijs quae dicitisunt, ad principia B aeticae,prater Carthaginem, quam dux Poenorum Asdrubal condidit,

nihil reserendum est. In illis oris ignobilia seunt oppida, σ

54쪽

8 POMP. MELAE DE SITU ORB. quorum metio tantum ad ordinem pertinet. Virgi in sinu, quem Virgitanum uocat. Extra, Abdera, Sue Hexi, Me noba, Malaca, Salduba,Lacino, Berbesul. Aperit deinde angusti mum pelagus, m proxima intersee Europae atq; Africae littora montes essiciunt, ut initio diximus,columnae Herculis Absti m Calpe,uterque quidem,sed Calpe ma-gμ Gr pene totus in mare prominens. Is mirum in modum

concauuΥ,ab ea parte qua stectat occasium, medium ferelatuae aperit,atque inde ingressus, totus admodum peruius prope quantum patet sinus, σί ecus ultra est : in eoque Cartheia ut quidam putant: aliquari Tartes qua transuecti ex Astica Phoenices habitant, atq; unde nos μ-mus,cingente feto, Messaria oe Bello, m Besippo, que ad Iunonis promontorium oram steti occupat. Illud iam in occidentem oceanum obliquo iugo excurrens, atque ei quod in Vica Ampelusita esse dixeramus aduersum, qua nostra maria sent, sinit Europen. Mediterranei maris insulae. Cap. VII. Ades in sela, quae egressis fretum obuia est, admonet

M ante reliquas dicere, quam in oceam littora terrarumque circuitum, ut initiopromisimus, oratio excedat. Paucae sunt in Maeotide inde enim uidetur commodissimum incia pere: neque omnes tame incoluntur,nam necpabula quidem large ferunt. Hac re habitantibus caro magnorum

pisiiu oles ccata,m in puluerem usique cotusa profarre est. Paucae oe in Ponto. Leuce Bordis emue ostio obieriti, parua admodum, Gr quod ibi Achillessitus est, Achillea cognomine. Non longe accolitur Aria, quae Marti sacrata ut fabulis traditur: tulit aves cum Amma clade aduenien

55쪽

LIBER II. 49tium, pennas quasi tela iaculates. Se uni inter Uri ostia, ex his Peuce notissima m maxima. Thynnivi Mariano nonum ibus proxima, urbem habet, quam quia Bid ni incolunt, Bithynida appellat. Contra Thracium Bosthorum duaparuae,paruoque distant statio, oe aliquando creditae dictae, concurrere, m Cyaneae uocatur, oe Symplegades. In Propontide tantum Proconsos habitatur. Extra Hellestonium, earum quae Asiaticis regionibus adiacet, clarissimae sunt Tenedos, Sigaeis aduersa littoribus,m quo dicentur ordine,ad promontorium Tauri montis expositae

quas quidam inciputauere , siue quod fortunati admodum caeliseisquesunt siue quod eas seuo ,suorumque

regno Macar occuparat. In Troade,Lesbos,m in ea quan-que olim oppida, Antissa, PIrrba, Eressos, Ciraua, Mi kne. In Ionia, Chios, m Samos. In Caria, Cos. In Lycia, Rhodos. In idissingulaeseunt isdem nominibus urbes. In Rhodo

tres quondam eran Lindos, miros, Iahseos. Quae cotra Tauri promontorium importune nauigantibus obiacent, Chelidoniae nominantur. In sinu quem maximum Asia re

ripit, prope media C rus adortum occasiumq; se immit te recto iugo inter Ciliciam Syriamqueporrigitur inges, ut quae aliquando nouem regna ceperit, oe nunc aliquot urbes ferat, quarum clarissimae, Salamis, oe Paphos, quo primum ex mari Venerem egressam accolae a firmat, Palaepaphos. Arados etiam in Phoenice sparua, o qua tumpate tota oppidum, requens tamen, quia etiam subter aliena tecta deponere licet. Parva cir Canopos,Nili ostio quod Canopicum uocant , obuia est. Menelai gubernator Canobus ibi forte moriens, nomen instulae, illa ostio G

56쪽

ueo POMP. MELAE DE SITU ORB.

dedit.Pharos Alexandriae nunc ponte coniungitur,olim,ut Homerico carmine proditum est,ab eisidem oris cursu diei totius abducta oesi ita res fui uideri potest coniectanti bus in tantum mutatae causas Nilum praebuisse, dum umia subinde, cir praecipue cu exundaret litori annectes auget terrari statiumq; augescentiu in uicina uada promouet. In

rica contra maiorem Syrtim Cuteletos: contra minoris promontoria eninae oe Cercinna cotra Carthaginismnum, richiae m Aegades Romana clade memorabiles

Plures Europae littoribussiunt apposita. In Aegaeo mari Ῥ-pe Thraciam Thasos, Imbros. amothrace, Scandisse, Polyaegos, Syatho Halonsos, quam aliquari, omnibus qui mares erant caesis,tantum forminae tenuisse dicuntur, Atho moti Lemnos aduersa. PagaseusAnus Sc albo prospici Cic neton amplectitur.Euboea ad meridiem promotorium Gerson: Caphareum: adsteptentrionem , Cur- neu extrudi n quam lata, duum missius artu habet ubi arctissima est,caeterum longa,totique Boeotiae apposita, angustofreto distat a littore.Euripon uocant rapidum mare, alterno cursu septies die asepties nocte fluctibus inuicem uersis,adeo immodice luens,ut uentos etiam,ac plenis uelis nauigiastustretur. Aliquot in ea sent oppida,Hessiaa, Eretria, PIrrha,Neso Oechalia uerum opulentissimae Ca stos m Chalcis An Attide Helene est nota pro Helenae,m Salamis excidio elassis Persicae notior. Circa Peloponneson etiam nunc in Aegaeo Philius, m Aegina Epidauraco littori proxima, Tror enio Calauria inter igno biles alias leto Demosthenis nobilis. In M rtoo Cythera contra Maleam emissa , m Theganus contra Acritam.

57쪽

LIB. II. IIIn Ionio Prote, Hyria, Cephaleni Neritos, Same, Zaynthos, Dulichiu, inter no ignobibes Virsiis nomine Ithaca maxime illustris . In Dero Echinades , m Strophades, olim Plotae. Contra Ambraciusinum Leucadia, oe uicina Adriatico mari Corcyra: hae Thracum, Garorum s terris obiacent.At interius,Melas, Olearos, Aegina, Cathon, Ios, Thera, Gyaro Hippuris, Dionys, Cianos, Chalcis,Icaria,

Pinaria,Nioro Leondo Cab inae, Asinae:bae quia dispersae seunt, Sporades. Ab eis Sic nus , HVpanos, Cythnos,

Siphnos, Seripho Rhene, Paros, Syros, Tenos, in nos, Naxos, Delo Andros,quia in orbe iacent, C clades dictae sunt. Super eas iam in medio mari inges, centu quondaurbibus habitata Crete,ad oriente promontorium Samo niu, ad occidentem μέ mri, immittit: nisi maior est,

C pro similis,multi amigerata fabulG, aduentu Europae, Pasiphaes m Ariadnae amoribus, Minotauri feritat α-toque, Daedali operibus oe fuga, tum alione atq; morte: maxime tamen eo, quod ibi sepulti Iouis pene clam uesti gium sepulchrum est, cui nomen eius insiculptum esse accolae sedunt. Vrbiu notissimae Gnosios,Gortyna,LP los, Ly'ca sto Holo2 xos,Pbaestos, don,Manethus, Di bynna. Inter costes, p ibi nutritum Ioue accepimus, fama Idaei motis excellat. Iuxta est licia, Naumachos, Zephre, Criste,

Gaudos, 'quaS Musa ros numero tre uno tamen u0Ca

bulo appellant,atque unde Carpathio mari cognomen est, Carpathos. In Adria, Ab seros, Celaduste, Abortis, se Trucones, HVdria, Eleriirides, nigra Coryra, Tragurium, Diomedia, Aestria, Asine, atque ut Alexadriae, ita Brundusio adiacens, Pbaros. Sicilia fulserunt: aliquando

58쪽

uea POMP. MELAE DE SITU ORB. continens, ct agro Brutio annexae steto maris Siculi abscissa est. Id angustum m anceps alterno cursu modo in Thusicum,modo in Ionium pelagus perfuit, atrox, Duum,m Sc sta Char bdisque saeuis nominibus ines tu. Scylla saxum est . ar bdis mare, utrunque noxium appulsis ipsa inges m tribuspromontoriis in diuersaprocurres, graecae litera imaginem, quae Δέλ- dicitur,sticis. Paclynumuocatur, quod Graecia erilate Lil baeum, quod in Asticam Pelorum, quod in Italiam vergens, Syllae aduersum est causa nominis Pelorusgubernator ab Annibale ibidem conditus,que idem uir profugus ex Astica, a per ea loca Syriam petens,quia procul intuenti uidebantur cotinua esse littora, oeno peruium pelagus roditum se ambitratus,occiderat. Ab eo ad Pach num ora quae extenditur Ionium mare attingens,haec fert illustria, Messanam, Taurominium, Catinam, Megarida, Syracusas, oe in ijs mirabile Arethusiam. Fons est in quo uisentur ia Ala in Aiatheu amnem,ut diximis, Peloponnesiaco littori infusium: unde illi creditur non se conseo repelago, se ubter maria terr inque depressus,huc agere alueum,atque Use rursus extollere. Inter Pachynum m Lilybaeum Acragas est, Heraclea, m Thermae. Inter Libbaeum Pelorida, Panormus, σHymera. Interius uero, Leontin Ceturpinu, Hybla,aliaeque complures. Famam habet ob Cereris templum Enna praecipua.Montium Er x maxime memoratur ob delubrum Veneri ab Aenea conditum Aetna, quae Cyclopaue olim tuli nunc assiduis ignibus flagrat. De amnibus Hymera refer edus, quia in media admodum ortu in diuersa decurri se densique eam utrinque,atio ore

59쪽

LIBER II. SI in Libycum,alio in Thuscum mare deuenit. Circa Siciliam in Siculo feto est, Aeaee, quam Cadipse habitasse dicitur. Asticam uersus, Gaulos, Melita, Cossura propius Italiam, Galata, miliast tem, quas Aeoli appessant, Oseeodes, Lipara, Didyme, Phoenicus, Ericus, Hiera, Stron te,

ut Aetna,perpetuo flagrant igne. At Pithecusa,Leucothea, Venaria, Sinonia, Capreae, Proch ta, Pontiae, Pandataria, Itonia, Palmaria, Italico lateri citra Taberina ostia obiacent. Ultra aliquomuntparuae, Diantu, Urnium, Carbania, go, Ila Capraria. Duaegrandessetoque diuisae Hetrusico, quarum Corsica littoripropior inter latera tenuis longa raterquam ubi Aleria, o Marianae colo

niae unt, a barbaris colitur. Sardinia Asticum pelagus at tingens, nisi quod in occidentem quam in orientem angu Dufectu par quadrata undique, n quam non aliquanto statiosior quam ubi latissima est Corsica. Caeterum fertilis, oesob quam caeli melioris: atque ut foecunda, ita penepestilens. In ea antiquissimi populorum seunt Ilie- fles urbium antiquissimae Calaris, o Sulchi. At in Galba, quas referre conueniat olaeseunt Stoechades, ab ora Ligurum ad Massiliam usique dispersae.Baleares in Hispania cotra Tarraconensia littora sitae non longe interse distantim ex nyatio fluo cognominibus acceptG, maiores minor queperhibentur. Colestasiunt in minoribus, Iamno, σMago in maioribus, Palma Polentia coloniae. En sese regionepromonto quod in Sucronens sinu Ferrariam uocant, eodem nomine urbem habet, fumentis tantum nofarcunda,ad alia largior oe omnium animalium qua no cent adeo expers, ut nec ea quide quae de agrestibus mitia

60쪽

34 POMP. MELAE DE SITU ORB. fiunt,aut genere aut si inuectuseunt instineat. Contra es

Colubraria, immeminissesuccurrit , quod cum fateat multo ac malefico genere serpentum, oesit ideo inhabitabilis,tamen ingressis eam intra id latium, quod Ebusitana humo circumsignauerunt,mepernicie tuta est , isdem illisserpentibus qui solent obuios appetere , assectum eius pulueris,aliudue, quod uerrus ,procul, cumpauore fugientibus

SITU ORBIS LIBER

TERTIVS. Extima His aniae littora. Cap. I. ICT A est ora noseri mariue, dictae insula quas amplectitur,restat iste circuitus, que D cur initio diximus cingit oceanus ingenso infinitum pelagms, m magnis aestibus

'cit ita enim motus eius appellatθmodo inundat campos, modo late nudat ac refugit , nunc alios ali que inuicem, neque alternis accessibus , nunc in hos,nunc in illos impetu uersum. Sed ubi in omnia littora, quanuis diuersa , terrarum insularumque ex medio pariter effusum est,rursus ab istis colligitur in medium, oe in

semetipsum redi tanta usemper immissum , ut uasta etiaflumina retroaga oe aut terrestria deprehendat anima has