Pomponii Melae De situ orbis libri tres, : accuratissime emendati

61쪽

L I B. III. ha,aut marina destituat: neq; adhuc satis cognitu est,anhelitu ne suo id mundus efficiat, retractiams cum stirim regerat undam undique, si ut Lesboribus placet unum animal essan sint depressi aliquissecus, quo reciproca maria residat, atq; inde se rursus exuberatia attolla an luna

causis talis meatibuspraebeat. ad ortus certe eius occasusque uariatur,nes eode assidue tepor ed ut ista surgit ac demergitur,ita recedere atq; aduentare Comperimus. Huc

egressos Auetesis ea quae exeuntibus dextra sunt, aequor Atlanticu, ora Bati stolis excipit: quae nis quoi meliterumque paululum in semet abducitur, inque ad flumen Anam pene refla est Turdub oe Bastuli habitant. In proximos nuportus est, quem Gaditanum, oe lucus, quem oleastrum appellant. Tum castessum Ebora in littore, procul a littore Asta colonia extra, Iunonis ara, teplum que est In ipso mari monimentum Ger onis, sic opulo magis quam instulae impositum . Baetis ex Tarraconensi regione demissus,per banc fere media diu ficut nasicitur,uno amne decurrit post ubi non longe a mari grandem lacum facit, quasi ex uno fonte geminuου exoritur quantusique simplici alueo uenerat, tantus singulis effluit.Tum nru alter, sad nem prouinciae infe litur,eumque parua oppida Oli tingi, noba contingunt. At Lusitania trans Anam , quamare Atlanticum spe Alaterimum ingenti impetu in altuabi deinde resisti ac se magis etiam quam Baetica abducit qua prominet, bis in semet recepto mari,in tria promotoria dispergitur. Anaeproximum,quia lata sede procur rens , paulatim se ac fa latera fastigiat, Cuneus ager dicitur: seque sacrum uocant: Magnum, quod ulte-

62쪽

Lacobriga, Annibalis. in Magno Ebora . Sinus

intersunt, est in proximo Salacia: in Vis ino,

m Tagi siu,amnis aurum gema uegenerantis. Ab iis promontorijs ad illam partem quae recepit , ingens flexus

aperitur,in eoque sent Turduli ueteres , Turdulorumque oppida amnes autem Munda in medium fere ultimi promontorii latus effluens, radices eiusdem abluens , Durius. Frons illa aliquariu re tam ripam habet: deinde modico flexu accepto, mox paulum eminet tu reducta item, iterumque reari margine iacens ad promontorium, quod Celticum vocamus,extenditur: totam Celtici colunt, sed a Durio ad flexum Gronfluuntque per eos Auo , Celandus, Nebis, Minius, cui obhvionis cognomen est, Limia. Flexus 'ste Lambriaca urbem amplexus, recipit mulos, Iernam Viam. Partem quae prominet, Praesamarci habitant perque eos Tamaris Sars flumina non longe orta decurrunt Tamari ecudum Arotebrarum portum: Sars, iuxta turrem Augusti titulo memorabilem: caetera seuper marici,Neri,que incolunt,in eo tractu ultimi. Hactenus enim ad occidentem uersa littoralertinent deinde ad septentriones toto latere terra conuertitur , a Celtico promontorio ad Sythicum usque: hinc perpetua eius ora: nisi ubi modici recessus,acparuapromotoria seunt, ad Cantabros pene recta est. In ea primum Artabriseunt, OIanain pum Celticae gentis: deinde Astures. In Artabris sinus ore angusto,admixtum mare non angusto ambitu excipiens Adrobicum urbem,m quatuor amniu ostia incingit e duo etiam inter accolentes ignobilia seunt per alia duo Mearus

exit,

63쪽

exi m Narius ad Libucam. In Asturum littore Narga est oppidum, . tres ara, quas Sestianas uocant, inpeninseula sedent: sunt Augusti nominescrae, illustrantque terras ante ignobiles. At ab eo flumine quod Saliam uocant,in claui oraepaulatim recedere,oe latae adhuc Histantae magis mari questatia cotrahere, usique adeo semet m terras angustantibus,ut earumstatium inter duo maria dimidio minussit qua Gassiam tangunt, quam ubi ad occidentem littus exporrigunt.Tra filum Cantabri oe Varduli tenet. Cantabrorum aliquoipopul amne uesunt,sed quorum nomina nostro ore cocipi nequealter eossem oe Salenos,

Sauriu per Autrigones, oe Origeuiones quosdam Ne seu adestendit. Deva Tritium Tobolicum attingit: deinde Ilurissam oe Eastonem Magrada. Varduli una gens, hinc ad renaei iugi promontorium pertinens,claudit HspaniaS.

Extima Galliarum ora. Cap. II.

S Equitur Galliae latus alterum,cuius ora primo nibalprogressa in altum,mox tantundem pene in pelagus excedens, quantum retro Histania abstesserat , Cantabricis sit

aduersa terris,m grandi circuitu inflexa, ad occidentem littus aduertit.Tunc adsteptentriones conuersa,iterum logo re lique tra tu ad ripaε Rheni amnis expaditur. Ter

ra est rumenti praecipue m pabuli ferax, m amoena lucis immanibus. quicquid ex satis frigoris impatiens est, ager

nec ubique alit, . noxio genere animalium minime frequens Gente Verbae Verstitiosae,aliquando etiam im manes, adeo ut hominem optimam, oe gratissimam dijs uiritimam crederent. manet uestigia feritatis iam abolitae: atque ut ab ultimis caedibus temperant, ita nihilominM

64쪽

18 POMP. MELAE DE SITU ORB.

ubi deuotas altaribus admouere, delibante habent tamenoe facundia uam, magistro que sapientiae Druidri. Hi

terrae,mundique magnitudinem O formam, motus ciui

ac derum, quid Hy uelint cire profitentur: docet multa nobilissimos emis clam, a diu uicenis annis in stem, aut in abditis saltibus . Vnum ex iis quae praecipiunt, in uulgin sipui uidelicet, ut forent ad bella meliores, ater-nM 4se animaS, uitamque alteram ad manes.Itaque cum mortuos cremant ac defodiunt,apta uiuentibus olim negociorum ratio etiam oe exactio crediti deserebatur a pnferos, erantque qui stim rogos suorum , ue ut una uiacturi, libenter immitterent. Regio quam incolunt omnis, Comata Gassia. populorum tria siumma nomina sensiterminanturque ui singentibus. Nam a Pyrenaeo ad Garumnam Aquitania: as eo ad Sequanam, Celtae: inde ad Rhenum pertinent Belgae. Aquitanorum clarissimi seunt

Ausici Celtarum, Hedua Belgarum,Treueri. Urbes opul

tissimae in TreuerisAugusta in Heduis, Augustodunum in Ausii tufaberris. Garumna ex Drenaeo mole delapsus, nisi cum hyberno imbre ausolutis nimbus intumuit , diu uadosus, uix nauigabilisfertur . At ubi obuin oceani exaestuantis accessibus adauctus est, iisdemque retro re meantibus ἶas isti que aquas agit, aliquantum plenior:

quanto magisprocedit, eo latior ira ostremum magni reti malis, nec maiora tantum nauigia tolerat, ueruetiam more pelagiseuientis exurgens, iactat nauigantes, atrociter utique si alio uentus, alio unda praecipitat. In eo est insiuia Antros nomine, quam pendere oe attolli aquis increscentibus ideo in L exfirmant, quia cum uideatur editior,

65쪽

L I B. III. I9editior, aquis obiacet: ubiffluctus impleuit , illam operit, nec ut prius tantum ambit: γ quod ea quibuου ante ripae colle que ne cernerentur obstiterant, tunc uelut ex loco superiorepecticu unt. A Garunae exitu latus illud incipit terra procurrentis in pelagus m ora Catabricis aduerstitioribus,abys aliasis populis media eius habitantibus , ab Santonibus ad insenios usis deflexa. Ab illis enim iterum adseptentriones ros littorum restici pertinentque ad ultimos Gallicarum gentium Morinos, ne portu , quem Gesoriacum uocant, quicquam habent nolim. Rhenus ab ALpibus decidens prope a capite duos licus efficit , Venetum m Acronia mox diu solidus, certo alueo lapsus , haud

Ῥcul a mari buc illud dister tu ed adsinistra amnis

etiam tum, ' donec est luat Rhenus, ad dexteram primo a Uuπ suis misees ripis longe ac late recedetibus, iam non amnis sed ingens lacus,ubi campos impleuit , Fle uo dicitur,eiusdemque nominis inflam amplexus t itemar Bor,iterumque mutus emittitur. Germania. Cap. III.

CErmania hinc ripis eius usis ad Alpes , a meridie ipsis

Alpibus ab oriente, Sarmaticarum confinio gentium: qua septentrione Jeciat, oceanico littore obdulcta est. Qui habitan immanessiunt animis atque corporibus , oe ad insitiamferitatem uaste utras; exercent, bessando animo corpora ad cossetudines tib oru. Maximo rigore nudi a gunt antequam puberessint,m longissima apud eos pueritia est. Viri sagis uesantur, aut libris arborum, quanuis scisa b eme mandi non patientia tantum illis ludiu etiam s. bella crem finitimis gerunt, causaό eorum ex libidine

66쪽

6O POMP. MELAE DE SITU ORB. accersunt: nes imperitandiprolatandique quaepossident, nam ne illa quidem enixe colunt sed ut circa ipsos quae iacent vastasini us in uiribus habent, adeo ut ne latrocinij quidem pudea tantum hospitibus boni, mite ue supplicibus. uiritu ita seri inculiss,ut cruda etia carne usa tu aut recent aut cum rigentem in ipsis pecudum ferarumque corijs manibuου pedis que ubigendo renouarui. Terra ipsa multis impedita fluminibus, multis montibus sera, oe magna exparteolus a paludibus invia. Pa ludum, Susa,Mem,m Mepagum maximae. quarum,Hemynia, oe aliquo unt quae nomen habent ted illa die ru exaginta iter occupans,ut maior alijs ta m notior Montium altissimi Taurus m Rhetico, nisi quorum nomina uix est eloqui ore Romano. Amnium in alias gentes exeuntium Danubius, oe Rhodanus in Genum, Moenis oe Lupia in oceanum, Amisius,Visurgis,m Albi claris i. Super Albin Codanus ingenssimus,magnisparus uel ulis refertus est Acre mare quod gramao littorum a cipitur,n quam latepate nec usiquam mari simile, uerum quispassim interfluentibus acsaepe transegressis , uagum atque di sim facie amniumstargitur qua littora attingi ripis contentum instularum non longe distantibus, ubiquepene tantundem, ut angustum oe par feto, cur ua quesubindesciton supercilio in exum est. In eosunt

Cimbri, O Teutoni ultra,vltimi Germania Hermiones. Sarmatia. Caput IIII.

rmatia intus quam ad mare latior,ab iis quae sequutur Vistula amne distreta,qua retro abit, usique ad frufumen immittit. ges habitu arm que Parthicae proximar

uerum

67쪽

LIBER III. 6Iuerum ut caeli asterioris ita ingenii. non se urbibus tenet, ne statis quidem sedibus ut inuitauere pabul ut cedes sequens hostis exigit, ita res opesque stecum trabessem per castra habitat, bellatrix, libera,indomita, oe usique eo immanta atq; atrox,u minae etiacum uiris bella ineat: atque ut habiles in natis Llatim dextra aduritur mam ut inde expedita in i lus manu quae exeritur,uiriles alpe Elus.arcus tendere, equitare,uenari, puellaria pensa sunt: ferire hostem adultarum stipendium est,adeo ut non percussisse, pro flagitio habeatu que eius poenae uirginitas. Sythia. Caput V.

Inde Asiae confinia, nisi ubi perpetuae Demes sedent , m

intolerabilis rigor , SItbici populi incolunt inere omnes etiam unu Sagae appellati. In Miatico littore primi I perboreisuper aquilonem Rhiphaeo que monte ub ipso δε-rum cardine iacent,ub sol non quotidie, ut nobis ,sed pri mum uerno aequino filio exortus autumnali demu occidit: ideosex mensibus dies, m totidem aliis nox inque con stinua est.Terra angusta, rica eo ertilz: cultores iustissimi, o diutius quam ulli mortalium m beatius uiuut. Quin est emper octo lati,non bella nouere,non iurgia, sacris operati maxime Apollinis, suorum primitia3 Delon

misisse initioper uirginessiuas, deinde per populos subinde

tradentes ulterioribus,moremque eum diu, m donec uitio

gentium temperatus est, seruasse referuntur. Habitant luco Iluinque, ubi eos uiuendistietas, nisi que taediu pi niares redimiti striissemetipsos in pelagus ex certa rupepraecipites dant:id eis unus eximiu est. Mare Cassiuut angusto , ita longo etiam steto primum terra s quasi fu

68쪽

ω POMP. MELAE DE SITU ORB. utin irrumpit atque ubi recto alueo influxit, in tres sinus diffunditur contra os ipsum, in forcanum:ad sinistram,

in SItbicum ad dextram,in eum quem proprie σ totiuN nomine C iu appellant,omne atrox saeuum sine portibus rotastis undis expositum,ac bellais magis quam catera refertum, oe ideo minus nauigabile. Ad introeuntiudextram Sc dae Nomades reti bitoribus insident. Intus

romatidas appellat ad forcanum Albani, Mosthi, γImrcanxm Sc dico, Amardi, oe Paefici, etiam ad fetum Derbices multi in eo sinu magni parusque amnes fluunt: se qui famam habent,ex Cerauniis montibus uno alaeodessendi duobus exit in Cassium Araxes, Tauri lateredemi tas: quoad campos Armeniae secat abitur placidus lens,nes in utram partem eat, quanquam intuearis, manifestuaeum in seriora deuenit, hinc atque ii inc rupibusprosis, oe quanto angustior, tanto magis pernix,

stangit se ubinde ad opposita cautium, atq; ob id ingenticum murmur nansque deuoluitur adeo citus,ut qua ex

praecipiti casturus est,insubiectum non declinet tim undam fled ultra quam canalem habet, euebat, plus iugeris

ueo serenae deinde ubi incurum, arcuatoque amne dessen dit it tranquillas: iterumque per campos tacitus , m uix mens in id littus elabitur. C rus m Camb stes ex radicibus Coraxici montis uicinis editi , . in diuersa abeunt, pers Iberas, Ι rcanos diu oe multu distatibus alueis de ut post non longe a mari eodem lacu accepti,in Hyrcanum num uno ore perueniunt. Iaxartes. σ Oxosper

69쪽

63 LIB. III. deserta Sydiae ex Sogdianorum regionibus in Sythicum exeunt: ille fluo fonte grandis, hic incusu aliorum gradior, aliquandiu ad occasium ab oriente currens, iuxta Da has primum i ectitur: cursuque ad septentrionem con uersδ, inter Amardos Pasicia os aperit. Sylva alia quoque dira animalia, uerum tigres ferunt, utique Orcani aeuum feram genuW, que eo pernix,ut istis io ge 'Moqueprogressum equitem cosequi, nec tantumsemel,

sed aliquoties etiam cursu unde caeperit subinis repetitoselitum o facilesit. Causa ex eo est, quod ubi ille interceptos

eam catulos cituS coepit avehere, rabiem appropinquantius ustraturus,astu unum de pluribus omittit: haeprolestia accipiunt, ad cubilia flua resem rursumque oesaepius

remeant,atq; idem efficiunt, lonec ad requentiora, quam adire audeant, pro Uus raptor euadat. Ultra Castium

sinum quidnam esse ambiguum aliquandiu fuit, idem ne oceanus, an tellus infestastigoribus ne ambitu, ac sine'neproiecta. Se rater P ficos,Homerumque, qui uriuerseum orbem mari cir Uusium esse dixerunt, Cornelius Nepos,ut recentior authoritate, sic certior tradit teste autem rei Q Metellum Celerem adi ci eumque ita retulisse co memorat. Cum Gallijspro Uulpraeest, Indos quosdam a rege Sueuorum dono sibi datos, de in evi terraό deuenissent requirendo,cognosse ui tepestatum ex Indicis aequo ribres abreptos, emensosque quae intererant, tande in Germaniae littora exiisse.Restat ergo pelagus,sed reliqua lateris eiusdem astitaogelu durantur, oe ideo deperta seunt.

70쪽

M POMP. MELAE DE SITU ORB. Ηgyaniaeo 'tentrionis iussu. Cap. VI. His oris , quas angulo Baetica huc que perstrinximus,

multae ignobiles insulae oesine nominibus etiam adiacentsed earum quaε praeterire non libeat, Gades fetu attingit, eaque a continenti angustobpatio, oe ueluti fumi ne asilla,qua terris propior est, 'ene recitam ripam agit:

qua oceanum spe lat, duobuspromontoriis evecta in altu, medium littus abducit fert in altero cornu eiusde nomin iS urtem opulentam, in altero, templum Aerapti, Herculi conditoribus, religione,uetustate, opibus Hustre. Tarij condidere. rsan tam si ossa eius ibis ta efficiunt annorum queis manet numerus,ab Iliaca tempestate principia sunt,opes tepus aluit. In Lusitania Er thia, quam Geryone habitatam accepimus, aliaeque sine certis nominibus,

adeo agri fertiles, ut cum semelsata fumenta sintsubinde

recidivisseminibusnerem nouantibus septem minimum, interim plures etiam messe erat. In Celticis aliquot punt, qua quia plumbo abundan uno omnes nomine Castiterides appellant. Sena in Britannico mari insemicis adue s littoribus, Gallici numinis oraculo insignis est, cuius an tistites perpetua uirginitat an lae,numero nouem esse traduntur . Gadicenvi uocat, putantque ingeni,s singularibus

praedataS,maria ac uetos concitare carminibus stes in quae uelint animalia uertere sanare quae apud alios insenabibaseunt, ire uentura praedicaresed non nisiderita nauigantibus, i d tant us consilirentprofestis. Brita

nia qualusit, quale ueprogenere mox certiora m magis explorata dicentur. Quippe tam diu clausam aperit

eccepranc u maximus, nec indomitam modo antest, ueruignotarum